Ksawery (Savielly) Tartakower (27)

ur. 22.02.1887 zm. 4.02.1956

Publikacje na temat Ksawerego Tartakowera w Szachowej Vistuli.

Turniej nowojorski 1924. W marcu 1924 roku Tartakower odwiedził Nowy Jork, aby zagrać w ekskluzywnym turnieju z udziałem licznych światowych gwiazd. Turniej wygrał emerytowany były mistrz świata Emanuel Lasker wywnikiem 16 pkt. z 20 partii. Na drugim miejscu znalazł się Jose Raul Capablanca 14,5 pkt., trzeci finiszował Aleksander Alechin 12 pkt. Uczestnicy grali ze sobą po dwie partie, rekordzistą okazał się Emanuel Lasker, który wygrał aż 13 partii, przegrywając tylko jedną, z mistrzem świata Jose Raulem Capablanką.
Tartakower wygrał cztery partie, osiem przegrał, pozostałe zremisował. Turniej był dwukołowy, Tartakower przegrał minimecze z Capablanką, Retim i Laskerem. Wygrał dwa minimecze z Marshallem i Janowskim.

Turniej Międzynarodowy

Debrecen HUN, 1925

M.Nazwisko, ImięLatFed.Pkt.KTJGVSSPHPVNMA
1:Kmoch, Hans30USA10.0X=0111=1110111
2:Tartakower, Savielly37FRA8.5=X101==1=1==1=
3:Johner, Paul37SUI8.510X==01111=101
4:Gruenfeld, Ernst31AUT7.501=X===01==11=
5:Vukovic, Vladimir26YUG7.500==X==10=1111
6:Steiner, Lajos21AUS6.00=1==X0011=001
7:Seitz, Jakob Adolf26GER6.0==0==1X0=0110=
8:Przepiorka, Dawid44POL6.00001011X==1001
9:Havasi, Kornel32HUN6.00=0010==X0111=
10:Prokes, Ladislav40CSR6.0000==01=1X=110
11:Vajda, Arpad28HUN5.01===0=000=X01=
12:Nagy, Geza133HUN5.00=000101001X1=
13:Matisons, Hermanis30LAT4.5001001110000X=
14:Asztalos, Lajos35HUN4.50=0=00=0=1===X

91 partii: +40 -21 =30

Przedstawiamy wygrane partie Tartakowera.

Partie komentowane

Ladislav Prokes - Savielly Tartakower Obrona Sycylijska
Paul Johner - Savielly Tartakower Gambit Hetmański
Savielly Tartakower - Vladimir Vukovic Obrona Bogoljubowa
Hermanis Matisons - Savielly Tartakower Obrona Hetmańsko-Indyjska
Savielly Tartakower - Dawid Przepiórka Obrona Francuska

Obrona Sycylijska

Prokes, Ladislav -- Tartakower, Savielly
Turniej Międzynarodowy Debrecen HUN 1925 0-1 B25b
1.e4 c5 2.Sc3 Sc6 3.g3 g6 4.Gg2 Gg7 5.Sge2 d6 6.d3 Obrona Sycylijska System Zamknięty.
6...Gd7 7.Ge3 Sd4 8.O-O Hc8 9.Hd2 h5 10.h4 Wb8 11.Sd1 Gg4 12.f3 Gh3 13.c3 Gxg2 14.Kxg2 Sxe2 15.Hxe2 Sf6 16.d4 O-O 17.Sf2 b5 18.dxc5 dxc5 19.Wfd1 Hc6 20.Wd2 Wfd8 21.Wad1 Wxd2 22.Hxd2 a5 23.e5 Białe mogły grać posunięcie "e4-e5" w lepszej redakcji 23.Gf4 Wc8 24.e5 Sg4 25.Sxg4 hxg4 26.Hd5 gxf3+ 27.Hxf3.
23...Sg4 24.Sxg4 hxg4 25.Hd5 gxf3+ 26.Kxf3 Hc8 27.e6 fxe6

