Felietony 2015
Felietony
Pogrom w ataku królewsko-indyjskim
Przedstawiamy Naszym Czytelnikom pouczającą partię pokazującą możliwości białych w ataku królewsko-indyjskim oraz typowy plan, którego czarne powinny unikać. Jeżeli nie poradził sobie z problemami taki gracz jak Krasenkow, my też sobie nie poradzimy. Lepiej uczyć się na cudzych błędach i ich nie powtarzać.
Chekhov,V (2490) - Krasenkow,M [B40]
Polish Team Championship, 1994
1.Sf3 c5 2.e4 e6 3.g3 Sc6 4.Gg2 Sf6 5.d3 d5
Ta pozycja powstaje po różnej kolejności posunięć. Możemy ją uzyskać w obronie francuskiej, obronie sycylijskiej, debiucie Reti.
W czasach naszej młodości białe w ataku królewsko-indyjskim grały zawsze 6. Sbd2. Popularność planów z He2 pojawiła się chyba z nadejściem siedemnastolatka, który gromił znanych arcymistrzów w niezwykłych partiach. Ten małolat budzący przerażenie na turniejach nawet u sławnych arcymistrzów nazywał się Morozevich. Plany związane z He2 są chyba lepsze e, a na pewno bardziej elastyczne. Białe mogą w razie potrzeby grać w starym stylu Sbd2, ale często korzystają z możliwości zagrania c2-c4 z następnym Sc3. Czasami skoczka lepiej rozwinąć na a3. Te możliwości zostaną pokazane w przytaczanych partiach.
6...Ge7 7.0-0 b6
[ Inne możliwe plany w tej pozycji to:
A. 7...0-0 8.e5 Sd7
(A1. 8...Se8 9.c4 Sc7 10.h4 b5 11.b3 a5 12.a4 bxc4 13.bxc4 Sa6 14.Sa3 Sab4 15.Gf4 Gb7 16.Wad1 Hd7 17.Sb5 Sd4 18.Sfxd4 cxd4 19.Hg4 Kh8 20.Gg5 dxc4 21.dxc4 d3 22.Gxb7 Hxb7 23.Gd2 Wad8 24.Gc3 f5 25.Hf4 Hc6 26.Wd2 h6 27.Sd6 g5 28.Hd4 gxh4 29.Gxb4 axb4 30.Wxd3 Wa8 31.c5 Wg8 32.Hc4 h3 33.f3 Wxg3+ 34.Kh1 Wg6 35.Hb5 Hc7 36.c6 Wb8 37.Sb7 Gf6 38.f4 Wbg8 39.Wd7 Hb8 40.Sd6 Wg1+ 41.Wxg1 Wxg1+ 42.Kh2 Hg8 43.Sf7+ Kh7 44.Sg5+ 1-0 Magem Badals,J-Van Wely,L/Linares ESP 2013 (44))
9.c4 Sb6
