Felietony 2022

Ksawery (Savielly) Tartakower (25)

ur. 22.02.1887 zm. 4.02.1956

Publikacje na temat Ksawerego Tartakowera w Szachowej Vistuli.

Po zakończeniu I Wojny Światowej Austro-Węgry przestały istnieć jako państwo, Tartakower prawdopodobnie uzyskał obywatelstwo polskie, choć nie posługiwał się językiem polskim. Zamieszkał w Paryżu, startował w całej Europie jako profesjonalny sportowiec szachista.

Na przełomie 1924/1925 roku Tartakower wziął udział w noworocznym turnieju w Hastings. Ze względu na liczbę zgłoszeń uczestników podzielono na dwie grupy Section-1 i Section-2.
Na finiszu "Section 2" po 5 pkt. zgromadzili Endre Steiner, Dawid Przepiorka i Savielly Tartakower. W grupie Section-1 zwyciężył Geza Maroczy 6,5 pkt. z 7 partii. Organizatorzy zarządzili rozegranie dodatkowej 8 rundy Maroczemu i Tartakowerowi. Partia zakończyła się remisem i uznano obu zawodników za zwycięzców całych zawodów.

Turniej- Section 1
Hastings ENG, 1924/1925

M.	Nazwisko, Imię	Lat	Fed.	Pkt.	M	Y	S	M	B	P	S	D
1:	Maroczy, Geza	53	HUN	6.5	X	1	=	1	1	1	1	1
2:	Yates, Frederic D	39	ENG	5.5	0	X	1	=	1	1	1	1
3:	Seitz, Jakob Adolf	25	GER	5.0	=	0	X	=	1	1	1	1
4:	Michell, Reginald	50	ENG	4.5	0	=	=	X	=	1	1	1
5:	Bolland, PD.	36	ENG	2.5	0	0	0	=	X	0	1	1
6:	Price, Hubert E	47	ENG	2.0	0	0	0	0	1	X	0	1
7:	Steiner, Lajos	20	AUS	2.0	0	0	0	0	0	1	X	1
8:	Dewing, Leslie Charles Gwyn	42	ENG	0.0	0	0	0	0	0	0	0	X

Turniej- Section 2
Hastings ENG, 1924/1925

M.	Nazwisko, Imię	Lat	Fed	Pkt.	S	P	T	S	S	C	N	M
1:	Steiner, Endre	22	HUN	5.0	X	1	=	=	0	1	1	1
2:	Przepiorka, Dawid	43	POL	5.0	0	X	=	1	1	1	=	1
3:	Tartakower, Savielly	36	FRA	5.0	=	=	X	0	1	1	1	1
4:	Sergeant, Edward	42	ENG	4.5	=	0	1	X	=	=	1	1
5:	Saunders, Harold	49	ENG	2.5	1	0	0	=	X	0	0	1
6:	Colle, Edgar	26	BEL	2.5	0	0	0	=	1	X	1	0
7:	Norman, George	43	GBR	2.5	0	=	0	0	1	0	X	1
8:	Mackenzie, Arthur J	52	ENG	1.0	0	0	0	0	0	1	0	X

28 partii: +10 -12 =6

Przedstawiamy wygrane partie Tartakowera.

Partie komentowane

Savielly Tartakower - Arthur Mackenzie
Savielly Tartakower - Harold Saunders
Norman George - Savielly Tartakower
Savielly Tartakower - Edgar Colle

Partia otwarta

Tartakower, Savielly -- Mackenzie, Arthur J
Hastings-B 2425 (r. 1) Hastings ENG 1924 1-0 C20

1.e4 e5 2.g3 d6?! Bardziej energiczne było 2...d5 3.exd5 Hxd5.
3.Gg2 c6 4.d4 Hc7 5.c4 Sd7 6.Sc3 Sgf6

7.f4?! Więcej obiecywało 7.Sf3.
7...Ge7 8.Sge2 O-O 9.O-O We8 10.Kh1 Sf8 11.c5 exd4 12.cxd6 Gxd6 13.Sxd4 Gg4 14.Hc2 Gc5 15.Sb3 Gb6 16.Sa4

16...Wad8?! Dla utrzymania równowagi można było grać 16...He7 17.h3 Ge6 18.Sxb6 axb6.
17.Sxb6 axb6

