Felietony 2020

Wariant Noa w Obronie Nimzowitscha

Obrona Nimzowitscha nazwana jest na cześć słynnego arcymistrza Aarona Nimzowitscha, jednego z twórców awangardowego podejścia do strategii szachowej - hipermodernizmu. Rezygnacja z klasycznych metod budowania silnego centrum pionowego otworzyła drogę do prowadzenia walki figurowej, wyzwalającej inwencję i pomysłowość. Zasady wypracowane przez pierwszego mistrza świata Wilhelma Steinitza i naśladowców nie straciły na aktualności, zostały twórczo uzupełnione.
Obrona Nimzowitscha zawiera wiele planów, jest elastyczna, idealna do stwarzania kontrgry. Stosowana przez wielu graczy, osiągnęła stadium dojrzałości, stosowana jest w meczach rangi mistrzostw świata.

Obrona Nimzowitscha rozpoczyna się od posunięć 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4. Czarne stawiają na szybki rozwój figur i podważanie centralnych białych pionów.

Pozycja wyjściowa Obrony Nimzowitscha.

Białe mają do dyspozycji wiele posunięć: 4.e3, 4.Hc2, 4.Sf3, 4.f3, 4.Gg5, 4.a3 i jeszcze kilka mniej popularnych. Zajmiemy się wariantem Noa powstającym po posunięciach 4.Hc2 d5 5.a3 Gxc3 6.Hxc3.

Bogoljubow, Efim -- Euwe, Max
NED m2 2829 (Round 3) NED 1928 1/2-1/2 E37

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Hc2 d5 5.a3 Gxc3+ 6.Hxc3 Se4 7.Hc2 O-O 8.e3 b6 9.Gd3 Ga6 Równoważne jest posunięcie 9...Gb7:
Lautier, Joel -- Piket, Jeroen 0-1 Amsterdam Euwe Memorial, 1996 9...Gb7 10.Sf3 c5 11.O-O Sd7 12.b4 Sdf6 13.dxc5 bxc5 14.Gb2 cxb4 15.axb4 dxc4 16.Gxc4 Wc8 17.He2 Hb6 18.Se5 Hxb4 19.Ga3 Hc3 20.Gxf8 Hxe5 21.Gb4 Sxf2 22.Hxf2 Wxc4 23.Wa5 Hc7 24.Wb5 Hd7 25.Wg5 Se4.
10.Se2 Sd7 11.O-O c5 12.b3 cxd4

13.Sxd4 Więcej obiecywało 13.Gxe4 dxe4 14.exd4 f5 15.a4, np. 15...Hf6 16.Wd1 Wad8 17.Hc3 e5 18.dxe5 Sxe5 19.Wxd8 Wxd8 20.Gb2 z przewagą.
13...Sdc5 14.Gb2 Goniec białopolowy wart był utrzymania, np. 14.Ge2 dxc4 15.bxc4 Gb7 16.a4.
14...Sxd3 15.Hxd3 Wc8

16.Wfc1? Białe nie doceniają nadchodzącego niebezpieczeństwa, po 16.Sb5 Sc5 17.Hc3 Hf6 18.Hxf6 gxf6 19.Sxa7 Wa8 20.Sc6 Kg7 21.Sd4 szanse były wyrównane.
16...Hh4 Energiczne 16...Sc5 17.Hc2 dxc4 18.bxc4 Gb7 19.f3 Hg5 20.We1 Wfd8 21.Wad1 Wd7 22.He2 Wcd8 dawało czarnym przewagę.
17.g3 Białe stoją wobec zagrożenia na skrzydle królewskim. Po lepszym 17.Hc2 Wfd8 18.a4 Sc5 19.a5 dxc4 20.bxc4 Gb7 21.axb6 axb6 22.Wd1 szanse na obronę jeszcze istniały.
17...Sxf2 18.He2 Mniejszym złem było 18.Hf5 Sh3+ ( słabsze 18...exf5 19.gxh4 Sd3 20.Sxf5) 19.Kg2 Hxd4 20.Gxd4 exf5 21.Kxh3 dxc4 22.bxc4 Gxc4 i mimo strat materialnych pewne szanse na obronę istnieją. Różnopolowe gońce i zdwojenie czarnych pionów na skrzydle królewskim utrudniaja czarnym realizację przewagi.
18...Sh3+ 19.Kg2 Hh6 20.Hg4 Sf2 21.Kxf2 Hxh2+ 22.Kf3 Hxb2 23.Wab1 Hd2 24.Wd1 Ha5 25.b4 Ha4 26.Wh1 dxc4 27.He4 f5 28.Hxe6+ Wf7 29.Wxh7 He8 30.Hxe8+ Wxe8 31.Wh2 Gb7+ 32.Ke2 Wfe7 33.Sxf5 We5 34.g4 Ge4 35.Wg1 Gxf5 36.gxf5 Wxe3+ Powstała końcówka wieżowa. w której czarne mają wszelkie szanse na wygraną.
37.Kd2 Wxa3 38.Whg2 Wa2+ 39.Kc3 Wxg2 40.Wxg2 Wf8 41.Wg5 b5 42.f6 Włączenie do walki króla nie mogło pomóc 42.Kd4 Wd8+ 43.Ke3 Wd5 44.Ke4 Wd6 45.f6 Wxf6 46.Wc5 a6 z wygraną czarnych.
42...Wxf6 43.Wxb5 Wc6 44.Wa5 Nie pomagało także 44.Wb7 a6 45.Wd7 Kh7 46.Wd5 Kh6 47.Wc5 Wd6 48.Kxc4 g5 z wygraną czarnych.
44...a6 45.Wg5 g6 46.Wg2 Kg7 47.Wg1 Kf7 48.Wf1+ Wf6 Wolny pion g6 powinien byc promowany 48...Ke6 49.We1+ Kf5 50.Wf1+ Kg4 51.Wg1+ Kf3.
49.Wg1

49...Wf4? Czarne miały wybór metody obrony piona. Po 49...Wc6 50.Wf1+ Ke6 51.We1+ Kf5 52.Wf1+ Kg4 53.Wg1+ Kf3 wygrana była oczywista. Posunięcie w partii wyrównało szanse.
50.Wa1 g5 Zachowanie piona a6 pozwalało wciąż egzaminowac białe 50...Wf6 51.Kxc4 Kg7 i wolny pion na skrzydle królewskim wymaga ciągłej uwagi.
51.Wxa6 g4 52.Wa7+ Kf6 53.Wa8 Wf5 54.Wg8 1/2-1/2

Adam Umiastowski