( A2. 9...d4 10.h4 a6 11.Gf4 Wb8 12.Sh2 Sa5 13.Sd2 b5 14.b3 Gb7 15.Gh3 bxc4 16.bxc4 Sc6 17.Sg4 Ga8 18.Sf3 Wb4 19.Sg5 Hb6 20.Gg2 Wb2 21.Hd1 Ha5 22.Ge4 g6 23.Hf3 Hc7 24.Sh6+ Kg7 25.Shxf7 Scxe5 26.Sxe6+ Kxf7 27.Gxe5+ Kxe6 28.Gd5+ Gxd5 1-0 Bronstein,D-Kelly,B (28);
A3. 9...f6 10.exf6 Sxf6 11.Sc3 Sd4 12.Hd1 h6 13.Se2 Hb6 14.Sexd4 cxd4 15.b3 dxc4 16.bxc4 Gb4 17.Wb1 Hc5 18.Sxd4 e5 19.Sf3 Gg4 20.Hb3 e4 21.dxe4 Sxe4 22.Hxb4 Gxf3 23.Hxc5 Sxc5 24.Ge3 Gxg2 25.Kxg2 b6 26.Gxc5 bxc5 27.Wb7 Wf7 28.Wfb1 Waf8 29.Wxf7 Wxf7 30.Wb8+ Kh7 31.Wc8 Wb7 32.Wxc5 Wb4 33.Wa5 Wxc4 34.Wxa7 Wc2 35.Wa6 Wd2 36.g4 h5 37.h3 hxg4 38.hxg4 g5 39.Kf3 Wd4 40.We6 Wd3+ 41.We3 Wd2 42.a4 Wa2 43.We4 Wa3+ 44.Kg2 Kg6 45.f4 gxf4 46.Wxf4 Kg5 47.We4 Kf6 48.Kf2 Wd3 49.Ke2 Wd5 50.Ke3 Wd1 51.Wd4 Wa1 52.Kd3 Wa3+ 53.Ke4 Ke6 54.Wb4 Wa1 55.g5 We1+ 56.Kf4 Wg1 57.a5 Wa1 58.Wb6+ Kf7 59.a6 Wa5 60.g6+ Kg7 61.Ke4 Wa1 62.Kd5 Wc1 63.Wc6 Wd1+ 64.Kc5 Wb1 65.a7 1-0 Sowray,P-Gnirk,T/Dresden GER 2007 (65);
A4. 9...b6 10.Sc3 d4 11.Se4 Wb8 12.Gf4 Ga6 13.h4 b5 14.b3 bxc4 15.dxc4 Hc7 16.Wad1 Wb6 17.Wfe1 Gb7 18.Sf6+ Kh8 19.Sg5 Gxf6 20.exf6 Hc8 21.fxg7+ Kxg7 22.Hg4 Kh8 23.Hh5 Sf6 24.Hh6 Hd8 25.Gc7 He7 26.Gd6 Hxd6 27.Hxf6+ Kg8 28.Ge4 1-0 Welling,G-Langer,M (28))
10.Gf4 Gd7 11.h4 Sd4
( A5. 11...a5 12.Sbd2 a4 13.a3 Sa5 14.Wac1 Gc6 15.Wfe1 Hd7 16.cxd5 Sxd5 17.Gg5 Wfd8 18.Sc4 Sb3 19.Wcd1 h6 20.Gxe7 Hxe7 21.Scd2 Sa5 22.Se4 Sc7 23.d4 Gxe4 24.Hxe4 c4 25.Hc2 b5 26.Sd2 Wab8 27.Se4 Sb3 28.Sd6 Wxd6 29.exd6 Hxd6 30.He4 Wd8 31.Hb7 Sa5 32.Ha7 Sb3 33.Ge4 Sd5 34.Gxd5 Hxd5 35.We5 Hf3 36.Wee1 Wd5 37.Hb7 Kh7 38.Hc6 Hg4 39.Hb7 Sxd4 40.Wxd4 Hxd4 41.Hxf7 Wf5 42.Hxe6 Wxf2 43.Kh1 Hd3 44.Hb6 Wxb2 45.h5 Hc2 0-1 Gallagher,J-Knoedler,D (45))
12.Sxd4 cxd4 13.Sd2 Gc6 14.Wad1 Sa4 15.Sb3 dxc4 16.dxc4 Gc5 17.Gxc6 bxc6 18.Sxc5 Sxc5 19.Ge3 d3 20.Hg4 He7 21.Gg5 1-0 Bronstein,D-Dzindzichashvili,R (21);
