Felietony
Arnold Schottländer

Henryk Konaszczuk

     Na Cmentarzu Żydowskim we Wrocławiu przy ulicy Ślężnej rzuca się w oczy potężny bazaltowy grobowiec z szachownicą i napisem: "Sein Körper war schwach, sein Geist aber stark" (Jego ciało było słabe, ale umysł - mocny). Arnold Schottländer, bo o nim potoczy się opowieść, nie osiągnął znaczących rezultatów w turniejach, a przecież nie został zapomniany.

Grób Arnolda Schottlaendera

Grób Arnolda Schottlaendera

     Dziewiętnastowieczny Wrocław wydał wielu znaczących szachistów, do czego mógł przyczynić się m. in. nieustanny napływ przybyszów z ziem dawnej Rzeczypospolitej. Na pierwszym miejscu trzeba oczywiście wymienić rodowitego wrocławianina Adolfa Anderssena, zwycięzcę pierwszego międzynarodowego turnieju Londyn 1851, twórcę tak genialnych dzieł jak "Nieśmiertelna" i "Wieczniezielona". Po nim idą Daniel Harrwitz, Fritz Riemann i Siegbert Tarrasch. We Wrocławiu zrobił maturę i studiował Jan Herman Zukertort, tu wysoki szczebel w karierze naukowej i dydaktycznej uzyskał urodzony w Brodach Jacob Rosanes (jego mogiła znajduje się w niedalekim sąsiedztwie grobu Arnolda). O ile Zukertort był najwybitniejszym uczniem Anderssena, to Schottländer był najbardziej obiecującym. Wysokich oczekiwań Anderssena spełnić jednak nie zdołał, gdyż dotknięty paraliżem dziecięcym (choroba Heine-Medina) nie wytrzymywał fizycznego wysiłku związanego z rozgrywaniem poważnych partii turniejowych i meczowych.
     Arnold Schottländer urodził się 2 kwietnia 1854 roku w podwrocławskich Ziębicach (wtedy - Műnsterberg) w znanej i zamożnej rodzinie żydowskich przemysłowców. Tam spędził dzieciństwo i wczesną młodość. Wrocław był w tym czasie jednym z najsilniejszych ośrodków szachowych ówczesnych Prus i dla Schottländera stanowił wymarzone miejsce do rozwijania zdolności. Publiczny debiut w 1876 roku nie był specjalnie udany, gdyż przegrał 0 do 5 towarzyski mecz z Riemannem. Rok później w lipcu 1877 próbował swych sił w turnieju głównym w Lipsku podczas wielkiego festiwalu mającym uświetnić 50-lecie szachowej działalności Anderssena. Turniej mistrzowski zakończył się zwycięstwem Louisa Paulsena (9 z 11) przed Anderssenem i Zukertortem (po 8,5) i Winawerem (7,5). Turniej główny wygrał C. Wemmers z Kolonii, dalsze miejsca zajęli Dr Schmid z Drezna, Dr Knorre z Berlina i Fritz z Giessen. Arnold Schottländer w pierwszej rundzie wygrał z Freystedtem (Brunszwik), ale w drugiej nie sprostał zwycięzcy turnieju. Rok później w 1878 roku we Frankfurcie nad Menem odbył się kongres Zachodnio-Niemieckiego Związku Szachowego. W turnieju mistrzowskim zwyciężył Louis Paulsen przed Adolfem Schwarzem i Adolfem Anderssenem. Arnold Schottländer wziął udział w turnieju głównym. Kolejno pokonał: Mandla, dr Jordana, Hoeinga, E. Rosenthala i Adlera, tym samym wygrywając turniej i uzyskując tytuł "Meister", dający dożywotnio prawo do gry w turniejach mistrzowskich. Pierwszy kongres Niemieckiego Związku Szachowego (DSB), który objął swoją działalnością całe terytorium zjednoczonych Niemiec, odbył się w Lipsku w lipcu 1879 roku. Turniej zakończył się zwycięstwem Bertholda Englischa przed Louisem Paulsenem, Schottländer zajął dzielone 8-9 miejsce (wspólnie z Flechsigiem), ale wygrał w błyskotliwym stylu ze zwycięzcą turnieju Englischem, zużywając raptem 16 minut na całą partię.
Bertold Englisch - August Schottländer [B45]
Lipsk 1879
1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.Sc3 Sc6 4.d4 cxd4 5.Sxd4 Sf6 6.a3 a6 7.Ge2 d5 8.exd5 Sxd5 9.Sxc6 bxc6 10.Se4 f5 11.Sg5 Ge7 12.Sf3 0-0 13.0-0 Hc7 14.c4 Sf4 15.We1 Sg6 16.Hc2 e5 17.Gg5 e4 18.Gxe7 Hxe7 19.Sd4 c5 20.Sb3 Gb7 21.Hc3 Wae8

English-Schottleander

22.Ha5 Pseudo-aktywny wypad, lepsze było 22.He3 Wc8 23.f4.
22...Hg5 23.Gf1 e3! 24.fxe3 Sh4 25.g3 Wxe3 26.Sxc5 Wxg3+ 27.Kf2 Wf3+ Jeszcze szybciej wygrywa 27...Hf4+ 28.Ke2 Hd4 z nieuchronnym matem po Wf8-a8.
28.Ke2 Wd8 29.Hxd8+ Hxd8 30.Wad1 30.Sxb7?? Hd3 mat.
30...He7+ 31.Kd2 Hxc5 Białe niepotrzebnie zwlekają z kapitulacją.
32.Kc1 Ge4 33.Wd8+ Kf7 34.Wed1 He3+ 35.W8d2 Wf2 36.c5 Sf3 37.Gc4+ Kf6 0-1.

     Arnold Schottländer był obecny praktycznie na każdym turnieju DSB, bądź jako zawodnik bądź jako kibic, uczestnicząc często w rozgrywanych podczas tych turniejów partiach konsultacyjnych. Podczas rundy zazwyczaj śledził przebieg wszystkich rozgrywanych partii, często pozwalając sobie na komentowanie poszczególnych posunięć. Był barwną postacią, pełen życia, wigoru, mimo niewątpliwego defektu fizycznego. Znany był z błyskotliwości i trafności analiz oraz ze swoistego poczucia humoru. Grał nie dla zdobycia jakiejś nagrody, lecz dla samej przyjemności gry, powodowany miłością do szachów, które były dla niego najważniejsze.
     W lipcu 1880 roku w silnie obsadzonym międzynarodowym turnieju w Wiesbaden wspólnie z L. Paulsenem zajął 9-10 miejsce. Turniej zakończył się wspólnym zwycięstwem Blackburna, Englischa i Schwarza. Dalsze miejsca zajęli Schallopp, Mason, Bird, Winawer i Minckwitz. Schottländer wygrał z Knorre, Masonem, L. Paulsenem, Schalloppem, Schmidem i Wemmersem.
James Mason - Arnold Schottländer [B40]
Wiesbaden 1880
1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.Sc3 Sc6 4.a3 a6 5.Gc4 Sf6 6.d3 d5 7.exd5 exd5 8.He2+ Ge7 9.Gb3 Gg4 10.h3 Sd4 11.Hd1 Gxf3 12.gxf3 Sxb3 13.cxb3 d4 14.Se4 Sd5 Sposób, w jaki Mason zwalcza obronę sycylijską, dziś nie może zrobić wrażenia nawet na przeciętnie wyszkolonym szachiście. A przecież będąc u szczytu formy Mason zdobywał nagrody w najsilniej obsadzonych turniejach... Teoria debiutów i ogólnie poziom gry zmieniły się od tamtej pory niesłychanie. 15.Gd2 f5 16.Sg3 0-0 17.Hc2 b5 18.0-0-0 Wc8 19.Kb1

Mason-Schottleander

19...Sb4! 20.Gxb4 20.axb4 cxb4 21.Hxc8 Hxc8 z pewnością nie jest lepsze. 20...cxb4 21.He2 bxa3 22.He6+ Kh8 23.Sxf5 Wf6?! (23...Gc5) 24.Hxe7 Wxf5 25.Hxa3 Wtedy jeszcze nie wiedziano, że "wszystkie wieżówki są remisowe", dlatego białe nie szukały nadziei, dość wątpliwej zresztą, w wariancie 25.Hxd8+ Wxd8 26.bxa3 Wxf3 27.Wd2 Wdf8. 25...b4 26.Hxa6 Wa8 27.Hc4 Wfa5 28.Whg1 Lub 28.Hxb4 Wa1+ 29.Kc2 Wc8+ 30.Kd2 Hg5+ i biały król dostaje mata. 28...Wa1+ 29.Kc2 Wxd1 30.Wxg7 Wc8 0-1.

