MISTRZOSTWA WARSZAWY

Warszawa 2022

W dniach 3-9 grudnia 2022 odbyły się, tradycyjnie słabo obsadzone, bez kilku dziesiątków dobrych szachistek i szachistów, kolejne mistrzostwa stolicy seniorów, przebiegające pod znakiem dominacji graczy bardzo młodych. Do finału "A" zgłosiło się 25 grających (w tym dwie szachistki), ale aż czterech uczestników nie dotarło do mety, unikając w ten prosty sposób jeszcze większych strat rankingu. Dziwi duża różnica w sile gry uczestników z początku i końca listy startowej (Elo od 2327 do 1537). Brak Regulaminu Zawodów na stronie "chessarbiter" nie pozwala odpowiedzieć na pytanie, dlaczego ci najsłabiej klasyfikowani nie zostali odesłani do finału "B".

Czołówka tabeli turniejowej:

M.Tyt.Nazwisko ImięFIDERankingKlubPkt.MBch.Bch.
1k++Chomczyk, Marek23272300KSz ZUGZWANG Warszawa8.037.0048.50
2k+Chmiel, Marcin21742300KKSz Kraków7.536.0047.50
3I++Zdybel, Przemysław20922100UKS Czternastka Warszawa6.536.5048.00
4I+Niezhentsev, Kyrylo20522100 5.532.5043.50
5I++Klim, Filip20832100KSz Polonia Warszawa 5.039.0050.50
6k++Różycki, Bartłomiej21962300KS LAURA Chylice5.035.0046.50
7kPraczukowski, Stanisław21142200KS LAURA Chylice5.035.0046.00
8IBartodziej, Bartosz18962000KSz Polonia Warszawa 5.031.5042.00
9mWięch, Grzegorz21942400Warszawa5.030.5040.50
10ISternik, Piotr17682000UKS SPARTA Białołęka5.025.0035.00

O wielkich sensacjach trudno mówić, jeśli się przyjrzeć numerom startowym przyszłych medalistów: 1, 4, 7. Interesujące jest porównanie wieku graczy z czołówki:

Chomczyk: KSz Zugzwang Warszawa, rocznik 1998.
Chmiel: KKSz Kraków, 1996
Zdybel: UKS Czternastka, 2006
Nieżencew: Ukraina, 2011
Więch: Warszawa, 1966

Poniżej mały przegląd ciekawych partii:

Marcin Chmiel - Stefaniuk
Kyrylo Niezhentsev - Przemysław Zdybel
Filip Klim - Grzegorz Więch
Bruno Terkiewicz - Juliusz Klim

Chmiel, Marcin - Stefaniuk, Zbigniew [A55]
MW seniorów (r. 5), 06.12.2022
1.d4 Sf6 2.c4 d6 3.Sf3 Sbd7 4.Sc3 e5 5.e4 Ge7 Bez gońca na g7 takie pozycje nie mają odpowiedniej dynamiki.
6.Ge2 0–0 7.0–0 c6 8.Hc2 a6 9.Wd1 Hc7 10.h3 b5 11.b4 bxc4 12.Gxc4 d5 13.Gb3 Gxb4 14.Sxd5! Sxd5 15.exd5 Gb7 15...e4 16.Hxe4 cxd5 17.Hxd5 Gb7 18.Hf5+-
16.dxe5 Sxe5 17.Sxe5 Hxe5 18.dxc6 Gxc6 19.Gb2 Hb5 20.Wd4 Gd7

21.a4 Hb7 Inaczej ginęła figura, ale teraz jest forsowny mat.
22.Wh4 Wfc8 Albo 22...g6 23.Hxg6+ hxg6 24.Wh8# lub 22...h6 23.Hg6.
23.Hxh7+ Kf8 24.Hxg7+ Ke7 25.Hf6+ Ke8 26.Gxf7+ 1–0

