Memoriał Michaiła Tala

     Rozegrany w znakomitej obsadzie turniej "Memoriał Michaiła Tala" wygrał Magnus Carlsen, dzieląc punkty z Lewonem Aronianem, obaj zgromadzili po 5,5 pkt. z 9 partii.
     Emocjonująca walka przebiegła korzystnie dla graczy młodego pokolenia. Mistrz świata Viswanathan Anand ze stratą 1 punkta do zwycięzców zajął odległe szóste miejsce, jeszcze niżej uplasował się pretendent do trony szachowego Borys Gelfand, który z dorobkiem 3,5 pkt. zajął dziewiąte miejsce.
     Wprawdzie mistrz świata nie musi niczego udowadniać, gdyż w meczach jest od lat niepokonany, jednak taki wynik jest pewnego rodzaju prestiżowym potknięciem.
     Przytaczamy wszystkie rezultatywne partie turnieju, mając nadzieję, że staną się pasjonującą lekturą dla wszystkich zwolenników gry szachowej.

6. Memoriał Tala 2011 Moskwa (RUS), 16-25.11.2011 kat. XXII (2776)

M.

Nazwisko, Imię

Tyt.

Fed.

FIDE

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

1.

Carlsen, Magnus

g

NOR

2826

*

½

½

½

½

½

½

½

1

1

5½

2850

2.

Aronian, Levon

g

ARM

2802

½

*

½

½

1

½

1

½

½

½

5½

2853

3.

Karjakin, Sergey

g

RUS

2763

½

½

*

½

½

½

½

½

1

½

5

2820

4.

Nepomniachtchi, Ian

g

RUS

2730

½

½

½

*

½

½

½

1

½

½

5

2824

5.

Ivanchuk, Vassily

g

UKR

2775

½

0

½

½

*

½

1

½

½

1

5

2819

6.

Anand, Viswanathan

g

IND

2811

½

½

½

½

½

*

½

½

½

½

4½

2772

7.

Svidler, Peter

g

RUS

2755

0

½

½

½

0

½

*

1

½

1

4½

2778

8.

Kramnik, Vladimir

g

RUS

2800

½

½

½

0

½

½

0

*

½

½

3½

2693

9.

Gelfand, Boris

g

ISR

2744

0

½

0

½

½

½

½

½

*

½

3½

2700

10.

Nakamura, Hikaru

g

USA

2758

0

½

½

½

0

½

0

½

½

*

3

2653

Ivanchuk, V - Svidler, P
Moskwa 2011.11.16 D80 1-0

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.e3 Gg7 5.Hb3 e6 6.Ha3 a5 7.Sf3 Sc6 8.Gd2 Sb4 9.Ha4+ Gd7 10.Hb3 dxc4 11.Gxc4 Gc6 12.a3 Sbd5 13.Se5 O-O 14.Sxc6 bxc6 15. Hc2 He7 16.O-O c5 17.Se2 cxd4 18.Sxd4 c5 19.Sb5 Wfc8 20.Wfd1 Sg4 21.h3 Se5 22.Ge2 c4 23.Wac1 h5 24.Sc3 Sb6 25.Se4 Sd5 26.Sc3 Sb6 27.Se4 Sd5 28.Ge1 Wab8 29.Kh1 Lepsze 29.Sc3.
29...Sd7 Czarne miały możliwość rozwinięcia ataku po 29...Sg4 30.hxg4 Wxb2 i wygrywają. Po 30.Wb1 Sgxe3 31.fxe3 Sxe3 32.Hc1 Sxd1 33.Gxd1 czarne za gońca i skoczka miały wieżę i dwa piony.
30.Wb1

30...Sc5 Czarne pochopnie oddają piona bez rekompensaty. Lepsze 30...Se5 31.Gxa5 Sd3! i ginie pion b2, np. 32.Gxd3 cxd3 33.Hxd3 Gxb2 34.a4 Ha7.
31.Gxc4 Sb6 32.Gb5 Sd5 33.a4 Sa6 34.He2 Sab4 35.Wbc1 Wc7 36.Sc3 Wbc8 37.Sxd5 exd5 38.Wxc7 Wxc7 39.b3 Gc3 40.Wc1 Hf6 41. Hf3 He5 42.Hg3 Białe wymuszają wymianę hetmanów i rozpoczynają systematyczną realizację przewagi.
42...Hxg3 43.fxg3 Ge5 44.Wxc7 Gxc7 45.Kg1 Sc2 46.Gd2 Gb6 47.Kf2 d4 48.e4 d3+ 49.Kf1 Se3+ 50.Ke1 Sxg2+ 51.Kd1 h4 52.gxh4 Sxh4 53.b4 axb4 54.Gxb4 Sf3 55.a5 Gd4 56.Ge7 f5 57.exf5 gxf5 58.Gd8 Kf7 59.Gb6 Ke6 60.Gxd4 Sxd4 61.Gxd3 1-0