     Wkrótce potem w Brunszwiku, podczas rozgrywanego tam kongresu Zachodnio-Niemieckiego rozegrał dwie partie konsultacyjne. Podczas kolejnego kongresu DSB w Berlinie w 1881 nie uczestniczył w turnieju, jedynie rozegrał wspólnie ze Schwede i J. Schwarzem (czarnymi) konsultacyjną partię. Białymi grali: Chigorin, Minckwitz i Wittek. W silnie obsadzonym kolejnym kongresie DSB w Norymberdze w 1883 zajął 12 miejsce. Turniej wygrał Szymon Winawer przed Blackburnem i Masonem. Schottländer pokonał Birda, Schalloppa, Fritza i Gunsberga, zremisował partie z Blackburnem, Bergerem, von Bardelebenem, Riemannem, Schwarzem, Hrubym, L.Paulsenem, Maxem Lange i Leffmanem. Niestety zdarzału mu się również takie lapsusy.
Arnold Schottländer - Max Weiss [B13]
Norymberga 1883
1.e4 c6 2.d4 d5 3.exd5 cxd5 4.Gd3 Sf6 5.Sf3 Gg4 6.c3 Hb6 7.Sbd2 Sc6 8.h3 Gh5 9.Sf1 e6 10.Sg3 Gg6 11.0-0 Gd6 12.He1?? Gxd3 13.Se2 Ha6 0-1

     Na czwartym kongresie DSB w Hamburgu w 1885 roku (wygrał Gunsberg przed Blackburnem, Masonem, Weissem, Englischem i Tarraschem) zajął odległe 16 miejsce, nie wygrywając żadnej partii przy ośmiu zaledwie remisach.
W grudniu 1888 w Lipsku w klubie "Augustea" odbył się turniej, w którym wzięli udział Riemann, von Bardeleben, Tarrasch, Mieses, Wilfried Paulsen (brat bardziej znanego Louisa), von Scheve, Schottländer i Minckwitz. Irving Chernev i Fred Reinfeld w swojej książce "The Fireside Book of Chess" pisali (a powtórzył za nimi arcymistrz Larry Evans w "Evans on Chess"), że Schottländer potrzebował połowy punktu do zdobycia pierwszej nagrody, a tymczasem, gdy w partii ostatniej rundy z Miesesem przeciwnik zaproponował mu remis, Arnold odmówił i przegrał partię, tracąc pewną pierwszą nagrodę. Byłoby to podobne do Schottländera, ale - popatrzmy na tabelę turniejową. Widzimy, że niezależnie od wyniku ostatniej partii Schottländer nie miał szans na zwycięski laur: wygrali wspólnie von Bardeleben i Riemann. Dalsze miejsca zajęli Mieses, von Scheve, Schottländer, W. Paulsen i Tarrasch. Mieses w ostatniej rundzie rozgrywał partię z Riemannem i gdyby wówczas Riemann przyjął propozycję remisową, to nie przegrałby partii i zostałby zwycięzcą turnieju. Riemann, Schottländer - jeden i drugi z Wrocławia. Z powodu złego stanu zdrowia nie wziął udziału w kolejnym kongresie DSB, który odbywał się we Wrocławiu w 1889 roku. Na starcie stanął dopiero w Dreźnie w 1892 roku i zajął tam dzielone 11-13 miejsce wspólnie z Albinem i von Scheve. Turniej wygrał Tarrasch, a kolejne miejsca zajęli: Makovetz (bardzo utalentowany, ofiara gruźlicy), Porges, Marco, Walbrodt, von Bardeleben, Winawer, von Gottschall, Mason i Blackburne.
Arnold Schottländer - Joseph Blackburne [B01]
Drezno 1892
1.e4 d5 2.exd5 Hxd5 3.Sc3 Hd8 4.d4 g6 5.Gd3 Gg7 6.Ge3 Sh6 7.h3 Sc6 8.Sge2 0-0 9.Hd2 Sf5 10.Gxf5 Gxf5 11.g4 Ge6 12.f4 Gd5 13.Wh2 e6 14.0-0-0 a5 15.f5 a4 16.Gh6 Sa5 17.Gxg7 Kxg7 18.Sf4 Sc4 19.He2 Hd6 20.Wf2 Hb4 21.Sd3 Hb6 22.fxe6 Gxe6 23.d5 Gd7 24.He7 a3 25.b3 Wae8? [25...Hd6] 26.Hc5? Znacznie silniejsze 26.Hxd7 Se5 27.Sxe5 Hxf2 28.Sd3 Hd4 29.Sb1 He3+ 30.Sd2 Hd4 31.Kb1.
26...Sd6 27.Wdf1 We3 28.Wf3 Wxf3 29.Wxf3 Hxc5 30.Sxc5 Gc8 31.We3 b6 32.S5e4 We8 33.Kd2 Sxe4+ 34.Sxe4 f5 35.Sf2 Wxe3 36.Kxe3 Kf6

Schottleander-Blackburne

37.Kf4 Bardziej uporczywe było 37.c4 Ke5 38.Sd3+ Kf6 39.Sf2 fxg4 40.hxg4 h5 41.gxh5 gxh5 42.Kf4. 37...g5+ 38.Ke3 fxg4 39.hxg4 Ke5 40.c4 b5 41.Sd3+ Kd6 42.Kd4 To jest gorsze niż 42.Kf3 bxc4 43.bxc4 Gd7 itd.
42...bxc4 43.bxc4 Gxg4 44.c5+ Ke7 45.Ke5 Ge2 46.Sb4 Gc4 47.Kd4

Schottleander-Blackburne

47...g4? Czarne przeoczyły wtrąconego szacha; należało grać 47...Gf1 48.Ke5 (lub 48.Sc6+ Ke8 49.Ke4 Gc4 50.Sb4 h5 51.Sc2 h4 itd.) 48...h5 49.Kf5 h4 50.Kg4 Ge2+ 51.Kh3 Gc4 z wygraną.
48.Kxc4 g3 49.Sc6+ Jedyne, ale wystarczające.
49...Kf6 50.Sd4 h5 51.Sf3 g2 52.Kb5 h4 53.Sg1 Ke5 54.Kc6 Kf4 55.d6 cxd6 56.cxd6 1-0.

