Felietony 2019
POGROMCA KASPAROWA ODCHODZI (cz. 2)
Doskonały występ na olimpiadzie szachowej w Manili i uzyskany wkrótce po tym tytuł arcymistrza otworzył przed młodym zawodnikiem drogę do najsilniejszych turniejów.
Nie miał jeszcze ukończonych 18 lat, gdy dostał od Luisa Rentero zaproszenie do Linares i tam w otoczeniu najsilniejszych graczy na świecie zajął piąte miejsce z wynikiem 7,5 p. z 13, za Kasparowem, Karpowem, Anandem i Szirowem; z tyłu zostali Sałow, Iwanczuk, Bielawski, Kamski i inni. Najbardziej spektakularny sukces odniósł w grze ze „znającym całą współczesną teorię” (tak stwierdził kiedyś am. Bartłomiej Macieja) reprezentantem Ukrainy, wówczas „Numerem 3” listy Elo.
Wasyli Iwanczuk (2710) – Władimir Kramnik (2685) [B57]
Linares 1993
1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gc4 Hb6
7.Sb3 e6 8.Gf4!? Se5 9.Ge2 a6 10.Gg3 h5!! 11.h3 Hc7 12.f4 Sc4 13.Gxc4
Hxc4 14.Hf3 h4! 15.Gh2 Gd7 16.0–0–0 Wc8 17.Whe1 b5! 18.Hf2?
(Lepsze 18.a3 oraz 18.Wd2. 18...Hc7! 19.e5 b4
20...dxe5 21.fxe5 bxc3 22.Wxc3 Hxc3!? 23.bxc3 Ga3+ 24.Kd2? Polecano tu 24.Kb1! Sd5 25.Gf4!.
24...Sd5 25.We4 Wxc3 26.Wg4 0–0! 27.Hxh4 Wfc8 28.Sd4 Gb4
29...Gb5+! Czarne wygrywają.
30.Sxb5 Wxc2+ To samo nastąpiłoby na 30.Kf2.
31.Kf3 axb5 32.Wxb4 Sxb4 33.Hxb4 W8c3+ 0–1
W tym samym roku Wladimir wygrał w Cannes mecz z wielką nadzieją Francji Joelem Lautier 4,5:1,5, a zapytywany przez dziennikarza o swoją pozycję w elicie odparł prosto i bez fałszywej skromności: „uważam, że nie gram gorzej od Kasparowa”. Wystąpił też w turnieju głównym w Dortmundzie i zajął tam 2-3 miejsce; impreza w stolicy Westfalii stała się odtąd jego ulubioną; wielokrotnie zwyciężał lub dzielił pierwszą lokatę.
W owym czasie istniał w świecie szachowym rozłam; mający wsparcie organizacji PCA Kasparow dzierżył tytuł „klasycznego mistrza świata”, zaś FIDE organizowało swoje własne mistrzostwa świata, które jednak bez Garriego nie miały odpowiednio wysokiej rangi. W 1994 roku wciąż junior Kramnik awansował do pierwszej ósemki w obu cyklach tych rozgrywek. Początek był obiecujący, bowiem w ćwierćfinale mistrzostw świata FIDE Kramnik łatwo uporał się z Leonidem Judasinem, wygrywając mecz 4,5:2,5. W spotkaniu tym sekundantem Kramnika był znany u nas rosyjski arcymistrz polskiego pochodzenia Witalij Cieszkowski, który w sprawozdaniu z meczu mocno krytykował grę swojego podopiecznego („dla Wołodii to dzwonek ostrzegawczy na przyszłość”).
Maj, super-turniej w Linares jest popisem Karpowa (11 p. z 13), który wyprzedził aż o 2,5 punktu Kasparowa i Szirowa. Kramnik i Lautier podzielili miejsca 5-6, ale Władimir zanotował przy tym cenne zwycięstwo nad swoim „patronem”.
