Mistrz Waldemar Świć uczy

Jeszcze o Pożytkach Płynących ze Studiowania Klasyki (32)

O wymienionych w tytule pożytkach pisałem już wiele. Dziś proponuję pouczającą partie wielkiego Bolesławskiego. W młodości szachowej jedną z moich ulubionych książek był skromnie wyglądający zbiór partii arcymistrza. Wiele jego pomysłów w partii Hiszpańskiej, obronie Sycylijskiej, Królewsko-Indyjskiej i w innych debiutach stanowi podstawę rozgrywania szeregu ważnych wariantów i nadal nie straciło na aktualności.
Komentarze w poniższej partii oparłem w znacznej mierze na wariantach wskazanych przez Bolesławskiego.
 
Obrona sycylijska [B44]
Bolesławski - Sterner
Mecz Szwecja-ZSRR, Sztokholm 1954
1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cd4 4.Sd4 e6 5.Sb5 d6 Ta odpowiedź prowadzi do pozycji z przewagą przeztrzeni u białych, jednakże, gdy grano tę partię nie było jeszcze wariantu Czelabińskiego jako uniwersalnej recepty na e4. 6.c4 a6 7.S5c3 Sf6 8.Ge2 Ge7 9.0-0 Hc7 To posunięcie jest niedokładnością, białe wkrótce to wykażą. Czarne mogły kontynuować rozstawienie figur jak w partii, pozostawiając hetmanowi "czas do namysłu". 10.Ge3 b6 11.Sa3 Gb7 12.Wc1 0-0 13.f3 Sd7

Boleslawski-Sterner

14.Sd5! To uderzenie doprowadza w rezultacie do rozbicia struktury pionkowej czarnych na skrzydle hetmańskim. Lepsze było 13...Hd8 ze stratą tempa, choć po 14.He1 z dalszym Hf2 białe stałyby oczywiście lepiej. 14...ed5 Skoczka należy zabrać, gdyż po 14...Hd8 15.Se7+ He7 16.Hd2 Sc5 17.Wfd1 Wfd8 18.b4 Sa4 19.Hc2 b5 20.cb5 ab5 21.Hb3 białe wygrywają pionka. 15.cd5 Sc5 16.dc6 Gc6 17.b4 Se6 18.Sc4 To posunięcie narzuca się, chociaż, jak wykazuje Bolesławski, lepsze było 18.Gc4! Hb7 19.Hb3! Sc7 (19...Sd8 20.b5! ab5 21.Sb5) 20.Hc2 18...Wab8 19.He1 Wydaje się, że białe mogą czuć się bezpiecznie, a jednak... Po 19.Hb3 d5! 20.Sb6 (20.ed5 Gd5 21.Wfd1 Hb7 22.Hb1 b5 23.Sa5 Ha8) 20...de4 21.Sd5 Gd5 22.Hd5 Sf4 23.Gf4 Hf4 czarne uzyskiwały wystarczającą kontrgrę. 19...Hd8 20.Hf2 b5 21.Sa5 I tu narzucało się 21.Sb6, ale po 21...Gb7 22.Wfd1 f5! 23.ef5 Wf5 czarne miały całkiem niezłą kontrgrę. 21...Ga8 22.Sc6 Gc6 23.Wc6 a5

Boleslawski-Sterner

Czarne starają się pozbyć słabości i wymienić jak najwięcej materiału, dlatego Bolesławski podejmuje bardzo pouczającą decyzję. Nie pozwala przeciwnikowi przechwycić inicjatywy. 24.a4! Świetna ofiara pionka, która stwarza czarnym wiele trudnosci natury praktycznej. Czarne muszą wciąż wybierać pomiędzy kontynuacjami dającymi gorsze pozycje. Słabsze było 24.ba5 Ha5; oraz 24.a3 ab4 25.ab4 d5. 24...ba4 25.b5 Hd7 26.Wfc1 Wfc8 27.Gc4 Sc5 Wymusza wymianę aktywnej wieży c6. 28.Wc8+ Wc8 29.Ha2 Gf6 30.Wb1 Przygotowując Hd2, na co teraz nastąpiłoby Sb3. 30...Wb8 31.Hd2 Hc7 32.Hd5 Wb6 Czarne strają się zablokować groźnego pionka b. 33.Ha8+ Wb8 34.b6! Tym sposobem białe podtrzymują aktywność, co w końcu prowadzi do ich zwycięstwa. 34...Hb7 35.Ha5 Gd8 36.Gc5 dc5 37.Ha4 Gb6

Boleslawski-Sterner

Czarne osiągnęły już wiele. Uprościły pozycję, gońce są różnopolowe. Jednak do remisu jeszcze daleko. Punkt f7 jest słaby, widoczna jest różnica w aktywności gońców. Warto zobaczyć jak, tak małymi siłami, daje się skonstruować atak na króla. 38.Wd1 Gc7 39.Hd7 Wf8 40.e5 Hb6 Tu czarne nie wykorzystały szansy na uaktywnienie gońca poprzez 40...Hb8 41.f4 Ga5. Było to jednak ostatnie posunięcie przed kontrolą czasu. 41.f4 Hb8 42.h4! Bardzo ważne ogniwo w ataku na króla. 42...Ga5. Parta została odłożona i tak świetny analityk jak Bolesławski mógł dokładnie rozeznać się w pozycji. Oto jego analiza innej odpowiedzi: 42...g6 43.e6 fe6 44.f5! Wd8 (44...gf5 45.Ge6+ Kh8 46.Gf5 Wf5 47.Hf5) 45.He6+ Kg7 46.f6+ Kh8 (46...Kh6 47.Wd8) 47.Wf1! Hb2 48.He7 Hd4+ 49.Wf2 Ha1+ 50.Gf1 Wg8 51.f7 43.h5 Gc3 I tu 43...Hb4 44.e6! fe6 (44...Hc4 45.e7 He6 46.ef8H+ Kf8 47.Ha7! Gb6 48.Hb8+ Ke7 49.Wb1 Gd8 50.Ha7+) 45.He6+ Kh8 46.He7 Wb8 47.h6 prowadziło do przegranej, choć właśnie w tej kontynuacji białe musiałyby się jeszcze potrudzić. 44.Wd6! Hb1+ 45.Kh2 h6

Boleslawski-Sterner

I na zakończenie coś miłego dla oka... 46.Hf7+! Wf7 47.Wd8+ Kh7 48.Gf7 i czarne poddały się wobec nieuchronnych strat materialnych.

Bardzo ciekawa i pouczająca partia. Taka ofiara stała się już typowa i w różnych wersjach zdarza się często. Zobaczyliśmy, jak trudno jest wygrać partię, jak duże są możliwości obronne. Jednocześnie zobaczyliśmy jak zręcznych środków należy użyć ( 24.a4, 34.b6 , 42.h4), aby wygrać.

Wreszcie doceńmy, jak krytycznie podchodził do swej gry Bolesławski. W partii są przecież wyróżnione wszystkie ważne momenty, pokazane zostały możliwości obu stron. My też możemy się tego nauczyć. I tego wszystkim serdecznie życzę.
 
Waldemar Świć
Trener I klasy, MF
 

http://szachowavistula.pl/vistula/
szachowavistula (at) o2 (at) pl

Valid HTML 4.01!