Felietony 2018

Za dużo wymian

Olimpijskie zmagania w Batumi
W grze środkowej, gdy figury są już zmobilizowane zdarza się, że dochodzi do wymian figur. Każda taka wymiana powinna być zawczasu wnikliwie oceniona, gdyż często wprowadza duże zmiany w pozycji. W partii naszej zawodniczki doszło do masowej wymiany figur, co doprowadziło białe do zwycięstwa.
Należy przestrzec czytelników przed takim postępowaniem, gdyż zazwyczaj niezwykle trudno jest ocenić szybkie zmiany zachodzące w pozycji po każdej wymianie. Grająca czarnymi zawodniczka jest amatorką z niewielkim doświadczeniem, nasza zawodniczka jest arcymistrzynią, wynik partii nie jest niespodzianką. Jednak masowe wymiany figur nie są polecaną formą obrony.

Szczepkowska, Karina (2407) -- Cruz Lima, Kimberly Esmeralda (1626)
Olympiad Women 2018 (Round 1.7) Batumi GEO 2018.09.24 1-0 D37

1.d4 ♘f6 2.c4 e6 3.♘f3 d5 4.♘c3 ♗e7 5.♗f4 a6 Dwóch silnych arcymistrzów, Fabiano Caruana i Ivan Saric w tej pozycji zrobiło roszadę:
Karjakin, Sergey -- Caruana, Fabiano 0-1 (37 pos.) Baku FIDE Grand Prix 2014, 2014 5...O-O 6.♖c1 ♘bd7 7.cxd5 exd5 8.e3 c6 9.h3 ♘e4 10.♗d3 ♘df6 11.O-O ♗f5 12.♘e2 ♘d7 13.♕b3 ♕b6 14.♕c2 ♗g6 15.♗h2 ♖fe8 16.♘f4 ♗d6 17.♘xg6 ♗xh2+ 18.♔xh2 hxg6 19.g3 ♕d8 20.♔g2 g5, oraz
Kozul, Zdenko -- Saric, Ivan 0-1 (72 pos.) Stari Mikanovci Jaric Memorial, 2009 5...O-O 6.e3 a6 7.♕c2 ♘bd7 8.c5 c6 9.♗d3 b6 10.b4 a5 11.b5 ♗b7 12.bxc6 ♗xc6 13.cxb6 ♘xb6 14.O-O h6 15.♖ab1 ♘h5 16.♘e5 ♗e8 17.♕e2 ♘xf4 18.exf4 ♖c8 19.♘b5 ♘a4 20.♖b3 ♗f6.
6.e3 c6 Także tutaj warto brać pod uwagę roszadę: Yermolinsky, Alex -- Lein, Anatoly 0-1 (25 pos.) US Open 100th, 1999 6...O-O 7.♖c1 dxc4 8.♗xc4 b5 9.♗b3 ♗b7 10.O-O ♗d6 11.♘e5 ♘bd7 12.♕e2 ♕e7 13.♖fd1 ♖fd8 14.♗g3 ♖ac8 15.a4 b4 16.♘xd7 ♘xd7 17.♘a2 ♗xg3 18.hxg3 c5 19.a5 ♕g5 20.♗a4 ♘f6.
7.♗d3