Władimir Kramnik (2710) – Garri Kasparow (2805) [E93]
Linares 1994
1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.d4 0–0 6.Ge2 e5 7.d5
Sbd7 8.Gg5 h6 9.Gh4 g5 10.Gg3 Sh5 11.h4 Plan zaproponowany
ongiś przez Paula Keresa. 11...g4 12.Sh2 Sxg3 13.fxg3 h5 14.0–0 f5! 15.exf5 Sc5
19...Wxf6 20.Hxd3 Hf8! 21.Sb5 Gf5?! 22.Wxf5! Wxf5 23.Sxc7 Wc8 24.Se6 Hf6 25.Sf1 We5 26.Wd1! Białe podtrzymują napięcie; nie pozwalając na zwrot jakości, który nastąpiłby po 26.c5.
27.Hxf5 Wxf5 28.c5 Gf8 29.Se3 Wf6 29...We5 30.Sc4.
30.Sc4 dxc5 31.b5 Gh6? Lepsze 31...We8! z ideą bicia na e6.
32.We1! We8 Należało przyznać się do błędu i zagrać 32...Gg7!?.
33.We5 We7 34.Wxh5 Wef7+- 35.Kh2 Wygrywa również 35.Se5.
35...Gc1 36.We5 Lepsze 36.Sxc5.
36...Wf1 37.We4 Wd1 38.Wxg4+
39.Se5 We7 40.Sf8+ Kh8 i Garri poddał się (1–0), nie czekając na widełki skoczka.
W czerwcu w Nowym Jorku odbyły się ćwierćfinałowe mecze pretendentów PCA. Kramnik ku ogólnemu zaskoczeniu doznał strasznej klęski (=3, -3) w meczu starszym od niego o rok Gatą Kamskim, który grał już wówczas pod flagą USA.
Władimirowi sekundował w tym spotkaniu nie Cieszkowski (krytyka nie
pomogła uczniowi, a zaszkodziła nauczycielowi...), lecz J. Lautier,
który nie spisał się w tej roli najlepiej. Sławomir Wach napisał
wówczas w miesięczniku „Szachista”:
„Sen Garri Kasparowa stał się spokojniejszy z chwilą, kiedy champion
poznał nazwiska półfinalistów rozgrywek PCA. Bowiem już na szczeblu
ćwierćfinału wyeliminowany został Władimir Kramnik, rosyjski
dziewiętnastolatek, który chyba wpędził Kasparowa w kompleksy, po
wygraniu z nim partii w Linares oraz dwukrotnym pokonaniu go w
dwupartiowych meczach (1,5:0,5) w pierwszym i drugim turnieju Intel
World Chess Grand Prix”.
Oto emocjonujące zakończenie drugiej partii meczu.
Władimir Kramnik – Gata Kamsky [A33]
Nowy Jork 1994
1.Sf3 Sf6 2.c4 Taka kolejność początkowych posunięć
była chętnie stosowana przez Kramnika. 2...e6 3.Sc3 Gb4 4.g3 0–0 5.Gg2 c5 6.0–0 Sc6 7.d4 cxd4 8.Sxd4 He7 9.Sc2 Gxc3 10.bxc3 Wd8 11.Ga3 d6 12.Wb1 Hc7 13.Sd4 Sxd4 14.cxd4 Hxc4 15.Hd2 Ha6 16.Wb3 Wb8 17.e4 Gd7 18.Wf3 Ga4 19.We1 Wbc8 20.Gf1 Gb5 21.Gh3 Ha4 22.d5 Wc2 23.He3 exd5 24.e5 d4 25.Hg5 We2 26.exf6 Wxe1+ 27.Gf1 Wxf1+ 28.Kg2 Wg1+ 29.Kh3 Gd7+ 30.Kh4 g6 31.Hh6 d3+
32.Wf4 Hxf4+! 33.Hxf4 Po 33.gxf4 następuje 33...Wg4+ 34.Kh3 Wg5+ 35.Kh4 Wh5+ z wygraną czarnych.
33...Wh1 34.g4 h6 35.Kh3 g5 36.Hd4 Wg1 37.f3 d2 38.Hxd2 Gb5 i z powodu śmiertelnej groźba Gf1+ białe poddały się (0–1) , a wynik meczu brzmiał 2:0 dla Kamskiego.