18.Ge3? Białe powierzchownie oceniają pozycję, grając 18.f5 stwarzały groźbę osaczenia gońca.
18...c5?! Czarne odpowiadają w niezbyt przemyślany sposób. Lepsze było bicie piona e4: 18...Sxe4 19.Gxe4 f5 20.Hf2 fxe4 21.Gxb6 Hd7 22.Gxd8 e3 23.Hg2 Gh3 z silną inicjatywą, np. 24.Hf3 Gxf1 25.Wxf1 Hxd8.
19.f5 Hd6? Ryzykowne zagranie, lepsze 19...Sh5.
20.Gf4 Hd3 21.Hxd3 Wxd3 22.Wae1 Sh5 23.Sc1? Tym posunięciem białe tracą całą przewagę. Po 23.Gc7 c4 24.Sc1 Wd7 25.Gxb6 Wd2 26.Wf2 przewaga białych była oczywista.

23...Wd7? Dobrze prezentuje się 23...Sxf4 24.Wxf4 Wd1 25.Wef1 Wxf1+ 26.Wxf1 Wd8 z równymi szansami.
24.Ge3 Wed8 25.e5? Lepsze 25.Kg1.

25...Wd1?? Przesadna aktywność może stać się przyczyna klęski. Po 25...We8 26.Gg1 g6 27.f6 Ge6 szanse były równe.
26.Wxd1 Wxd1 27.Wxd1 Gxd1 28.Gxb7 Dobrze wygląda 28.Sd3 Gc2 29.Sf2 Sxg3+ 30.hxg3 z przewagą.
28...g6 29.f6? Osłabienie czarnych pionów po 29.b4 było lepsze.
29...Sd7 30.Sd3 Ge2 31.Sf4 Gd1 32.Sxh5 Gxh5 33.Gf4 Gg4 34.Kg2 Ge6 35.a3 g5? Ostatnią praktycznie szansą było włączenie do gry króla: 35...Kf8 36.Gc6 Ke8 37.Kf3 Kd8 38.Ke4 Sb8 39.Ga4 Kc7.
) 36.Gxg5 Sxe5 37.Gd2 Sc4 38.Gc3 Sd6 39.Gc6 Gf5 40.Kf3 h6 41.Kf4 Gd3 42.Ke5 Sc4+ 43.Kd5 Kh7 44.a4 Se3+ 45.Kd6 Kg6 46.Kc7 Sc4 47.Gb5 Czarne poddały partię ze względu na wariant 47.Gb5 Kh5 48.Gxc4 Gxc4 49.Kxb6 Kg4 50.Kxc5.
1-0

Partia Angielska

Tartakower, Savielly -- Saunders, Harold
Hastings-B 2425 (r. 2) Hastings ENG 1924 1-0 A15

1.Sf3 Sf6 2.c4 g6 Partia Angielska.
3.b3 Gg7 4.Gb2 O-O 5.g3 d6 6.Gg2 Sbd7 7.O-O Sh5 8.Gxg7 Sxg7 9.d4 f5 10.Sc3 c6

11.b4?! Silniejsze 11.d5 Hc7 12.Hd2 po czym czarne mają problemy z zakończeniem rozwoju figur.
11...Sf6 12.a4 Wb8 13.b5 Gd7 14.Hd3 He8 15.e4 e5 16.dxe5 dxe5 17.Hd6 fxe4 18.Sg5 Sf5 19.Hc7 e3 20.bxc6 bxc6 21.Hxa7 h6 22.Sge4 Sg4 23.Wae1 exf2+ 24. Sxf2 h5 25.Sxg4 hxg4 26.Hc5