Nowy Mistrz Warszawy był wyraźnie silniejszy od reszty stawki:

Marek Chomczyk - Kyrylo Niezhentsev [B40]
MW seniorów (r. 7), 07.12.2022
1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 Sc6 Temu wariantowi poświęcił małe opracowanie teoretyczne mm. Stefan Witkowski ("System klasyczny w obronie sycylijskiej", Wydawnictwo Penelopa, 2000).
6.a3 Białe mają tu do dyspozycji cały wachlarz lepszych i gorszych możliwości, np. 6.Sxc6 bxc6 7.e5 Sd5 8.Se4 (Kasparow);
6.Sdb5 Gb4 7.a3 Gxc3+ 8.Sxc3 d5 9.exd5 exd5 10.Gd3 d4 11.Se2 itd. (zdaniem Witkowskiego jest to "tabija" Systemu Klasycznego);
6. g3;
6. Gg5 (Radulow);
6. Ge3 Gb4 7.Gd3 (Spielmann = Janowski, Semmering 1928).
6...Ge7 6...d6 (z przejściem do wariantu Scheweningen); 6...d5 7.Gb5 Gd7 8.exd5 exd5 9.0–0 Ge7 10.Ge2 =.
7.Sxc6 bxc6 8.e5 Sd5 9.Hg4

Inna możliwość to 9.Se4 Hc7 10.f4 f5 11.Sf2 Hb6 12.Hf3 a5 13.c4 Sc7 14.g4? (należało grać 14.Ge2 c5 15.0–0 Gb7 16.He3 Sa6=) 14...Gb7 15.gxf5 exf5 16.Hd3 Gc5 17.Sd1 0–0 18.Gh3 g6 19.Ge3 Gxe3 20.Hxe3 c5 21.0–0 (Lasker - Lipschütz, Nowy Jork 1901) i teraz po 21...Wad8 albo 21...d6 czarne miałyby dużą przewagę.
9...Kf8 Okazuje się, że (zdaniem Stockfisha) czarne mogą śmiało grać 9...0–0 10.Gh6 g6 11.Gxf8 Gxf8 12.Hg3 Wb8 z pełną rekompensatą za oddaną jakość (oczywiście pod warunkiem, że się dobrze gra w szachy...).
10.Hf3 Sxc3? Bardzo słabe, należało grać 10...Hb6 albo 10...h5 z minimalną przewagą czarnych.
11.Hxc3 Gb7 12.Ge3! Hc7 13.Gc5 d6 14.exd6 Gxd6 15.0–0–0 Gxc5 16.Hxc5+ Pełna dominacja mistrza Warszawy na czarnych polach.
16...He7 17.Wd6 h6 18.f4 g6 19.Hd4 e5 20.fxe5 c5 21.Hc3 We8 22.Gc4 Hxe5 23.Wf1 Wh7 24.Wd7 Hg5+ 25.Kb1 We7 26.Wd8+ We8

Teraz najszybciej wygrywało 27.Hh8+ Wxh8 28.Wxf7+ Kg8 29.Wxe8#.
27.Wxf7+ Czarne poddały się (1–0) , nie czekając na 27...Wxf7 28.Hh8+ Ke7 29.Hxe8+ Kf6 30.He6+ Kg7 31.Hxf7 mat.

Szeroki repertuar debiutowy i twardość w grze pokazał brązowy medalista, reprezentant klubu "Czternastka".

