Felietony 2021

Ksawery (Savielly) Tartakower (4)

ur. 22.02.1887 zm. 4.02.1956

Publikacje na temat Ksawerego Tartakowera w Szachowej Vistuli.

W roku 1908 Tartakower wystartował na turnieju w Wiedniu, upamiętniającym 60. rocznicę objęcia tronu Cesarza Austrii przez Franciszka Józefa (ur. 18.08.1830 - zm. 21.11.1916).
Występ Tartakowera zakończonyna dzielonym 7-8 miejscu z dorobkiem 11 pkt. z 19 partii należy uznać za skuces. Siedem wygranych pojedynków, przy czterech przegranych i ośmiu zremisowanych, plasuje Tartakowera w szerokiej czołówce turnieju. Na finiszu będące w szczytowej formie trio Maroczy, Schlechter i Duras zgromadziło po 14 pkt.

Przedstawiamy zwycięskie pojedynki Tartakowera.

Partie komentowane
Swiderski - Savielly Tartakower (8 r.) | Savielly Tartakower - Richard Reti (11 r.) | Julius Perlis - Savielly Tartakower (12 r.) | Paul Johner - Savielly Tartakower (14 r.) Erich Cohn - Savielly Tartakower (16 r.) | Savielly Tartakower - Frank Marshall (17 r.) Savielly Tartakower - Berger (19 r.) |

Międzynarodowy Turniej w Wiedniu w 1908r.

Gambit Hetmański

Swiderski, Rudolf -- Tartakower, Saviely
Vienna (Round 8) Vienna 1908.04.01 0-1 A43

1.d4 c5 2.d5 d6 3.c4 g6 4.Gd2 Specyficzne rozwiązanie, chyba nie warte polecenia. Przytaczamy kilka rozwiązań z praktyki silnych arcymistrzów:
Rubinstein, Akiba -- Mieses, Jacques 1-0 Bad Kissingen, 1928 4.g3 Gg7 5.Gg2 Sf6 6.e4 O-O 7.Se2 Sbd7 8.f4 Sb6 9.Hc2 e6 10.O-O exd5 11.cxd5 We8 12.Sbc3 Gg4 13.h3 Gxe2 14.Sxe2 He7 15.Sc3 Sh5 16.Kh2 Gxc3 17.bxc3 Sf6 18.c4 Sxe4 19.Gb2 h6 20.Wae1 f5 21.g4 Kh7 22.gxf5 gxf5 23.Wg1 Wg8 24.Gxe4.
Portisch, Lajos -- Schmid, Lothar 1-0 (41 pos.) Leipzig ol (Men) fin-A, 1960 4.Sc3 Gg7 5.e4 Sf6 6.Gd3 e6 7.Gg5 exd5 8.exd5 O-O 9.Sge2 Sbd7 10.f4 h6 11.Gh4 We8 12.O-O Hb6 13.Hd2 Sf8 14.h3 Gd7 15.Wf3 We7.
Petrosian, Tigran V -- Schmid, Lothar 1-0 (31 pos.) Zuerich, 1961 4.Sc3 Gg7 5.e4 Sf6 6.Ge2 O-O 7.Sf3 e6 8.O-O exd5 9.cxd5 We8 10.Sd2 Sa6 11.f3 Sc7 12.a4 b6 13.Sc4 Ga6 14.Gg5 Gxc4 15.Gxc4 a6.
Matlakov, Maxim -- Belous, Vladimir 1-0 (23 pos.) RUS Ch U20, 2011 4.Sc3 Gg7 5.e4 e6 6.Gd3 exd5 7.cxd5 a6 8.a4 Sh6 9.Gf4 O-O 10.Hd2 Sg4 11.Sf3 f6 12.O-O Se5 13.Sxe5 fxe5 14.Ge3 Sd7 15.a5 Sf6.
4...Gg7 5.Gc3 Sf6 6.e4 O-O

7.Sd2?! Białe powinny możliwie szybko wykonać roszadę, gdyż typowy plan czarnych polega na otwarciu kolumny "e" na drodze e7-e6xd5 i We8. Po 7.Gd3 e6 8.Se2 roszada mogła być wykonana bez przeszkód.
7...e6 8.Sgf3? Ostatni moment na dokonanie roszady. Po 8.Ge2 We8 białe mogły grać 9.dxe6 Gxe6 10.Sgf3 Gd7 11.Gd3 Gc6 12.O-O utrzymując pozycję.
8...exd5

