Felietony 2020
Turniej Drużynowy Kresów Północno-Wschodnich Lida 1934
W dwudziestoleciu międzywojennym ruch szachowy w Polsce rozwijał
się w obiecujący sposób. Sukcesy czołowych szachistów przekładały się
na medale olimpijskie, działając pobudzająco na srodowiska szachowe w
całym kraju. Powstawały kluby, rozgrywano mistrzostwa miast, toczyły
się rozgrywki wszystkich szczebli.
Entuzjazm nie ominął żadnego zakątka kraju. W 1934 roku doprowadzono do
ciekawego turnieju czterech miast w północno-wschodniej Polsce.
Miejscowi działacze zyskali poparcie władz, zaprosili wiceprezesa
Polskiego Związku Szachowego mistrza Dawida Przepiórkę, oferując
stanowisko dyrektora turnieju i w dniach 18-21 października 1934 roku
rozegrali zawody. Zespoły grały w składach 6-osobowych, zwyciężyła
reprezentacja Wilna.
Artykuł ukazał się w listopadzie 1934 roku w numerze 11 miesięcznika
"Szachista", wydawanego we Lwowie pod redakcją Henryka Friedmana.
Turniej Drużynowy Kresów Północno-Wschodnich.
Podczas ostatniego meczu szachowego Wilno-Lida, drużyna Iidzka wysunęła projekt zorganizowania turnieju drużynowego o mistrzostwo ziem północno-wschodnich z udziałem reprezentacji Wilna, Białegostoku, Grodna i Lidy. Wilno projekt ten zaakceptowało i udział w turnieju swojej reprezentacji zapewniło.
To też po przyjeździe do Lidy organizatorzy tego turnieju pp.: J. Dzierkacz i R. Zajczyk biorą się niezwłocznie do pracy. Zostają wysłane zaproszenia do klubów szachowych w Białymstoku i Grodnie.
Protektorat nad turniejem obejmuje starosta Iidzki p. inż. Bieńkiewicz. Społeczeństwom. Lidy również przychodzi z pomocą organizatorom tak szlachetnej imprezy ofiarując dobrowolne datki. Należy tutaj wspomnieć o p. Dmuchowskim z majątku Iwje, który pierwszy na ten cel zaofiarował 20 zł. Z pośród inteligencji lidzkiej powstaje Komitet Honorowy, na czele z burmistrzem lidzkim J. Zadurskim. Dzięki poparciu tego komitetu, turniej dochodzi do skutku.
Kluby szachowe w Białymstoku i Grodnie z radością powitały projekt zorganizowania turnieju i nadesłały skład osobowy swoich reprezentacji. Jedynie pewne trudności mieli organizatorzy z Towarzystwem Szachowem w Wilnie, które proponowało skrócić termin trwania turnieju na jednokołowy, co bezwzględnie osłabiłoby jego powagę. W końcujednak na skutek osobistej interwencji p. Dzierkacza, Wilno również opracowany program i regulamin turnieju akceptuje. Jedynie Dyrekcja Kolejowa w Wilnie odmawia udzielenia zniżek kolejowych dla drużyn mających przybyć do Lidy. Mimo to wszystkie reprezentacje zjawiają się w terminie oznaczonym t.j. 18. października br. o g. 10 rano. Należy wyrazić uznanie Klubowi Szachowemu w Białymstoku, który pomimo znacznych kosztów przejazdu (około 150 zł.) wysyła swoją reprezentację do Lidy.
Komitet, kierownictwo i uczestnicy turnieju.
Uczestnicy turnieju
Siedzą od lewej: J. Dzierkacz, mistrz Przepiórka, starosta
Bieńskiewicz, Zadurski, ref. bezp. Wajnkranc, Joniszowa. burmistrz
Stoją pp.: Mockatio, Jonisz, Kudniewicz, Haipern, Kurmin, Zajczyk,
Jabłoński, Makarewicz, Sokolski, Lidzki, Tirsztejn, Senicki, Jaśkiewic
z, Ginzburg, inż. Hauke-Bosak, Stankiewicz, pani Lidzka, Borkum.
