O WALCE MŁODOŚCI Z RUTYNĄ MISTRZOSTWA WARSZAWY

     W pierwszej dekadzie czerwca zakończyły się szachowe mistrzostwa Warszawy. Impreza, w której wystąpiło 91 zawodników (38 z grupie „A” i 53 w grupie „B”), została zorganizowana przez Mazowiecki Związek Szachowy, Fundację Wspierania Inicjatyw Lokalnych NOK oraz Natoliński Ośrodek Kultury Spółdzielni Mieszkaniowej „Wyżyny”, który udostępnił szachistom pomieszczenia, gdzie podczas gry panowała niewymuszona, przyjacielska atmosfera.

     Turniej „A” zgodnie z przewidywaniami zakończył się wspólnym zwycięstwem dwóch finalistów tegorocznych Mistrzostw Polski, mistrzów międzynarodowych Zbigniewa Strzemieckiego („Polonia” Warszawa) i Arkadiusza Leniarta („Nadnarwianka” Pułtusk). Zgromadzili oni po 7 punktów (z 9), bez przegranej, a wartościowość Buchholtza oddała pierwszą nagrodę w ręce Z. Strzemieckiego. Po 6 punktów zdobyli: arcymistrz Mirosław Grabarczyk, Michał Rudolf, Łukasz Jarmuła i Adam Deszczyński. Wśród kobiet najlepiej wypadła arcymistrzyni Karina Szczepkowska – Horowska (5,5), pół punktu mniej zdobyła przebywająca od pewnego czasu w Warszawie reprezentantka Meksyku Alejandra Guerrero Rodriguez.

     Wielkie zainteresowanie wzbudziła kombinacyjna gra niespełna 14-letniego Łukasza Jarmuły z MKS „Polonia” Warszawa. Remis z wielokrotnym mistrzem Polski Aleksandrem Sznapikiem, zwycięstwa nad mistrzami Andrzejem Adamskim i Maciejem Nurkiewiczem, a nade wszystko ultra-aktywny styl – to wszystko znamionuje duży talent wsparty solidnym już przygotowaniem.

Ł. Jarmuła (2050) – A. Adamski (2268) [C41]
Warszawa (r. 3.8), 28.05.2012

1.e4 e5 2.Sf3 d6 3.d4 exd4 4.Sxd4 g6 5.Sc3 Gg7 6.Ge3 Sf6 7.Ge2 0–0 8.Hd2 We8 9.f3 Sc6 10.0–0–0 Gd7 11.h4 Wb8 12.g4 Sxd4 13.Gxd4 b5 14.g5 b4 15.gxf6 bxc3 16.Hxc3 Gh8 17.h5 g5 18.Wdg1?! h6 19.f4 c5 20.fxg5?! Hazard. Lepsze 20.Ge3 Gxf6 21.e5! dxe5 22.fxg5.
20...cxd4 21.Hg3

21...We5? Konieczne było 21...hxg5! 22.Hxg5+ Kh7 (niedobre 23.h6 Hxf6 {szybko przegrywa 24.Hg7+ Gxg7 25.hxg7+ Hh6+! 26.Wxh6+ Kxh6 - wygrana czarnych, atak odbity.
22.gxh6+ Kh7 23.Hg6+!! fxg6 24.hxg6+ Kg8

Niezwykła pozycja; biała falanga pionów okazuje się silniejsza od hetmana i gońca. Forsowny ciąg doprowadza do wygranej dla juniora końcówki.
25.h7+ Kf8 26.g7+ Kf7 27.g8H+ Hxg8 28.hxg8H+ Wxg8 29.Wh7+ Kf8 30.Wxg8+ Kxg8 31.f7+ Możliwe też 31.Wxd7 Gxf6 32.Gc4+ Kh8 33.Wxa7 Wxe4 34.a4 z wygraną.
31...Kf8 32.Wxh8+ Kxf7 33.Gc4+ Po 33.Kd2 Kf6 34.Wh6+ Ke7 35.Wh4 Gc6 przewaga piona nie daje białym pewności wygranej.
33...Ge6 Lepiej grać 33...Kf6 34.Wh6+ Ke7 35.Gd5 Wg5 36.Wh7+
34.Gxe6+ Wxe6 Także po 34...Kxe6 35.We8+ Kf6 36.Wxe5 Kxe5 37.Kd2 Kxe4 +- białe piony a i b zapewniają wygraną.
35.Wh7+ Ke8 36.Wxa7 Wxe4 37.Kd2

Tu kombinację białych można uznać za zakończoną; piony „a” i „b” szybko rozstrzygają.
37...Kd8 38.Kd3 Wh4 39.a4 Kc8 40.b4 Wg4 41.We7 Wg2 42.a5 Wh2 43.a6 Kb8 44.b5 1–0.