9.exd5 Wadą tego rozwiązania jest odsłonięcie króla. Lepsze 9.cxd5 We8 10.Hc2 Sxd5 11.Gxg7 Kxg7 12.Gb5 Gd7 13.Gxd7 Hxd7 14.O-O Sf6 15.h3, po czym białe mimo straty piona mogą jeszcze prowadzić walkę.
9...We8+ 10.Ge2 He7 11.Sf1 Biały skoczek próbuje zamknąć otwartą kolumnę "e", jednak te działania prowadzą do klęski. Białe grając 11.a4 Sa6 12.Wa3 Sb4 13.Gxb4 cxb4 14.We3 Hd7 15.Wxe8+ Hxe8 16.O-O miały szansę prowadzić dalszą grę bez strat materialnych. Silny goniec czarnopolowy zapewne dawał czarnym lepsze szanse, ale gra mogła się jeszcze długo toczyć.
11...b5 12.cxb5 Sxd5 13.Gxg7 Kxg7 14.Hd2 Sf4 15.Sg3 Sxe2 16.Sxe2 a6 17.Kf1 axb5 18.Sf4 Ge6 19.h4 Sc6 Zapewne czarne rozpatrywały silniejsze posunięcie - 19...Wxa2 - ale najwyraźniej postanowiły się nie spieszyć.
20.h5 Gc4+ 21.Kg1 Se5 22.Sg5? Efektowny, ale zbędny wypad. Czarne nie mogą bić skoczka 22...Hxg5 23.Se6+ Wxe6 24.Hxg5, jednak samo posunięcie nie przynosi korzyści.
22...h6 23.Se4 g5 24.Sxd6? Groźbę "widełek" na polu f5 można było stworzyć ruchem 24.Sg3.
24...Wed8 25.Sf5+ Kf8 26.Hc3 W przypadku wymian 26.Sxe7 Wxd2 27.We1 Kxe7 28.Wxe5+ Kd6 29.We1 Wxa2 30.Sh3 Waxb2 białe zostają bez dwóch pionów i z fatalnie zaniedbanym rozwojem figur.
26...Hf6 27.We1 Hxf5 28.Sg6+ fxg6 29.hxg6 Wd3 30.Hxe5 Hxe5 31.Wxe5 Wd1+ 32.Kh2 Wxh1+ 33.Kxh1 Wxa2 0-1 Białe poddały partię, przewaga materialna czarnych jest przytłaczająca.

Obrona Sycylijska

Tartakower, Saviely -- Reti, Richard
Vienna (Round 11) Vienna 1908.04.06 1-0 B38

1.c4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 g6 5.e4 Gg7 6.Ge3 Sf6 7.Sc3. Obrona Sycylijska System Maroczego.
9...Se8 Młody zawodnik wybiera manewry skoczkiem zamiast kontynuować rozwój figur. Podstawowym posunięciem jest 9...Gd7 i np. 10.a3 a6 11.Hd2 We8 12.h3 Sxd4 13.Gxd4 Gc6 14.Gf3 Sd7 15.Gxg7 Kxg7.
Zobaczmy przyklady z praktyki arcymistrzowskiej:
Kramnik, Vladimir -- Grischuk, Alexander 0-1 (47 pos.) Wch Candidates - Blitz tiebreaks, 2011 9...Gd7 10.Hd2 Sxd4 11.Gxd4 Gc6 12.Gd3 a5 13.Wfe1 a4 14.Sd5 Sd7 15.Gxg7 Kxg7 16.We3 e5 17.Wh3 h5 18.Se3 Wh8 19.Wg3 Sc5 20.Wd1 h4.
Gelfand, Boris -- Le, Quang Liem 0-1 (21 pos.) World Blitz Final, 2012 9...Gd7 10.Hd2 Sxd4 11.Gxd4 Gc6 12.f3 Sd7 13.Ge3 a5 14.b3 Sc5 15.Wab1 Hb6.
10.Hd2 Sc7 Ciekawie prezentuje się posunięcie 10...f5:
Barlov, Dragan -- Ljubisavljevic, Zivojin Z 0-1 (50 pos.) Smederevska Palanka, 1984 10...f5 11.exf5 gxf5 12.f4 Sxd4 13.Gxd4 e5 14.Ge3 Ge6 15.Wfd1 Wc8.
11.f4?! Zamiast przedwczesnego wysuwania piona lepiej grać np. 11.Sc2.
Gamboa, Nelson -- Rios Parra, Mauricio 1-0 (29 pos.) Latin Cup, 1991 11.Sc2 b6 12.Wad1 Gb7 13.Gh6 Wc8 14.Gxg7 Kxg7 15.f4 f5.
11...Sxd4 Dobrą grę uzyskały czarne grając 11...f5
Kabatianski, Alexander -- Wagner, Florian 1-0 (25 pos.) Nuremberg Ch Open 02nd, 2002 11...f5 12.Wad1 fxe4 13.Sxe4 Sxd4 14. Gxd4 Se6 15.Ge3 Sc7 16.Sc3 Ge6 17.b3 Hd7 18.Gf3 Se8 19.h3 h5 20.Wfe1 Sf6.
12.Gxd4

12...Gxd4+?! Czarne miały okazję szybko wyrównać szanse grając 12...e5 13.Ge3 exf4 14.Gxf4 Se6 15.Gh6 Gxh6 (15.Hxd6 Sxf4 16.Hxf4 Hb6+ 17.c5 Hxb2) 16.Hxh6 Sd4 17.Hd2 Sxe2+ 18.Hxe2 Ge6.
13.Hxd4 Se6 14.Hd2?! Więcej obiecywało 14.He3 Hb6 15.Hxb6 axb6 16.Sd5 Sd4 17.Sxe7+ Kg7 18.Gd3 Ge6 19.Sd5.
14...Sg7 15.Wad1 Ge6 16.b3 Silniejsze było 16.g4 f5 17.exf5 gxf5 18.g5 Ha5 19.b3 Wfd8 20.Wfe1 Wd7 21.Gf3 Gf7 22.Sd5 Hxd2 23.Wxd2.
16...Hc8 17.h3 Hc6 18.Kh2

