Mistrz Waldemar Świć uczy
Jeszcze o nowości debiutowej (55)

     Pamiętam, gdy w czasach mej młodości zapalał mi się wzrok na widok magicznej literki "N" zwiastującej nowe posunięcie, czy też nowy plan gry w określonej pozycji. Cóż, że za miesiąc, dwa, literka ta okrasi inne już posunięcie w tej samej zresztą pozycji.
     Jednak w epoce "przedkomputerowej" wyglądało to zupełnie inaczej. Nowinki debiutowe były bardziej żywotne i oparte na głębokich koncepcjach strategicznych. Potrzebna była żmudna, samodzielna praca analityczna. Można było wtedy w pełni docenić inwencję i fantazję graczy.
     Dziś bywa, że jest to po prostu nowy ciąg posunięć zaproponowany przez "Fritza" lub "Rybkę". Wystarczy wpatrzeć się w monitor i oczekiwac co on tam...

Partia angielska A33
B. Gulko - J. Aleksiew
Mecz Rosja-USA 2005

1.Sf3 c5 2.c4 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 e6 5.Sc3 Sf6 6.g3 Hb6 7.Sb3 Se5 8.e4 Gb4 9.He2 d6 10.Gd2 Dawniej za tzw. główny wariant uważano kontynuację 10.f4 Sc6 11.Ge3 Gc3+ 12.bc3 Hc7 10...0-0 11.0-0-0 Ostra kontynuacja, zachęcająca czarne do ataku na króla. 11...a5 i czarne "jadą", choć możliwe było także 11...Sc6 i 11...Gd7 12.f4 a4 12...Sc6 13.Ge3 Ha6 14.Sb5 a4 15.Sd2 a3 16.b3 Ha5 17.Gg2 (17.g4) 17...Gd7 (17...e5 18.f5 Gd7 19.g4 Wfc8 20.g5 Se8 21.Kb1 1-0 Tukmakow - Berelovicz,Donieck 1998) 18.Kb1 Wfc8 19.e5 de5 20.fe5 Se5 21.Gd4 Seg4 22.Whf1 Gb5 (22...e5!?) 23.cb5 Gc3 24.Sc4 Hb4 25.Gc3 Hc3 26.Wd3 Hb4 27.Sb6 1-0 Marzolo, C - Breder, D/ Budapeszt 2002 13.fe5 ab3 14.a3 de5 (14...Gc3 15.Gc3 de5 16.Ge5) 15.ab4 Wa1+ 16.Sb1 Ha7 17.Hd3 Ha2 18.Gg2 We8 19.Gc3

Bardzo egzotyczna pozycja z cyklu "złapał Kozak Tatarzyna".
Jeśli 19.Gg5, to 19...We7!! (z groźbą Wd7) 20.Hd8+ We8 21.Hd3 We7= Iwanczuk, V - Halifman, A/ Elista 1998 19...We7 20.Kd2 Wd7 21.Sa3 Wd1+ 22.Wd1 h5N
Nowe posunięcie w tej pozycji, jednak nie zmieniające ogólnej oceny. Zresztą jak ono się ma do głównej atrakcji pozycji, czyli łowienia czarnego hetmana? I co tu nowego. Jak to podziwiać?
Wcześniej grano tu:
22...Kf8 23.Gf3 Wd3+ 24.Kd3 Sd7 25.c5 b5 26.Ke3 Ke7 27.Ge2 Ga6 (27...f5 28.Gd3!) 28.h4!? (28.Gd3 Sb8 29.Gb1 Ha1 30.Wd6?) 28...f6 i teraz zamiast 29.Wd6 Marin - Khamrakułow, Andorra 2001 należało grać 29.c6!?+- z rozstrzygającą przewagą. 22...Wd3+ 23.Kd3 Sd7 (23...Sg4 24.Ke2) 24.c5 b5 25.Ke3 h5! (25...Kf8 26.Gf1 Sc5 27.bc5 b4 28.Gb4 Hb2 29.c6+ Ke8 30.c7+-) 26.Gf1 Sc5! 27.Gb5! (27.bc5 b4?) 27...Sa6 (27...Sb7!?) 28.Ga6 Ga6 29.Ge5 f6 30.Gc3 e5 31.h4 Kh7 32.b5 i białe wkrótce wygrały, Marin - Marzolo, Cannes 2002
23.Gf3 Wd3+ 24.Kd3 Sd7 Typowy dla tego wariantu manewr, skoczek zmierza poprzez b6 na a4.
25.c5 lub 25.Gh5 Sb6÷. Trzeba bardzo uważnie splatać sieć wokół czarnego hetmana.
25...Kf8 26.Kc4 26...Ke7 27.Wc1? [27.Gh5!??] 27...f5 28.Gd1 b5+. Jedyna szansa czarnych, gdyż białe chcą zagrać 29.b5 i 30.Gb3 ze złowieniem hetmana (28...fe4 29.b5+-) 29.Kb5 [29.Sb5? Ha6?+] 29...Sb8 30.Kc4?!
Po tym posunięciu czarne nieco odżyły. Należało grać 30.Ka4!