     W maju 1893 roku Schottländer podczas światowej wystawy odwiedził Stany Zjednoczone. Miał wystąpić w Columbian Chess Congress, lecz z powodu paniki giełdowej i wywołanego przez nią kryzysu impreza ta nie odbyła się. Podczas pobytu za oceanem rozegrał liczne partie w Manhattan Chess Club i innych klubach amerykańskiej metropolii. Grał też partie konsultacyjne i dawał symultany. W Bufallo stoczył wiele pojedynków z warszawianinem Salomonem Langlebenem, który tam próbował gorzkiego chleba szachowego profesjonała. Górą z tej konfrontacji wyszedł nasz rodak.
Samuel Langleben - Arnold Schottländer [C51]
Buffalo 1893
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gc4 Gc5 4.b4 Gb6 5.a4 a6 6.b5 Niektórzy nazywają ten wariant "atakiem Langlebena". 6...axb5 7.Gxb5 d6 8.d4 exd4 9.0-0 Sf6 "9. ...Gg4 z następnym Hf6 i Sge7 wygląda lepiej" - pisał komentujący partię Pollock. 10.e5 dxe5 11.Sxe5 Hd5 12.We1 Ge6 "Wydaje się, że czarne mogły tu zroszować, nie obawiając się wariantu 12...0-0 13.Ga3 Gc5 14.Gc4 Hd6 15.Sxf7?" 13.Ga3 Se4 14.Sd3

Langleben-Schottleander

14...Sc5 "Duży błąd. Po 14...0-0-0 15.Gxc6 bxc6 (15...Hxc6 16.Sb4 kosztuje figurę) 16.Sb4 Hf5 czarne miały dobrą grę." 15.We5 Hd7 16.Wxc5 Gxc5 17.Gxc5 Hd5 18.c4 dxc3 19.Sxc3 Hb3 20.Hf3 Hxc3 21.Gxc6+ Kd8 22.Wd1 1-0.

     Przy innej okazji Pollock scharakteryzował sylwetkę Langlebena następująco: "Pochodzący z Warszawy pan Langleben jest uczniem Winawera i naśladuje jego styl, zwłaszcza odnośnie oryginalności, umiejętności analitycznych i ignorancji w temacie książkowych teorii".
     Po powrocie z Ameryki Schottländer nadal czynnie uczestniczył w życiu szachowym Wrocławia. Od czasu do czasu brał udział w miejskich turniejach, dawał symultany. Odwiedzał szachowe kawiarnie, najpierw Wende, poźniej Brunies, oczywiście też BSA (Breslauer Schachverein Anderssen). Czasem grał, ale częściej - z właściwym sobie sarkazmem - krytykował złe posunięcia grających obok graczy. Jego ulubionym przeciwnikiem był stały gość pewnej kawiarni zwany "August - pogromca gigantów". W jednej z takich partyjek wytworzyła się pozycja:

August-Schottleander

Schottländer zagrał tu oczywiste 1. Hxf6+. Jego partner policzył wariant po 1...Hg7 2.Sf7+ Kg8 3.Sh6+ Kh8 4.Gb2! Se6 5. Hf7 z prawdopodobną wygraną białych i odpowiedział 1...Kg8. Dalej nastąpiło 2. Gb2 Gh3 (planując mata i unikając przegrywającego wariantu 2...Hg7 3. Hxg7+ Kxg7 4.Sxg4+ itd.). Tutaj Schottländer zagrał 3. Hh8+!! i po wymuszonej odpowiedzi przeciwnika 3...Kxh8 zawołał: "August, popełniłem błąd, cofnijmy to posunięcie! Nie oddam ci przecież hetmana!" Rywal zaprotestował, zamieszanie trwało kilka minut, aż w końcu "zrezygnowany" Schottländer usiadł ponownie przy szachownicy i zagrał zaplanowane od dawna: 4.Sf7+ Kg8 5.Sh6 mat.

     W czerwcu 1909 roku podczas I kongresu Ostdeutsche Schachbund rozegrał jeszcze wspólnie z profesorem Rosanesem konsultacyjną partię przeciwko J. Miesesowi i Bergmanowi. Zmarł 100 lat temu, 9 września 1909 roku w trakcie podróży z Wiesbaden do Wrocławia. Arnold Schottländer zapisał w testamencie 1000 marek dla klubu BSA i 3000 marek dla DSV. Czyniąc zapis znacznej na owe czasy sumy 300 000 marek na rzecz miasta Wrocławia zapytał swego brata Hermanna, czy gdyby on podwyższył kwotę do pół miliona marek, to czy wtedy Hermann Schottländer zechciałby zostać szefem fundacji...

Henryk Konaszczuk
konash@interia.pl

Dodatek

dr Jordan - A. Schottländer
Frankfurt a/M 1878
1.e4 e5 2.Sc3 Sc6 3.Sf3 Sf6 4.Gc4 Gc5 5.d3 d6 6.0-0 h6 7.h3 g5 8.Sh2 Se7 9.Ge3 Gb6 10.He2 Sg6 11.Sf3? (Lepsze było Gxb6 z następnym Sd5 lub też od razu Sd5; atak czarnych jest teraz trudny do odparcia.) 11...g4 12.hxg4 Gxg4 13.Gxb6 axb6 14.He3 Wg8 15.Sh2 Sf4 16.g3 Gh3 17.Wfd1 Sg4 18.Sxg4 Gxg4 19.f3 Gd7 20.Kf2

Jordan-Schottlaender

20... Hg5 21.gf ef 22.Hd4 Hg3+ 23.Ke2 Hh2+ 24.Ke1 Wg1+ 25.Hxg1 Hxg1+ 26.Kd2 He3 mat (0-1).
Arnold Schottländer - Fritz Riemann
Wrocław, 12.04.1879
(czarne bez piona f7)
1. e4 d6 2. d4 Sf6 3. Sc3 g6 4. Ge3 Sc6 5. d5 Se5 6. Sf3 Gg4

Schottlaender-Riemann

7. Sxe5 Gxd1 8.Gb5+ c6 9. dxc6 dxe5 10. c7+ Hd7 11. Wxd1 Hxb5 12. Sxb5 Sxe4 13. Sxa7 Sd6 14.Wxd6 exd6 15. c8=H+ Wxc8 16. Sxc8 Kd7 17. Sb6+ Kc6 18. c4 1-0.
Siegbert Tarrasch - Arnold Schottlaender, [C51]
Wrocław 1879
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gc4 Gc5 4.b4 Gb6 5.a4 a6 6.O-O d6 7.a5 Ga7 8.b5 axb5 9.Gxb5 Sge7 10.d4 exd4 11.Sxd4 Gd7 12.Sxc6 Sxc6 13.Gb2 O-O 14.Wa3 Gc5 15.Wg3 f6 16.Gc4+ Kh8 17.Hh5 Wxa5 18.Hh4 Se5 19.Gb3 He8 20.Sd2 Sg6

Tarrasch-Schottlaender

21.Wxg6 Hxg6 22.Gc3 Waa8 23.Kh1 Wae8 24.f4 Hg4 0-1
Berthold Englisch - Arnold Schottländer, [B45]
Lipsk, 1879.07.14
1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.Sc3 Sc6 4.d4 cxd4 5.Sxd4 Sf6 6.a3 a6 7.Ge2 d5 8.exd5 Sxd5 9.Sxc6 (Lepsze było 9.Sxd5 Hxd5 10.Gf3 He5+ 11.Ge3 Sxd4 12.Hxd4 Hxd4 13.Sxd4 f6 z równą grą.) 9...bxc6 10.Se4 f5! 11.Sg5 Ge7 12.Sf3 O-O 13.O-O Hc7 14.c4 Sf4 15.We1 Sg6 16.Hc2 e5 17.Gg5 (Także przy 17.Gd2 e4 18.Sg5 h6 19.Sh3 Gd6 lub 18.Sd4 c5 19.Sb8 Gd6 20.g3 Gb7 osiągaja czarne doskonałą pozycję.) 17...e4 18.Gxe7 Hxe7 19.Sd4 c5 20.Sb3 Gb7 21.Hc3 Wae8 22.Ha5 Hg5 23.Gf1 (Nieco lepsze było 23.Sxc5 Sh4 24.g3!) 23...e3! 24.fxe3 Sh4 25.g3