18...f5? Czarne w złym momencie zabierają się do kontrgry, po 18...Hc5 19.Gg4 Wae8 20.Sd5 Gxd5 21.cxd5 Wb8 22.Wc1 Hb6 czarnym nic nie groziło.
19.Gf3?! Więcej obiecywało 19.exf5 Wxf5 20.Wfe1 Wf7 21.Gf3 Hb6 22.Sd5 Hd8 23.He3 Kf8 24.c5! i czarne są w tarapatach.
19...fxe4 20.Gxe4 Hd7 21.Wde1 Wab8 22.Hd4 b6 23.Gd5?! Białe chća po prostu wymienić gońce, aby osłabić punkt d5. Nieco wyżej należy ocenić centralizację wież 23.We2 Wbd8 24.Gf3 Gf7 25.Wd1 e6 26.Se4 Se8 27.Gg4 He7 28.Sg5 Sg7 29.Wde1 Wfe8 30.Se4 z silnym naciskiem figurowym na centralne piony.
Niebezpieczne dla czarnych było także 23.Gf3 Kh8 24.Wf2 Gg8 25.Wfe2 e6 26. Sd5! z licznymi groźbami.
23...Gxd5 24.Sxd5 Wbe8 25.Wf2 Wf7 26.Wfe2

26...Kf8? Czarne źle reagują na groźbę dwukrotnego bicia Wxe7 i Sf6+ z napaścią na króla i hetmana.
Grając 26...Hd8 27.Wd1 Wef8 28.Hd3 e6 29.Sc3 Wd7 z powodzeniem broniły pionów.
27.g4 Lepsze 27.Kg1 Kg8 28.Wxe7 Wexe7 29.Wxe7 Hxe7 30.Sxe7+ Wxe7 31.Hxd6 z następnym marszem pionów c3-b4 i c4-c5.
27...Hd8 28.f5 gxf5?! Czarne stopniowo przegrywają także po 28...Kg8 29.Hc3 gxf5 30.gxf5 Sxf5 31.Sf6+ Kf8 32.Sxe8.
29.gxf5 Wxf5 Powrót króla 29...Kg8 30.Wg2 Kh8 nie dawał stabilizacji, np. 31.Weg1 Wg8 32.Wg5 Hf8 33.Wh5 Wf6 - próba przesłonienia przekątnej a1-h8 34.Sxf6 Hxf6 35.Hxf6 exf6 36.Wh6 Wf8 37.Wd1 białe miały przewagę jakości.
30.Hh4 Małe przygotowanie 30.Wg2 e5 31.Hg4 We7 32.Hh4 Ke8 33. Hxh7 dawało jeszcze lepszy efekt.
30...e6 31.Hxh7 exd5 Wszystkie warianty prowadzą do przegranej 31...Hd7 32.Wg2 Hf7 33.Hh8+ Hg8 34.Hh6 Hf7 35.Sc7! Wh5 ( 35...We7 36.Hh8+ Hg8 37.Sxe6+ Wxe6 38.Hxg8+ Kxg8 39.Wxe6 ) 36.Hxg7+ Hxg7 37.Wxg7 Kxg7 38.Sxe8+.
32.Wxe8+ Sxe8 Bicie hetmanem 32...Hxe8 33.Wxe8+ Kxe8 34.Hxg7 prowadziło do niezbyt zachęcającej końcówki wieża przeciwko hetmanowi.
33.Hxf5+ Sf6 34.cxd5 Czarne poddały partię. Wariant 34.cxd5 Kg7 35.Wg1+ Kh8 36.Wg6 Sh7 37.He4 prowadził do straty hetmana 37...Hf6 (groził śmiertelny szach Hd4+) 38.Wxf6 Sxf6 39.He7 z łatwą wygraną białego hetmana z czarnym skoczkiem.
1-0

Obrona Sycylijska

Perlis, Julius -- Tartakower, Saviely
Vienna (Round 12) Vienna 1908.04.07 0-1 B22

1.e4 c5 2.c3 d5 3.exd5 Hxd5 4.d4 Obrona Sycylijska, Wariant Ałapina.

4...e5?! Niezbyt silne posunięcie, we współczesnej praktyce wyżej cenione jest 4...Sf6, lub 4...Sc6.
Kramnik, Vladimir -- Kasparov, Garry 1/2-1/2 (37 pos.) PCA/Intel-GP, 1994 4...Sf6 5.Sf3 Gg4 6.Ge2 e6 7.h3 Gh5 8.Ge3 cxd4 9.cxd4 Gb4+ 10.Sc3 O-O 11.O-O Ha5 12. Hb3 Sc6 13.a3 Gxc3 14.bxc3 Sd5 15.Wac1 Hc7.
Nisipeanu, Liviu-Dieter -- Topalov, Veselin 1/2-1/2 (31 pos.) 6. Kings Tournament, 2012} 4...Sf6 5.Sf3 Sc6 6.dxc5 Hxd1+ 7.Kxd1 e5 8.Ge3 Sd5 9.b4 g6 10.Kc2 Gf5+ 11.Kb3 a5 12.Gc4 Ge6 13.Sg5 axb4 14.cxb4 Scxb4 15.Sc3 Sxc3 16.Sxe6 fxe6 17.Kxb4 Sd5+ 18.Kb5 Ge7 19.Wac1 Gd8 20. Gb3 Wf8.
Mamedov, Rauf -- Radjabov, Teimour 0-1 (69 pos.) Wch Blitz 5th, 2010 4...g6 5.Sf3 Gg7 6.Ge3 Sf6 7.Gd3 O-O 8.O-O Gg4 9.Ge2 cxd4 10.cxd4 Sc6 11.Sc3 Hd8 12.h3 Gf5 13.Hb3 Sa5 14.Ha4 Sd5 15.Sxd5 Hxd5.
Van Foreest, Jorden -- Duda, Jan-Krzysztof 1/2-1/2 (35 pos.) 82. Tata Steel GpA, 2020 4...Sf6 5.Sf3 e6 6.Sa3 Sc6 7.Ge3 cxd4 8.Sb5 Hd7 9.Sbxd4 Sd5 10.Gd2 Gd6 11.Sxc6 bxc6 12.Gd3 Wb8 13.Hc2 h6 14.O-O c5 15.Wad1 Hc7.
Salgado Lopez, Ivan -- Svidler, Peter 0-1 (26 pos.) Gibraltar Masters, 2015 4...Sf6 5.Sf3 e6 6.Sa3 Hd8 7.Sc2 Sbd7 8.Gd3 Ge7 9.O-O O-O 10.Gf4 b6.
Nabaty, Tamir -- Nakamura, Hikaru 0-1 (58 pos.) Gibraltar Masters, 2015 4...Sc6 5.Sf3 e6 6.Ge3 cxd4 7.cxd4 Sf6 8.Sc3 Hd8 9.Gd3 Ge7 10.O-O O-O 11.Wc1 Sb4 12.Gb1 b6 13.Gg5 Gb7 14.Se5 Wc8 15.We1 Sfd5 16.Hh5 f5 17.Gd2 Sc6 18.Sxc6 Wxc6 19.a3 Sxc3 20.Gxc3 Hd5.
5.dxe5 Hxe5+ 6.Ge2 Sc6 7.Sf3 Hd6 Bardziej sensowne było odejscie hetmana na pole b8, 7...Hb8 8.g3 Gd6 9.Sa3 Sge7 10.Sb5 Gc7 11.Ge3 b6 12.Ha4 a6 13.Sxc7+ Hxc7 14.O-O-O O-O.
8.Ha4 Gd7 9.Gf4