B. 7...b5 8.e5 Sd7 9.c4 bxc4 10.dxc4 Sb6 11.Sa3 0-0 12.b3 a5 13.Wd1 a4 14.h4 Gb7 15.Gb2 Hd7 16.Kh2 Wfd8 17.cxd5 Sxd5 18.Sc4 Hc7 19.Sd6 a3 20.Gxa3 Wxa3 21.Sb5 Ha5 22.Sxa3 Hxa3 23.Wac1 h6 24.Kh1 Ha5 25.Hd2 Wa8 26.Hxa5 Wxa5 27.Wd2 g5 28.hxg5 hxg5 29.Wc4 Kf8 30.Wg4 Ke8 31.We2 Ga6 32.Wd2 Sdb4 33.a4 Sd5 34.Kg1 Gb7 35.Gf1 Kf8 36.Sxg5 Sxe5 37.Sh7+ Ke8 38.Wg8+ Kd7 39.Gg2 c4 40.bxc4 Sxc4 41.Wd4 Wxa4 42.Wg7 Ke8 43.Wg8+ Kd7 44.Wg7 Sd6 45.Wxa4 Gc6 46.Wa7+ 1-0 Smirin,I-Potkin,V/Khanty-Mansiysk RUS 2013 (46)]
8.e5 Sd7 9.c4
[ To posunięcie grano już wielokrotnie, mimo że plan czarnych od zawsze budzi potężne wątpliwości. Czarne pozbywają się praktycznie jakiegokolwiek wpływu na centrum, otwartą linię d opanują białe, nie bardzo widać jak można czarnymi bierkami dostać kontrgrę. Cały czas trzeba pilnować motywu taktycznego związanego z ofiarą skoczka na polu d5. Najczęściej w tej pozycji gra się:
9...d4
Interesujący pomysł: białe chcą podeprzeć pionka e5 za pomocą f2-f4, ustawić skoczka na polu e4 i rozpocząć szturm na skrzydle hetmańskim za pomocą Sb1-a3-c2, Gd2 z następnym. a3 i b4. 10...Gb7 11.f4 Hc7 12.Sa3 0-0-0 13.Se4 a6 14.Sc2 h6 15.a3 Kb8 16.Gd2 Wde8 17.b4 f5 18.exf6 Sxf6 19.Wfb1 Sxe4 20.Gxe4 Gd6 21.a4 g5 22.a5 bxa5 23.bxc5 Gxc5 24.Hf3 Wc8 25.Gxa5 Hd6 26.Gb6 Whf8 27.Wxa6 1-0 Barbosa,E-Abdalla,L/Praia da Pipa BRA 2014 (27);
Można też grać bardziej „klasycznie” i skorzystać z typowego w tych strukturach planu: 10.h4 Gb7 11.Gf4 h6 12.h5 Hc7 13.Sbd2 0-0-0 14.Wfe1 Wdg8 15.a3 g5 16.hxg6 Wxg6 17.Se4 Whg8 18.b4 h5 19.b5 Sa5 20.Sd6+ Gxd6 21.exd6 Hd8 22.Se5 Sxe5 23.Hxe5 h4 24.We4 Kd7 25.Wae1 Hf6 26.Hh5 Wh8 27.He2 Whg8 28.Ge5 Hd8 29.Wf4 f5 30.Gxb7 Sxb7 31.Kf1 hxg3 32.Hf3 g2+ 33.Kg1 Sa5 34.Wxf5 exf5 35.Hxf5+ We6 36.Hf7+ He7 37.dxe7 We8 38.Hf5 W8xe7 39.Gg3 1-0 Iordachescu,V-Nadera,B/Dubai UAE 2004 (39))
Próbowano jeszcze jednego rozwiązania, ale chyba nie budzi ono entuzjazmu: 9...Gb7 10.cxd5 exd5 11.e6 fxe6 12.Hxe6 Sf8 13.Hg4 Sg6 14.Sc3 d4 15.Se4 Hd7 16.Hh5 Sb4 17.Se5 He6 18.Sxg6 Hxg6 19.Sd6+ Gxd6 20.Hxg6+ hxg6 21.Gxb7 Wb8 22.Ge4 Kf7 23.a3 Sa6 24.Gd5+ Kf6 25.h4 1-0 Ehlvest,J-Haskel,J (25)]