Niezhentsev, Kiryło - Zdybel, Przemysław [E62]
MW seniorów (r. 8), 08.12.2022
1.c4 g6 2.g3 Gg7 3.Gg2 Sf6 4.Sf3 0–0 5.0–0 d6 6.d4 Sc6 7.Sc3 e5 8.d5 Sb8 W zamkniętych pozycjach strata dwóch temp w debiucie nie grozi natychmiastową przegraną.
9.e4 Od dawna znane jest, możliwe nawet po 8...Se7, uderzenie 9.c5. Dalej mogłoby nastąpić 9... dxc5 (albo 9...a5 10.cxd6 cxd6 11.e4) 10.Sxe5 i białe stoją lepiej.
9...a5 10.Se1 Można zostawić skoczka na f3 i grać 10.Wb1 Sa6 11.b3 Sc5 12.We1 Gd7 13.h3 b6 14.a3.
10...Sa6 11.h3 Sd7 12.Sd3 Sdc5 13.Wb1?! Nieco lepsze 13.Sxc5 Sxc5 14.Ge3.
13...f5 14.f3? Lepsze 14.Sxc5 Sxc5 15.exf5 Gxf5 16.Wa1 Gd3 17.We1 Hf6 18.Ge3.
14...f4 15.g4

Po dwóch fatalnych posunięciach białe mają strategicznie przegraną pozycję, a to z powodu słabych czarnych pól na skrzydle króla. Kirył to bardzo młody i utalentowany gracz, jak na swój wiek (11 lat) wytrzymały i sprawny taktycznie, ale przed jego trenerami jeszcze wiele pracy nad poprawieniem wielu elementów gry.

15...h5 16.Sxc5 Sxc5 17.Gd2 Gf6 18.Ge1 Gh4 19.Gxh4 Hxh4 20.Wf2 20.He1 He7.
20...Gd7 21.b3 Wf7 22.Kf1 hxg4 23.hxg4 Wh7 24.Wbb2 Hg3 25.Se2 Hh4 26.Sc3 Kg7 27.a4 Wah8 28.Se2 Gxg4 Typowa operacja taktyczna w takich pozycjach.
29.fxg4 Hxg4 30.Ke1

30...Wh2 Szkoda, że czarne nie znalazły tutaj pięknego posunięcia 30...Wh3!! Po wymuszonym 31.Gxh3 (groziło 31...Sd3+, na co nie daje obrony 32.Kf1 32...Wh1+ 33.Gxh1 Wxh1+ 34.Sg1 Wxg1 mat, ani 32.Kd2 Sxf2 33.Gxh3 Wxh3 34.Hf1 Hf3 –+) następuje odbicie 31...Wxh3 i nad białymi wiszą już trzy groźby: 32...Sd3+, 32...Sxe4 i 32...f3, na które - mimo wieży przewagi - raczej nie ma lekarstwa, co ilustrują warianty:
a) 32.Wd2 Wh1+ (prowadzi do mata, ale wygrywa również banalne 32...Sxe4) 33.Wf1 Hh4+ 34.Sg3 Hxg3+ 35.Wdf2 He3+ 36.We2 Hc3+ 37.Hd2 Sd3+ 38.Kd1 Wxf1+ 39.We1 Sb2+ 40.Hxb2 Wxe1 mat;
b) 32.Wf1 Sd3+ 33.Kd2 Sxb2 34.Hb1 Wd3+ –+.
Rzecz jasna, obliczenie wszystkich tych wariantów w warunkach partii turniejowej jest w zasadzie niewykonalne.
31.Gf3 Hh4? Efektownie wygrywało 31...Wh1+ 32.Gxh1 Wxh1+ 33.Wf1 Wh3!! z groźbami 34...Sd3+ oraz 34...Wd3, po czym nie ratuje 35.Hb1 z powodu 35...Hh4+ 36.Wf2 Wf3 37.Sg1 Sd3+ 38.Kd1 Sxb2+ 39.Wxb2 Wf1+ itd. Nic nie daje 34.Wg1 z uwagi na 34...Hf3 35.Hd2 Hxe4.
32.Sg1 g5 Nie jest pewne, czy po 32...Wxf2 33.Wxf2 g5 34.He2 Sxb3 35.Kf1 Kf6 36.Hb2 Sc5 37.Wg2 czarne mogą wygrać partię.
33.Kf1 Wxf2+ 34.Wxf2 g4 35.Wg2 g3 36.Ke1 Białe ustawiły blokadę na białych polach, niemożliwą do przełamania.
36...Hg5 37.Hc2 Wh1 38.Kd2 Hh6 39.Kc3 Kf8 40.He2 Hh7 41.Kb2 Ke7 42.Ka2 Kd8 1/2

Brak praktyki turniejowej spowodował, że senior turnieju, mistrz Grzegorz Więch nie dotrwał do końca turnieju bez porażki i poniósł poważne straty rankingowe.