z przykładowymi wariantami:
A) 30...fe4 31.c6+- (31.Gb3? Gd7+ 32.b5 Gb5+?+);
B) 30...Gd7+ 31.b5 Sa6 32.Ge5 Sc5+ 33.Wc5 Ha1 34.Gh5 (34.Gb3+-) i białe wygrywają w obu przypadkach.
C) 30...Sc6 31.Gb3 [31.Wb1!?] 31...Ga6+ 32.b5
    [32.Sb5
    a) 32...Sd4 33.Gd4 (33.Ga2?? Gb5#) 33...Gb5+ 34.Kb5 Ha8 (34...Hb3 35.Gc3 fe4 36.c6 Hd5+ 37.Kb6?) 35.c6 ed4 36.ef5 Hb8+ 37.Kc5 Hd6+=;
    b) 32...Gb5+ 33.Kb5
b1) 33...Hb3 34.Kc6 Ha4+ 35.Kb6 Ha8 36.Ge5 He4 37.Gd6+?;
b2) 33...Sa7+ 34.Kb6 (34.Kc4?? Ha6+) 34...Sc8+ 35.Kc7 Ha7+ 36.Kc8 Ha8+ 37.Kc7 Ha7+=;
b3) 33...Ha8]
32...Sa5+?
Czarne nie pozostają dłużne. Należało grać 32...Gb5+! 33.Sb5 (33.Kb5 Sd4+?+) 33...Ha6 Białe mają wprawdzie wieżę i dwie lekkie figury za hetmana, ale czarne grożą 34...Sa7
33.Ga5 Hb2 34.ba6 lub 34.Wc3 Ha3 35.Gb4 Ha1 36.c6+ Kf6 37.ba6 Ha6+ 38.Kc5+-
34...Hc1+ 35.Kb4
Oprócz trzech lekkich figur za hetmana białe mają jeszcze wolne pionki. 35...He1+ 36.Ka4? Poważny błąd. Należało grać 36.Kb5! z rozstrzygającą przewagą. 36...He4+ 37.Gb4 lub 37.Sc4 Hc6+ 38.Kb4 Ha6 37...Hc6+ 38.Ka5 f4 Czarne pionki są niebezpieczne.
39.Sc4 f3 40.Se3 (40.Se5?? Hc7+?+) 40...Kd8 41.Gc2 Kc8 42.Gd3 Kb8
Można było próbować 42...Hc7+ 43.Ka4 Hd7+ 44.Gb5 Hd4
43.Gb5 He4 44.Sf1 Hd4 45.c6 e4 [45...Hd5] 46.Gd2 Hd8+ 47.Ka4 Hd4+ 48.Kb3 Hd5+ 49.Kb4 Hd4+ i zgodzono się na remis (0,5-0,5).
Widzieliśmy jak umowne może być pojęcie nowości. Zwłaszcza, gdy nowinki debiutowe są "produkowane" przez programy analizujące. Nie idźmy tym śladem. Starajmy się wnieść coś swojego używając swych zwykłych, lecz jedynych w swym rodzaju szarych komórek.

Trener I klasy MF Waldemar Świć

---

http://szachowavistula.pl/vistula/