Englisch-Schottlaender

25... Wxe3! 26.Sxc5 Wxg3+ 27.Kf2 Wf3+ 28.Ke2 Wd8! 29.Hxd8+ Hxd8 30.Wad1 He7+ 31.Kd2 Hxc5 32.Kc1 Ge4 33.Wd8+ Kf7 34.Wed1 He3+ 35.W8d2 Wf2 36.c5 Sf3 (Prostsze Hxc5+.) 37.Gc4+ Kf6 0-1
.
Arnold Schottlaender - Wilfried Paulsen, [B43]
Lipsk, DSB-01Kongres, 1879.07.14
1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.Sc3 a6 4.d4 cxd4 5.Sxd4 Hc7 6.a3 b5 7.Ge3 Sf6 8.Gd3 Gb7 9.f3 Gc5 10.He2 Hb6 11.e5 Sg8 12.Se4 Gxd4 13.Gxd4 Hxd4 14.Sd6+ Ke7 15.Sxb7 Hxb2 16.O-O Sc6 17.f4 f6 18.Ge4 Hd4+ 19.Kh1 Hb6 20.Sd6 f5 21.Gxc6 Hxc6 22.Hh5 Sh6 23.c4 bxc4 24.Wac1 c3 25.Wf3 c2 26.Wh3 Kd8 27.He2 Wb8 28.He1 Wb1 29.Wxb1 cxb1=H 30.Hxb1 Ke7 31.He1 Wb8

Schottlaender-Paulsen

32.Wxh6 Kd8 33.Wh3 Hc2 34.Hh4+ Kc7 35.We3 Wb2 36.Hg3 Hd2 37.h3 Wb1+ 38.Kh2 Hd1 39.Wc3+ 1-0
Carl Wemmers - Arnold Schottlaender [C83]
Lipsk,DSB 01 Kongres 14.07.1879
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.O-O Sxe4 6.d4 b5 7.Gb3 d5 8.dxe5 Ge6 9.c3 Ge7 10.Sd4 Sxe5 11.Sxe6 fxe6 12.Hh5+ Sg6 13.Gc2 O-O 14.Hg4 Gc5 15.Gxe4 dxe4 16.Gg5 Hd5 17.Sd2 e3 18.Se4 exf2+ 19.Kh1 Gb6 20.Sg3 Se5 21.He2 Sc4 22.Hg4 Se5 23.He2 Sf3 24.Ge7 Se1 25.He4 Wf7 26.Gh4 Waf8 27.Hxd5 exd5 28.Wd1 h6 29.Se2 Sc2 30.Wxd5

Wemmers-Schottlaender

30...Se3 0-1
Martin Bier, Louis Paulsen - Arnold Schottlaender, Adolf Schwarz, [C25]
Lipsk 1879, partia konsultacyjna,
1.e4 e5 2.Sc3 Sc6 3.g3 Sf6 4.Gg2 Gc5 5.d3 a6 6.f4 d6 7.f5 h6 8.h4 Se7 9.g4 c6 10.Sh3 Sd7 11.g5 hxg5 12.hxg5 f6 13.Hf3 Hb6 14.Se2 d5 15.Sg3 Kd8 16.g6 Kc7 17.Sf2 Wg8 18.Sg4 Sf8 19.Sh5 Gd7

Bier-Schottlaender

20.Shxf6 gxf6 21.Sxf6 Wg7 22.Wh8 Sfxg6 (białe powinny grać 22.Sh5 Wg8 23.g7 Sh7 24.f6)

Bier-Schottlaender

23.Sxd7 Wxh8 24.Sxb6 Sh4 25.Hf1 Wxg2 26.Sa4 Ga7 27.f6 Seg6 28.exd5 Wg1 29.dxc6 Sf3+ 0-1
James Mason - Arnold Schottlaender [B40]
Wiesbaden, 04.07.1880
1. e4 c5 2. Sf3 e6 3. Sc3 Sc6 4. a3 a6 5. Gc4 Sf6 6. d3 d5 7. exd5 exd5 8. He2+ Ge7 9. Gb3 Gg4 10. h3 Sd4 11. Hd1 Gxf3 12. gxf3 Sxb3 13. cxb3 d4 14. Se4 Sd5 15. Gd2 f5 16. Sg3 O-O 17. Hc2 b5 18. O-O-O Wc8 19. Kb1 Sb4 20. Gxb4! cxb4 21. He2 bxa3 22. He6+ Kh8 23. Sxf5 Wf6 24. Hxe7 Wxf5 25. Hxa3 b4!

Mason-Schottlaender

26. Hxa6 Wa8 27. Hc4 Wfa5 28. Whg1 Wa1+ 29. Kc2 Wxd1 30. Wxg7 Wc8 0-1
Schallopp,Emil - Schottlaender,Arnold [C67]
Wiesbaden, 08.07.1880
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.0-0 Sxe4 5.d4 Ge7 6.He2 Sd6 7.Gxc6 bxc6 8.dxe5 Sf5 9.He4 d5 10.exd6 Sxd6 11.Hxc6+ Gd7 12.Hd5 0-0 13.Gg5 Wb8 14.Gxe7 Hxe7 15.b3 Wb5 16.Hd4 Gc6 17.We1 Hd8 18.Se5 Ga8 19.c4 Hg5 20.f3 Wbb8 21.Hd2 Hd8 22.Sc3 We8 23.c5 Sf5 24.Wad1 Hh4 25.Hd7 Sh6 26.g3 Hh5 27.c6 f6 28.g4 Hg5 29.Sd3 Wed8 30.He6+ Kh8 31.Se4 Ha5 32.Sdf2 We8 33.Hd7 Hb6 34.Wc1 Wed8 35.He6 We8 36.Hc4 Sg8 37.Hc3 We6 38.Hb2 Gxc6 39.Kg2 h6 40.Hc2 Wbe8 41.h4 Se7 42.g5 Sf5 43.Kh3 Sd4 44.Hc3

Schallopp-Schotlaender

44...f5 45.Wcd1 Sb5 46.Hb2 fxe4 47.gxh6 Wxh6 48.Wg1 Gd7+ 49.Sg4 Gxg4+ 50.Wxg4 Hf6 51.Hxf6 Wxf6 0-1

Partia konsultacyjna
J.H.Zukertort, E.Hammacher, A.Schottlaender - A.Schwarz, M.Bier, Dr Schwede [C01]
Brunswick 20.07.1880
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Sc3 Sf6 4. exd5 exd5 5. Sf3 Gd6 6. Gd3 O-O 7. O-O c6 8.Se2 Gg4 9. Sg3 Hc7 10. h3 Gxf3 11. Hxf3 We8 12. Sf5 Sbd7 13. Ge3 Sf8 14. Wfe1 Sg6 15. g3 We6 16. h4 h5 17. Gg5 Wxe1+ 18. Wxe1 Sg4 19. c4 dxc4 20. Gxc4 Wf8 21. He4 Kh7 22. Kg2 Gb4 23. We2 f6 24. Gc1 c5 25. f3 cxd4 26. fxg4 Hxc4 27.gxh5 Sh8 28. Wc2 Hf7 29. a3 Ga5 30. Wc5 We8

Zuckertort-Schottlaender

31. Se7+ 1-0

W innej konsultacyjnej partii:
Prof.Franke, L.Paulsen, E.Schallopp - F.Niemeyer, A.Schottlaender, Zukertort
Brunswick, 26/27. 07.1880
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.d3 d6 5.Sc3 g6 6.h3 Gg7 7.Ge3 h6 8.Hd2 a6 9.Gxc6+ bxc6 10.0-0-0 c5 11.Sh2 Sg8 12.f4 exf4 13.Gxf4 Se7 14.Sf3 Sc6 15.Whe1 Ge6 16.Sd5 Hb8! 17.c4 Kd7 18.Sc3 Hb4 19.e5 g5 20.Gh2 Wab8 21.We2 f5 22.exd6 cxd6 23.Wde1 Whe8 24.Sb1 g4! 25.hxg4 fxg4 26.Sh4 Hxd2+ 27.Wxd2 Sb4 28.Sc3 Gf6 29.Sg6 Gf5