Górny rząd: Babkes, Nowodworski, H. Oljan, Roszkowski, Wisznia, Tankus,
Zabłudowski, J. Oljan, Petluk, Skidelski.
Specjalne podziękowanie należy wyrazić Zarządowi Polskiego Związku Szachowego, który deleguje do Lidy w charakterze Kierownika Turnieju wice-prezesa Związku, mistrza D. Przepiórkę.
Lida ofiarowała dla turnieju najlepsze bodaj swoje lokale. Gra odbywała się w sali reprezentacyjnej Zarządu Miejskiego m. Lidy. Zawodnicy zostali ulokowani w Grand-Hotelu i Hotelu Wileńskim. Pobyt i utrzymanie zawodników, jak wiadomo, Lida wzięła na siebie. Należy tutaj jeszcze raz wyrazić najserdeczniejsze podziękowanie pp.: Staroście inż. Bieńkiewiczowi i Burmistrzowi J. Zadurskiemu, którzy przez moralne i materjalne poparcie żywo dopomogli organizatorom w doprowadzeniu turnieju do skutku.
Otwarcie Turnieju.
W czwartek 18. października o g. 11 '30 nastąpiło uroczyste otwarcie turnieju. Przyjezdne drużyny oraz przedstawiciele miejscowych władz zostali powitani przez prezesa lidzkiego towarzystwa szachowego p. Dzierkacza, który jednocześnie poprosił starostę, jako protektora turnieju o przecięcie taśmy. Następnie przemawiali pp. burmistrz m. Lidy Zadurski i mistrz Przepiórka, który podkreślił ten fakt, iż tak poważna impreza jak Turniej o mistrzostwo Ziem Północno-Wschodnich dochodzi po raz pierwszy w najmniejszem właśnie z miast biorących udział w zawodach t. j. w Lidzie. Następnie do kierownika turnieju p. Przepiórki w celu odbycia losowania występują kapitanowie poszczególnych drużyn: Judelewicz (Wilno), Sokolski (Białystok), Halpern (Grodno) i Zajczyk (Lida). Po losowaniu rozpoczęto grę.
Skład poszczególnych drużyn.
Wilno: Judelewicz, Tirsztejn, Kurmin, Stankiewicz, Borkum, Segall,
rez. Senicki.
Białystok: Nowodworski, Zabłudowski, Babkes, Wisznia, H. Oljan,
Sokolski.
Grodno: Jaśkiewicz, inż. Hauke-Bosak, J. Oljan, Tankus, Ginzburg,
Petiuk, Skidelski.
Lida: Lidzki, Zajczyk, Makarewicz, Roszkowski, Dzierkacz, Bortkiewicz,
rez. Jabłoński.
I. runda 18. X .
Białystok - Lida 4 : 2
2. Zabłudowski 1/2 - Zajczyk 1/2
3. Babkes 1 - Makarewicz 0
4. Wisznia 1 - Roszkowski 0
5. H. Oljan 1/2 - Dzierkacz 1/2
6. Sokolski 1/2 - Jabłoński 1/2
Grodno - Wilno 1 1/2 : 4 1/2
1. Jaśkiewicz 0 - Judelewicz 12. Bosak 0 - Tirsztejn 1
3. J. Oljan 0 - Kurmin 1
4. Tankus 0 - Stankiewicz 1
5. Ginzburg 1 - Borkum 0
6. Petluk V2 - Senicki a/2
II. runda 18. X .
Lida - Wilno 1 : 5
2. Zajczyk 1/2 - Tirsztej 1/2
3. Makarewicz 0 - Kurmin 1
4. Roszkowski 0 - Stankiewicz 1
5. Dzierkacz 0 - Borkum 1
6. Bortkiewicz 0 - Senicki 3
Białystok - Grodno 4 1/2 : 1 1/2
1. Nowodworski 1 - Jaśkiewicz 02. Zabłudowski 1 - Bosak 0
3. Babkes 1/2 - J. Oljan 1/2
4. Wisznia 1 - Tankus 0
5. H. Oljan 0 - Ginzburg 1
6. Sokolski 1 - Skidelski 0
III, runda 19. X.
