Felietony 2022

Ksawery (Savielly) Tartakower (26)

ur. 22.02.1887 zm. 4.02.1956

Publikacje na temat Ksawerego Tartakowera w Szachowej Vistuli.

Turniej nowojorski 1924. W marcu 1924 roku Tartakower odwiedził Nowy Jork, aby zagrać w ekskluzywnym turnieju z udziałem licznych światowych gwiazd. Turniej wygrał emerytowany były mistrz świata Emanuel Lasker wywnikiem 16 pkt. z 20 partii. Na drugim miejscu znalazł się Jose Raul Capablanca 14,5 pkt., trzeci finiszował Aleksander Alechin 12 pkt. Uczestnicy grali ze sobą po dwie partie, rekordzistą okazał się Emanuel Lasker, który wygrał aż 13 partii, przegrywając tylko jedną, z mistrzem świata Jose Raulem Capablanką.
Tartakower wygrał cztery partie, osiem przegrał, pozostałe zremisował. Turniej był dwukołowy, Tartakower przegrał minimecze z Capablanką, Retim i Laskerem. Wygrał dwa minimecze z Marshallem i Janowskim.

Turniej Międzynarodowy

New York, NY USA, 1924.03.16 - 1924.04.17

M.

Nazwisko, Imię

Lat

Fed.

Pkt.

La

Ca

Al

Ma

Re

Ma

Bo

Ta

Ya

La

Ja

1:

Lasker, Emanuel

55

GER

16.0

XX

=0

1=

=1

11

11

11

=1

=1

=1

11

2:

Capablanca, Jose

35

CUB

14.5

=1

XX

==

==

01

=1

11

11

1=

=1

=1

3:

Alekhine, Alexander

31

URS

12.0

0=

==

XX

==

10

1=

==

==

11

==

11

4:

Marshall, Frank

46

USA

11.0

=0

==

==

XX

=1

0=

01

=0

=1

1=

11

5:

Reti, Richard

34

CSR

10.5

00

10

01

=0

XX

==

01

11

10

10

11

6:

Maroczy, Geza

54

HUN

10.0

00

=0

0=

1=

==

XX

01

==

11

=1

10

7:

Bogoljubow, Efim

34

GER

9.5

00

00

==

10

10

10

XX

01

11

=1

01

8:

Tartakower, Savielly

37

FRA

8.0

=0

00

==

=1

00

==

10

XX

10

=0

=1

9:

Yates, Frederic D

40

ENG

7.0

=0

0=

00

=0

01

00

00

01

XX

11

=1

10:

Lasker, Edward

38

USA

6.5

=0

=0

==

0=

01

=0

=0

=1

00

XX

0=

11:

Janowski, Dawid

55

POL

5.0

00

=0

00

00

00

01

10

=0

=0

1=

XX

110 partii: +42 -30 =38

Przedstawiamy wygrane partie Tartakowera.

Partie komentowane

Savielly Tartakower - Efim Bogoljubow Gambit Królewski
Savielly Tartakower - Frederic Yates Gambit Królewski
Savielly Tartakower - Frank Marshall Partia Angielska
Savielly Tartakower - Dawid Janowski Debiut Retiego

Gambit Królewski

Tartakower, Savielly -- Bogoljubow, Efim
New York (r. 1) New York, NY USA 1924.03.16 1-0 C33

1.e4 e5 2.f4 exf4 Gambit Królewski Przyjęty.
3.Ge2 d5 4.exd5 Sf6 5.c4 c6 6.d4 cxd5 7.Gxf4 dxc4 8.Gxc4 Gb4+ 9.Sc3 O-O 10.Se2 Gg4 11.O-O Sbd7 12.Hb3 Gxc3 13.bxc3 Sb6 14.Gd3

14...Sfd5 Równe szanse zapewniała centralizacja wież 14...Wc8 15.Wae1 We8 16.Ge5 Sbd7.
15.Gd2 Gxe2 16.Gxe2 Wc8 17.Wf3 Hc7 18.Waf1

18...f6?! Czarne mogły lepiej wykorzystać zasoby taktyki: 18...Sc4 19.Gc1 Hc6 20.Gd3 Sd6 21.Ga3 i np. po 21...b5 22.Gxb5 Sxb5 23.Gxf8 Wxf8 24.c4 Sxd4 25.Wxf7 Se2+ 26.Kh1 Sdf4 27.Wxf8+ Kxf8 28.Hf3 Hxc4 gra mogła toczyć się dalej.
19.Gd3 Sc4