Franke-Schottlaender

30.Se4 Gd4 (Najlepsze posunięcie 30...Wxe4 31.dxe4 Gxg6 32.Wxd6+ Ke7 33.Wxf6 Kxf6 34.Gxb8+-, 30. ...Gxb2+ 31.Kxb2 Sxd3+ 32.Kc3 Wxe4 33.Wxe4 Gxe4 prowadziło do remisu) 31.Sf4 Sxa2+ 32.Kd1! Wxb2 33.Wxb2 Gxb2 34.Sd5 Gxe4 35.dxe4 Sc3+ 36.Kc2 Sxd5 37.Kxb2 Sb4 38.Wd1! d5! 39.exd5 We2+ 40.Kb3 Wxg2 41.Gg1 Wg3+ 42.Ka4 Sd3 43.Wb1 Sb2+ 44.Ka5 Wa3+ 45.Kb6 Sxc2+ 46.Kxc5 Sd6 47.Wb8 Wa1 48.Ge3 h5 49.Wa8 Wa5+ 50.Kd4 Sf5+ 51.Ke4 Sxe3 52.Kxe3 Wxd5 53.Wxa6 Wf5 54.Ke4 Wf1 55.Wg6! Ke7 56.Ke3 Kf7 57.Wg5 Wh1 58.Kf4 Kf6 59.Wg8! Wf1+ 60.Ke3 Wf3+ 61.Ke4 Wa3 62.Kf4 Wa7 63.Kg3 Wa3+ 64.Kf4 Wh3 65.Ke4 g3 66.Kf3 h4 67.Wg4 Wh2 68.Wg8 Ke5 69.Wg4 Kd5 70.Wg8 Kd4 71.Wg7 Kd3 72.Wg8 Kd2 73.Wd8+ Ke1 74.Wa8 Wf2+ 75.Kg4 Kf1 76.Kxh4 Kg2 77.Kg4 Wb2 78.Wh8 Wb4+ 79.Kf5 Kf2 0-1
Arnold Schottlaender - Emil Schallopp
Norymberga 1883, 03 DSB Kongres
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.d4 exd4 4.Sxd4 Gc5 5.Ge3 Hf6 6.c3 Sge7 7.Hd2 a6 8.f4 d5 9.e5 Hh6 10.Gd3 Gxd4 11.cxd4 Gf5 12.O-O O-O 13.Sa3 Hg6 14.Wfd1 Wad8 15.Sc2 Wfe8 16.Wac1 h5 17.Se1 Wd7 18.a3 Sd8 19.Sf3 Gxd3 20.Hxd3 Sf5 21.Wc3 Se6 22.b4 h4 23.Sg5 Hh5 24.Wf1 Sxg5 25.fxg5 Sxe3 26.Hxe3 We6 27.Wcc1 Wg6 28.Wf5 Hg4 29.Wcf1 Wc6 30.Hf2 Hh5 31.h3 We7 32.Kh2 Wc3

Schottlaender-Schallopp

33.e6 fxe6 34.Wf8+ Kh7 35.Hd2 Wg3 36.Hc2+ g6 37.Hf2 Hxg5 38.Hf7+ 1-0
Isidor Gunsberg - Arnold Schottlaender [C13]
Norymberga 1883, 03 DSB Kongres
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Ge7 5.Gxf6 Gxf6 6.Sf3 O-O 7.Gd3 b6 8.h4 h6 9.g4 Ge7 10.g5 h5 11.g6 fxg6 12.exd5 exd5 13.Se5 Gf5 14.Sxg6 Gg4 15.Hd2 Sc6 16.Kf1 Wf6 17.We1 Gb4 18.Hg5 Wd6 19.Se7+ Kh8 20.We3 Sxe7 21.Wxe7

Gunsberg-Schottlaender

21...Hf8 22.We3 Wf6 23.Wh2 Gd6 0-1
Alexander Fritz - Arnold Schottlaender, [C45]
Norymberga 1883, 03 DSB Kongres
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.d4 exd4 4.Sxd4 Gc5 5.Ge3 Hf6 6.c3 Sge7 7.Sc2 d6 8.Ge2 Hg6 9.Gf3 O-O 10.Gxc5 dxc5 11.Se3 Ge6 12.Sd2 Wad8 13.O-O f5 14.exf5 Sxf5 15.He2 Sxe3 16.Hxe3 Wd3 17.He2

Fritz-Schottlaender

17...Wxd2 18.Hxd2 Wxf3 19.Wfe1 Wf8 20.We3 Wd8 21.He2 Gd5 22.f3 Gf7 23.We1 h6 24.b3 a6 25.f4 Hd6 26.Hg4 Hg6 27.He2 Hf5 28.Hf2 c4 29.b4 Wd3 30.h3 Hf6 31.g4 Hxc3 32.f5 Sd4 33.f6

Fritz-Schottlaender

33...Sf3+ 34.Kg2 Sxe1+ 35.Wxe1 Gd5+ 36.Kg1 Wg3+ 37.Kf1 Wf3 0-1
Arnold Schottlaender - Henry Edward Bird [B73]
Norymberga 1883, 03 DSB Kongres
1.e4 c5 2.Sc3 Sc6 3.Sf3 g6 4.d4 cxd4 5.Sxd4 Gg7 6.Ge3 Sf6 7.Ge2 O-O 8.O-O d6 9.Hd2 Gd7 10.h3 Wc8 11.Wad1 a6 12.f4 Hc7 13.Gf3 b5 14.a3 Wfd8 15.Hf2 Sa5

Schottlaender-Bird

16.Scxb5 Gxb5 17.Sxb5 Hxc2 18.Gb6 Wf8 19.Hxc2 Wxc2 20.Sd4 Sc4 21.Sxc2 Sxb6 22.b3 Sfd7 23.b4 Wc8 24.Se1 Gb2 25.Ge2 Sf6 26.Gxa6 Wa8 27.Gb5 Wxa3 28.Wf3 Sxe4 29.Wxa3 Gxa3 30.Sd3 Sc3 31.We1 Sxb5 32.Wxe7 Sd5 33.Wb7 Sdc3 34.Kf2 Kg7 35.g4 Kf6 36.Ke3 h6 37.h4 Ke6 38.Kd2 d5 39.Kc2 Sd6 40.Wb8 Sce4 41.Wh8 Kf6 42.Wa8 Sc4 43.Wa6+ Ke7 44.Wa7+ Kf6 45.Kb3 Sed2+ 46.Kc2 Sf3 47.Kb3 Sd4+ 48.Ka2 Sb5 49.Wa6+ Ke7 50.Wa8 d4 51.Kb3 Sbd6 52.Se5 Gxb4 53.Sxc4 Sxc4 54.Kxc4 Gd6 55.Kxd4 Gxf4 56.Wa3 Kf6

Schottlaender-Bird

(56...f5 57. Wf3 Gc1 58. gxf5 gxf5 59. Wxf5 =) 57.Wf3 g5 58.h5 Kg7 59.Ke4 Gc1 60.Kd5 Gb2 61.Kd6 Kf8 62.Kd7 Ge5 63.Wf5 Gb2 64.Wb5 Gf6 65.Wb6 Kg7 66.Ke8 Gd4 67.Wb7 Kf6 68.Wxf7+ Ke5 69.Wf5+ Ke4 70.Kf7 Ge3 71.Kg6 Gf4 72.Kxh6 Kf3 73.Wxg5 Kg3 74.Kg6 Kh4 75.Wf5 1-0
Minckwitz - A. Schottlaender,
Hamburg 15.07.1885, 04 DSB Kongres
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.Sc3 Gb4 5.d3 Gxc3+ 6.bxc3 d6 7.h3 Gd7 8.Ge8 Se7 9.Gxd7+ Hxd7 10.0-0 0-0 11.c4 b6 12.Sh4 Se8 (także Gg5 było dobrym posunięciem) 13.f4 exf4 14.Wxf4 (przy Gxf4 nastąpiłoby f7-f5) 14. ...Sg6 15.Sxg6 hxg6 (przy fxg6 nastapiłaby wymiana wież z tempem) 16.He2 Sf6

