Mistrz Waldemar Świć uczy

GRAJMY LEPIEJ (12)

Niezastąpiona

Kilka kliknięć "myszką" i można wyczarować na ekranie komputera co się chce. Można szybko znaleźć, wkleić, wyciąć gotowe elementy i pojawia się partia z "obrazkowym" komentarzem, gdzie różnorakie figury geometryczne i inne "jaskiniowe" symbole mają nam opowiedzieć jak przebiegała gra, często w odległym miejscu czasoprzestrzeni. Szybkość i łatwość operacji mogą nam dać złudzenie, że wiemy jak to było. Bardzo sobie cenię komputer jako wspaniałe narzędzie, które wspomaga mnie w pracach edytorskich. Jestem pełen podziwu dla wciąż narastającej szybkości. Jednak mam świadomość, że mnie osobiście nic nie zastąpi książki. Szelestu kartek, zapachu papieru, charakterystycznych wgnieceń, plam i wszelkich innych śladów świadczących o częstym powracaniu do ulubionych partii.
Taką książką jest dla mnie "100 partii" Paula Keresa ( 1966). Dzięki niej poznając wspaniały świat szachowy zostałem nieoczekiwanie dla samego siebie najlepszym w szkole znawcą języka rosyjskiego. Stało się to mimochodem w trakcie ciągłych prób zgłębienia tajemniczego świata zawartego w obszarze 64 pól.
Wciąż wracam do tej wspaniałej książki, gdy jestem przesycony szybką, powierzchowną informacją. W "suchych", rzeczowych komentarzach wszystko co jest potrzebne zostaje wyjaśnione w jasny i przystępny sposób. Zdaję sobie sprawę, że adepci sztuki szachowej nie mają zbyt wiele możliwości aby smakować takie "dania". Przeszkodą może być choćby bariera językowa. Nalegam jednak i namawiam aby wszędzie tam gdzie są takie możliwości zawsze wybrać opisowy komentarz. Aby zachęcić do tak pogłębionych studiów proponuję partię ze wspomnianej książki z komentarzami P. Keresa.

Keres,P - Flohr,S Semmering 1937 Obrona Grunfelda D75 1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sf3 Gg7 4.g3 c6 5.Gg2 d5 6.cd5 Sd5 Granie obrony Grunfelda ze stratą tempa trudno jest uzasadnić nawet chęcią skomplikowania gry. Teraz białe władają inicjatywą. 7.0-0 0-0 8.Sc3 Białe mogły po 8.e4 Sb6 sprowadzić grę do znanej pozycji, ale postanowiły wymusić wymianę na "c3" co chętnie czynił Flohr w podobnych pozycjach. 8...Sc3 9.bc3 c5 10.Ga3 cd4 11.Sd4! Interesująca, nieoczekiwana idea, która o ile mi wiadomo po raz pierwszy została zagrana właśnie w tej partii. Po "naturalnym" 11.cd4 nastąpiłoby Sc6 i czarne bez trudu rozwinęłyby skrzydło hetmańskie. Jednakże właśnie nacisk na skrzydło hetmańskie jest głównym celem ostatniego posunięcia białych. Skoczek zajął w centrum dominującą pozycję, białe gońce mają do swej dyspozycji świetne diagonale, a słabość pionka c3 przy tak wspaniałym rozwoju nie ma praktycznie znaczenia. Czarne zmuszone są borykać się z poważnymi trudnościami. 11...Hc7 12.Hb3 Gf6 Czarne przygotowują manewr Sb8-d7-b6-c4 lub Sb8-d7-c5, ale najpierw należy bronić pionka "e7" co jednak oznacza stratę tempa. Inna możliwa kontynuacja 12...Sc6 ma także swe minusy. Po 13.Sc6 bc6 powstaje prawie symetryczna pozycja, w której białe grając 14.Ha4! rozpoczynają atak na osłabionego pionka "c6". 13.Wfd1 Sd7 14.c4 Białe przeciwdziałają planowi czarnych gdyż na 14...Sb6 nastąpi bardzo silne 15.c5. Ten sam cel mogły osiągnąć białe grając 14.Wac1 aby na Sb6 odpowiedzieć 15.c4, a po 14...Sc5 kontynuować 15.Hc4 Se6 16.Hc7 Sc7 17.Wb1 z przejściem do wygodnej końcówki. 14...Sc5 15.Hb4 Se6? To planowe posunięcie należy uważać za błędne, gdyż teraz czarne nie są w stanie w naturalny sposób rozwinąć skrzydło hetmańskie. Chociaż posunięcie 15...Sa6 wyglądało niezbyt estetycznie i raczej było niezbyt zgodne z planem czarnych stanowiło jednak jedyną próbę uzyskania w miarę znośniej pozycji. Białe mogły odpowiedzieć 16.Hb5 Wb8 (Kontynuacja 16...Wd8 17.e3 nie zmienia w istotny sposób pozycji) 17.c5! Wd8 18.e3 Gd7 19.c6 i po 19...Gd4 (19...Ge8 20.Wac1) 20.Wd4 Gc6 21.Wd8+ Wd8 22.Gc6 Hc6 23.Hc6 bc6 24.Ge7 białe uzyskują lepszą końcówkę. 16.Sb5 He5 17.Wac1 Przy tak świetnym rozwoju białe nie muszą obawiać się bicia na e2. Posunięciem w partii parują groźbę 17...a6 i same grożą manewrem 18.Sb5-c3-d5 z kolejnym atakiem na punkt "e7". 17...Wd8 W odpowiedzi na 17...He2 białe zamierzały grać 18.Sc3 i jeśli teraz Gc3 to po 19.Hc3 grozi zarówno 20.Gf3 jak i 20. Ge7 lub 20.Gb2. Na 18...He5 nastąpi 19.Sd5 18.Wd5 Bardzo silne było także 18.Wd8+ Sd8 19.Hc5! po czym czarne odczuwają olbrzymie trudności na skrzydle hetmańskim. Jednak kontynuacja ataku przygotowana przez białe jest znacznie energiczniejsza. Po zabraniu pionka 18...He2 białe mają kilka możliwości spośród których najprostszą jest 19.Sc3 Gc3 (19...Hg4 20.h3) 20.Hc3 z licznymi groźbami. Na 18...Hb8 bardzo nieprzyjemne byłoby 19.Wcd1. 18...Wd5 19.cd5 a6 Czarne liczyły na 20.Sc3 Sd4 po czym mogłyby się jeszcze uporczywie bronić wykorzystując centralną pozycję swego skoczka. Czeka je jednak bardzo nieprzyjemna niespodzianka. 20.Sa7 Jedno z najbardziej oryginalnych taktycznych uderzeń w mojej praktyce turniejowej. Czarne nieoczekiwanie tracą figurę. 20...Sd4 Czarne wciąż jeszcze mają nadzieję, że stworzą jakieś groźby. Po 20...Wa7 21.Wc8+ Sf8 22.Hb6 Hd4 23.Gc5 białe wygrywają wieżę, a wariant 20...Gd7 21.de6 lub 21.Hb7 też jest dla czarnych beznadziejny. 21.Wc8+ Wc8 22.Sc8 He2 23.h4 Sf5 24.He4 Czarne poddały się.

Wspaniała miniatura, w której w tak niewielkiej liczbie posunięć zawarte zostały oryginalne idee strategiczne i taktyczne. Dodajmy jeszcze, że niewielu graczom udało się pokonać słynącego z solidnej gry Flohra.

Waldemar Świć


http://szachowavistula.pl/vistula/

e-mail

Copyright Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski 2003
Pismo utworzone dnia 26-12-1997