9...Sd4 Czarne wciąż mogły przywrócić ład grając np. 9...He7 10.Hc2 Sf6 11.O-O Hd8 12.We1 Ge7 13.Sa3 O-O ze stopniowym zakończeniem rozwoju figur.
10.Hxd4 cxd4 11.Gxd6 Gxd6 12.Sxd4 O-O-O 13.Sd2 Se7 14.O-O f5?! Dość ryzykowne posunięcie, zapewne obliczone na sprowokowanie przeciwnika. Bardziej odpowiednie było 14...Sc6 15.S2f3 Whe8 16.Wfe1 Sxd4 17.Sxd4 Gc5 18.Wad1 Kc7 19.Wd2 a6 20.Wed1 b5.
15.Wfe1 Sc6 16.Sc4 Gb8 17.Gf3 Whe8 18.Sxc6 bxc6 19.Sa5 Gc7 20.Sc4 g5 21.Gh5 We6 22.g3 g4 23.Gf7 Wf6 24.We7 f4? Czarne dalej prowadzą ryzykowaną grę. Wymiany 24...Wxf7 25.Wxf7 Ge6 26.Wxc7+ Kxc7 27.Se3 Wd2 prowadziły do pozycji z wyrównanymi szansami.
25.Wd1 Gf5 26.Wde1 Gd3? Po tym posunięciu czarne ponoszą straty materialne. Lepsze 26...Wd7 27.Gg8 Wxe7 28.Wxe7 Kd8 29.Wg7 Wg6 30.Wxg6 Gxg6 i mimo utraty piona walka wciąż nosi wyrównany charakter.

27.Sa3?? Moment przełomowy partii. Przewaga materialna pozwalała białym liczyć na zwycięstwo, jednak w niedoczasie na przeszkodzie stanęła taktyka. Białe powinny grać np. 27.Se5 Gf5 28.gxf4 a5 29.Kg2 i po ewentualnym 29...Wd2 30.Sc4 Wd7 31.Ge6 Gxe6 32.W7xe6 Wxf4 33.Wxc6 Kb7 34.Wc5 z przewagą dwóch pionów i lepszą pozycją.
27...fxg3 28.hxg3 Gb6

Białe nie mają dobrej obrony skrzydła królewskiego. Grozi straszliwe 29...Wxf2 i bateria wf2+Gc5 może rozpocząć pustoszenie pozycji białych.
29.Ge6+?? Wtrącenie szacha nie pomaga, raczej szkodzi, po 29.W1e6 Ge4 30.We8 Wxf2 31. Wxd8+ Kxd8 32.Sc4 Wg2+ 33.Kf1 Wg1+ 34.Ke2 walka mogła się jeszcze toczyć.
29...Kb8 30.We3 Gxe3 31.fxe3 Wdf8 Białe poddały partię ze względu na stratę wieży 31...Wdf8 32.Wf7 W8xf7 33.Gxf7 Wxf7.
0-1

Debiut Piona Hetmańskiego

Johner, Paul F -- Tartakower, Saviely
Vienna (Round 14) Vienna 1908.04.10 0-1 E11

1.d4 c5 2.e3 d5 3.Sf3 Debiut Piona Hetmańskiego.
4...Sc6 4.c4 e6 5.a3 Sf6 6.dxc5 Gxc5 7.b4 Ge7 8.Gb2 O-O 9.Sbd2 a5 10.b5 Sb8 11.Wc1 Sbd7 12.cxd5 Sxd5 13.e4 Gf6 14.e5 Ge7 15.Gd3 Sf4 16.Gb1 Sxg2+ 17.Kf1 Sf4 18.Hc2 g6 19.He4 Sd5 20.h4 Sc5 21.Wxc5 Gxc5 22.h5

22...Kg7? Lepsze były posunięcia rozwojowe: 22...Gd7 23.a4 Wc8 24.Hg4 He7 z równymi szansami.
23.Hg4 Ge7 24.Se4 Gd7

25.Seg5?? Niezwykły zwrot akcji, białe wpadają w przegraną pozycję, po 25.Sd6 Gxb5+ 26.Sxb5 Wa6 27.Gc1 f5 28.Hg3 f4 29.Hg4 mając przewagę jakości i dwóch pionów mogły liczyć na wygraną.
25...Gxb5+?? Czarne rewanżują się wykonując zbędnego szacha. Grając 25...Gxg5 26.Sxg5 h6 27.Se4 Gxb5+ 28.Ke1 g5 biale miały wyraźną przewagę w postaci jakości, dwóch pionów i bezpiecznej pozycji króla.