Grodno - Lida 4 : 2
2. Bosak 1 - Zajczyk 0
3. J. Oijan 1 - Makarewicz 0
4. Tankus 1 - Roszkowski 0
5. Ginzburg 1 - Dzierkacz 0
6. Petluk 0 - Bortkiewicz 1
Wilno - Białystok 3 : 3
1. Judelewicz 1/2 - Nowodworski 1/22. Tirsztejn 1/2 - Zabłudowski 1/2
3. Kurmin 1/2 - Babkes 1/2
4. Stankiewicz - Wisznia 1/2
5. Borkum - H. Oljan 1/2
6. Senicki 1/2 - Sokolski 1/2
IV. runda 20. X.
Lida - Białystok 2 1/2 : 3 1/2
2. Zajczyk 0 - Zabłudowski 1
3. Makarewicz 1/2 - Babkes 1/2
4. Roszkowski 1 - Wisznia 0
5. Dzierkacz 1/2 - H. Oijan 1/2
6. Jabłoński 0 - Sokolski 1
Wilno - Grodno 3 1/2 : 2 1/2
1. Judelewicz 1 - Jaśkiewicz 02. Tirsztejn 1 - Bosak 0
3. Kurmin 1 - J. Oljan 0
4. Stankiewicz 1/2 - Tankus 1/2
5. Borkum 0 - Ginzburg 1
6. Segall 0 - Skidelski 1
V. runda 20. X. Wilno - Lida 4 1/2 : 1 1/2
1. Judelewiczz 1 - Lidzki 02. Tirsztejn 1/2 - Zajczyk 1/2
3. Kurmin 1/2 - Makarewicz 1/2
4. Stankiewicz 1/2 - Roszkowski 1/2
5. Borkum 1 - Dzierkacz 0
6. Segall 1 - Jabłoński 0
Grodno - Białystok 3 : 3
1. Jaśkiewicz 1 - Nowodworski 02. Bosak 1/2 - Zabłudowski 1/2
3. J. Oljan 0 - Babkes 1
4. Tankus 1/2 - Wisznia l/2
5. Ginzburg 1 - H. Oljan 0
6. Skidelski 0 - Sokolski 1
VI. ostatnia runda 21. X .
Lida - Grodno 2 1/2 : 3 1/2
2. Zajczyk 1/2 - Bosak 1/2
3. Makarewicz 0 - J. Oljan 1
4. Roszkowski 1/2 - Tankus 1/2
5. Dzierkacz 0 - Ginzburg 1
6. Jabłoński 1/2 - Skidelski 1/2
Białystok - Wilno 4 : 2
1. Nowodworski 1/2 - Judelewicz 1/22. Zabłudowski 1/2 - Tirsztejn 1/2
3. Babkes 1 - Kurmin 0
4. Wisznia 1 - Stankiewicz 0
5. H. Oljan 1/2 - Borkum 1/2
6. Sokolski 1/2 - Segall 1/2
Szczegółowe wyniki ilustruje tabelka turniejowa oraz wyniki indywidualne zawodników na poszczególnych szachownicach.