Ł. Jarmuła (2050) – M. Nurkiewicz (2407) [A57]
Warszawa (r. 6.6), 31.05.2012

1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 b5 4.cxb5 a6 5.Sc3 axb5 6.e4 b4 7.Sb5 d6

8.Gc4 Częściej spotyka się 8.Gf4 i 8.Sf3. Główna idea Wariantu Zajcewa to przeprowadzenie (bywa, że z pomocą ofiary) przełomu e4-e5 celem wykorzystania przewagi rozwojowej. 8...g6 Po 8...Sxe4 9.He2 Sf6 10.Gf4 Wa6 11.Sxd6+ Wxd6 12.Gb5+ Wd7 13.Gxb8 Gb7 14.Ge5 Sxd5 15.Sf3 białe władają inicjatywą. 9.e5 dxe5 10.d6 Sa6 Można grać 10...exd6 11.Gg5 i teraz nie 11...Gb7 12.Gd5, lecz 11...Wa5. 11.Hb3 e6 12.Gg5 Gg7 13.Sf3 e4 (13...h6!) 14.d7+ Gxd7 Po 14...Hxd7 białe mogą forsować remis przez 15.Se5 He7 16.Sc6 Hd7 17.Se5. 15.Sd6+ Kf8

16.Sxf7? Obiektywnie rzecz biorąc – ofiara jest niepoprawna. Po 16.Sxe4 Gc6 17.Wd1 He7 czarne wszystko bronią.
16...Kxf7 17.Se5+ Ke7? Po prawidłowym 17...Kf8 czarne odbijają atak i utrzymują przewagę materialna, np. 18.Wd1 Sb8 19.Gxe6 He8 20.Sxd7+ (20.Gxf6 Gxe6) 20...Sfxd7.
18.Wd1 Z powodu widełek czarne przegrywają.
18...Sb8 19.Wxd7+ 1–0.

Partia z ostatniej rundy, która przesądziła o podziale najwyższych nagród, ma spore walory szkoleniowe.

A. Skawiński (2303) – Z. Strzemiecki (2416) [C02]
Warszawa (r. 9.2), 03.06.2012

1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Hb6 5.Sf3 Sc6 6.a3 c4 7.Sbd2 Sa5 8.g3 Gd7 9.Gh3 Se7 10.0–0 Sec6 11.We1 Ge7 12.Sf1 Sb3 13.Wb1 h6 14.Se3 0–0–0 15.Sd2 Sca5 16.Sxb3 Sxb3 17.He2 Kb8 18.f4 Przyczyna późniejszych problemów. Skoro białe nie dochodzą do „programowego” f4-f5, to należało stosować wyczekujące manewry w rodzaju 18.Gg4 g6 19.Gf3 h5 20.Sf1 Sxc1 21.Wexc1 h4 22.Se3 z bezpieczna pozycją. 18...g6 19.Gg2 Gc6 20.h3 h5 21.Kh2 Hc7 22.Sf1 Ga4 Wymiana 22...Sxc1 23.Wexc1 g5! 24.fxg5 Gxg5 25.We1 h4 26.g4 Ga4 dawała czarnym gońcom wielkie pole do popisu. W dalszej grze czarne mogą szykować poderwanie f7-f6.
23.Ge3 Wh7 24.Kh1 Whh8 25.Sh2 a5 26.Hf2 Ge8 27.Gf3 Wc8 28.Gd1

28...Ga4 29.Sf3 b5 30.Sd2 Sxd2 31.Hxd2 Gb3 32.Gc2 Hc6 33.Hd1 Gxc2 34.Hxc2 Kc7! Zgodnie z zasadami podanymi przez Nimzowitscha czarne powinny dążyć do ruchu b5-b4, atakując punkt c3 czyli bazę białego łańcuch pionków. 35.Wa1 Wa8 36.Web1 b4 37.axb4 axb4 38.Hc1 b3 Białe powinny teraz oddać kolumnę „a” przez 39.Wxa8 Wxa8 40.Hd2 Wa2 i pasywnie bronić pierwszej linii oraz pionka b2; zdobycie tej fortecy byłoby niezmiernie trudne.
39.Kg1? Wa2! 40.Kf1 Wha8 41.h4 Ha4 –+

42.Wxa2 bxa2 43.Wa1 Hb3 44.Ke1 Wb8 45.Kd2 Hxb2+ 46.Hxb2 Wxb2+ 47.Kc1 Ga3 0–1.

