Felietony 2022
Ksawery (Savielly) Tartakower (23)
ur. 22.02.1887 zm. 4.02.1956
Publikacje na temat Ksawerego Tartakowera w Szachowej Vistuli.
Po zakończeniu I Wojny Światowej Austro-Węgry przestały istnieć jako państwo, Tartakower prawdopodobnie uzyskał obywatelstwo polskie, choć nie posługiwał się językiem polskim. Zamieszkał w Paryżu, startował w całej Europie jako profesjonalny sportowiec szachista.
Na przełomie kwietnia i maja 1923 roku Tartakower zajął dziesiąte miejsce w dużym turnieju międzynarodowym rozegranym w Karsbadzie, dzisiejszych Karlowych Varach w Czechach. W turnieju zwyciężyli Aleksander Alechin, Efim Bogoljubow oraz Geza Maroczy, wszyscy zdobyli po 11,5 pkt. z 17 partii. Tartakower zajął dziesiąte miejsce z dorobkiem 8,5 pkt., przytaczamy cztery zwycięskie partie.
Karlsbad
Carlsbad CZE, 1923.04.28 - 1923.05.18
| M. | Nazwisko, Imię | Lat | Fed. | Pkt. | A | B | M | R | G | N | T | Y | T | T | T | R | B | W | S | T | S | C |
| 1: | Alekhine, Alexander | 30 | URS | 11.5 | X | 1 | 1 | = | 1 | = | 0 | 0 | = | = | 1 | 1 | 1 | 1 | = | 1 | 0 | 1 |
| 2: | Bogoljubow, Efim | 34 | GER | 11.5 | 0 | X | = | 0 | = | 1 | 1 | = | = | 1 | 1 | 1 | 0 | = | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 3: | Maroczy, Geza | 53 | HUN | 11.5 | 0 | = | X | = | 1 | = | = | 1 | = | = | = | = | = | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 4: | Reti, Richard | 33 | CSR | 10.5 | = | 1 | = | X | = | = | = | 1 | 1 | 1 | = | 1 | 1 | 0 | = | 1 | 0 | 0 |
| 5: | Gruenfeld, Ernst | 29 | AUT | 10.5 | 0 | = | 0 | = | X | 1 | 1 | = | = | 1 | = | = | 1 | = | = | = | 1 | 1 |
| 6: | Nimzowitsch, Aron | 36 | URS | 10.0 | = | 0 | = | = | 0 | X | 0 | 1 | = | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 1 | 0 |
| 7: | Treybal, Karel | 38 | CSR | 10.0 | 1 | 0 | = | = | 0 | 1 | X | 0 | = | = | = | = | 1 | = | = | 1 | 1 | 1 |
| 8: | Yates, Frederic D | 39 | ENG | 9.5 | 1 | = | 0 | 0 | = | 0 | 1 | X | = | = | 1 | = | 0 | 1 | 1 | = | 1 | = |
| 9: | Teichmann, Richard | 54 | GER | 9.0 | = | = | = | 0 | = | = | = | = | X | = | 0 | = | = | = | = | 1 | 1 | 1 |
| 10: | Tartakower, Savielly | 36 | FRA | 8.5 | = | 0 | = | 0 | 0 | 0 | = | = | = | X | = | = | = | = | 1 | 1 | 1 | 1 |
| 11: | Tarrasch, Siegbert | 61 | GER | 8.0 | 0 | 0 | = | = | = | 0 | = | 0 | 1 | = | X | 0 | 1 | 1 | = | 1 | 0 | 1 |
| 12: | Rubinstein, Akiba | 40 | POL | 7.5 | 0 | 0 | = | 0 | = | 0 | = | = | = | = | 1 | X | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | = |
| 13: | Bernstein, Jacob | 33 | USA | 7.0 | 0 | 1 | = | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | = | = | 0 | 1 | X | = | 0 | 1 | 0 | 1 |
| 14: | Wolf, Heinrich | 47 | AUT | 6.5 | 0 | = | 0 | 1 | = | 0 | = | 0 | = | = | 0 | 1 | = | X | 0 | = | 1 | 0 |
| 15: | Saemisch, Friedrich | 26 | GER | 6.0 | = | 0 | 0 | = | = | 0 | = | 0 | = | 0 | = | 0 | 1 | 1 | X | 0 | 0 | 1 |
| 16: | Thomas, George Alan | 41 | ENG | 5.5 | 0 | 0 | 0 | 0 | = | 1 | 0 | = | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | = | 1 | X | 1 | 1 |
| 17: | Spielmann, Rudolf | 39 | AUT | 5.0 | 1 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | X | 0 |
| 18: | Chajes, Oscar | 49 | USA | 5.0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | = | 0 | 0 | 0 | = | 0 | 1 | 0 | 0 | 1 | X |
153 partii: +55 -43 =55
Przedstawiamy wygrane partie Tartakowera.