28.Hxc5?! Dobrym rozwiązaniem było 28.He4 Hf8+ 29.Ke2 Hf5 30.Hxf5 exf5 31.Gxc5. Równe szanse zapewniało także 28.Hd7 Hf8+ 29.Kg2 Hf5 30.Gf4 e5 31.Gg5 e6 32.Wf1 He4+ 33.Kh2 He2+ 34.Kg1 Hg4 35.Kg2.
28...Hb7+

29.Ke2? Grube przeoczenie, w wariancie 29.Kg4 Wc8 30.Hg5 Wc4+ 31.Kh3 Hf3 32.We1 We4 wprawdzie biale były zmuszone oddac figurę, ale zyskiwały szansę na stawianie oporu np. 33.Hxg6 Wxe3 34.Wxe3 Hxe3 35.He8+ Kh7 36.Hh5+ Hh6 37.Hxb5.
29...Wf8? Białe łatwo wygrywały w wariancie 29...Hg2+ 30.Gf2 Wf8 31.He3 Wf5 32.Wg1 Hd5 33.Kf1 Hxa2 34.g4 Wf8 35. Wg2 Hxb2 36.Kg1 Hxc3.
30.Wf1 Wxf1 31.Kxf1 Hf3+ 32.Gf2 Hd1+ 33.Kg2 Hd5+ 34.Kg1 Kf7 35.Kf1 Hxa2 36.Hxb5 Hb1+ 37.Kg2 Gxc3 38.h5 He4+ 39.Kg1 Gb4 40.hxg6+ Kxg6 41.He8+ Kg7 42.Hd7 Gd6 43.Hb5 a4 44.Hg5+ Hg6

45.Gd4+?? Dla przedłużenia obrony przydatne było unikanie wymiany hetmanów, np. 45.Hh4 Hc2 46.Kg2 e5 47.Hg4+ Kf7 48.Kg1 Ke8 49.Kf1 Kd8 50.Gb6+ Gc7 51.Gf2.
45...Kf7 46.Hxg6+ Kxg6 47.Kf2 e5 48.Gc3 Gc5+ 49.Ke2 Gd4 50.Kd3 Gxc3 51. Kxc3 Kf5 52.Kd3 Kg4 53.Ke4 Kxg3 54.Kxe5 Kf3 55.Kd4 Kf4 56.Kd5 e5 Białe poddały partię. Wolny pion dochodzi do pola przemiany bez przeszkód 56...e5 57.Kc4 e4 58.Kc3 (zdobycie piona a4 nie daje ratunku po 58.Kb4 e3 59.Kxa4 e2 60.b4 e1=H 61.b5 Ke4 czarne matują) 58...e3 59.Kd3 Kf3 itd.
0-1

Gambit Hetmański

Johner, Paul -- Tartakower, Savielly
Turniej Międzynarodowy Debrecen HUN 1925 0-1 D21c
1.d4 d5 2.c4 dxc4 Gambit Hetmański Przyjęty.
3.Sf3 Gg4 4.Se5

4...Gh5? Czarne grają ryzykownie, licząc na brak rozeznania u przeciwnika. Najmniej kłopotów stwarzało 4...Sf6 5.Sxg4 Sxg4 6.e3 Sf6 7.Gxc4 e6.
5.Ha4+?! Kalkulacje czarnych potwierdziły się, białe grają niewłaściwie tracąc szanse na osiągnięcie przewagi. Lepsze 5.g4 f6 6.Gg2 c6 7.Sxc6 Sxc6 8.gxh5 e6 9.Sc3 Gb4 10.d5 exd5 11.Hxd5 z wyraźną przewagą.
5...c6 6.Hxc4 Sd7 7.Gf4 Sgf6 8.Sc3 Sb6 9.Hd3 Sfd5 10.Sxd5 Sxd5 11.Gd2 e6

12.a3?! = Białe ponownie wybierają nie najlepsze posunięcie. Po 12.Hh3 Sf6 13.Gc3 Ge7 14.g4 Gg6 wymiany dawały białym przewagę 15.Sxg6 fxg6 16.g5 Sd5 17.Hxe6 Sxc3 18.bxc3 Ha5 19.Wc1.
12...Gd6 13.e4 Sb6 14.He3 f6 15.Hh3