7...♗d6?! Lepszy plan wybrały czarne w partii Aguirre Lorenzo, Luis Francisco -- Ziemek, Gerhard 1/2-1/2 (40 pos.) Dortmund op-B, 1999 7...O-O 8.O-O ♘bd7 9.c5 ♖e8 10.♕c2 ♘f8 11.♘a4 ♘6d7 12.♘e5 f5 13.f3 ♗f6 14.♖ad1 ♗g5 15.♗xg5 ♕xg5 16.f4 ♕e7 17.♖f3 ♘f6 18.♘b6 ♖b8 19.b4 ♘8d7 20.♘bxd7 ♘xd7.
8.♘e5 c5?! W rachubę wchodziła raczej wymiana 8...dxc4 9.♗xc4 ♘bd7 10.♕b3 b5 z wyrównaniem.
9.O-O O-O 10.♖c1 cxd4 11.exd4 dxc4 12.♗xc4 b5 13.♗b3 ♗b7 14.♕e2 ♘c6 15.♖fd1?! Wiele przemawia za zastosowaniem kombinacji 15.♘xf7 ♘xd4 16.♘xd8 ( albo 16.♕xe6 ♘xe6 17.♘xd8 ♖axd8 18.♗xe6+ ♔h8 19.♗xd6 ♖xd6 20.♖fe1.) 16...♘xe2+ 17.♘xe2 ♖fxd8 18.♗xe6+ ♔f8 19.♖fd1. W obu przypadkach białe uzyskiwały piona przewagi.
15...♘e7 16.♗g5 ♘g6?! Nie wygląda groźnie poświęcenie po 16...♖c8 17.♘xf7 ♖xf7 18.♕xe6 ♖c4.

17.h3? Białe nie znalazły kontynuacji dającej duże szanse na wygraną. Po wymianie 17.♘xg6 hxg6 pełna mobilizacja sił nasuwa myśl o przełomie: 18.d5! exd5 19.♗xd5 ♗xd5 20.♘xd5 ♖e8 21.♕f3 ♖e6 i białe zyskują materiał 22.♘c7 ♗xc7 23.♖xd8+ ♖xd8 24.g3 z wygraną pozycją.
17...♗e7 18.a3 ♘d5?! Do zakończenia rozwoju figur czarnym niewiele brakuje. Grając 18...♕e8 19.h4 ♖d8 20.h5 ♘xe5 21.dxe5 ♘d7 22.♗f4 ♘c5 23.♖xd8 ♕xd8, albo 18...♕d6 19.h4 b4 20.h5 ♘xh5 21.♕xh5 bxc3 22.♖xc3 ♘xe5 23.♗xe7 ♘f3+ 24.♕xf3 ♕xe7 czarne mogły w pełni wyrównać grę.
19.♗xd5?! Białe mogły niemal forsownie zdobyć jakość: 19.♘xg6 ♗xg5 20.♘xf8 ♔xf8 21.♗xd5 ♗xd5 22.♖a1 ♗b3 23.♖e1 ♕xd4 24.♕f3.
19...exd5? Zamknięcie przekątnej potrzebnej gońcowi to pozycyjny błąd. Tymczasem po 19...♗xd5 20.♘xg6 ♗xg5 21.♘xf8 ♗xc1 22.♘xd5 ♔xf8 23.♘c3 ♗g5 pozycja była równa.
20.♘xg6 ♗xg5 21.♘xf8 ♗xc1 22.♘e6 ♕b6 23.♘xg7 ♗xb2

24.♘f5 Malownicza pozycja. Silniejsze było odejście skoczkiem na h5: 24.♘h5 ♗xc3 25.♕e5 ♔f8 26.♖d3 z groźbą mata, np. 26...♗b2 27.♖e3 ♕e6 28.♕g7+ ♔e7 29.♖xe6+ ♔xe6 30.♕e5+ ♔d7 31.♘f6+ ♔c6 32.♕xd5+ ♔c7 33.♕e5+ ♔c8 34.♕c5+ ♔d8 35.♕d6+ ♔c8 36.♘e8 i mat na c7.
24...♕f6 25.♘e7+ ♔h8 26.♘cxd5 ♕g5? Zdecydowanie więcej dawało 26...♗xd5 27.♘xd5 ♕e6 28.♘e3 ♗xa3 29.♕f3 ♖d8 30.d5 ♕g6 i wynik wciąż jest niejasny.
27.h4 ♕xh4 28.♕e5+ Czarne tracą hetmana po 28.♕e5+ f6 29.♘xf6 ♔g7 30.♘f5+ ♔g6 31.♘xh4+ i niedługo potem dostają mata, np. 31... ♔f7 32.♖e1 ♗xa3 33.♘h5 ♗e4 34.♖xe4 ♗e7 35.♕g7+ ♔e8 36.♕xe7 mat.
1-0