Minckwitz-Schottlaender

17.g4 (17.Wxf4?! gxf6 18.Gd4) 17. ...Sh7 18.Waf1 f6 19.W4f2 g5 20.Hf3 Wfe8 21.Gd4 Wad8 22.Hf5 Sf8 23.Wh2 Hxf5 24.gxf5 Kf7 25. h4 gxh4 26.Wxh4 Sd7 27.Wg4 Wh8 28.Wf2 Wh7 29.Wfg2 Wdh8

Minckwitz-Schottlaender

30.Kf2 Wg8 31.Kg1 We8 32.W4g3 Sb8 33. a3 Sc6 34.Gc3 Kf8 35.Kf2 We7 remis
W.Paulsen -A.Schottlaender
Lipsk "Augustea", 4.12.1888
1.e4 e5 2.Sc3 Gc5 3.Sf3 d6 4.Sa4 Gb6 (na uwagę zasługiwało 4. ...Sbd7) 5.Sxb6 axb6 6.Gc4 Sf6 7.d3 Sc6 8.h3 0-0 9.a3 Ge6 10.Gxe6 (lepsze było 10.Gb5 Se7 11.c3 c6 12.Ga4 etc. Posunięcie w tekście otwiera linie "f") 10...fxe6 11.c3 d5 12.Sg5 He8 13.He2 h6 14.Sf3 dxe4 15.dxe4 Hg6 16.Sh4 Hxe4 17.Hxe4 Sxe4 18.Ge3 Sd6 19.Wd1 e4 20.g3 Sc4 21.Gc1 S6e5 22.Wd4 (22.Wf1)

Paulsen-Schottlaender

22...Sd3+ 23.Wxd3 exd3 24.Sg6 Wf6 25.Sf4 Wd8 26.Gd2 Sxd2 27.Kxd2 e5 28.Sxd3 e4 29.Ke3 exd3 30.Wd1 We6+ 31.Kf3 d2 białe poddały się 0-1

partia konsultacyjna
Siegbert Tarrasch, von Bardeleben - Jacques Mieses, von Gottschall, [D43]
von Scheve, Schottlander Riemann, W.Paulsen
Lipsk " Augustea?, 08.12.1888
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Sc3 Sf6 4. Gg5 e6 (4...Se4 5.Sxe4 de 6.f3 - nie 6.e3?, bo 6...Ha5+ z dobrą grą) 5. Sf3 Gd6 6. e3 O-O 7. Gd3 Sbd7 8. O-O We8 9. Hc2! Hc7 10. c5 Ge7 11. Gf4 Hd8 12. b4 Sf8 13. h3 Gd7 14. b5 Hc8 15. a4 Sh5 (niezbyt dobre, lepsze było 15...Gd8) 16. Gh2 Gd8 17. a5 Gc7 18. Gxc7 Hxc7 19. a6 b6

Tarrasch-Schottlaender

20. bxc6 Gxc6(po 20. ...Hxc6 21.Se5 białe wygrywają jakość lub piona 21...Hc7 22.Sxd7 Hxd7 23.Gb5 lub 22...Sxd7 23.Gxh7+) 21. cxb6 Hxb6 (na 21. ...axb6 nastąpiłoby 22.Sb5 Hc8 23.Sd6 lub 22....Hd7 23.Se5) 22. Wfb1 Hd8 (na 22...Hc7 nastąpiłoby 23.Sb5) 23. Se5 Gd7 (23...Wc8 24.Sxc6 Wxc6 25.Gb5) 24. Sxd7 Sxd7 25. Gxh7+ Kh8 26. Gd3 Sb6 27. Sa4! Sxa4 28. Hxa4 We7 29. Wb7 Wc8 30. Wab1 Wec7 31. Ha5? g6 (31...Wc1+ 32.Wxc1 Wxc1+ 33.Kh2) 32. Gf1 Sf6 33. Wxc7 Hxc7 34.Hxc7 Wxc7 35. Wb7 Wxb7 36. axb7 Sd7

Tarrasch-Schottlaender

37. Gb5 Sb8 38. h4 Kg7 39. g4 Kf6 40. f4 Ke7 41. Kf2 Kd8 42. Ke2 Ke7 (na 42. ...Kc7? następowało 43.h5) 43. Kd3 Kd6 44. Kc3 f6 45. Kb4 e5 46. dxe5+ fxe5 47. fxe5+ Kxe5 48. Kc5 Ke6 49. h5 1-0
Arnold Schottlaender - Wilfried Paulsen [ B43]
Drezno, DSB 07 Kongres, 18.07.1892
1.e4 c5 2.Sc3 e6 3.Sf3 a6 4.d4 cxd4 5.Sxd4 Hc7 6.Ge2 Gb4 7.Gd3 Sf6 8.O-O Sc6 9.Sxc6 bxc6 10.Sd1 d5 11.exd5 cxd5 12.Gf3 a5 13.Ge2 O-O 14.Gd2 Ga6 15.c4 dxc4 16.Hc2 Gxd2 17.Hxd2 Wfd8 18.Hc2 Sd5 19.a3 Wac8 20.Wc1 Hb6 21.g3 Hd4 22.Sc3 Sxc3 23.bxc3 Hc5 24.a4 Gb7 25.Wfd1 Gd5 26.Wd4 g6 27.Wcd1 Hb6 28.Hd2 Hb3 29.Gf3 Wc5 30.Wh4 f5 31.He3 Wdc8

Schottlaender-Paulsen

32.Wxd5 exd5 33.He6+ Kh8 34.He7 W5c7 35.Wxh7+ Kg8 36.Gxd5+ 1-0
Arnold Schottlaender - Josef Noa [ B01]
Drezno, DSB 07Kongres, 18.07.1892
1.e4 d5 2.exd5 Hxd5 3.Sc3 Ha5 4.d4 Sf6 5.Gd3 c6 6.h3 Gf5 7.Sf3 Sbd7 8.O-O Gxd3 9.Hxd3 e6 10.Gf4 Hh5 11.Se2 h6 12.Sg3 Ha5 13.a3 Sd5 14.Gd2 Hc7 15.Wae1 Gd6 16.Sf5 O-O-O 17.Sxd6+ Hxd6 18.c4 Sf4 19.Gxf4 Hxf4 20.He4 Hd6 21.b4 Sf6 22.He3 Whf8 23.Wd1 g5 24.Se5 Sh5

Schottlaender-Noa

25.d5 exd5 26.cxd5 Wfe8 27.dxc6 (wygrana białych jest oczywista) 27...Hxe5 28.Hxe5 Wxe5 29.cxb7+ Kxb7 30.Wxd8 1-0
Arnold Schottlaender - Joseph Henry Blackburne [B01] Drezno, DSB 07 Kongres, 20.07.1892
1.e4 d5 2.exd5 Hxd5 3.Sc3 Hd8 4.d4 g6 5.Gd3 Gg7 6.Ge3 Sh6 7.h3 Sc6 8.Sge2 O-O 9.Hd2 Sf5 10.Gxf5 Gxf5 11.g4 Ge6 12.f4 Gd5 13.Wh2 e6 14.O-O-O a5 15.f5 a4 16.Gh6 Sa5 17.Gxg7 Kxg7 18.Sf4 Sc4 19.He2 Hd6 20.Wf2 Hb4 21.Sd3 Hb6 22.fxe6 Gxe6 23.d5 Gd7 24.He7 a3 25.b3 Wae8 26.Hc5? (po 26.Hxd7 Hd4 (He3 nic nie daje) białe nie mogły grać 27.Sb1 z powodu 27...Hb2+ z następnym 28...ab+-, ale mogły wygrać poprzez 27.bc) 26...Sd6 27.Wdf1? (po 27.Hb6 cb mają białe wygraną końcówkę) 27...We3 28.Wf3 Wxf3 29.Wxf3 Hxc5 30.Sxc5 Gc8 31.We3 b6 32.S5e4 We8 33.Kd2 Sxe4+ 34.Sxe4 f5 35.Sf2 Wxe3 36.Kxe3 Kf6 37.Kf4 g5+ 38.Ke3 fxg4 39.hxg4 Ke5 40.c4 b5 41.Sd3+ Kd6 42.Kd4 bxc4 43.bxc4 Gxg4 44.c5 Ke7 45.Ke5 Ge2 46.Sb4 Gc4 47.Kd4