15...Gf7? Tym razem czarne przeceniają swoje możliwości, lepsze 15...fxe5 +=.
16.Sxf7 Kxf7 17.Ge2 Gc7 18.Ge3 g6 19.O-O h5 20.f4 f5 21.d5 cxd5 22.exf5 exf5 23.Gd4

23...Wh7?? Ryzykowna decyzja, lepsze 23...Hd6 24.Wad1.
24.g4 fxg4 25.Gxg4 Hd6 26.Wf2? Więcej oferowało 26.Kh1 Sc4 27.Wae1 We8 28.f5 Wxe1 29.fxg6+ Kxg6 30.Gf5+ Kg5 31.Wxe1 i pozycja czarnego króla wisi na włosku.
26...We8? Być może nieco lepsze było 26...Sc4 27.f5 Kg8 28.Gf3 Gb6.
27.f5 Kg8 28.Gf3 g5

29.Wg2? W ten sposób traci się przewagę. Silne było 29.Gxh5 Hd7 30.Hg4 We4 31.Hxg5+ Wg7 32.Gxg7 Hxg7 33.Wg2 Hxg5 34.Wxg5+ Kh7 35.f6! i wolny pion całkowicie zdominował pozycję, np. 35...Kh6 36.f7 Wf4 37.Wg4 Wxg4+ 38.Gxg4 z wygraną.
29...Hf4

30.Gf6?? Kolejny błąd całkowicie pogrąża białe. Remis był prawdopodobny po 30.Wd1 Ge5 31.Gxb6 axb6 32.Gxd5+ Kg7 33.Kh1 =.
30...g4 31.Gxg4 hxg4 32.Wxg4+ Kf8 Białe poddały partię, po 32...Kf8 33.Wxf4 Wxh3 34.Wh4 Wxh4 35.Gxh4 Sc4 przewaga figury przesądza o wygranej czarnych.
0-1

Obrona Bogoljubowa

Tartakower, Savielly -- Vukovic, Vladimir
Turniej Międzynarodowy Debrecen HUN 1925 1-0 E11x
1.d4 Sf6 2.Sf3 e6 3.c4 Gb4+ Obrona Bogoljubowa.
4.Gd2 Gxd2+ 5.Sbxd2 d5 6.e3 Sbd7 7.Gd3 c5 8.O-O O-O 9.Wc1 cxd4 10.exd4 b6

11.b4?! Dla oceny pozycji ważne jest sprawdzenie wariantów postających po 11.c5 bxc5 12.dxc5 Ha5, teraz należy rozpatrzeć przesunięcie piona 13.c6 (po 13.Hc2 e5 14.Ge2 We8 15.a3 h6 16.Wfe1 Wb8 17.Gf1 białe mają przewagę na skrzydle hetmańskim, zaś czarne mogą przesuwać piony centralne.) 13...Sc5 14.Gb1 Sce4 15. Sb3 Hb6, po czym białe mogą zdecydować się na wymianę hetmanów 16.Hd4 Ga6 17.Hxb6 axb6 18.Wfe1 Wfc8 19.Sbd4 Sd6 20.Se5 ze stabilną pozycją.

Centralne piony są zablokowane, podczas gdy wolny pion "c" sprawia czarnym problemy)
11...dxc4 12.Sxc4 Sd5 13.a3 S7f6 14.Hd2 Gb7 15.Wfe1 Sh5 16.Sce5 h6 17.We4 g5 18.g3

18...f5?! Ryzykowna decyzja, bardziej realistyczne podejście polegało na próbie zneutralizwania aktywności białych figur: 18...Wc8 19.Wxc8 Hxc8 20.Sxg5 Hc3 21.Sgf3 Hxd2 22.Sxd2 Shf6 23.We1 Wc8 +=.
19.Wee1 Sg7 20.Gb5 Se7 21.Sc6 Sxc6 22.Gxc6 Gxc6 23.Wxc6 Wc8