26...Hf7? Obrona była łatwiejsza po 26...Sd4 27.Se4 (niewiele daje 27.Wxe5 Wxf1+ 28.Kxf1 Hf7+ 29.Kg1 Sf3+) 27...Sf3+ 28.Gxf3 gxf3.
27.Wxe5? Dodatkowe szanse powstawały po uruchomieniu wolnego piona 27.a5.
27...Ge6? Dla uławienia obrony można nieco uprościć pozycję 27...Wb2 28.We2 Wxe2 29.Sxe2 We8.
28.Ge4 Wb2?! Czarne nieco poprawiały swoją sytuację grając 28...Gd7 29.Sd5 Wbe8 30.Se3 Wxe5 31.Hxe5 We8.
29.Hxc6 Gxc4 30.Gxf5 Ha7+ 31.Kh1 Gxf1 32.Hxg6+ Hg7 33.Ge6+ Czarne poddały partię ze względu na nieuchronnego mata 33.Ge6+ Wf7 34.Gxf7+ Kh8 35.Wh5+ Hh6 36.Wxh6 mat.
1-0

Obrona Holenderska

Norman, George -- Tartakower, Savielly
Hastings-B 2425 (r. 4) Hastings ENG 1924 0-1 A83d

1.d4 f5 2.e4 Obrona Holenderska Gambit Stauntona.
2...fxe4 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 g6 5.Gxf6 exf6 6.Sxe4 d5 7.Sg3 Gd6 8.Gd3 Sc6 9.c3 He7+

10.S3e2 Dla wygodnego zakończenia rozwoju figur dobre było ustawienie 10.He2 Ge6 11.Sf3 O-O-O 12.O-O-O.
10...Gd7 11.Hb3 Hf7 12.Sf3 O-O-O 13.Sd2 Whe8 14.O-O-O We7

15.c4? Lepsze 15.Wde1 Sa5 (albo 15...Kb8 16.Kb1 Wde8 17.Hd1 Sd8 18.Sc1 Se6 19.Gc2 Sf4 20.g3) 16.Hd1 Kb8 17.Kb1 Gg4 18.h3.
15...Sa5? Wykorzystanie otwartej kolumny e stawiało przed białym bardzo trudne problemy: 15...Wde8 16.Sg1 Sxd4 17.Hc3 Sc6 18.Sgf3 Sb4 19.Gb1 dxc4 20.Sxc4 Gf4+ 21.Sfd2 Gb5 .
16.Hc3 Sxc4 17.Sxc4 dxc4 18.Gxc4 He8 19.Hf3 Ga4 20.b3 Gc6 21.d5 Gb5 D 22. Sd4?! Wymiana gońców nieco uspokajała pozycję 22.Gxb5 Hxb5 23.Sc3 Ha5 24.Kb1 Wde8 25.h4.
22...Gxc4 23.bxc4 We4 24.Hb3 He5 25.Se6

25...We8?! Większą siłę miało 25...b5 26.Kb1 Wxc4 27.Whe1 Hf5+ 28.Hd3 Wb4+ 29.Kc2 Hxf2+.
26.c5?? Przeoczenie taktyczne burzy pozycję białych. Po 26.Kb1 We2 27.Whf1 He4+ 28.Hd3 walka wciąż trwała.
26...Wxe6 27.dxe6 Hxc5+ 28.Kd2 Hxf2+ 29.Kc1 Hc5+ 30.Kd2 Po 30.Kb1 Wb4 oraz 30.Hc2 Wc4 ginął biały hetman.
30...Wd4+ Białe poddały partię. W powietrzu wisiał mat 30...Gf4+ 31.Kd3 We3+ 32.Kd2 Wf3+ itd. Ale po 30...Wd4+ 31.Ke2 He5+ 32.Kf1 Hf4+ 33.Ke2 We4+ 34.Kd3 We3+ 35.Kc2 Wxb3 biale także przegrywały.
0-1

Obrona Sycylijska

Tartakower, Savielly -- Colle, Edgar
Hastings-B 2425 (r. 5) Hastings ENG 1924 1-0 B30a

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.Ge2 d6 4.d4 cxd4 5.Sxd4 Sf6 Obrona Sycylijska.
6.Gf3 Patent Tartakowera, który znalazł nielicznych naśladowców. Bardziej naturalne posunięcie 6.Sc3 jest zdecydowanie bardziej popularne.
6...Gd7 7.O-O g6 Po II wojnie światowej fianchetto gońca znalazło zastosowanie w różnych odmianych systemu Drakona.
8.b3 Sxd4 9.Hxd4 Gg7 10.Sc3 O-O 11.Gb2 Se8 Czarne grają nieco zbyt prostolinijnie. Posunięcia 11...Gc6 lub 11...Gg4 wydają się bardziej skuteczne.
12.Hd3 Wc8 13.Wab1 a6 14.Sd5 Gxb2 15.Wxb2 Obie strony zgodnie doprowadziły do wymiany gońców czarnopolowych.
15...e6 16.Se3 Hf6 17.Wfb1 Hc3 18.Hxc3 Wxc3 19. Sd1 Wc7 20.c4 Gc6 21.Sc3 f5 Alternatywą było działanie na drugim skrzydle 21...b5.
22.Wd2 b5 23.cxb5 axb5 24.Ge2 b4 25.Sb5