Schottlaender-Blackburne

47. ...g4?? (duży błąd, wypuszcza wygraną) 48.Kxc4 g3 49.Sc6+! Kf6 50.Sd4 h5 51.Sf3 g2 52.Kb5 h4 53.Sg1 Ke5 54.Kc6 Kf4 55.d6 cxd6 56.cxd6 1-0
Mieses, Jacques - Schottlaender, Arnold [ C00]
Drezno, DSB 07 Kongres , 20.07.1892
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Ge3 Sf6 4. e5 Sfd7 5. c3 c5 6. Gd3 Sc6 7. Se2 (lepsze bylo 7.Sf3) 7...Hb6 8. b3 cxd4 9. cxd4 Sb4 10. O-O Sxd3 11. Hxd3 Ge7 12. Sbc3 O-O 13. Sg3 Hd8 14. Wac1 a6 15. Sce2 Sb8 16. f4 f5 17. exf6 Gxf6 18. f5 Sc6 19. fxe6 Gxe6 20. Sf4 Hd7 21.Wf2 Wae8 22. Wcf1 Gf7 23. Sfh5 Gg6 24. Hd2 Gh4 25. Wf3 Wxf3 26. Wxf3 Wf8 27.Sf4 Gxg3 28. Wxg3 Se7 29. h4 Ge4 30. Wg5 h6 31. We5 Sc6 32. Se6 Wf6 33. Sc5

Mieses-Schottlaender

33...Hf7 34. Sxe4 Wf1+ 35. Kh2 Sxe5 36. Sf2 Sg6 (w tej pozycji Dr v. Gottschall zrobił uwagę, że wygrywa także 36. ...Sf3+ 37.gf Hf3) 37. He2 Wa1 38. Hb2 We1! 39. Hd2 Hc7+ 40.g3 Sxh4 (przy 40.Kh3 czarne wygrywają białego gońca przez Hd7+, Hd6+ z następnym He6+) 41. Hd3 He7 42. Sg4 Sf3+ 43. Kg2 He4 44. Hxe4 dxe4 45. d5 h5 46. d6 hxg4 0-1
Makovetz, Gyula - Schottlaender, Arnold [ C51]
Drezno, 07 DSB Kongres, 18.07.1892
1. e4 e5 2. Sf3 Sc6 3. Gc4 Gc5 4. b4 Gb6 5. a4 a6 6. c3 d6 7. d3 Sf6 8. h3 O-O 9. a5 Ga7 10. Gg5 Ge6 11. Sbd2 He7 12. O-O h6 13. Gh4 Gxc4 14. Sxc4 He6 15. Se3 Se7 16. Sh2 Sg6 17. Gxf6 Hxf6 18. Shg4 He6 19. c4 c6 20. Hf3 Sf4 21. Wfd1 Wae8 22. Sf5 h5 23. Sge3 g6 24. Sg3 Hf6 25. Kh2 He7 26. Wab1 Se6 27. Se2 Sd4 28.Sxd4 exd4 29. Sf1 f5 30. Hg3 Kh7 31. exf5 Wxf5 32. f3 Gb8 33. Kg1 We5 34. Wd2 We2 35. Wxe2 Hxe2 36. Hf4 We7 37. Hxd4 Hc2 38. Wb2 Hc1 39. Wf2 He1 40. f4 Wf7 41. g4 Hxb4 42. gxh5 Hc5 43. hxg6+ Kxg6 44. He4+ Hf5 45. Hxf5+ Wxf5 46. Wb2 Ga7+ 47. Kg2 Wxf4 48. Wxb7 Gc5 49. Sh2 Wf2+ 50. Kg3 Wd2 51. Wb3 d5 52. Sg4 Kf5 53. h4 Wd1 54. Sh2 Gd6+ 55. Kh3 Wh1 56. Wb2 dxc4 57. dxc4 Kg6 58. Wd2 Gc7 59.c5 Kh5

Makovetz-Schottlaender

60. Wd6?? Gxd6 0-1
     W odłożonej partii Schottlaender zaproponował remis, jednak Makovetz odrzucił tą propozycję.
Później, kiedy wykonał złe, przegrywające posunięcie, stwierdził że przyjmuje remis, który był wcześniej proponowany, na co Schottlaender odpowiedział: Nie, teraz to ja wygrywam! Makovetz zaprotestował do organizatorów turnieju, ale protest został oddalony.

Konsultacyjna partia Makovetz, Marco, Porges - Alapin, Hoffer, Schottlaender zakończyła się remisem.
Dr Ch. B. Isaacson - A.Schottlaender
Manhattan Chess Club New York , maj 1893
1. e4 e5 2. f4 Gc5 3.Sf3 d6 4.Sc3 Sf6 5.Gc4 Sc6 6. d3 a6 7.He2 Ge6 8.Gxe6 fxe6 9.fxe5 dxe5 10.Sd1 0-0 11.Se3 (11.c3 Hd6 12.Ge3 Ge3 13.He3 Wd8 14.Sf2) 11...Sd4 12.Sxd4 exd4 13.Sc4 (lepsze bylo Sf1 i później Sg3) 13...Sd7 14.Gd2 b5 15.Sa5 Se5 16.0-0-0 (16. Hh5Gd6 17.Sb7) 16...Gb6! 17.Hh5 17...Sg6 18.Sb3 Hd6 19. g3 c5! 20.c3 (godne uwagi było 20.Kb1 z następnym 21.Sc1) 20...Wfc8 21.Kb1 e5 22. c4 (...22.cd) 22...bxc4 23.dxc4 a5! 24.He2 a4 25.Sc1 Wab8 26.h4 (jest już za późno na atak, pozycja czarnych jest mocna) 26...Sf8 27.h5 Gd8! 28.h6 g6 29.Whf1 Wb7 30.Wf3 Wcb8 31.Sd3 Se6 (to posunięcie jest bardziej ofensywne niż 31...Sd7) 32.Wdf1 Ha6! (Schottlaender rozgrywa tą partię bardzo energicznie)

Isaacson-Schottlaender

33.Sxc5? (ładna ale błędna kombinacja, należało grać 33.Wc1; na 33.Hf2 Ge7 34.Wf7 następuje 34. ...Hxc4, 35.Wg7+ Sxg7) 33...Wxb2+ 34.Ka1 Hb6! 35.Wf8+ Sxf8 36.Wxf8+ Kxf8 37.Sd7+ Kg8 (Ke8) 38.Sxb6 Wxb6 39.Hd1 a3 40.c5 Wb8? (złe posuniecie, czarne powinny grać 40.W6b5) 41.Hc1 Gc7 42.Hc4+ Kf8 43.Hc1 Ke8? 44.g4 W8b5 45.c6

Isaacson-Schottlaender

45...Wxd2 (rozstrzygające) 46.Hxd2 Ga5 47.c7 Kd7 białe poddały się 0-1
Vorrath - Schottlaender [C55]
Nowy Jork Manhattan CC 1893
1. e4 e5 2. Sf3 Sc6 3. d4 exd4 4. Gc4 Sf6 5. e5 d5 6. Gb5 Se4 7. Sxd4 Gd7 8.Gxc6 bxc6 9. O-O Gc5 10. c3 O-O 11. f3 Sg5 12. f4 Se4 13. Sd2 f5 14. S2f3 Gb6 15. Ge3 c5 16. Sc2 c6 17. He2 h6 18. Wad1 He7 19. Sfe1 Ge6 20. a3 Wfd8 21. Sf3 Wd7 22. Ha6 Wb8 23. Sd2 c4 24. Sxe4 fxe4 25. Wd2 Gxe3+ 26. Sxe3 Hc5 27. Kf2 Wdb7 28. Wb1 Wb3 29. Wc2 Gc8 30. Ha4