Partie komentowane
Savielly Tartakower - George Alan Thomas Atak Richtera-Weresowa
Savielly Tartakower - Friedrich Saemisch Obrona Francuska
Savielly Tartakower - Oscar Chajes Gambit Evansa
Savielly Tartakower - Rudolf Spielmann Partia Angielska
Atak Richtera-Weresowa
Tartakower, Savielly -- Thomas, George Alan
Karlsbad (r. 9) Carlsbad CZE 1923.05.09 1-0 D01m
1.d4 Sf6 2.Sc3 d5 3.Gg5 Atak Richtera-Weresowa. 3...Sbd7 4.f3 c6 5.e4 dxe4 6.fxe4 Ha5 7.Hd2 e5 8.Sf3 Ge7 9.Gc4 exd4 10. Hxd4 Hb6 11.Hd2 Hc5 12.Gb3 Se5 13.Ge3 Sc4 14.Gxc5 Sxd2 15.Gxe7 Sxb3 16. axb3 Kxe7 Seria wymian dokonanych przed zakończeniem rozwoju stawia przez grającymi nowe zadania. Białe mają izolowanego centralnego piona, materiał jest równy, pozycję nalezy ocenic jako dającą równe szanse.
17.e5 Sg4 18.O-O Gf5 19.Sd4 Gg6 20.Wae1
21.Wf4 h5 22.h3 Sh6
23...hxg4 24.hxg4 c5 25.Sf5+ Gxf5 26.gxf5 Wd2 27.f6+
28.fxg7 Ke7 29.Se4 Wxc2 30.Wh4? Na silniejsze wygląda 30.Sf6 Wd2 31.Wh4 Sg8 32.Wh8 Wdd8 33.Wf1 b5 34.Kh1 c4 35.Sh7 cxb3 36.Sf8!.
30...Wg8 31.Wxh6 Wxg7+ 32.Kh1 Wxb2 33.Sd6 Wg6? Czarne pogrążają się ostatecznie. Mimo strat materialnych można jeszcze stawiać bierny opór, utrudniając przeciwnikowi realizację przewagi: 33...Wgg2 34.Sxb7 Wgf2 35.Sa5 Wa2 36.Sc6+ Kf8 37.Wg1 Ke8 38.Wd1 Kf8.
34.Wxg6 fxg6 35.e6 Wolny pion wspierany przez skoczka stwarza realne zagrożenie.
35...Wxb3 36.Sc8+ Ke8 37.e7 Wd3 Wieża zapobiega posunięciu Sd6+.
38.Wf1 Z groźbą Wf8+ i e8H.
38...Wh3+ 39.Kg2 Wh8 Wieża broni pola f8.
40. Wd1 Kf7 41.Kf3 Oczywiście białe mogły grać również 41.Wd8 We8 42.Kf3 c4 43.Ke4 c3 44.Ke5 Wxe7+ (inaczej 45.Wxe8 Kxe8 46.Ke6 i Sd6 mat.) 45.Sxe7 Kxe7 46.Wc8 Kd7 47.Wxc3 pozostałe czarne piony padają ofiarą wieży.
41...Wxc8 42.Wd8 Kxe7 43.Wxc8
1-0
Obrona Francuska
Tartakower, Savielly -- Saemisch, Friedrich
Karlsbad (r. 10) Carlsbad CZE 1923.05.10 1-0 C00y
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Gd3 Obrona Francuska Wariant
Schlechtera. 3...dxe4 4.Gxe4 Sf6 5.Gd3 c5 6.dxc5 Gxc5 7.Sf3 Sc6 8.O-O Gd7 9.Sc3 Sb4 10. Se5 Sxd3 11.Hxd3 Gc6 12.Hg3
13.Gh6 Se8 14.Sxc6 bxc6 15.Wad1 Hc8 Lepsze 15...Hf6 by na 16.Se4 grać 16...Gxf2+ 17.Wxf2 Hxh6.
16.Wd3 f6 17.Se4 Ge7 18.Wfd1 Wf7 19.Ge3
20.Gc5?! Przyszła pora na "okienko" 20.h3.
20...f5
21...Gxc5 22.Sxf7 Kxf7 23.Wd7+ Kg8 24.Hg5 h6 25.Hg6
26.Hf7+ Kh7 27.Hxf8 Czarne poddały partię, po 27.Hxf8 Ha6 28.We1 Hxa2 29.We7 Hxb2 30.Wxe8 Wxe8 31.Hxe8 pozostawały bez wieży.