24.d5? = Solidną przewagę zapewniało 24.b5 Hd5 25.Hc3 Wxc6 26.bxc6 Wc8 27.Se5.
24...Wxc6 25.dxc6 Hxd2 26.Sxd2 b5 27.Sf3

27...Wc8? Czarne nie wniknęły w taktyczne zawiłości pozycji komplikacje, należało wybrać 27...Wd8 28.We5 a6 29.a4 g4 30.Sd4 bxa4 (po 30...Wxd4?? 31.c7 Wc4 32.Wc5 pion dochodził do pola przemiany) 31.Wa5 Kf7 32.Sc2 Ke7 i czarne mogą walczyć z białymi pionami.
28.Se5 Kf8?! Bardziej na czasie było 28...Sh5 29.a4 bxa4 30.Wa1 Sf6 31.Wxa4 Wc7 32.b5 Sd5 z nadzieją na powstrzymanie białych pionów.
29.Wd1 Wc7 30.Wd7 Wxd7 31.cxd7 Ke7 32.Sc6+ Kxd7 33.Sxa7 Se8 34.Sxb5

34...Kc6 35.Sc3 Kd6 36.Kf1 Ke5 37.Ke2 Kd4

38.Kd2 Szanse na wygraną dawało także 38.Sa4 Sf6 39.Sc5 e5 40.a4 Sd5 41.a5 Sxb4 42.a6 Sc6 43.Se6+ Kd5 44.Sd8 Sd4+ 45.Ke3 Sb5 46.Sf7, gdyż czarne były zmuszone do powstrzymywania wolnego piona na skrzydle hetmańskim.
38...Sd6 39.Kc2 e5 40.Kb3 e4 41.a4 f4 42.gxf4 gxf4 43.Se2+ Ke5 44.a5 h5 45.a6 Sc8 46.Kc4 h4 47.Kc5 f3 48.Sd4 Kf4 49.b5 Kg4

50.Sxf3 exf3 51.b6 Sxb6 52.Kxb6 Kh3 53.Kc5 Kxh2 54.Kd4 Kg2 55.Ke3 h3 56.a7 h2 57.a8=H h1=H 58. Hxf3+ Kg1 59.Hxh1+ Czarne poddały partię, po 59.Hxh1+ Kxh1 60.f4 biały pion bez przeszkód przemienia się w hetmana.
1-0

Obrona Hetmańsko-Indyjska

Matisons, Hermanis -- Tartakower, Savielly
Turniej Międzynarodowy Debrecen HUN 1925 0-1 A50m
1.d4 Sf6 2.c4 b6 3.Sc3 Gb7 Obrona Hetmańsko-Indyjska wariant przyśpieszony.
4.Sf3 c5? Popularną metodą rozgrywania tej pozycji jest 4...e6 5.a3 d5 6.cxd5 Sxd5 7.Hc2 Sxc3 8.bxc3 Ge7 9.e4 O-O 10.Gd3 c5 11.O-O.
5.d5 d6 6.e4 Sbd7 7.Gd3 g6 8.b3 Gg7 9.Gb2 O-O 10.O-O e6

11.dxe6?! Wymiana pionów jest korzystna dla czarnych, lepsze chocby 11.Hd2 z połączeniem wież.
11...fxe6 12.Hc2 Sh5

13.Wfe1? Osłabiona pozycja króla staje się celem ataku. Lepsze np. 13.Se1 He7 14.Wd1 Sf4 15.Hd2 g5 16.Se2.
13...Wxf3! 14.gxf3 Sf4 15.Gf1 Hg5+ 16.Kh1 Hh5 17.We3 Gd4 18. Wae1 Se5 19.Hd1 Wf8 20.Gc1

20...d5? Przyśpieszanie wydarzeń nie służy pozycji. Po przykładowym 20...Wf6 21.Sd5 exd5 22.exd5 Gc8 23.Wxe5 dxe5 24.Gxf4 Wxf4 pozycja białego króla trzeszczy w szwach.
21.cxd5?! Czy nieco bardziej realistyczne 21.exd5 exd5 22.cxd5 Sxd5 23.Wxe5 Gxe5 24.Wxe5 mogło uratować partię? Zapewne białe także by przegrały grając bez jakości.