26.Kg1? Ciekawe, że tylko odejście królem na pole e1 daje przewagę: 26.Ke1 Sc3 27.Gxc3 Gxg5 28.Sxg5 Hd5 29.f3.
26...Ge2?? Czarne gubią wątek, po 26...Gxg5 27.Sxg5 Ge2 28.Hg3 Hb6 29.hxg6 h5 30.gxf7 Hxb2 31.Ge4 Wxf7 32.Sxf7+ Kxf7 33.Hg6+ białe mogły najwyżej dawać wiecznego szacha.
27.hxg6 h5 28.Wxh5 Wh8 29.gxf7 Gxg5

30.Wxg5+ Możliwy był mat w 8 posunięć 30.f8=H+ Hxf8 (30.f8=H+ Kxf8 31.Wxh8+ Kg7 32.Wh7+ Kf8 33.Hh5 He8 34.Hxg5 Hf7 35.Wh8+ Hg8 36.Wxg8+ Kf7 37.Hg7 mat) 31.Hxg5+ Kf7 32.Gg6+ Kg8 33.Wxh8+ Kxh8 34.Hh5+ i po 34...Hh6 35.Hxh6+ Kg8 36.Hh7+ Kf8 37.Hf7 mat.
30...Kxf7 31.Ge4?? Białe mogły już wygrywać 31.Wg7+ Kf8 32.Gh7! Sf4 33.Wxb7 z matem.
31...Se7 32.Hf4+ Ke8 33.Sd4 Gc4

34.Hf6?? W równej pozycji białe popełniają błąd, prawidłowe 34.Wg7 Wg8 35.Wxg8+ Sxg8 36.Hg4 Se7 37.Gxb7 Wb8 38.Sc6 Sxc6 39.Gxc6+ Kf7 40.Hh5+ dawało remis wiecznym szachem.
34...Wf8 35.Gg6+ Sxg6 36.Hxg6+ Kd7 37.Hh7+ He7 38.Wg7 Pozorne schwytanie hetmana, jednak czarne mają w zanadrzu świetną odpowiedź. Wymieniając hetmany 38.Hxe7+ Kxe7 białe mogły grać końcówkę bez jakości.
38...Wg8 39.Hxg8 Wxg8 40.Wxg8 Hh7 Białe poddały partię, 40...Hh7 41.Wg3 Hb1+ 42.Kg2 Gd5+ 43.Sf3 Hxb2 prowadziło do straty figury.
0-1

Obrona Francuska

Cohn, Erich -- Tartakower, Saviely
Vienna (Round 16) Vienna 1908.04.13 0-1 C14

1.d4 e6 2.e4 d5 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 Obrona Francuska Wariant Klasyczny.
5.exd5 Sxd5 6.Gxe7 Hxe7 7.Gd3 Więcej obiecuje 7.Hd2:
Reti, Richard -- Breyer, Gyula 1-0 (30 pos.) Debrecen, 1913 7.Hd2 O-O 8.Gd3 Sd7 9.Sf3 b6 10.O-O-O Gb7 11.Whe1 Sxc3 12.Hxc3 Gxf3 13.gxf3 c5 14.Ge4 cxd4 15.Wxd4 Wac8 16.Gxh7+ Kh8 17.Hd2 Sc5 18.Ge4 Hc7 19.b4 Sa4 20.Gd3 Wfd8
Alekhine, Alexander -- Spielmann, Rudolf 1-0 (69 pos.) New York, 1927 7.Hd2 Hb4 8.Sxd5 Hxd2+ 9.Kxd2 exd5 10.We1+ Ge6 11.Sh3 Sc6 12.Gb5 Kd7 13.Sf4 Wae8 14.c4 Kd6 15.c5+ Kd7
albo 7.Sxd5.
Hickl, Joerg -- Soffer, Ram 1/2-1/2 Bern zt, 1990 7.Sxd5 exd5+ 8. He2 Hxe2+ 9.Sxe2 Gf5 10.O-O-O O-O 11.Sg3 Gd7 12.Ge2 Sc6 13.Gf3 Se7 14. Whe1 Wfe8 15.Sf1.
7...Hb4 8.Se2 Hxb2 9.Sxd5 exd5 10.O-O O-O 11.Sf4 Sc6 Solidne c7-c6 może doprowadzić do sporych komplikacji:
Mieses, Jacques -- Schlage, Willi 1/2-1/2 (46 pos.) Berlin-ch, 1929 11...c6 12.Gxh7+ Kxh7 13.Hd3+ g6 14.Wfb1 Gf5 15.Wxb2 Gxd3 16.Sxd3 b6 17.We1 Sd7 18.c3 Wfe8 19.Wbe2 Wxe2 20.Wxe2 Wd8.
12.Sxd5 Hxd4 13.Se7+ Kh8 14.Sxc6 bxc6 15.Hf3 Hc5 16.Wfe1 Ge6 17.He4 g6 18. Hf4 Hc3 19.Hxc7 Gxa2 20.He5+ Hxe5 21.Wxe5 Gd5 22.f3 Wfd8 23.Wa6 Wd7 24.We3 c5 25.Ge4 Gxe4 26.Wxe4 Powstała końcówka 4-wieżowa z równymi szansami.
26...Wd2 27.Wa2 Wszelkie manewry prowadzą w końcu do uproszczeń 27.We7 Kg7 28.Wc6 Wxc2 29.Wcc7 Wf8 30.Wxa7 h5 31.h4 Wc4 32.Wec7 Wxh4 33.Wxc5.
27...Wb8 Marsz piona "a" 27...a5 28.We5 c4 29.h4 a4 niewiele zmieniał, po 30.We4 c3 31.Kh2 Wb8 32.Waxa4 Wb2 szanse wciąż były równe.

