MACIEJA NAGRODZONY W STEPANAKERCIE
Stapanakert 2005
Ze zmiennym szczęściem grał Bartłomiej Macieja w turnieju dziesięciu arcymistrzów w stolicy Górskiego Karabachu. Na liście uczestników można było zobaczyć kilka interesujących nazwisk, np. młodego reprezentanta USA Nakamury (specjalisty od wariantu 1.e4 e5 2.Hh5!!??), Chińczyka Bu, ongiś najmłodszego arcymistrza świata i in.
Dla reprezentanta Polski początek był mało optymistyczny.
A. Anastasian (2596) - B. Macieja (2592) [E12]
Stepanakert A (r. 1)
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.Sc3 Gb7 5.a3 d5 6.Gg5 Ge7 7.Gxf6 Gxf6 8.cxd5 exd5 9.g3 0-0 10.Gg2 He7 11.0-0 Wd8 12.Hd2 c5 (Kiedyś pozycje z izolowanym pionem hetmańskim w centrum lub z tzw. "wiszącym centrum" były przedmiotem głębokich studiów wszystkich graczy klasy mistrzowskiej, ale z pojawieniem się obron indyjskich popularność gambitu hetmańskiego znacznie spadła, a spory o słabość i siłę pionów w kwadracie c4-c5-d4-d5 zdarzają się znacznie rzadziej.) 13.Wfd1 Sc6 14.e3 cxd4 15.Sxd4 Sxd4 16.exd4 Wac8 17.We1 Hd7
Czarne z pewnością nie stoją gorzej. Trudno to wyjaśnić postronnemu obserwatorowi, ale w przeciągu niespełna dziesięciu następnych ruchów białe uzyskały całkowicie wygraną pozycję i dalszy opór Macieji nie mógł zapobiec porażce.
18.Hf4 Hc7 19.He3 g6 20.Gh3 Wa8 21.Wac1 Hb8 22.Sb5 We8 23.Hxe8+ Hxe8 24.Wxe8+ Wxe8 25.Sd6 We2
Albo 25...Wb8 26.Wc7 Ga8 27.Sxf7 Gxd4 28.Sg5+-.
26.Sxb7 Gxd4 27.b4 Wxf2 28.Kh1 Gb2 (Rekompensata za straconą figurę jest wyraźnie niedostateczna.) 29.Wd1 b5 30.Wd3 Wc2 31.Gd7 Wc1+ 32.Kg2 Wa1 33.Gxb5 Gxa3 34.Wb3 Wa2+ 35.Kf3 Gc1 36.Ge2 d4 37.Sd6 Gg5 38.Gc4 Wxh2 39.Sxf7 Gf6 40.Wa3 Wc2 41.Sd6+ Kf8 42.Wxa7 Ge7 43.Wa8+ Kg7 44.Wg8+ Kf6 45.Se4+ Ke5 46.Gd3 Wb2 47.We8 Ke6 48.b5 Kd7 49.Wh8 h5 50.Wh6 Wb3 51.Sf2 Gb4 52.Ke4 Ge1 53.Sh3 Gxg3 54.Wxg6 h4 55.Sg5 1-0.
W tej samej rundzie doszło do kuriozalnego wydarzenia.
W. Iwańczuk (2748) - Bu Xiangzhi (2637) [B90]
Stepanakert A (r. 1)
1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Ge3 e5 7.Sb3 Ge6 8.f3 Sbd7 9.g4 b5 10.g5 b4 11.Sd5 Sxd5 12.exd5 Gf5 13.Gd3 Gxd3 14.Hxd3 Ge7 15.Wg1 0-0 16.0-0-0 a5 17.Kb1 f5 18.gxf6 Sxf6 19.f4 e4 20.He2 Hc8 21.Wg5 h6 22.Wg6 Wf7 23.Sd4 Sxd5 24.Se6 Gf6 25.Sxg7 Se7 26.Sf5+ Sxg6 27.Sxh6+ Kf8 28.Sxf7 Kxf7 29.Hh5 Hc4 30.f5 Ke7 31.fxg6 Wh8 32.Hxa5 Wxh2 33.Ha7+ Kf8 34.Wc1 Wg2 35.b3 He6 36.Hh7 Ke8 37.Wf1 Wg3 38.Gc1 e3 39.Hh5 He5 40.Hxe5+ Gxe5 41.We1 Kd7 42.Gxe3 Wxg6 43.Wg1 Wxg1+ 44.Gxg1 Gc3 45.Kc1 Ke6
Tu, ku zdumieniu widzów i konkurentów, arcymistrz ze Lwowa nie wykonał kolejnego posunięcia i spokojnie przekroczył czas! 0-1. To moglo się przydarzyć tylko Iwańczukowi.