Klim, Filip - Więch, Grzegorz [B84]
MW seniorów (r. 2), 03.12.2022
1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Ge2 e6 7.0–0 Ge7 8.f4 Sc6 9.Ge3 Hc7 10.Kh1 0–0 11.He1 Gd7 12.Hg3 b5 13.e5

Posunięcie znane przynajmniej od 1968 roku, kiedy w 6. Memoriale Rubinsteina w Polanicy-Zdroju tak zagrał krakowski mistrz Jerzy Kostro w partii z bułgarskim arcymistrzem Nikolą Padewskim (Bułgarzy mieli wtedy czterech arcymistrzów, my żadnego, i na każdej olimpiadzie szachowej bili nas na głowę). Ofiara piona jest poprawna, białe uzyskują rekompensatę, a pozycja jest bliska równości.

Dalej było grane 13...dxe5 14.fxe5 Sxe5 15.Gh6 Se8 16.Gf4 Gd6 17.Se4 Sc4 18.Sxd6 Scxd6 19.Gd3 (lepsze 19.Wad1 Hb6 20.Ge3) 19...Hb6 20.Ge3 Hb7 21.Hh4? f5! i czarne uzyskały lekką przewagę, którą przed kontrolą czasu zamieniły w wygraną: 22.Gf4 Sf7 23.Wad1 Sf6 24.Wfe1 Wae8 25.Ge5 Sxe5 26.Wxe5 Gc6 27.Sxc6 Hxc6 28.c4 Wd8 29.Wee1 b4 30.h3 Wd6 31.Hf2 Wfd8 32.He2 a5 33.Gc2 Wxd1 34.Wxd1 Wxd1+ 35.Hxd1 Kf7 36.Hd4 Hc7 37.Gb3 Sd7 38.Hh4 Sf6 39.Hd4 Se4 40.Gc2 Sg3+ 0–1
Mistrz Więch ofiary pionka nie przyjął.
13...Se8 14.Wad1 Ta pozycja "scheweningena" była znany w epoce Karpowa - Kasparowa, o czym świadczy partia G. Sax - N. Kirow, Budapeszt 1975: 14...Kh8 15.Sf3 f5 16.exf6? Sxf6 17.Sg5 d5? (prawidłowe 17...h6 18.Gd3 d5 19.Sf3 Gd6 =) 18.Hh3 b4 19.Sxh7! (możliwe również 19.f5 i dalej np. 19...Sd8 20.Gd4 h6 21.fxe6 Gxe6 22.Sxe6 Sxe6 23.Sxd5 +-) 19...Sxh7 20.Gd3 Wf5 21.Gxf5 exf5 22.Sxd5 i białe szybko wygrały.
14...Sxd4 Inna opcja to 14...dxe5 15.fxe5 Sxd4 16.Gxd4 Gc6 =.
15.Gxd4 Gc6 16.Gd3 Wd8 Warte rozważenia jest 16...dxe5 17.fxe5 Hb7 18.Hg4 =.
17.Se4 Gxe4 18.Gxe4 dxe5 19.fxe5