28.h3? Wystarczyło przesunąć piona nieco dalej i pozycja pozostawała remisowa.
Wariant 28.h4 Wb7 29.Wc4 Wb1+ 30.Kh2 Wf1 31.Kh3 Wh1+ 32.Kg3 Wg1 nie stwarzał zagrożenia, np. 33.Wxc5 Wgxg2+ 34.Kh3 Wh2+ 35.Kg3 Wdg2+ 36.Kf4 Kg7 37.Wxa7 Wxc2 38.Wxc2 Wxc2 39.Kg3 z remisową końcówką wieżową.
28...Wb1+ 29.Kh2 Wf1 30.Wxa7? Pion a7 nie stanowi wielkiego zagrożenia, należało grać 30.We5 Wff2 31.Wg5 z obroną piona g2, np. 31...c4 32.Wg3 Wd7 33.Wg4 h5 34.Wxc4 Wdd2 i teraz król ucieka przed wieżami 35.Kg3 Wxg2+ 36.Kf4 Wd7 (po 36...g5+ 37.Kf5 Kg7 38.f4 gxf4 39.Wxa7 Wd6 40.Wxf4 Wf6+ 41.Ke4 Wxf4+ 42.Kxf4 Wxc2 43.Wa6 końcówka wieżowa jest remisowa) 36.Wca4 i mimo przewagi piona czarne nie mają drogi do wygranej.
30...Wxf3 D 31.c4? Nieco łatwiej było bronić pozycji po 31.c3 31.c3 Wff2 32.Wg4 Kg7 33.Wg3.
31...Wff2 32.Wg4 Wc2 33.Wc7 Wf5 34.We7 h5 35.Wge4 Wff2 36.Kh1 Kg7 37.W7e5 Wxg2 38.Wxc5 Wgd2 39.We1 Wd4 40.Wg1 Wdxc4 41.Wxh5

41...Wf4?? Czarne bez trudu wygrywały po 41...f6! 42.Wb5 W4c3 43.Wh5 Wc1 44.Wh4 Wxg1+ 45.Kxg1 g5.
42.Whg5 Wff2 43.W1g3 Kh6 44.W5g4 Wf1+ 45.Wg1 Wxg1+ 46.Kxg1

46...f5? Wypuszcza wygraną! Dla osiągnięcia zwycięstwa należało grać 46...Kh5 47.Wb4 i dopiero teraz 47...f5!
47.Wg3?? Białe nie skorzystały z nadarzającej się okazji, po 47.Wh4+ Kg5 48.Wh8 pozycja była remisowa.
47...Kh5 48.Wf3 Kh4 49.Kh1 Wc4 50.Kg2 f4 51.Wd3 g5 52.Wd8 Nie mogło pomóc 52.Wb3 Wc2+ 53.Kg1 We2 54.Wa3 We3 55.Wa1 Wxh3.
52...Wc2+ 53.Kf3 Wc3+ 54.Ke4 Kxh3 Białe poddały partie, dwa czarne piony wygrywają.
0-1

Partia Wiedeńska

Tartakower, Savielly -- Marshall, Frank
Vienna (Round 17) Vienna AUT 1908.04.14 1-0 C28o

1.e4 e5 2.Sc3 Sc6 3.Gc4 Sf6 4.d3 Gb4 5.Gg5 Partia Wiedeńska.
5...d6 6.Se2 Ge6 7.O-O h6 8.Gxf6 Hxf6 9.Sd5 Gxd5 10.exd5 Białe wybrały bicie gońcem w partii Mieses, Jacques -- Von Holzhausen, Walther 0-1 (43 pos.) Hannover, 1926 10.Gxd5 Sd8 11.f4 c6 12. fxe5 Hxe5 13.Wf5 Hxb2 14.Wb1 Ha3 15.Gb3 O-O 16.Sf4 Gc3 17.d4 c5 18.dxc5 dxc5 19.Sg6 Gd4+ 20.Kh1 We8.
10...Se7 11.a4 Białe stwarzają groźbę schwytania gońca, dobre jest także 11.c3:
Frank, Burkhard -- Brauer, Volker, Dr. 1/2-1/2 Hessen Team Ch 9697, 1997 11.c3 Gc5 12.Sg3 Gb6 13.Kh1 O-O 14.f4 Sf5 15.Sxf5 Hxf5 16.fxe5 Hxe5.
11...a5 12.f4

