Felietony 2021

Obrona pozycji roszady (3)

W cyklu artykułów Mistrz Waldemar Świć uczy oraz Grajmy lepiej! znany trener i zawodnik ukazuje niezwykle atrakcyjny obraz gry w szachy.
Postaramy się pokazać szereg przykładów z praktyki turniejowej Mistrza. Szósty przykład przedstawia partię graną na XXXIV Mistrzostwach Polski, rozgrywanych w Krakowie w 1978 roku.
Waldemar Świć wystartował w sposób bardzo udany, w końcowej klasyfikacji pozielił miejsca 3-5, zajmując ostatecznie piątą lokatę. Prezentujemy zwycięskią partię z Tadeuszem Lipskim.

Pojedynek z Tadeuszem Lipskim wymagał dokładnej obrony pozycji roszady. W niedoczasie białe walczyły desperacko o inicjatywę. Tym razem obrona triumfowała, po przejściu do końcówki czarne po mistrzowsku realizowały przewagę.

Partie komentowane

Tadeusz Lipski - Waldemar Świć Obrona Robatscha

Obrona Robatscha

Lipski, Tadeusz (2310) -- Świć, Waldemar
POL Ch 35th (Round 15) Krakow POL 1978 0-1 B06m.

1.e4 g6 2.d4 Gg7 3.Sc3 d6 4.Gg5 Sd7 5.Hd2 c6 6.d5 Sgf6

7.f4? Białe mogły wybrać bardziej oczywisty sposób rozwoju bierek 7.Sf3 Sc5 8.Gd3 cxd5 9.exd5 Sxd3+ 10.Hxd3 Gf5 11.Hd2 Hb6 12.Wb1 Ha6 13.Sd4 Gd7 14.a4 O-O 15.Sde2 z dalszą roszadą.
7...a6? Bardziej odpowiednie okazało się posunięcie 7...0-0: <
De Seroux, Camille -- Cedikova, Katerina EU Ch (Women) 10th, 2009 7...O-O 8.Sf3 Wb8 9.O-O-O b5 10.We1 b4 11.Sd1 Ha5 12.Kb1 Sb6 13.We3 Sa4 14.e5 Se4 15.Wxe4 Sc3+ 16.Sxc3 bxc3 17. Hc1 f6 18.b3 fxg5 19.Sxg5 Gf5 20.We1 Wb4 21.exd6 exd6 22.Se6 Wfb8 23. Ka1 Wxb3 24.cxb3 c2+ 0-1.
8.a4?! 8.dxc6 bxc6.
8...Hb6 9.Wa2 Hb4 10.Gd3 h6 11.Gh4 Sh5 12.Sce2 Hxd2+ 13.Kxd2 Sdf6

14.b3 Dziwne posunięcie, solidne 14.c4 utrzymywało równe szanse.
14...e6?? Czarne powinny iść za ciosem grając 14...cxd5!.
15.dxe6 Gxe6 16.c4 Gd7

17.Sh3?! W imię skomplikowania pozycji białe wystawiają skoczka na wymianę.
Gra była równa po 17.Sf3 O-O 18.h3 Wfe8 19.g4 Sxf4 20.Sxf4 g5 21.Sxg5 hxg5 22.Gxg5 Sxe4+ 23.Gxe4 Wxe4.
17...O-O 18.Sf2 Wfe8 19.Wf1 Sh7 20.g4 S5f6

21.g5? Przedwczesny wypad piona, białe być może chciały uniknąć wymian po 21.h3 g5 22.Gg3 gxf4 23.Gxf4 Sg5 24.Gxd6 Sgxe4+ 25.Sxe4 Sxe4+ 26.Gxe4 Wxe4 27.Gc5 z równymi szansami.
21...Sh5 22.Wg1 Ge6? Czemu nie 22...hxg5.
23.Ke1? Białe wystawiają się na niebezpieczeństwo. Lepsze 23.gxh6 Gxh6 24.Ke3 S7f6 25.Kf3.
23...hxg5 24.Gxg5 Sxg5 25.fxg5 Ge5

26.Sg4? Białe grają impulsywnie, narażając się na stratę, podczas gdy proste 26.h4 doraźnie zabezpieczało piona.
26...Kg7 Czemu nie zabrać piona? Po 26...Gxg4 27.Wxg4 Gxh2 czarne mają wyraźną przewagę.
27.Wg2 Niedoczasowe napięcie sięga zenitu, należało grać 27.Sxe5. Kolejne posunięcia były wykonywane w wielkim pośpiechu.
27...We7 28.Kd1? Wymiana na polu skoczka na gońca nieco zmniejszała napięcie 28.Sxe5 dxe5 29.Wd2.
28...Wh8 29.Wd2 Gd7 Po 29...Sf4 30.Wg1 Sxe2 31.Wxe2 Gd4 32.Wg3 czarne grały 32...Wh5 33.e5 Wxg5 34.exd6 Wd7 35.Sf2 Wxg3 36.hxg3 Wxd6 z wygraną pozycją.
30.Sxe5 Wxe5 31.Wg1

31...Ge6?! Król powinien pomóc pionowi d6: 31...Kf8 32.Gc2 Ke7.
32.Wg2 f5 33.exf5 gxf5 34.Wg1 f4 35.Sc3 We3 36.Kc2 f3 37.Sd5?? 37.Sd1 We5 38.Wf2.
37...Gxd5?? 37...cxd5 38.cxd5.
38.cxd5

38...Wf8?? Tuż przed kontrolnym posunięciem czarne tracą całą przewagę, po bociu na d5 białe musiały się skupić na walce z groźnym wolnym pionem "f3": 38...cxd5 39.Gf5 Sf4 40.Wf1 Sg2 41.Kc1 Wf8 42.Gg4 We4 43.Gxf3 i po 43...Se3 44.Wff2 Wef4 45.Wd3 Wxf3 46.Wxf3 Wxf3 47.Kd2 Sf1+ 48.Ke2 Wxd3 49.Kxd3 powstawała ciekawa pozycja.

Diagram analityczny

49...Kf7 z wygraną końcówką pionową dla czarnych, np. 50.Kd4 Ke6 51.g6 Nxh2 52.g7 Nf3+ 53.Ke3 Kf7 54.Kxf3 Kxg7 55.Ke3 Kf6 56.Kd4 Ke6 itd.
39.Wf2?? Wymiana pionów dawała wyrównanie 39.dxc6 bxc6 40.Gxa6 =.
39...Sf4 40.Gf1 Sxd5? 40...cxd5.
41.Gc4 Sb4+?! Silne było 41...Wf4 42.Gxd5 cxd5 43.a5 d4.
42.Kd2 We4 43.Wg3 d5? Lepsze 43...Wef4.
44.Gf1? 44.Gd3.
44...Wef4 45.h4 Wxh4 46.Wgxf3 Wxf3 47.Wxf3 Wh2+ 48.Ke3? Trochę lepsze 48.Ge2.
48...Sc2+ Białe poddały partię, gdyż po 48...Sc2+ tracą gońca 49.Kf4 Se1 50.Wh3 Wf2+ 51.Ke3 Wxf1, zaś po 52.Ke2 Wf3! 53.Wh6 Wxb3 przechodzą do wygranej końcówki wieżowej.
0-1

Adam Umiastowski