Kramnik, V - Nepomniachtchi, I
Moskwa 2011.11.16 A37 0-1

1.Sf3 c5 2.c4 Sc6 3.Sc3 e5 4.g3 g6 5.Gg2 Gg7 6.a3 d6 7.O-O Sge7 8.b4 e4 9. Se1 f5 10.Gb2 O-O 11.d3 Ge6 12.dxe4 fxe4 13.Gxe4 Gxc4 14.Sc2 d5 15.Gg2 d4 16.Se4 Gxe2 17.Hxe2 d3 18.Hg4 Gxb2 19.Wad1 Hc8 20.Hxc8 Waxc8 21.Wxd3 cxb4 22.axb4 Wcd8 23.Wxd8 Wxd8 24.Wb1 Gg7 25.h4 b5 26.Gf1 a6

27.Sc5? Przy pozornej prostocie pozycji manewry figur mają ogromne znaczenie. Skoczek przechodzi na niewłaściwą pozycję, co prowadzi do straty piona, uproszczenia materiału i w perspektywie do przegranej. Zamiast wpuszczanie czarnej wieży na pole d2 lepiej grać np. 27.Gh3.
27...Wd2 28.Se3 Gd4 29.Se4 Próba naprawienia błędu jest już nieskuteczna. Lepsze 29.Sxa6 Se5 30.Gxb5 Sf5 31.Sxf5 gxf5 32.Kf1 Wxf2+ 33.Ke1 i mimo że zdobyty pion nie zapewnia przewagi białym nie grozi natychmiastowa porażka.
29...Wb2 30.Wxb2 Gxb2 31.Sc2 Sd5 Pion b4 ginie i szanse białych na remis spadają.
32.Sc5 Sdxb4 33.Sxb4 Sxb4 34.Sd3 Ciekawe, czy po oddaniu skoczka za dwa piony 34.Sxa6 Sxa6 35.Gxb5 czarne zdołałyby sforsować twierdzę białych.
34...Sxd3 35.Gxd3 Kf7 36.f4 Ke6 37.Kf2 Kd5 38.Ke2 Kc5

39.Kd2 Szanse remisowe dawała akcja pionów na skrzydle królewskim: 39.f5 gxf5 40.Gxf5 h6 41.g4 Gf6 i teraz białe mogą oddać piona 42.g5 hxg5 43.hxg5 Gxg5 aby po 44.Kd3 Gf6 45.Kc2 z łatwością blokować czarne piony z remisem.
39...a5 40.f5? Teraz sprawy się komplikują, lepsze było 40.g4 i białe wciąż mogły remisować, choć stało się to trudniejsze.
40...a4 41.Gc2 a3 42.Gb1 gxf5 43.Kc2 Kb4 44.Ga2 Ge5 45.Ge6 a2 46.Gxa2 Gxg3 47.h5 h6 48. Kd3 Ka3 49.Gd5 b4 50.Kc2 Ge5 51.Gb3 f4 52.Gd5 Gf6 53.Kb1 b3 0-1
Czarny król może wesprzeć promocję piona "f" na hetmana i biale będą zmuszone oddać gońca.

Carlsen, M - Gelfand, B
Moskwa 2011.11.16 D12 1-0

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Sf3 Sf6 4.e3 Gf5 5.Sc3 e6 6.Sh4 Gg6 7.Sxg6 hxg6 8.Gd3 Sbd7 9.O-O Gd6 10.h3 dxc4 11.Gxc4 Sb6 12.Gb3 e5 13.Hc2 He7 14.Gd2 O-O-O 15.d5 e4 16.dxc6 He5 17.f4 exf3 18.Wxf3