12...Gc5+ Szach gońcem paradoksalnie jest błędem. Dobrą grę dawało 12...Sf5 13.Gb5+ Kf8 14.fxe5 dxe5 15.d4 Hg5 16.Hd3 Sxd4 17.Sxd4 exd4.
13.Kh1 Gb6 Więcej obiecywało 13...Hh4 14.fxe5 dxe5 15.d6 Gxd6 16.Wxf7 O-O-O 17.g3 Hh3.
14.fxe5 Hxe5 15.d4 Hg5 16.Sg3 Jasną przewagę dawało 16.Sf4 h5 17.Sh3 Hh6 18.Hf3 O-O 19.Wae1 Sg6 20.c3.
16...O-O 17.c3 Wae8 18.Se4 Hh4 19.Hf3 f5 20.Sf2 f4

21.Gd3? Ważny moment w partii. Przez przeoczenie białe oddają całą przewagę. Należało wtrącić posunięcie 21.Gb5!!, aby odciągnąć wieżę z otwartej kolumny, po 21...Wd8 22.Gd3! czarne nie miały szans na obronę: 22...Sf5 23.Wfe1 Wf6 24.We6 Wdf8 25.Wxf6 Wxf6 26. Sg4 Wf7 27.Hxf4 (po 27...Sxd4 28.He4 Sf5 29.He8+ Wf8 30.He6+ Kh8 31.Gxf5 ginął skoczek) 27...g5 28.g3 gxf4 29.gxh4 Kh8 30.Gxf5 Wxf5 31.Wf1 Kg7 32.Kg2 h5 33.Sf2.
21...c6? Kolejny zwrot w partii, czarne powinny utrzymać rownowagę grając 21...Sf5 22.Gxf5 Wxf5 23.Wae1 Wxe1 24.Wxe1 Hh5 25.Sg4 Wxd5 26.Hxf4 Wf5 z równymi szansami.
22.dxc6 bxc6 23.Wae1 d5 24.We5 Sc8? Lepiej wygląda 24...Gc7 25.Wh5 Hf6.
25.Sg4 Gc7?! Czarne nie mają wielkiego wyboru, być może należało grać 25...Se7 26.Wh5 Hxh5 27.Sf6+ Wxf6 28.Hxh5 Wef8 29.He5 Sc8 30.Hb8, choć skoczek i wieża to niepełna rekompensata za hetmana.
26.Wh5? Lepsze 26.g3 Hh3 27.Wxe8 Wxe8 28.Gf5 Kf8 29.Se3 Wxe3 30.Gxh3 Wxf3 31.Wxf3.
26...He7?! Ponownie czarne mogły zdecydowac się na grę z nierównym materiałem: 26...Hxh5 27.Sf6+ Wxf6 28.Hxh5 We3 29.Hd1 Sb6 30.We1 Wfe6 31.Wxe3 fxe3. Taki układ sił jest korzystny dla białych, ale rodzi różne problemy techniczne, co daje praktyczne szanse stronie broniącej.
27.Wxh6 gxh6 28.Sxh6+ Kh8 29.Hh5 Hg7 30.Gg6 We7 31. Sf5+ Kg8 32.Sxg7 Wxg7 33.We1 Se7 34.We6 Wb8 35.Gc2 Wd8 36.Wh6 Kf8 37.Wh8+ Sg8 38.Gh7 f3 D 39.gxf3 Matowało 39.Gxg8 fxg2+ 40.Kg1 Wxg8 41.Hf5+ Ke7 42.Wh7+ itd.
39...We8 40.Hf5+ Czarne poddały partię, 40.Hf5+ Ke7 41.Gxg8 Wexg8 42. Wxg8 Wxg8 43.Hh7+ wygrywa figurę.
1-0

Gambit Królewski

Tartakower, Savielly -- Berger, Johann
Vienna (Round 19) Vienna AUT 1908.04.17 1-0 C30k