21...exd5? Ciekawą ideą było włączenie wieży do ataku na króla: 21...g5 22.Sb5 Wf6 23.Wc3 Wh6 24.Gxf4 gxf4 25.h3 Ga6.
22.Sb1? W przegranej pozycji trudno dawać rady. Po 22.exd5 Sxd5 23.Wxe5 Gxe5 24.Wxe5 Hxe5 25.Gc4 Hxc3 26. Gxd5+ Gxd5 27.Hxd5+ Wf7 białe bez jakości przegrywają.
22...Gxe3 23.fxe3 Sxf3 24.We2 Sxe2 25.Hxe2 Sxh2 Białe poddały partię. Czarne mogły już forsownie matować po 25...Ga6 26.Hg2 Gxf1 27.Hg3 Gh3 28.exd5 Sh4 29.Sd2 Hd1+ 30.Sf1 Wxf1+ 31.Hg1 Wxg1 mat.
Po posunieciu w partii 25...Sxh2 biale tracą figurę 26.Hxh5 Wxf1+ 27.Kxh2 gxh5 28.Kg3 Wxc1.
0-1

Obrona Francuska

Tartakower, Savielly -- Przepiorka, Dawid
Turniej Międzynarodowy Debrecen HUN 1925 1-0 C15g
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Gb4 Obrona Francuska System Winawera.
4.Gd3 dxe4 5.Gxe4 c5 6.a3 Gxc3+ 7.bxc3 Sf6 8.Gd3 O-O 9.Sf3 Sbd7 10.O-O b6 11.He2 Gb7 12.Se5 Wc8 13.Gg5 W rachubę wchodziło także zabezpieczenie skrzydła hetmańskiego 13.a4 cxd4 14.cxd4 Sxe5 15.Hxe5 Gd5 16.He2, zaś po przykładowym 16...Hc7 gra mogła przenieść się na skrzydło królewskie 17.Gg5 Sd7 18.Hh5 h6 19.Gxh6 gxh6 20.Hxh6 f5 21.c4 Gb7 22.Hg6+ Kh8 23.Hh6+ z ewntualnym wiecznym szachem.
13...Sxe5 14.dxe5 Hd5 15.f4 c4 16.exf6 cxd3 17.cxd3 Wxc3

18.Wad1?! Ciekawie wygląda 18.f5 exf5 19.fxg7.
18...Wfc8

19.Wf2? W dalszym ciągu na uwagę zasługiwało 19.f5 exf5 20.fxg7.
19...Wxa3? Czarne nie wykorzystują okazji, po 19...Wc2 20.He5 Hb3 21.Wfd2 Wxd2 22.Wxd2 Hb1+ 23.Kf2 Hh1 24.Kg3 h6 25.Gh4 g6 miały wyraźną przewagę.
20.f5 exf5

21.He7? Wiecej szans dawało 21.fxg7 Wac3 22.h4 Wc2 23.Gd2 W2c6 24.h5.
21...Wa4 22.Wc1

22...Wxc1+? Nieoczekiwanie czarne odwracają wynik partii. Należało grać 22...Gc6 23.h3 h6 24.He3 Wa2 25.Wxa2 Hxa2 26.Hd2 Hd5 27.Ge3 f4 28.Gxf4 Hd4+ 29.Ge3 Hxf6 z jasną przewagą w postaci dwóch pionów.
23.Gxc1 Gc6 24.fxg7 Kxg7 25.Gh6+ Czarne poddały partię. Forsowny wariant 25.Gh6+ Kxh6 26.Hf6+ Kh5 27.Wxf5+ Hxf5 28.Hxf5+ Kh6 29.Hf6+ Kh5 30.Hxc6 prowadził do końcówki biały hetman przeciwko czarnej wieży, łatwo wygranej dla białych.
1-0

Adam Umiastowski

Partie: (games)

Vistula Chess Monthly

Logo Vistula