W walce o upragnione „plusy” z mniej utytułowanymi przeciwnikami faworyci musieli mocno ryzykować. Pokonanemu w tej partii Sebastianowi Malcowi (rocznik 1995) należą się brawa za bezkompromisową grę.

S. Malec (2088) – A. Leniart (2458) [B45]
Warszawa (r. 1.1), 26.05.2012

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 e6 6.Sxc6 bxc6 7.e5 Sd5 8.Se4 Hc7 9.f4 Hb6 10.c4 Gb4+ 11.Ke2 f5 12.exf6 Sxf6 13.Ge3 Ha5 14.Sxf6+ gxf6 15.a3 Ge7 16.Kf2 c5 17.Hh5+ Kd8 18.b4 Hc7 19.Gd3 Przeciwstawienie się na dużej białej przekątnej przez 19.Ge2 Gb7 20.Whd1 Wg8 21.Gf3 dawało białym przewagę.
19...Gb7 20.b5 d5 Ryzykowna kontynuacja, która osłabia centrum. Lepsza była akcja na skrzydle: 20...a6 21.Whd1 axb5 22.cxb5 Wa4, zachowując w rezerwie możliwości f6-f5 i d7-d5.
21.Whe1 Hd7 22.Wad1 Silnie wygląda 22.Wac1 Wc8 (22...d4!?) 23.cxd5 Hxd5 24.Hh3 Wg8 25.Gg6! Kc7 26.Wed1 Hxg2+ 27.Hxg2 Gxg2 28.Gf7 z dużą przewagą białych.
22...Kc7 23.f5 d4 24.Gd2 Wag8 25.g3 e5 26.a4 Kb8 27.a5 Gd8 28.Wb1 Wg7 29.We2 Whg8 30.a6 Ga8 31.Wg1 Wg4

32.h3? Po 32.Wge1 Hg7 ofiara jakości w stylu Petrosjana (33.We4! Gxe4 34.Gxe4) powstrzymywała inicjatywę przeciwnika. 32...W4g5! Nie chciały białe poświecić jakości, czynią to czarne.
33.Gxg5 Wxg5 34.Hh6 Wxf5+! 35.Ke1 Po przyjęciu ofiary drugiej jakości białe przegrywają: 35.Gxf5 Hxf5+ 36.Ke1 Ga5+ A) 37.Kd1 Hb1+ 38.Hc1 Hd3+ 39.Hd2 (39.Wd2?? Gf3+ 40.Ke1 He2#) 39...Gxd2 40.Wxd2 Gf3+ i czarne szybko matują; B) 37.Wd2 Gxd2 38. Hxd2 He4+ itd.
35...Wf3 36.Hxh7 Hxh7 37.Gxh7 Ga5+ 38.Kd1 Wa3 39.Kc2 Wa2+ 40.Kd3 e4+ 41.Gxe4 Gxe4+ 42.Kxe4 Wxe2+ 0–1.

Tuż za plecami „zawodowców” zajął miejsce mistrz FIDE Michał Rudolf, który jako junior nie notował spektakularnych sukcesów, a najbardziej znany jest jako wysokiej klasy sędzia.

A. Skawiński (2303) – M. Rudolf (2383) [A35]
Warszawa (r. 7.3), 01.06.2012

1.e4 c6 2.d4 d5 3.exd5 cxd5 4.c4 Sf6 5.Sc3 Sc6 6.Sf3 g6 7.cxd5 Do pozycji z obrony Grűnfelda prowadzi 7.Gg5 Se4. W partii Riumin - Kan, Moskwa 1932, nastąpiło 8.cxd5 Sxc3 9.bxc3 Hxd5 10.Hb3 Hf5? (prawidłowe 10...Hxb3 11.axb3 z nieznaczną przewagą białych) 11.d5 Se5 12.Gb5+ Gd7 13.Gxd7+ Sxd7 14.0–0 h6 15.Gh4 Gg7 16.Sd4 Hh5 17.Gxe7 i białe efektownie wygrały. 7...Sxd5 8.Hb3 Sxc3 9.bxc3 Gg7 10.Ge2 0–0 11.0–0 Hc7 12.Gg5 Lepsze 12.Ge3.
12...Ge6 13.Ha3 Gd5 14.Wab1 e5 15.Wfd1 Komputer poleca 15.Wb5 Gxf3 16.Gxf3 exd4 17.cxd4 Gxd4 (17...Sxd4 18.Wxb7) 18.Hb3.
15...exd4 16.Sxd4 He5 17.Ge3 Sxd4 18.Gxd4 Hxe2 19.Gxg7 Gxg2! 20.Gxf8 Hg4 21.Hd6 Gf3+ 22.Hg3 Gxd1 23.Hxg4 Gxg4 24.Gc5 b6 25.Gd4 We8

