Felietony 2017

Atakowanie pozycji roszady

Roszada ma na celu przeniesienie króla z centralnej, niezbyt bezpiecznej pozycji, na skrzydło oraz wprowadzenie wieży na centralne linie. Ta poprawna idea może być przeprowadzona w niewłaściwy sposób niwelujący oczekiwane korzyści. W partii, ważnej dla przedstawienia niebezpieczeństw czyhających na króla, białe po wykonaniu roszady popełniły kardynalny błąd. Wilhelm Steinitz demonstruje energiczny sposób przeprowadzenia wygrywającego ataku.

Dubois, Serafino -- Steinitz, Wilhelm
London ENG 1862 0-1 C50q

1.e4 e5 2.♘f3 ♘c6 3.♗c4 ♗c5 4.O-O d6 5.d3 ♘f6 6.♗g5 h6

7.♗h4? Poprawnym działaniem jest bicie skoczka 7.♗xf6. Wycofanie gońca wyłącza ważną figurę z gry, dodatkowo daje przeciwnikowi czas i możliwości atakowania pozycji roszady.
7...g5 8.♗g3 h5! 9.h4 Nie przechodzi bicie skoczkiem na g5: Knorre, Viktor -- Chigorin, Mikhail 0-1 St Petersburg, 1874 9.♘xg5 h4 10.♘xf7 hxg3 11.♘xd8 (11.♘xh8 ♕e7! 12.♘f7 ♗xf2+ 13.♖xf2 gxf2+ 14.♔xf2 ♘g4+ 15.♔g3 ♕f6 16.♕f3 ♕g7) 11...♗g4 12.♕d2 ♘d4 13.♘c3 ♘f3+ 14.gxf3 ♗xf3 0-1.
9...♗g4 10.c3 Na 10.hxg5 czarne grają silne 10...♘h7.
10...♕d7 11.d4 exd4 12.e5 dxe5 Jeszcze mocniejsze było 12...♘e4!.
13.♗xe5 ♘xe5 14.♘xe5 ♕f5 15.♘xg4 Nie mogło pomóc 15.♗xf7+ ♔f8 16.♘xg4 hxg4 17.cxd4 ♖d8 z wygraną dla białych pozycją.
15...hxg4 16.♗d3 Wymiana na d4 nie ratowała pozycji 16.cxd4 ♖xh4 17.g3 ♖h3 18.dxc5 ♕h7 -+.
16...♕d5 17.b4 Szach wieżą przyśpieszał natarcie białych - 17.♖e1+? ♔d7!.
17...O-O-O 18.c4! Albo 18.bxc5 ♖xh4 19.f3 ♖dh8 20.fxg4 ♘xg4 21.♕xg4+ ♖xg4 22.♗f5+ ♔b8 23.♗xg4 dxc3 24.♖d1 ♕xc5+ 25.♔f1 ♖h1+ 26.♔e2 ♖xd1 27.♔xd1 c2+ i czarne wygrywają.
18...♕c6 19.bxc5 ♖xh4 20.f3 Czarne przygotowują szturm na kolumnie h i nie widać sposobów obrony dla czarnych. Po 20.♕c2 ♖dh8 21.f3 ♕e8 22.♗h7 ♖8xh7 23.♕f5+ ♔b8 24.♕xh7 czarne forsownie matowały 24...♕e3+ 25.♖f2 g3 26.♕c2 ♖h1+ 27.♔xh1 ♕e1+ 28.♖f1 ♕xf1#.
20...♖dh8 21.fxg4

21...♕e8?! Fatalna decyzja, niemal niwecząca dotychczasowy wysiłek. Wygrywało w łatwy sposób 21...♔b8 22.♖xf6 ♖h1+ 23.♔f2 ♕xf6+ 24.♕f3 ♕e5 25.♘a3 ♖xa1 26.♘c2 ♖xa2.
22.♕e1? Tym razem mylą się białe i to ze skutkiem śmiertelnym. Jedyna droga do rónej gry prowadziła poprzez 22.♗f5+ ♔b8 23.♖e1 ♕c6 24.♘d2 ♖h1+ 25.♔f2 ♕xg2+ 26.♔xg2 ♖8h2+ 27.♔f3 ♖h3+ 28.♔g2 i gra zapewne zakończyła by się wiecznym szachem.
22...♕e3+! 23.♕xe3 dxe3 24.g3 ♖h1+ 25.♔g2 ♖8h2+ 26.♔f3 ♖xf1+ 27.♗xf1 ♖f2+ 28.♔xe3 ♖xf1

Paraliż białych figur wynika ze związania skoczka. Białe piony padną teraz łupem przeciwnika.
29.a4 ♔d7 30.♔d3 ♘xg4 31.♔c3 ♘e3 32.♖a2 ♖xb1 33.♖d2+ ♔c6 34.♖e2 ♖c1+ 35.♔d2 ♖c2+ 36.♔xe3 ♖xe2+ 37.♔xe2 f5 38.♔e3 ♔xc5 39.♔d3 f4 0-1