Miejsce | Miasto | 1 | 2 | 3 | 4 | Pkt. |
1. | Wilno | ---- | 3, 2 | 4 1/2, 3 1/2 | 5, 4 1/2 | 22 1/2 |
2. | Białystok | 3, 4 | ---- | 4 1/2, 3 | 4, 3 1/2 | 22 |
3. | Grodno | 1 1/2, 2 1/2 | 1 1/2, 3 | ---- | 4, 3 1/2 | 16 |
4. | Lida | 1, 1 1/2 | 2, 2 1/2 | 2, 2 1/2 | ---- | 11 1/2 |
Wyniki indywidualne były następujące:
1-sza szachownica: Judelewicz 4 1/2 , Lidzki 3 1/2, Nowodworski 3, Jaśkiewicz 1. Judeiewicz bez przegranej.
2-ga szachownica: Zabłudowski i Tirsztejn po 4 p., bez przegranej, Zajczyk 2, inż. Bosak 2.
3-cia szachownica: Babkes 4 1/2, bez przegranej, Kurmin 4, Oljan 2 1/2, Makarewicz 1.
4-ta szachownica: Wisznia i Stankiewicz po 4, Tankus 272, Roszkowski 1V2.
5-ta szachownica : Ginzburg 6 p., (najlepszy wynik indywidualny, 100%!!) Borkum 2 1/ 2, Oljan 2, Dzierkacz 1 1/2.
6-ta szachownica: Sokolski 472, bez przegranej, Sinicki - Segall 372, inż. Bartkiewicz - Jabłoński 2, Petluk - Skidelski 2.
Zakończenie turnieju.
Zwyciężyło Wilno osiągając 227 2 p.. nie przekonywująco, gdyż Białystok zdobył 22 p. (bez przegranego spotkania), Grodno 16 p., grając z dużem szczęściem i Lida 117a p., grając bez rutyny. Wczasie zakończenia partyj odbył się na skutek usilnych próśb zawodników oraz gości, seans simultanowy rozegrany przez mistrza Przepiórkę na 15 s zachownicach z wynikiem: 7 wygranych, 7 remis, 1 przegrana z p. Joniszem z Grodna.
Następnie odbyło się uroczyste pożegnanie na którem przemawiali przedstawiciele wszystkich miast oraz p. mistrz Przepiórka, który podkreślił, że do ostatniej chwili zwycięstwo wahało się między Wilnem a Białymstokiem i tylko 1/2 punkta zadecydowało o wzięciu 1-szego miejsca przez Wilno.
Zaznaczyć należy, że Białystok nie przegrał ani jednego spotkania i wygrał u Wilna w stosunku 7:5. Skład drużyny białystockiej był osłabiony, gdyż brak było poważnej siły w osobie p. M. Barina, znanego z turnieju w Łodzi, jak również p. J. Marejna. Także Wilno wystąpiło w osłabionym składzie, bez hr. Platera i innych. Organizacja turnieju była bardzo dobra, za co należy złożyć specjalne podziękowanie organizatorom pp.: Dzierkaczowi i Zajczykowi, którzy dołożyli dużo starań aby powyższa impreza doszła do skutku. Na zakończenie imprezy odbyło się zebranie delegatów klubów celem omówienia spraw związanych z zorganizowaniem Okręgowego Związku Szachowego Kresów Północno -Wschodnich z udziałem pp.: Judelewtcza i Kurnina (Wilno), Sokolskiego i Babkesa (Białystok), Dzierkacza i Zajczyka (Lida), inż. Hauke -Bosaka i Halperna (Grodno). Przewodniczył p. inż. Hauke - Bosak z Grodna. Na zebraniu tem omówione zostały sprawy organizacyjne. Postanowiono ustanowić siedzibę w Wilnie. Następnie został wybrany Zarząd Tymczasowy do któeego weszli po 2 przedstawicieli z Grodna, Lidy i Białegostoku oraz 3-ech z Wiina.
Należy spodziewać się rychłego załatwienia formalności przez Wileńskie T-wo Szachowe, które wzięło na siebie sporządzenie statutu oraz innych organizacyjnych formalności.
O. Sokolski i R. Zajczyk.
Adam Umiastowski
Vistula Chess Monthly