Czarne zostały z pionem przewagi, ale realizacja nie jest prosta z uwagi na „różnopolaki”. Kłopoty białych wzmaga natomiast zła pozycja króla i słabości pionkowe.
26.Wb2 Gf3 27.h3 f5 28.Ge3 Wc8 29.Wd2 Wxc3 30.Wd8+ Kf7 31.Wd7+ Ke6 32.Wxa7 b5 33.Kh2 Wc2 34.Kg3 Gd5 35.a3 Wc3 36.Kf4 (36.Kh4!) 36...h6 37.h4 g5+! 38.hxg5 Wc4+ 39.Kg3 Wg4+ 40.Kh3 hxg5 41.f4 Groziło 41... Wh4+ 42.Kg3 f4+.
41...gxf4 42.Gc5 Wg3+ 43.Kh2 Wg2+ 44.Kh3 Wc2 45.We7+ Kf6 46.Gb4 f3 Jeszcze silniejsze 46...Gf3 i groźby matowe można odeprzeć tylko przez oddanie materiału, ale i po ruchu w tekście białe poddały się (0–1).

Mistrz międzynarodowy Andrzej Adamski po przekroczeniu „siedemdziesiątki” imponuje bojowym duchem i wysoką aktywnością turniejową.

A. Adamski (2268) – M. Winiarski (1955) [B50]
Warszawa (r. 4.12), 29.05.2012

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.b4 Ryzykowny gambit sycylijski. A. Adamski wygrał w tym wariancie efektowną partię z Polańskim podczas mistrzostw Polski w Bydgoszczy 1976 rozgrywanych systemem szwajcarskim.
3...cxb4 4.d4 d5 5.exd5 Sf6 6.Se5 Hxd5 7.Gc4 He4+ 8.Ge3 e6 9.0-0 b6 10.He2 Gd6 11.Sd2 Hb7 12.f4 0-0 13.Wf3 Hc7 14.Wh3 Gb7 15.Gd3 g6 16.Hf2 h5 17.Hg3 Gxe5 Odpowiedzialna decyzja, bo goniec e3 może okazać się śmiertelnie niebezpieczny.
18.fxe5 Sg4 19.Wf1 Sc6 Lub 19...Gd5 20.Gg5 Hc3 21.Hf4 Sc6 22.Sf3 i walka trwa.
20.Wf4

Krytyczna moment. Czarne dobrze broniły się i po 20...Sxe3 zarówno 21.Wxh5?! Sxe5 22.dxe5 Hc5 ani 21.Hxe3 Se7 nie gwarantuje białym przewagi.
20...Se7? 21.Wxg4! hxg4 22.Hxg4 Rozstrzyga słabość czarnych pól w obozie czarnego króla.
22...f5 23.exf6 Wxf6 24.Gg5 Wf5 25.Gxe7 Hxe7 26.Hxg6+ 1-0.

W pojedynku rutyniarza z czołową zawodniczką kadry kobiecej „słaba płeć” zademonstrowała siłę swej techniki.

A. Sznapik (2397) – K. Szczepkowska Horowska (2387) [C91]
Warszawa (r. 6.4), 31.05.2012

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0–0 Ge7 6.We1 b5 7.Gb3 0–0 8.d4 d6 9.c3 Gg4 10.d5 Sa5 11.Gc2 c6 12.h3 Gc8 13.dxc6 Hc7= 14.a4 Hxc6 15.Sbd2 h6 16.Sf1 Ge6 17.Sg3 Wfd8 18.Sh4 Gf8 19.Hf3 Sh7 20.Shf5 Kh8 21.Se3 Sb3 22.axb5 axb5 23.Wxa8 Wxa8 24.Gxb3 Gxb3 25.Sd5 Hb7 26.Ge3 g6 27.Sb4 Ge6 28.He2 Sf6 29.Hd2 Kh7 30.f3 d5 31.exd5 Sxd5 32.Se4 Sxe3 33.Hxe3 Hc7 34.Kh1 Ge7 35.Sd3

35...Gc4 Czarne starają się wykazać, że w takiej pozycji współpracujące z wieżą gońce są lepsze od skoczków.
36.Sef2 Gh4 37.Sxe5 Ha7 38.Hxa7 Wxa7 39.Kg1 Gb3 40.Sed3 Wa2 41.We4? Lepsze 41.g4 Gc4 42.Wb1.
41...Gg3 42.Kf1 Należało przyznać się do błędu i wrócić wieżą 42.We1.
42...Gc4 43.Wd4 Wxb2 44.Sd1?? Ginie figura, należało kontynuować obronę przez 44.Se4.
44...Wd2 0–1.