19...f5?? Należało grać 19...Gc5 20.Gxc5 Wxd1 21.Wxd1 Hxc5 z równymi szansami; do przyjęcia jest też 19...b4 20.c3 bxc3 21.Hxc3 g6.
20.exf6 Hxg3 Znacznie dłużej trwałaby agonia czarnych po 20...Gxf6 21.Hh3 g6 22.Hxe6+ Kg7 23.Ge3 i na groźbę 24.Wxd8 Hxd8 25.Gc5 Wf7 26.Gd5 Wd7 27.Hg8+ Kh6 28.Gc6 z wygraną białych nie ma dobrego lekarstwa.
Czarne prostodusznie liczyły, że po 21.hxg3 zagrają 21...Sxf6 =, ale nie wzięły pod uwagę wtrącenia...
21.fxe7! ... po którym musiały się poddać (1–0) .

Przykład wysokiej erudycji debiutowej niektórych uczestników. Obaj grali debiut błyskawicznie, ale zwycięzca mógł być tylko jeden.

Terkiewicz, Bruno - Klim, Juliusz [D31]
MW seniorów (r. 9), 09.12.2022
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sf3 c6 4.Sc3 dxc4 5.a4 5.e4 b5 6.a4 b4 7.Sb1 Ga6 8.Gg5 Ha5=.
5...Gb4 6.e3 b5 7.Gd2 a5 8.axb5 Gxc3 9.Gxc3 cxb5 10.b3 Gb7 11.bxc4 b4 Pozycja znana z partii Holmes - G. Abrahams, Anglia 1925.
12.Gb2 Sf6 Ten mocno zapomniany wariant w latach trzydziestych ub. wieku rozpracował i spopularyzował holenderski mistrz Daniel Noteboom (1910-1932), uczestnik olimpiad szachowych w latach 1930 - 1931, zmarły przedwcześnie na zapalenie płuc.
13.Gd3 0–0 W partii N. Krogius - L. Poługajewski (ZSRR 1953) było: 13...Ge4 14.Gxe4 Sxe4 15.Hc2 Sf6 (albo 15...f5 16.d5 0–0 17.0–0 He7 18.Sd4 Sc5 =) 16.0–0 0–0 17.e4 Sfd7 18.c5 Hc7 19.Wfc1 z zauważalną przewagą białych.
Słabsze jest 13...Se4? 14.Ha4+ Gc6 15.Hc2 f5 16.Se5 +-
14.0–0

"Tabija" Wariantu Notebooma. Co okaże się ważniejsze - potężne (bo mobilne) białe centrum, wsparte groźnymi gońcami, czy para czarnych "wolniaków" na skrzydle hetmańskim? W tak radykalnie niesymetrycznych strukturach wygrywa albo lepiej przygotowany albo (najczęściej) lepiej grający w takich pozycjach.

14...Se4 15.Se1 Sądząc po zużytym czasie do namysłu dopiero w tym momencie obu graczom skończyła się "książeczka" (czyli opanowana w domu wiedza teoretyczna) - taka znajomość wariantu może tylko budzić zdrową zazdrość tych graczy, którzy nie chcą albo nie potrafią wydajnie pracować nad opanowaniem teorii debiutu. W charakterze wzmocnienia można zaproponować 15.Hc2 f5 16.Se1.
15...Sd7 16.f3 Sef6 17.e4 Hc7 18.e5 Sh5 19.f4 19.Hd2 g6 20.Wc1 było bardziej przezorne.
19...g6