Vorrath-Schottlaender

30...W8b5 białe tracą hetmana 0-1
Dr Seger, Fluegel, Thomas - Schottlaender, Vogt, Nauhaus
partia konsultacyjna
19 i 26 .01.1894 Schachverein Anderssen Breslau
1. e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 d6 5.0-0 (5.d4) Gd7 6. c3 Sf6 7.We1 Ge7 (lepsze było 7. ...g6 z następnym Gg7) 8. d4 0-0 9.Sbd2 We8 10.Sf1 (10.d5 Sb8 11.Gc2 z dobrą grą) 10...Gf8 11.Sg3 h6 12.Gd2 g6! 13. h3 Gg7 14.Gc2 Kh7 15.He2 Sg8 16. d5 Sce7 17. c4 f5 18.exf5 Sxf5 19.Se4 Sd4

20.Sfg5+!? (Ta ofiara wygląda bardzo pięknie ale nie jest całkiem poprawna. Lepsze było 20.Sxd4 exd4 21.Hd3 i gdy 21. ...Gf5? 22.g4; także inna ofiara 20.Seg5+ hxg4 21.Sxd4 była zła z powodu g5-g4! (Bresl. Ztg.)) 20. ... hxg5 21.Hh5+! Gh6 (naturalnie nie można bić hetmana z powodu 22.Sg5++ z następnym 23.Sf7#) 22.Sxg5+ Hxg5! 23.Gxg5 Sxc2 24.Hh4 Wf8 25.Wac1 Sxe1 26.Wxe1 Kg7 27.c5! Gxg5 (lepsze było 27. ...dc 28.Wxe5 Wae8 29.Gh6+ Sxh6 30. We7+ Wf7) 28. Hxg5 Sf6 29.cxd6 cxd6 30.Hd2 Wad8 31.f3 Ge8? (31. ...Gc8 z następnym b5 i Gb7 (Breslauer Ztg.))

32.f4 Sd7 (przy 32...exf4 33.Hxf4 Sxd5 34.Hd4+ Sf6 35.g4 białe otrzymują atak (Breslauer Ztg)) 33.Hb4 Wxf4 34.Hxb7 (na 34.Hxd6 nastąpiłoby 34...Wc8) 34...Kf8 35.Hc7 Ke7 36.Wxe5+! dxe5 37.d6+ Ke6 38.Hxd8 Wf8 39.He7+ Kd5 40. h4 Kc6 41. g4 Gf7 42. b3 Gd5 43.h5 gxh5 44.gxh5 Wf6 45.Hg7 Ge4! 46.b4 Kxd6 47.a4 Ke6 48.Hg4+ Gf5 49.Hh4 e4 50.Kf2! Se5 51.b5 axb5 52.axb5 Kd5 53.Ke3 Sg4+ 54.Ke2 Ge6 55.Hg5+ Kd6 56.Hc1 e3 (pewniejsze było 56. ...Gd5) 57.Hc6+ Ke5 58.Hc3+ Ke4 59.Hd3+ Ke5 60.Hc3+ Kd5 (60...Ke6 prowadziło do remisu) 61.b6 Wf2+ 62.Ke1 Ke4 63.b7 Sh2 64.Hb4+ Kd3 65.Hd6+ Kc2 66.Hxh2 Breslauer Ztg podaje ze białe wygrały (1-0).

Jednak białe przy 66...Wxh2 67.b8H Wxh5 68.Hc7+ Kb2! osiągają tylko remis.
A.Fritz, E.Schiffers, Dr.Seger (zastąpił A.Schottlaendera) - G.Marco, C.Schlechter, A.Zinkl
Lipsk, 9.09.1894 Hotel Furstenhof
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 d6 4.d4 Gd7 5.0-0 Sf6 6.We1 Ge7 7.c3 0-0 8.Ga4 (grozi 8. ...Sxd4!) 8...a6 9.Sbd2 b5 10.Gc2 Ge8 11.Sf1 Sd7 12.Sg3 Kh8 13.Ge3 g6 [po 13. ...Sb6 14.b3 ed 15.cd Sb4 otrzymują czarne dobrą grę (16.Gb1 a5 lub 16. ...c5)] 14.Hd2 Gf6 15.h3 He7 (15. ...Sb6 16.b3 a5) 16.We2 Gg7 17.Sh2 f6 18.f4 Sa5 19.b3 c6 (19. ...ef 20.Gxf4 Sb7...) 20.f5 Sb7 21.h4 Gf7 22.fxg6 hxg6 23.h5 Wfc8 24.hxg6 Gxg6 25.Sf3 c5 26.Sh4 Gh7 27.Sgf5 Hf7 28.d5 Sf8 29.g4

29. ...Sg6 30.Wh2 Kg8 31.Kf2 Sxh4 32.Wxh4 Gxf5 33.gxf5 Wc7 34.Wg1 Wd8 35.Ke1 Kf8 36.Hh2 Hg8 37.Wxg7! Wxg7 38.Wh8? (38.Gh6!) 38...Ke7 39.Wxg8 Wdxg8 40.Kf2? (40.Kf1) 40...Sd8! 41.Kf1 Sf7 42.Hf2 Wh8 43.Gxc5 Wh1+ 44.Ke2 Wgh7 45.Gxd6+ Sxd6 46.Ha7+ Kf8 47.Hb8+ (lepsze było 47.Hc5) 47...Se8 Remis

     I prawdopodobnie ostatnia partia jaką rozegrał Schottlaender, w ramach I kongresu Wschodnio-Niemieckiego Związku Szachowego we Wrocławiu, w czerwcu 1909 roku.
Prof dr Rosanes, Schottlander - J.Mieses, Bergmann
Wrocław 16.06.1909, konsult, I kongres Ostdeutsche Schachverband
1.e4 d5 2.exd5 Hxd5 3.Sc3 Ha5 4.b4 (interesujacy gambit...) 4...Hxb4 5.Wb1 Hd6 6.Sf3 c6 7.Gc4 b6 8.0-0 Ga6 9.Gxa6 Sxa6 10.Se4 Hd5 11.He2 Sc7 12.c4! He6 13.Sfg5 Hd7 14.c5 e6 (inne możliwości, np. 14. ...Scd7 15.Sd6+ z następnym 16.Sgxf7+ z korzyścią dla białych) 15.cxb6 axb6 16.Wxb6 Sd5 17.Wb3 Sgf6 18.d4 h6 19.Sf3 Gd6 20.Wb7!Hd8 21.Sxf6+?

(mocniejsze było 21.Sxd6+ Hxd6 22.Se5 Na 0-0 (czarne nie mają nic lepszego) nastąpiłoby 23.Hf3 z bardzo silnym atakiem, np.: 23. ...Wxa2 24.Gxh6! gxh6? 25.Hg3+ Kh7(Kh8 26.Sxf7+ z nast 27.HxH) 26.Wxf7+ Wxf7 27.Hg6+ itd. Lub 23...Wab8, Ga3 itd) 21...Hxf6 22.Se5 0-0 23.Sd7 (na uwagę zasługiwało Wb3) 23...He7! 24.Hb2 (przy Sxf8, Hxb7 24.Sxe6 nastąpiłoby He7) 24. ...Gb4 (ratujące posunięcie) 25.Sc5 Gc3 26.Hc2 Hh4 27.Sd7 Wfc8 28.Se5 Wf8 29.Sd7 Wfc8 Remis.

Henryk Konaszczuk
konash@interia.pl



http://szachowavistula.pl/vistula/

e-mail

Valid XHTML 1.0 Transitional