1-0
Gambit Evansa
Tartakower, Savielly -- Chajes, Oscar
Karlsbad (r. 12) Carlsbad CZE 1923.05.12 1-0 C52
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gc4 Gc5 4.b4 Gambit Evansa. 4...Gxb4 5.c3 Ga5 6.d4 Gb6 7.dxe5 h6 8.Hd5 He7 9.Ga3 He6
10...Sxe5 11.Sxe5 Hxe5 12.f4 Hh5 13.Sd2 d6 14.Gb5+ Gd7 15.Gxd7+ Kxd7 16.e5 We8 17.Sf3 Hg4 18.g3 Kc8 19.O-O-O
20.Sxe5 He6 21.f5 Ge3+ 22.Kb2 Hb6+ 23.Gb4 Sf6 24.Sc4 Hc6 25.Sxe3 Hf3?! Pozycja czarnych stopniowo się pogarsza. Być może należało spróbować 25...We5 26.Hd4 Sd7 27.Sd5 Whe8.
26.Sd5 We2+ 27.Kb3 Hxd3 28.Wxd3 Se4 29.We3? Lepiej wygląda 29.Sf4 Wf2 30.c4 Wxf4 31.gxf4 Sf2 32.Wdd1 f6 33.Whe1 Sxd1 34.Wxd1 We8 35.Wg1.
29...Sd2+?! Po 29...Wxe3 30.Sxe3 We8 31.Sd5 We5 32.c4 c6 33.Sf4 Wxf5 czarne zdobywały drugiego piona.
30.Kc2 Wf2 31.Kd1? Warto było wymienić jedną parę wież 31.Whe1 Wxh2 32.W1e2 Wxe2 33.Wxe2 Sf3 34.We3 Sg5 35.We7.
31...Sc4 32.We2 Wxe2 33.Kxe2 b6 34.Kd3 Sb2+ 35.Kc2 Sc4 36.f6 gxf6 37.Ge7 f5 38.We1 h5 39.Gg5 f6 40.Gxf6 Czarne poddały partię, przykładowy wariant 40.Gxf6 Wh7 41.Gg5 Wf7 42.Sf6 Sd6 43.h4 Kb7 44.Sxh5 pokazuje nieuchronność kolejnych strat materialnych.
1-0
Partia Angielska
Tartakower, Savielly -- Spielmann, Rudolf
Karlsbad (r. 14) Carlsbad CZE 1923.05.15 1-0 A20
1.c4 e5 2.Sf3 e4 Partia Angielska Wariant
Nimzowitscha Flora. 3.Sd4 c5 4.Sb3 Sf6 5.Sc3 Sc6 6.e3 d5 7.cxd5
8.Gb5+ Gd7 9.d4 exd3 10.f4
11.fxe5 Sxd5 12.Sxb5 Hh4+ 13.g3 Hb4+ 14.Sc3 Sxc3 15.bxc3 Hxc3+ 16.Hd2 Hxd2+
17...a6 18.a4 c4? 18...Wc8!.
19.Sa5? Więcej obiecywało ustawienie 19.Sd4 h5 20.Gc3 Wh6 21.Kd2 h4 22.g4 Wb8 23.a5 h3 24.Wa4 Wc8 25.Wf1 z dużą przewagą.
19...b5 20.Wb1? 20.Kf2! Wc8 21.Whc1.
20...Wc8 21.axb5 axb5 22.Wxb5 c3 23.Gxc3 Wxc3 24.Kd2
25.Whb1 Kd7 26.Kxd3 Wxb5 27.Wxb5 Ge7 28.Wb7+ Ke6
29...We8 30.Ke4 f5+ 31.exf6 Gxf6 32.Kf3 Wc8 33.h4 Wc3 34.Sd2 Gd4 35.Wb3 Wxb3 36.Sxb3 Gf6 37.Ke4 Ge5 38.g4 Gg3 39.Sd4+ Kf6 40.Sf3 g6 41.Kd5
42.g5+ Kf7 43.e4 Gf2 44.Kd6 Czarne poddały partię, po 44.Kd6 Ke8 45.Ke6 Gg3 46.Kf6 Kf8 47.Kxg6 Kg8 48.e5 Gf2 49.Kf6 Gc5 50.Ke6 Kf8 51.Kd7 musiały oddać gońca za dochodzącego piona.
1-0
Adam Umiastowski
Partie: (games)
Vistula Chess Monthly