20.Wh3? Duża przewaga po 20.Gc1 Wf7 21.Gf5 dawała szansę gry na wygraną.
20...g6 21.We1 Sxd2 22.Hxd5+ Hf7 23.Hxf7+ Wxf7 24.We2 Sc4 25.We8+ Wxe8 26.Gxc4 h5 27.Kf2 Wc8 28.Gxf7+ Kxf7 Powstała końcówka wieżowa, szanse są równe,.
29.We3 b5 30.Ke2 Wc6 31.Kd3 h4 32.We2 g5 33.Wb2 Wb6 34.d5 Ke7 35.Kd4 g4 36.Kc5 Wb8 37.Kd4 Wb6 38.h3 g3 39.a3 Kd7 40.Kc5 Wb8 41.Wb4 f5 42.a4 a6

43.Kd4? Dla utrzymania równych szans należało grać 43.d6 Wc8+ 44.Kd5 Wxc3 45.Wxh4 Wd3+ 46.Ke5 We3+ 47.Kd5 =.
43...We8? Wygrywało 43...a5 44.Wb2.
44.Kd3 bxa4 45.Wxa4 We1 46.Wxa6 Wg1 47.Wa2 Kd6 48.c4 Ke5 49.We2+ Kd6 50.Wc2 Kc5 51.Wd2

51...Wf1?? Gra była remisowa po 51...We1 52.Wa2 Wd1+ 53.Ke2 Wg1 54.Kd3 =.
52.Ke2 Wg1 53.Ke3 Kd6 54.c5+ Kxc5 55.d6 We1+ 56.Kf4 We8 57.d7 Wd8 58.Kxf5 Czarne poddały partię, gdyż wolny pion przemienia się w hetmana 58.Kxf5 59.Ke6 Kc5 60.Ke7 i po 60...Wg8 61.d8=H.
1-0

Gambit Królewski

Tartakower, Savielly -- Yates, Frederic D
New York (r. 3) New York, NY USA 1924.03.19 1-0 C33

1.e4 e5 2.f4 exf4 Gambit Królewski Przyjęty.
3.Ge2 Sc6 4.d4 d5 5.exd5 Hxd5 6.Sf3 Gg4 7.Sc3

7...Gb4? 7...Ha5 8.h3 Gxf3 9.Gxf3 O-O-O.
8.O-O Gxc3 9.bxc3 Sge7 10.Gxf4

10...He4? Czarne znacząco pogarszają swoją pozycję. Lepsze 10...O-O-O 11.h3 Gh5 12.Wb1 f6 13.Wb5 He4 14.Gd2 Gg6 15.Se1 He6.
11.Gxc7?! Solidną przewagę obiecywało 11.Hd2.
11...O-O 12.Hd2 Sd5 13.Gg3 He3+ 14.Hxe3 Sxe3 15.Wfc1?! Trochę więcej dawało 15.Wf2.
15...Wfe8?! Lepsze 15...Sd5.s
16.Gd3 Sd5 17.c4 Gxf3?! Trochę lepsze 17...Sc3 18.d5.
18.gxf3 Sc3 19.d5 Sd4 20.Kg2 Bardziej zręczne 20.Kf2 b5 21.cxb5 Wed8 22.a4 Sxd5 23.c4 Sb4 24.Ge4 dawało wyraźną przewagę.
20...Sde2 21.We1?! Znacznie lepsze 21.Wh1 Sa4 22.Gc7 Wac8 23.d6.
21...Sxg3 22.Wxe8+ Wxe8 23.hxg3 Sa4 24.Kf2

24...g6?! Wciąż były nadzieje na remis po 24...b6 25.Wb1 Kf8 26.f4 h6 27.g4 Ke7 28.Ke3 Kd6+ +=.
25.Wb1 b6 26.Wb4 Sc5 27.a4 Kf8 28.a5 Wb8 29.Ke3 Ke7 30.Kd4 Kd6 31.Wb1 Wb7 32.axb6 axb6 33.Wa1 We7 34.g4 f6 35.Wb1 Wb7 36.f4 Wb8 37.g5 f5 38.Wh1 Wb7 39.Gxf5 Wf7 40.Wb1 Kc7 41.d6+ Kd8 42.Gh3 Wxf4+ 43.Kd5 Sd7 44.Wa1 Kc8 45.Wa7 Czarne poddały partię. Po 45.Wa7 45.Wf7 46.Kc6 Kb8 białe wymieniały wieże 47.Wxd7 Wxd7 48.Gxd7 Ka7 49.Gc8 z następną przemianą piona w hetmana.
1-0

Partia Angielska

Tartakower, Savielly -- Marshall, Frank
New York (r. 14) New York, NY USA 1924.04.05 1-0 A15