Wielokrotny mistrz Polski Aleksander Sznapik zauważa kombinacje w mgnieniu oka. W partii z A. Adamskim zdarzyła się niecodzienna sytuacja, że po ruchach 1. e4 e5 2. Sf3 Sc6 3. Gc4 Sf6 4.d3 d6? (zamiast 4...Gc5, 4...Ge7 lub nawet 4...h6) wypad 5.Sg5! przyniósł białym wygraną pozycję. W partii z juniorką Sznapik poświęcił wieżę i zamatował.

A. Sznapik (2397) – K. Pastuszko (1945) [C60]
Warszawa (r. 2.9), 27.05.2012

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sge7 4.0–0 a6 5.Gc4 Sg6 6.c3 Ge7 7.d4 d6 8.h3 h6 9.We1 0–0 10.Sbd2 Sf4 11.Sf1 Gg5 12.Sg3 Hf6 13.Gxf4 Gxf4 14.Sh5 Hg6 15.Sxf4 exf4 16.Kh2 We8 17.Hd2 Hf6 18.e5 dxe5 19.dxe5 Sxe5 20.Sxe5 Wxe5 21.Wxe5 Hxe5 22.We1 Hf6 23.We8+ Kh7 24.Wf8 f3 25.Gxf7 He5+ 26.g3

26...He2?! Pozycja czarnych była technicznie przegrana, ale teraz dostają mata w 4 posunięciach. 27.Wh8+! Kxh8 28.Hd8+ 1–0.

Kilka lat temu nie posiadający wysokich tytułów Tomasz Kaliszewski został mistrzem stolicy. Z tamtej formy nie pozostało wiele.

T. Kaliszewski (2020) – M. Winiarski (1955) [B80]
Warszawa (r. 2.17), 27.05.2012

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.f3 Sbd7 7.Ge3 e6 8.Hd2 b5 9.0–0–0 Gb7 10.g4 Sb6 11.g5 Sfd7 12.h4 Se5 13.b3 Wc8

14.Gh3? Posunięcie 13.b2-b3, skądinąd bardzo osłabiające pozycję roszady białego króla, stworzyło złudne wrażenie, że pole c4 jest dostatecznie bronione. Można było zostawić gońca na f1 i kontynuować marsz pionów na skrzydle królewskim przez h4-h5. Lepsze 14.Kb1 d5 15.Gf4 Sg6 16.Gg3 b4 17.Sce2 h6
14...d5 15.f4 Równowagę utrzymywało 15.Gf4 Sg6 16.Gg3 Gb4 17.Sde2 Gd6 ( 17...d4 18.h5 Se7 19.Gf2 ) 18.Gxd6 Hxd6 19.h5 Se5 20.Kb1 i gra jest równa.
15...Sec4 Znacznie silniejsze 15...Sbc4 16.bxc4 Sxc4 17.Hd3 Ha5 18.Sb1 Hxa2 19.Hc3 b4 20.Hb3 Hxb3 21.Sxb3 Sxe3.
16.bxc4? Po nieco lepszym 16.Hf2 białe mogły próbować trudnej obrony; teraz przegrywają od razu.
16...Sxc4 17.He2 Ha5 18.Kb1 Sa3+ 19.Kc1 Hxc3 Po 20.Hd3 Ha1+ 21.Kd2 Hxa2 22.Wc1 Gb4+ 23.Ke2 Wc3 24.Hd2 czarne miałyby potężny atak przy przewadze materialnej.
20.Wd3? i białe zaraz poddały się (0–1), dostrzegłszy mata: 20...Ha1+ 21.Kd2 Sc4#.

Odnotujmy jeszcze udział w turnieju „A” naszego niezmordowanego prezesa p. Tomasza Sielickiego i byłej mistrzyni Polski Elżbiety Kowalskiej. Turniej „B” z udziałem zawodników o rankingu poniżej 2000 wygrał duet Cezary Borowy i Marek Chomczyk (po 7 pkt z 9).

Info: http://www.chessarbiter.com/turnieje/2012/ti_1500/index.html

Partie (games)