Mistrz Waldemar Świć uczy
Mistrz i uczeń (54)

Trener szachowy, jeśli poważnie traktuje swoją pracę, nie ma lekkiego życia. Proces wzrastania nawet najbardziej uzdolnionych uczniów nie jest wystarczająco poznany i stąd niekiedy pojawiają się trudności w ocenie na jakim dokładnie etapie znajduje się adept i kiedy nastąpi przyspieszenie, swoisty "skok".
W związku z obecnym tempem życia rzadko kto ma komfort pracy z jednym tylko, w dodatku wysoce utalentowanym podopiecznym, tak, aby mógł krok po kroku uczestniczyć w jego stanowieniu się.
Takie szczęście mieli bohaterowie dzisiejszego spotkania: Anatolij Karpow i Siemien Furman. Ich wieloletniej współpracy należałoby poświęcić co najmniej serię artykułów. Dziś proponuję partie S. Furmana, aby uświadomić, że proces nauczania przebiega w obu kierunkach.
Zacznę jednak od cytatu z włoskiego tygodnika "Panorama", z artykułu napisanego w trakcie turnieju w Madrycie w 1973 roku.
"W centrum uwagi kibiców i szachowych korespondentów znajdowali się leningradczycy: A. Karpow i jego trener S. Furman. Wszystko w tej parze jest zagadkowe i niezwykłe: ich uczestnictwo w tym samym turnieju, co jest bardzo rzadkim zjawiskiem dla trenera i podopiecznego, olimpijski spokój, który obaj niezmiennie przejawiają nawet w trudnych pozycjach, oraz charakter ich współpracy w procesie której nie tylko Furman pomaga lepiej grać Karpowowi, ale i Karpow pomaga Furmanowi."
Dodam jeszcze, że w tamtym czasie Furman nie miałby żadnej szansy na wyjazd za granicę w innej formie niż trener - sekundant Karpowa i że urodził się w roku 1920!

Obrona sycylijska B42
S. Mariotti - S. Furman
Portoroż/Ljubljana 1975

1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cd4 4.Sd4 a6 5.Gd3 Sf6 6.0-0 d6 7.Sc3 Sc6 8.Ge3 Se5 9.h3 b5 10.f4 Sd3 Ryzykowna decyzja, gdyż czarne w ten sposób wzmacniają białym centrum.
11.cd3 Gb7 12.Hb3 lepsze było 12.Hd2 mając na uwadze po 12...Ge7 zagranie 13.b4 z następnym Sb3. 12...Wb8 13.f5 e5 14.Sc2 Ge7 15.Ga7 Wa8 16.Gf2 0-0 17.Wfd1? lepsze było 17.a4 17...Hd7 18.a4 d5 19.ab5 ab5 20.Wa8 Wa8 21.Gh4 d4 22.Gf6 Gf6 23.Sb1 g6 24.Wf1 Gg5 25.Sba3

25...Gf4! Ofiara pionka ożywiająca gońca.
26.fg6 hg6 27.Hb5 Hb5 28.Sb5 Ga6! 29.Wa1 Po 29.Sc7 Gd3 30.Sa8 Gc2 pionek d stałby się bardzo niebezpieczny.
29...Wc8 30.Wa6 Wc2 31.Sd6 Gg3! 32.Wa1 Wd2 33.b4 Wd3 34.Wb1 We3 35.b5 d3 36.Sc4 We4 37.Sd2 We2 38.Sf1 Gf2+ 39.Kh2 Gb6 40.Sg3 Wc2 41.Wd1 d2 42.Se4 Ga5 43.b6 Wb2 44.Sd2 Gd2 45.b7 Gf4+ 0-1

Obrona królewsko - indyjska E88
Furman, S - Gligoric, S
Bad Lauterberg 1977

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f3 0-0 6.Ge3 e5 7.d5 c6 8.Gd3 cd5 9.cd5 Sh5 10.Sge2 f5

11.ef5 Z uwagi na to, że białe podjęły decyzję o zrobieniu krótkiej roszady ta wymiana jest konieczna. W przeciwnym wypadku atak pionkowy na skrzydle królewskim byłby niebezpieczny. Po wymianie czarne nie mogą zagrać f5-f4 z uwagi na osłabienie pola e4.
11...gf5 12.0-0 Sd7 13.Kh1 Furman uznał, że to posunięcie nie było niezbędne, ale wykonał je w celach profilaktycznych.
13...Kh8 14.Wc1 Sdf6 15.Hb3 Z tego miejsca hetman nieprzyjemnie naciska na skrzydło hetmańskie i utrudnia czarnym uzyskanie kontrgry. Grozi Sb5.
15...e4

16.Gb1! Błędem byłoby 16.fe Sg4 i czarne mają inicjatywę.
16...ef3 17.gf3! I tutaj po 17.Wf3 Sg4 czarne miałyby bogatą grę. Po posunięciu wykonanym w partii widać, że skoczek na h5 stoi kiepsko.
17...f4 18.Gf2! Białe ignorują wszelkie próby "zaproszenia" do komplikacji. Po 18.Sf4 Sf4 19.Gf4 Sh5 z dalszym Ge5 czarne miałyby silną kontrgrę. Teraz czarne zmuszone są do przejścia do pasywnej obrony.
18...Se8 19.Wg1 Ge5 20.Se4 Seg7 21.Gd4 Sf6 22.Ge5 de5 23.Hc3! Se4 Słabsze 23...Sd5 24.He5; lub 23...Hd5 24.Sf6 Wf6 25.Hc8+
24.Ge4 Hf6 25.Hd3 Ważne posunięcie. Białe naciskają na punkt h7 i umożliwiają wieży wtargnięcie na siódemkę.
25...Gf5 26.Wc7 Ge4 27.He4 Sf5 28.d6 Hd6 29.Hb7 Hh6 30.He4 Wae8 Po 30...Hf6 31.Sc3 groźba Sd5 byłaby bardzo nieprzyjemna.
31.Wa7 Sd6 32.Hd5 Wf6 33.We7! Hf8 34.We5 Wd8 35.Hc5 Wc8 36.Hd4 Wc4 37.Hd5 Wc8 38.Sd4 Sf7 39.Wh5 Szybciej wygrywało 39.Wf5.
39...We8 40.Sc6 Hd6 41.Sd4 h6 42.Hc4 Po wymianie hetmanów z uwagi na pozycje wieży na h5 czarne miayłby kontrgrę. Tu partia została odłożona i przy dogrywce białe zrealizowały przewagę.
42...Wd8 (42...Wg6 43.Wh4) 43.Sf5 Hd3 (43...He5 44.He4 Hb2 45.Se7) 44.Hf4 Wg8 45.Wg8+ Kg8 46.Hg3+ Kf8 [46...Sg5 47.Sh6+ Kf8 48.Hb8+ (Jeszcze mo?na by?o przegra? po 48.Wg5 Hf1+49.Hg1 Hf3+ 50.Wg2 Wd6 z groźbą Wd1.) 48.Ke7 49.Sg8+ Kf7 50.Hb7+ Kg8 51.Wg5+ Wg6 52.Hb3+ Hb3 53.Wg6+] 47.Hb8+ Sd8 48.Hb4+ Kg8 49.Hg4+ 1-0

Wszystkim trenerom i adeptom życzę takiej gry, będącej owocem wspólnej pracy.

Trener I klasy MF Waldemar Świć

---

http://szachowavistula.pl/vistula/