Po kilku remisach dla naszego arcymistrza zaświeciło słońce,
V. Bołogan (2682) - B. Macieja (2592) [E12]
Stepanakert A (r. 5)
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.Sc3 Gb7 5.a3 d5 6.Hc2 dxc4 7.e4 c5 8.d5 exd5 9.exd5 Gd6 10.Gxc4 0-0 11.0-0 h6 12.We1 a6 13.a4 Sbd7 14.b3 Hc7 15.Gb2 Se5
16.Se4? (16.Sxe5 Gxe5 17.h3 z równą grą.) 16...Sxf3+ 17.gxf3 Sxd5 18.Kh1 Ge5 19.Sg5 hxg5 20.Wxe5 Sf4 21.Hc3
(21.Wxg5? Gxf3+ 22.Kg1 Sh3+ 23.Kf1 Sxg5.)
21...Hc6 22.We3 Hh6 23.We7 Sd5 24.Gxd5 Gxd5 25.Kg1 Wad8 26.Wae1 f6 27.a5 Hh3 28.W7e3 g4 0-1.
Mołdawski arcymistrz ostatnio nie jest w najwyższej formie, ale łatwość, z jaką Macieja przebił umocnienia Bołogana, budzi zdumienie.
Niestety w kolejnych dwóch rundach nasz arcymistrz poniósł dwie porażki i spadł na sam koniec tabeli turniejowej.
I. Sokołov (2696) - B. Macieja (2592) [E12]
Stepanakert A (r. 7)
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.Sc3 Gb4 5.Hb3 c5 6.a3 Ga5 7.Gg5 Gb7 8.dxc5 Sa6 9.c6 Gxc6 10.Hc2 Gxc3+ 11.Hxc3 Sc5 12.Sd2 0-0 13.f3 h6 14.Gh4 d6 15.b4 Scd7 16.e3 a5 17.Gd3 axb4 18.axb4 Wxa1+ 19.Hxa1 Hc7 20.0-0 Wa8 21.Hc3 Gb7 22.Wa1 Wxa1+ 23.Hxa1 d5 24.Gg3 Hc8 25.Hb2 Ha8 26.cxd5 Sxd5 27.e4
Stopniowo zarysowuje się przewaga białych. Nie jesteśmy przekonani, że obrona Nimzowitscha - wespół z obroną nowoindyjską - to najlepszy debiut dla arcymistrza Macieji przy grze czarnymi po 1.d2-d4.
27...Se7 28.Sc4 Sc8 29.b5 Ha4 30.Ge2 f6 31.Gc7 Kf8 32.h3 Ke7 33.Kh2 Ga8 34.Hd2 Ha7 35.Hb4+ Kf7 36.Gg3 Ha2 37.Gf1
Wygrywa również 37.Sd6+ Sxd6 38.Hxd6 Hxe2 39.Hxd7+ Kg6 40.He8+ Kh7 41.Hxa8.
37...Ha1 38.Hd2 Sc5 39.Ge2 Ha7 40.Hd8 Hd7 1-0.
Na szczęście w przedostatniej rundzie kolejny przeciwnik próbował pogrążyć Bartłomieja, wybrał obosieczny wariant obrony Caro-Kann i został rozbity.
B. Macieja (2592) - K. Asrian (2645) [B16]
Stepanakert A (r. 8)
1.e4 c6 2.Sc3 d5 3.d4 dxe4 4.Sxe4 Sf6 5.Sxf6+ gxf6 6.c3 Gf5 7.Sf3 Sd7 8.Hb3 Sb6 9.a4 a5 10.Ge2 e6 11.Gf4 Ge4 12.Gg3 h5 13.0-0 Ge7 14.Wad1 Wg8 15.Wfe1 f5 16.Se5
Wstęp do złożonej kombinacji, której głównym motywem jest niezabezpieczona pozycja czarnego krola.
16...h4 17.Gh5 hxg3?
Przegrywający błąd, konieczne było 17...Gd5 ze złożoną pozycją.