10.dxc4 Gb7 11.Sc3 a6 12.Wd1 Hc7 13.Gf4 0-0-0
Pomysł rozwiązania problemów za pomocą 13...g5, został brutalnie usunięty z umysłów szachistów:14.Gxg5 Gxg5 15.Sxg5 Hxe5 ( 15...Sdxe5 16.f4 Sd7 17.Sxe6! fxe6 18.Hxe6+ Kd8 19.Sd5 Hb8 20.Sxb6) 16.Wxd7 Hxe2 17.Wxb7 Hxb2 18.Gxc6+ Kf8 19.Wd1 h6 20.Wxf7+ Kg8 21.Gxa8 hxg5 22.We7 Kf8 23.Wc7 1-0 Belkhodja,S-San Marco Bruno (23);
Po krótkiej roszadzie białe wykorzystają to samo uderzenie taktyczne: 13...0-0 14.Sd5 exd5 15.e6 Gd6 16.Gxd6 Hxd6 17.Wxd5 Sd4 18.Sxd4 Gxd5 19.Gxd5 cxd4 20.exf7+ Kh8 21.Gxa8 Sf6 22.Hf3 Wxf7 23.Wd1 Wf8 24.Gb7 b5 25.Ha3 Hxa3 26.bxa3 Wd8 27.c5 Se8 28.Kf1 Kg8 29.Ke2 Sc7 30.Kd3 Kf7 31.We1 Kf6 32.f4 Se6 33.We5 g5 34.c6 1-0 Morozevich,A-Sermek,D (34)]
14.Sd5
Należało grać 14...Hb8!, co w partii, którą przytaczamy, przyniosło nawet sukces czarnym, ale pozycja białych jest lepsza: 15.Sxe7+ Sxe7 16.Sg5 Gxg2 17.Kxg2 Wdf8 18.Wd3 Hb7+ 19.f3 Sf5 20.Se4 Hc6 21.Sd6+ Sxd6 22.Wxd6 Hb7 23.Wad1 Sb8 24.b4 Wd8 25.bxc5 bxc5 26.He3 Wxd6 27.Wxd6 Hc7 28.Ha3 Wd8 29.Wxd8+ Kxd8 30.Hd3+ Kc8 31.Hxh7 g6 32.Hg7 Kb7 33.Hf8 Ka8 34.Kh3 Kb7 35.Kh4 0-1 Moiseev,V-Dudukin,I/Vladimir RUS 2004 (35)]
Rzeczywiście, tu jeszcze można grać. Po przyjęciu ofiary szanse są już tylko teoretyczne.
15.cxd5 Sb4
Nie zmieni losu czarnych również: 15...Scxe5 16.Sxe5 Sxe5 17.Gxe5 Gd6 18.Gxg7 Whg8 19.Gf6 Wde8 20.Hh5 Wg6 21.Gc3 Kb8 22.We1 Weg8 23.We2 Gc8 24.Wae1 f5 25.Ge5 h6 26.f4 c4 27.Hf3 b5 28.b3 cxb3 29.axb3 h5 30.Hxh5 Gxe5 31.Wxe5 Hb6+ 32.Kh1 a5 33.d6 Gd7 34.Hxg6 1-0 Strikovic,A-Moskalenko,V (34)]
16.d6 Gxd6 17.Wxd6 Sf8 Trudno już się bronić: 17...Sd5 18.Wxd5! Gxd5 19.e6!
18.Gh3+ Se6 19.Sg5 Wxd6 20.exd6 Hc6 21.f3 Kb8 22.Gxe6 fxe6 23.Sf7 Sc2 24.d7+ Ka7 25.d8H Wxd8 26.Sxd8 Hd5 27.Hxc2 1-0
Paweł Kruza i Adam Umiastowski
Vistula Chess Monthly