1.Sf3 Sf6 2.c4 Partia Angielska.
2...g6 3.b3 Gg7 4.Gb2 O-O 5.g3 c5 6.Gg2 Sc6 7.O-O e6 8.d4 cxd4 9.Sxd4 d5 10.cxd5 exd5 Izolowany pion czarnych będzie wymagał solidnej obrony.
11.Sd2 We8 12.S2f3 Gg4 13.Sxc6 Białe decydują się na wymianę wzmacniając tym samym pozycję piona d5.
13...bxc6 14.Se5 Gd7 15.Sxd7 Sxd7 16.Gxg7 Kxg7 17.Wc1 Hf6 18.e3 Wad8 19. Wc2 We6 20.Hd2 Wd6 21.Wd1 Se5 22.Hd4 W8d7 23.Wdc1

23...Kg8?! Czarne nie dostrzegają problemu, lepiej było przenieść wieżę na pole e7: 23...We7 24.Wf1 Kg8 itd =.
24.f4 Sg4 25.Hxf6 Wxf6 26.Gh3 Związanie skoczka sprowadza na czarne utrudnienia.
26...h5 27.Wxc6 Wxc6 28.Wxc6 d4? 28...Wd8.
29.Gxg4 hxg4

30.Kf2? Niespodziewanie białe oddają przewagę. należało grać 30.exd4 Wxd4 31.Wc2 z przewagą piona w końcówce.
30...dxe3+? Czarne rewanżują sie błędem przesądzającym o ich porażce. Poprawne 30...d3 31.Ke1 Wd5 32.Kd2 Wh5 33.Kxd3 Wxh2 dawało szansę na ratunek.
31.Kxe3 We7+ 32.Kd3 Wd7+ 33.Kc2 Kg7 34.b4 We7 35.Kb3 We2 36.Wc2 We3+ 37. Kc4 Wa3 38.b5 Wa4+ 39.Kb3 We4 40.Wc7 We3+ 41.Kb4 We4+ 42.Kb3 We3+ 43.Wc3 We1 44.Wc2 Kf6 45.Kb4 Ke6 46.Ka5 We4 47.a4 Kd7 48.Wc6 Kd8 49.Wf6 Ke8 50. Wd6 We2 51.Ka6 Wxh2 52.Kxa7 Jeśli czarne miały jeszcze złudzenia, to teraz je utraciły.
52...Wa2 53.Wd4 Wa3 54.b6 Wxg3 55.b7 Wb3 56.b8=H+ Wxb8 57.Kxb8 f5 58.a5 g5 59.a6 g3 60.a7 gxf4 61.a8=H 1-0

Debiut Retiego

Tartakower, Savielly -- Janowski, Dawid
New York (r. 16) New York, NY USA 1924.04.09 1-0 A09c

1.Sf3 d5 2.c4 d4 3.b4 Debiut Retiego.
3...a5 4.b5 c5 5.e3 g6 6.exd4 cxd4 7.d3

7...Gg7 Czarne miały co najmniej dwa sposoby wygodnego rozwoju sił, bez stwarzanie punktu zaczepienia dla przeciwnika:
7...Sf6 8.Ge2 Gg7 9.Sbd2 O-O 10.O-O We8, albo 7...f6 8.g3 Kf7 9.Gg2 e5 10.O-O Sd7 11.Sbd2 Kg7.
8.g3 Sd7 9.Gg2 Sc5 10.Ga3 Hb6 11.O-O Gf5 12.Sh4 Gc8 13.He2

13...Gf6?! Lepsze 13...Sf6 14.He5 Se6.
14.Sd2 Gxh4? Czarne wciąż poszukują skutecznej metody i stopniowo pogarszają pozycję. Być może należało wybrać 14...Kf8 15.Se4 Sxe4 16.Hxe4 Hd8.
15.gxh4? Odbijanie figury nie było obowiązkowe, po 15.He5 Gf6 16.Hxc5 Hxc5 17.Gxc5 białe miały przewagę.
15...Se6 16.He5 f6 17.Hg3?! Przewaga białych systematycznie rośnie, w wariancie 17.He4 Sh6 18.Wfe1 Sf5 19.c5 Hxb5 20.c6 Wa7 21.cxb7 Hxb7 22.Hxb7 Gxb7 23.Gxb7 Wxb7 24.Wxe6 zdobywały figurę.
17...Sh6 18.Ge4 Sf5 19.Gxf5 gxf5 20.Hf3

20...Sf8?! Bardziej rozsądne było 20...Hd8 21.Kh1 O-O 22.Wae1 Wf7 23.Wg1+ Kh8 24.Hxf5 Sg7.
21.Hh5+ Sg6 22.Wae1 e5 23.f4 Kd8 24.fxe5 Wg8 25.Hxh7 Ge6 26.Kh1 Sxe5 27. He7+ Kc8 28.Gc5 Hd8 29.Hxe6+ Kb8 30.Wxe5 fxe5 31.Hxe5+ Kc8 32.Hxf5+ Czarne poddały partię wobec nieuchronności dalszych strat materialnych.
1-0

Adam Umiastowski

Partie: (games)