1.e4 e5 2.f4 Gambit Królewski jest starym, dobrze opracowanym debiutem, jednak wciąż można szukać w nim poprawek. W partii Perez Rodriguez, Luis Manuel -- Cabrera, Alexis 1-0 (37 pos.) El Sauzal Open 5th, 2004 grano 2.Gc4 Sf6 3.Sc3 Sc6 4.d3 Gc5 5.f4 d6 6.Sf3 Gg4 7.h3 Gxf3 8.Hxf3 exf4 9.Gxf4 Se5 10.He2 Sxc4 11.dxc4 Gb4 12.Hd3 O-O 13.O-O Gxc3 14.bxc3 He8 15.Wae1 Hc6 16.We3 Hc5 17.e5 Sh5 18.Gh2 dxe5 19.Wf5 Wad8 20.He2 Sf6.
2...Gc5 3.Sf3 d6 Gambit królewski Wariant Klasyczny.
4.fxe5 Wariant Soldatenkowa.
Białe mają tutaj do wyboru wiele planów rozwoju figur. Spokojne 4.Sc3 można przesledzić na przykładzie partii Rubinsteina:
Rubinstein, Akiba -- Rosselli del Turco, Stefano 1-0 (54 pos.) Merano, 1924 4.Sc3 Sf6 5.Gc4 Sc6 6.d3 Gg4 7.h3 Gxf3 8.Hxf3 exf4 9.Gb5 Sd7 10.Gxc6 bxc6 11.Gxf4 O-O 12.g4 Hh4+ 13.Hg3 Hxg3+ 14.Gxg3 Gb4 15. Kd2 f6.
Bardziej ostre warianty powstają po 4.c3:
Euwe, Max -- Maroczy, Geza 1-0 Match Euwe-Maroczy +2-2=8, 1921 4.c3 Gg4 5.fxe5 dxe5 6.Ha4+ Gd7 7.Hc2 He7 8.d4 exd4 9.cxd4 Gb4+ 10.Sc3 Gc6 11.Gd3 Gxc3+ 12.bxc3 Gxe4 13.Gxe4 f5 14.O-O fxe4 15.Hb3 c5 16.Ga3 Sf6 17.Gxc5 Hf7 18.c4 b6 19.Sg5 Hd7 20.Wxf6 gxf6 21.Sxe4 He6 22.We1 bxc5 23.Sxf6+ Kf7 24.Hb7+.
Klasyczne 4.Gc4 może prowokować czarne do kontrataku, jak w poniższej partii:
Pridorozhni, Aleksei -- Costachi, Mihnea 1-0 Titled Tuesday intern op 22nd Sept, 2020 4.Gc4 Sf6 5.Sc3 Sc6 6.d3 Ge6 7.Gb3 Sd4 8.Sxd4 Gxd4 9.Se2 Gg4 10.h3 Gh5 11.g4 Sxe4 12.dxe4 Hh4+ 13.Kd2 Gg6 14.f5 Hf2 15.Hf1 He3+ 16.Kd1 Hxe4 17.Sxd4 Hxd4+ 18.Hd3 Hf2 19.Wf1 Hg2 20.fxg6 O-O-O 21.gxf7 d5 22.Hf3 Hh2 23.Wh1 e4 24.Hf5+.
4...dxe5 5.c3 He7 Więcej obiecuje 5...Gg4:
Katulic, Zlatko -- Takac, Zvonko 0-1 (18 pos.) Velika Gorica op 8th, 2008 5...Gg4 6.Ge2 Sc6 7.b4 Gxf3 8.Gxf3 Gb6 9.Sa3 Sf6 10.Sc4 O-O 11.a4 Sxe4 12.Kf1 Sf2 13.He2 Sxh1 14.a5 e4 15.Gxe4 We8.
6.d4 exd4 7.cxd4 Gb6 Zalety 7...Hxe4+ demonstruje partia:
Shipman, Walter -- Steiner, Herman 0-1 (36 pos.) US CF Open-47 Final, 1946 7...Hxe4+ 8.Kf2 Ge7 9.Gd3 Hg4 10.We1 Kf8 11.Sc3 Sc6 12.We4 Hh5 13.d5 Sb4 14.Ge2 Sf6 15.Wxe7 Kxe7 16.Gg5 Kf8 17. Gxf6 gxf6 18.Hd4 Sc2 19.Hxf6 Wg8 20.Wc1 Hf5.
8.Sc3 Sc6 Wciąż dobrym planem jest umieszczenie gońca na polu g4:
Asanov, Bolat -- Kotan, Ladislav 0-1 (68 pos.) Bratislava Slovan Open, 1991 8...Gg4 9.Ha4+ Gd7 10.Gb5 Gxb5 11.Hxb5+ c6 12.Hb3 He6 13. Ha4 f6 14.O-O Se7 15.Kh1 O-O.
9.Gb5

9...Gd7 Przykładowy wariant pokazuje zalety posunięcia 9...Gg4 10.Gxc6+ bxc6 11.Ha4 Gd7 12.O-O Sf6 13.Gg5 He6 14.Kh1 O-O 15.Se5 Sg4 16.Sxd7 Hxd7 17.h3 h6 18.Gf4 Sf6 19.e5 Sd5.
10.O-O O-O-O 11.Kh1

11...Sh6?! Czarne mają poważne kłopoty, po 11...Ge8 12.Gxc6 Gxc6 13.d5 Sf6 14.Hc2 Ge8 15.a4 stoją wyraźnie gorzej.
Podobnie po 11...Gg4 12.Gxc6 bxc6 13.Ge3 Gxf3 14.Hxf3 pozycja czarnych budzi wątpliwości.
12.Gg5? Narzucającym się rozwiązaniem jest 12.d5 Sa5 13.Gxd7+ Wxd7 14.He2 Sg4 15.h3 h5 16.Gf4 z wyraźną przewagą.
12...f6 13.Gxh6 gxh6

14.Sd5?! Po przesunięciu centralnego piona 14.d5 białe wciąż miały lepszą pozycję 14...Se5 15.Gxd7+ Wxd7 16.Sxe5 fxe5 17.Wf5 Wdd8 18.a3 a6 19.Hh5 Gd4 20.Hxh6.
14...Hxe4 15.Sxf6

15...Hg6?? Tym razem czarne popełniają nieodwracalny błąd. Proste 15...He6 16.Sxd7 Hxd7 17.Se5 Hxd4 18.Sxc6 bxc6 19.Hf3 Hd5 20.Gxc6 Hxf3 21.Gxf3 Wd2 dawało końcówkę z równymi szansami.
16.Sxd7 Wxd7 17.Gxc6 Hxc6 18.Se5 He6 19.Sxd7 Hxd7 Konsekwencją popełnionego wcześniej błędu jest utrata jakości i zdolności do skutecznej obrony.
20.Hd2 Hg7 21.Wad1 Wd8 22.d5 c6? To posunięcie przyspiesza przegraną, bardziej logiczne było 22...Gc5 23.Hc3 Hxc3 24.bxc3 Wd7 25.Wf6 h5 26.Wh6 Wg7 27.Wxh5 b5 28.Wh6 Gd6. Oczywiście gra bez jakości skazana jest na porażkę, jednak w tym przypadku białe muszą jeszcze rozwiązać szereg problemów.
23.Hc2 Kb8 24.dxc6 Wxd1 25.Wxd1 bxc6 26.Hxc6 Hxb2 27.Wc1 Hh8 28.a4 Hf8 29. We1 Nie ma obrony przed We8+, białe poddały się.
1-0

Adam Umiastowski

Partie: (games)