18.Wxe4
Nie gorsze było 18.Gxf7+ Kf8 19.Gxg8 i jeżeli teraz 19...Gd5, to nastąpi 20.Hxb6! Hxb6 21.Sd7+ Kxg8 22.Sxb6 z wygraną białych.
18...gxf2+
W grę wchodziło 18...gxh2+ 19.Kh1 (19.Kxh2? Wh8-+) 19...Kf8.
19.Kxf2 Hd5 20.Gxf7+ Kf8 21.Hxd5 exd5 22.Wf4 Wh8 23.Wxf5
Właściwie w tym momencie czarne powinny wywiesić białą flagę na znak poddania, ale niewykluczone, że Asrian liczył na cud w niedoczasie, który jednak nie nastąpił.
23...Kg7 (23...Wxh2? 24.Sg6+ Kg7 25.Sxe7.) 24.Sg6 Gh4+ 25.g3 Gf6 26.Sxh8 Wxh8 27.Gh5 Sxa4 28.Kg1 b5 29.Wdf1 Wh6 30.W1f2 b4 31.g4 bxc3 32.g5 Gxd4 33.gxh6+ Kxh6 34.bxc3 Sxc3 35.Gf3 a4 36.Kf1 Gxf2 37.Kxf2 Kg7 38.Wg5+ Kf6 39.Wg8 c5 40.Wa8 c4 41.Ke3 Ke5 42.Wa5 a3 43.h4 a2 44.h5 1-0.
Remis w ostatniej rundzie z Iwanczukiem pozwolił naszemu reprezentantowi na zajęcie nagrodzonego piątego miejsca przy pewnych zyskach rankingowych.
Klasyfikacja końcowa:
1.Aronian (Armenia) 6
2.Anastasian (Armenia) 5,5
3.Nakamura (USA) 5,5
4.Sokołov I. (Holandia) 5
5.Macieja (Polska) 4
6.Iwańczuk (Ukraina) 4
7.Bołogan (Mołdawia) 4
8.Asrian (Armenia) 4
9.Drejew (Rosja) 3,5
10.Bu Xiangzhi (Chiny) 3,5
Interesujące, że wiele mediów, w tym zwykle dobrze poinformowany TWIC, podały niewłaściwą kolejność zawodników na miejscach 5-8, krzywdząc reprezentanta Polski. Chiński arcymistrz Bu wycofał się przed końcem turnieju, a trzech jego rywali otrzymało po punkcie - walkowerem.
Turniej w Stepanakercie ma podtekst polityczny. Miasto to leży w ormiańskiej enklawie Górskiego Karabachu, która za czasów sowieckich należała do Azerbejdżańskiej SSR, a następnie została zajęta przez wojsko niepodległej Armenii. Miejscowi Azerowie, stanowiący tam mniejszość (liczną mniejszość), słusznie czy niesłusznie obawiający się, że pod nowymi rządami nie spotka ich nic dobrego, masowo zbiegli do Azerbejdżanu. Tylko wzrastającym cenom ropy rząd azerski zawdzięcza, że uchodźcom można było stworzyć warunki do normalnego życia.
Od tamtej pory minęło ponad 10 lat, lecz konflikt o Górski Karabach jest najdalszy od rozwiązania, a między Ormianami i Azerami panują stosunki bardzo napięte. Obie strony są pewne, że to "oni" mają rację oraz że to druga strona jest agresorem i uzurpuje sobie prawa do spornego terytorium. Szachiści grający w Stepanakercie muszą zdawać sobie sprawę, że choć szachy są apolityczne (tzn. manewry figur i pionków na szachownicy są apolityczne), to już ulokowanie tego lub innego turnieju w określonym miejscu i w określonej sytuacji geopolitycznej - niezależnie od osobistych motywów - apolityczne nie jest. Grający w Stepanakercie zdobywają (poza nagrodami) uznanie państwa ormiańskiego i wielu Ormian, ale jednocześnie są solą w oku państwa azerbejdżańskiego i wielu Azerów. Zapewnienia typu: "my tylko gramy w szachy, nic nam do polityki" niczego tu nie zmienią. Zawołanie FIDE "Gens una sumus" ma niestety liczne ograniczenia.
Info: http://www.karabakh2005.com/
Partie (games)
http://szachowavistula.pl/vistula/
Copyright Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski 2005
Pismo utworzone dnia 26-12-1997