Równie nieprzyjemnie dla Kramnika zakończył się jego półfinałowy
mecz pretendentów FIDE z Gelfandem (wtedy jeszcze reprezentantem
Białorusi). Spotkanie odbyło się w Indiach, imponująco wysokie były
nagrody ufundowane przez hinduskiego przedsiębiorcę – milionera Ravi
Sanghi, przeciwnik (Gelfand) miał wyraźnie słabszy ranking od
Władimira, któremu znów sekundował Joel Lautier. Przy stanie 3,5:3,5
wydawało się, że losy spotkania rozstrzygną się w przyspieszonej
dogrywce, ale Kramnik w ósmej partii zwyczajnie podstawił piona w
debiucie i mimo długiej gry (63 posunięcia) nie potrafił uciec na
remis.
Koniec roku, olimpiada w Moskwie, drużyna Rosji – 1 w składzie:
Kasparow, Kramnik, Barejew, Drejew, Tiwiakow i Swidler zajmuje
bezapelacyjnie pierwsze miejsce, przed Bośnią i Rosją – 2, prowadzoną
przez Morozewicza i Zwjagincewa. Kramnik (+5 = 6) miał najlepszy wynik
procentowy w drużynie.
Władimir Kramnik (2725) – Władimir Małaniuk (2610) [A87]
Moskwa 1994 (olimpiada)
1.Sf3 f5 2.g3 Sf6 3.Gg2 d6 4.d4 g6 5.0–0 Gg7 6.c4 0–0
Małaniuk był wybitnym znawcą Wariantu Leningradzkiego, ale
jego wiedza i doświadczenie nie stanowiły zapory dla twórczo, z
fantazją grającego Kramnika. Partia pokazuje różnicę między solidnym
rzemieślnikiem, a prawdziwym artystą. 7.Sc3 He8 8.d5 Sa6 9.Wb1 Gd7 10.b4 c5 11.dxc6 Gxc6 12.Hb3 Se4 13.Gb2 Sxc3?! 14.Gxc3 Gxc3 15.c5+!? e6 16.Hxc3 dxc5! 17.b5! Intuicyjna („realna”) ofiara drugiego piona za inicjatywę.
17...Gxb5 18.Se5 Wb8 19.Wfe1 b6 Białe organizują atak po słabych czarnych polach, a ponadto mają w planach wypadcentrum.
20.e4 Sc7 Jeśli 20...fxe4, to 21.Sg4! Zdaniem Kramnika najlepsze szanse na ratunek dawało 20...Sb4! !?
21.exf5 gxf5 22.He3 a6?! 23.Hg5+ Kh8 24.Wbd1 Wg8 25.Hf4! He7
26...Wg4? 26...Wbf8 27.Wxd8 Wxd8 28.Gxb5 axb5 29.Sc6 Hd7 30.Sxd8 Hxd8 (Kramnik).
27.Sxg4 Gxc6 28.Wd6! Ge8
29...Wc8! 30.Wxb6 I znów możliwe 30.Wdxe6! Sxe6 31.He5+ Hg7 32.Hxe6 Gd7 33.Sf7+ Kg8 34.Hxd7+-.
30...Hg7 31.Wb7 Gc6 32.Wa7 Sd5 33.He5 Hxe5 34.Sf7+ Kg8 35.Sxe5 Gb5 36.a4 Gxa4 37.Wxa6 Gb5 38.Wxe6 c4 39.Wd6 Sb4 40.Wb6 Sc2 41.Wb1! Niedoczas skończył się, Małaniuk obliczył warianty: 41...Sa3 (lub 41...Ge8 42.Wb8 Wxb8 43.Wxb8 Kf8 44.Sxc4) 42.W1xb5 Sxb5 43.Wxb5 c3 44.Wb1+- i poddał partię.
(1–0) .
Koniec części 1
Pogromca Kasparowa odchodzi cz. 1
Tomasz Lissowski
Vistula Chess Monthly