25...Gxe4? Czarne nieprawidłowo oceniły taktyczne konsekwencje swojego posunięcia. Lepsze 25...Gxb5 26.Gxb5 Sf6 27.f3 (bicie piona nie dawało korzyści: 27.Wxd6 Sxe4 28.Wb6 {groził widłowy ruch 28...Sc3} 28...Wc2) 27...Wc5 28.Gc4 d5 29.exd5 exd5 30.Gf1 Kf7 =.
26.Sxc7 Gxb1 27.Sxe6 Wf6? Być może należało grać 27...Wf7 28.Sf4 Wa7 29.Wb2 Ge4 30.f3 Ga8.
28.Gc4 Kh8 29.f3 Wf7 30.Wb2 d5 31.Gxd5? Białe zdobywały figurę grając 31.Ge2 We7 32.Sd4 Ge4 33.fxe4 fxe4 34.Wd2.
31...Wd7 32.Sf4 g5 33.Wxb1 gxf4?! Po 33...Sf6 34.Ge6 Wd6 35.Gxf5 gxf4 czarne grały bez dwóch pionów.
34.Gc6 We7 35.Gxe8 Wxe8

Powstała końcówka wieżowa, wygrana dla białych.
36.Kf2?? Trudno ganić za tak naturalne posunięcie, jednak ważniejsze było aktywizowanie wieży: 36.Wd1 We2 37.Wd4 Wxa2 38.Wxf4 Kg7 39.h4 Kh6 40.Wxb4 z przytłaczającą przewagą białych.
36...Wc8 37.Wb2 Kg7 38.Ke2

38...Wd8? Czarne źle oceniają pozycję. Po 38...Kf6! 39.Kd3 Ke5 40.Wc2 Wd8+ 41.Ke2 Wa8 pozycja była praktycznie równa.
39.Wd2 Wa8

40.Kd1? Obaj zawodnicy byli w niedoczasie, dla utrzymania solidnej przewagi należało wybrać 40.Kd3 Wc8 41.Wb2 Kf6 42.We2 Wc3+ 43.Kd4.
40...Kf6 41.Kc1 Ke5 42.Kb2 Wa6 43.a4 bxa3+ 44.Ka2

44...Wh6? Właściwą drogą do remisu było 44...h5 45.h4 Wb6 46.Kxa3 Wa6+ 47.Kb2 Wb6 48.Kc3 (48.Wd7 Wg6 49.Wd2 Wb6) 48...Wc6+ 49.Kb4 Wc8 50.Kb5 Wb8+ =.
45.b4 Wg6 46.Kb3 h5

47.Wa2? Białe straciły zimną krew i wypuszczają zwycięstwo. Po 47.Kxa3 Wa6+ 48.Kb3 Ke6 49.b5 Wa1 50.Kb4 Wb1+ 51.Kc5 Wc1+ 52.Kb6 Wh1 53.h3 wygrywały łatwo.
47...Kd4 48.b5 We6?? W równej pozycji czarne mylą się ostatni raz, po 48...Kc5 49.Kxa3 Kxb5 50.Kb3 Kc5 51.Kc3 h4 52.h3 Wg7 pozycja była remisowa.
49.Kb4 We1 50.Wxa3 Wb1+ 51.Wb3 Wa1 52.b6 Czarne poddały partię. Po 52.b6 We1 53.b7 We8 54.Kb5 wolnego piona nie można już zatrzymać, np. 54...h4 55.h3 Wh8 56.Ka6 Wh6+ 57.Wb6 Wh8 58.b8=H Wxb8 59.Wxb8 Ke3 60.Wb2.
1-0

Adam Umiastowski

Partie: (games)