20.g4 Dość ryzykowne, bo odsłania się biały król. Białe centrum wygląda imponująco, ale nie jest zbyt solidne. Warte rozpatrzenia było 20.Hd2, zaś zwolennicy ostrych ataków mogą przestudiować zaproponowany przez program "Stockfisch" następujący wariant: 20.f5 exf5 21.Wxf5 gxf5 22.Hxh5 Ge4 23.Hg5+ Kh8 24.d5 Ha7+ 25.Kh1 Hf2 26.Sc2 f6 27.e6 Se5 28.Gxe5 fxe5 29.Wf1 Ha7 30.Gxe4 fxe4 31.Wg1 ze skomplikowaną pozycją i obustronnymi szansami, gdzie każdy nieostrożny ruch może spowodować katastrofę.
20...Sg7 21.f5?! Dalszy ciąg ryzykownej strategii.
21...exf5 22.gxf5 Hc6? 22...Sxf5 23.Gxf5 gxf5 24.Wxf5 Wa6 –+; interesująco wygląda wariant 22...a4 23.Wxa4 Hc6 24.Wxb4 Sxe5 25.d5 Hc5+ 26.Wf2 Hxb4 27.Gxe5 z małą przewagą czarnych.
23.d5 Hc5+ 24.Kh1? (24.Wf2! i białe stoją doskonale).
24...Sb6

25.f6? Konieczne było 25.He2.
25...Sxc4! (wygrywające posunięcie)
26.fxg7 Hxd5+ 27.Hf3 Nic nie daje 27.Sf3 Sxb2 28.gxf8H+ Wxf8 29.He2 Sxd3 30.Wad1 Ga6 –+.
27...Wfb8 28.Gc1 Hxe5 Hetmańska wieża ginie, nie wykonawszy ani jednego ruchu - najlepszy dowód błędnego założenia partii przez białe.
29.Gxc4 Gxf3+ 30.Sxf3 Hxa1 31.Sg5 Wa7 Przeciwko anemicznym groźbom czarne mają zawsze po kilka wystarczających obron - już do końca partii.
32.Sxf7 Hxc1 Jednako dobre jest 32...Hd4 oraz 32...Hc3.
33.Wxc1 Wxf7 34.Wa1 b3 35.Wf1 Wbb7 36.Wxf7 Wxf7 37.Gxb3 Kxg7 0–1

Turniej nie stał na bardzo wysokim poziomie, o czym mogą zaświadczyć dwa przykłady "niezasłużonych" porażek, które miały poważny wpływ na kształt czołówki turnieju. Nazwisk graczy nie podajemy, aby uniknąć podejrzeń, że cieszymy się z cudzych niepowodzeń - idzie o naświetlenie problemu.
W poniższej pozycji sytuacja z pozoru jest jasna - wygrana czarnych albo remis. A tymczasem ...

Czarne zagrały teraz:

37...Kc5 i po 80. posunięciu wygrały białe !!
(1–0).

Kolejny przykład ilustruje zjawisko "ślepoty szachowej":

52.f3 Kf7? Po 52...h5 czarne przy prawidłowej obronie powinny wywalczyć remis.
53.h5! +- Ke7 54.f4 Kf7 55.d5 Ke7 56.Kf5 Wa5 57.Wb7+ Kd6 58.Wxb2 Kxd5 .

59.Wb7?? Po nietrudnym do znalezienia 59.Wd2+ Kc4+ 60.Kg6 białe wygrywają. Nastąpiło nie zaplanowane przez faworyta tego pojedynku:
59...Kc6 szach! i białe wywiesiły białą flagę (0–1) .

W finale "B", w którym rywalizowało 62 szachistek i szachistów od lat 8 do 85 (panowie Henryk Budrewicz i Janusz Kwiek). Na podium znaleźli się reprezentanci kilku odległych w czasie pokoleń:

1. Urych Krzysztof ("Polonia" Warszawa) rocznik 2009; 7,5p./9
2. Goździkowski Franciszek (UKS "Caissa" Warszawa) rocznik 2006; 7p.
3. Staszewski Krzysztof ("Drukarze") rocznik 1954; 6,5p.

Kilkunastu grających, przede wszystkim młodsi juniorzy i juniorki, wypełniło normy na wyższe kategorie szachowe.

Tomasz Lissowski

Info: http://www.chessarbiter.com/turnieje/2022/ti_5745/index.html?l=pl

http://www.chessarbiter.com/turnieje/2022/ti_5746/

Partie: (games)

Vistula Chess Monthly

Logo Vistula