18...Sg4 Czarne szykują atak na króla i odbierają pole f2.
19.cxb7+ Kb8 20.hxg4 Niedobre było 20.Wf4? Sxe3 z wygraną.
20...Wh1+ 21. Kf2 Wxa1 22.Se2 Gc5 23.Gc3 He7 24.g5 Wdd1 25.Sg3 Gd6 26.He2 Wg1 27.Hd3 Gc7 28.Se4 Waf1+ 29.Ke2 Wxf3 30.gxf3 f5 31.gxf6 gxf6 32.Gxf6 Hh7 33.Hb5 Wg2+ Dobrze wyglądało 33...a6 34.He8+ Kxb7 35.Sc5+ Ka7 36.Hc6 Hh2+ 37.Kd3 Hd6+ jednak wyrównanie Gelfanda nie interesowało, grał na wygraną.
34.Kd3 Hd7+ Komplikacje rozpętane przez czarne doprowadziły do konieczności wymiany hetmanów. 35.Hxd7 Sxd7 36.Gd5 Ge5 Druga możliwość 36...Wh2 37.Gd4 Wh5 38.Gc6 Se5+ 39.Gxe5 Wxe5 prowadziła do nierównego materiału, czarna wieża przeciwko skoczkowi i trzem pionom. Ze wskazaniem na białe.
37.f4 Gc7 38.Gc6 1-0
Czarne poddały, gdyż nie są w stanie obronić skoczka.

Gelfand, B - Karjakin, Sergey
Moskwa 2011.11.16 E06 0-1

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Gg2 Ge7 5.Sf3 O-O 6.O-O dxc4 7.Hc2 a6 8.a4 Gd7 9.Hxc4 Gc6 10.Gf4 a5 11.Sc3 Sa6 12.Se5 Gxg2 13.Kxg2 Sd5 14.Wad1 Sxf4+ 15. gxf4 Gd6 16.Wd3 He8 17.Wf3 Sb4 18.Sb5 f6 19.Sd3 Sxd3 20.Hxd3 Wd8 21.Wh3 f5 22.e3 Hc6+ 23.Kg1 Gb4 24.Wg3 Hd7 25.Hb3 c6 26.Sc3 b5 27.Wc1 Wb8 28.axb5 cxb5 29.d5 Wfe8 30.dxe6 Hxe6 31.Sd5 Kh8 32.Wc7 Wbd8 33.e4 Gf8 34.Hc3 b4 35.Hd4 Wd7 36.Ha7 Białe podsycają walkę, prostsza była wymiana 36.Wxd7 Hxd7 37.exf5.
36...Wxc7 37.Sxc7 Hf7 38.Hxa5 Wc8 39.Sd5 fxe4 40.Se3 Hxf4 41. Hd5 Białe z sercem walczą o inicjatywę, po wymianie hetmanów 41.Hg5 Hxg5 42.Wxg5 nie musiały się obawiać o pozycję, np.: 42...Wc1+ 43.Kg2 We1 44.Wd5 We2 45.Sd1.
41...Gd6 42.Hb7 Hf8 43.Wh3 We8 44.Wh5 Hf3 45.Wg5 Wg8 46.Hc6 W wariancie 6.Hd5 Hf4 47.Kf1 Ge7 48.Wf5 Hxh2 49.Wh5 Hf4 50.Wf5 Hh6 51.Hxe4 białe wiązały skutecznie siły przeciwnika.
46...Hf4 47.Wg2 Ge5 48.Hc4 Wb8 49.b3 h6 50.Wg3 Wf8 51.Wg2 Wa8 52.Hc6 Wa1+ 53.Sf1 Hf5

54.Hb6 Także w przypadku 54.Hc4+ Kh7 białe nie miały perspektyw.
54...Wd1 Forsownie rozstrzygało 54...Gxh2+! 55.Kxh2 (albo 55.Wxh2 Hg4+ 56.Wg2 Wxf1+ 57.Kxf1 Hd1#) 55...Hh5+ 56.Kg3 He5+ z następnym Wxf1.
55.Ha6 Gd4 56.He2 Wd3 57.Wg3 Wc3 58.Hd2 Ge5 59.Se3 He6 0-1

Nakamura, Hi - Svidler, P
Moskwa 2011.11.16 D86 0-1

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.cxd5 Sxd5 5.e4 Sxc3 6.bxc3 Gg7 7.Gc4 c5 8.Se2 Sc6 9.Ge3 O-O 10.O-O Gg4 11.f3 Gd7 12.Wb1 Hc7 13.Gd3 Wfd8 14.Hd2 a6 15.f4 e6 16.dxc5 Sa5 17.Sd4 e5 18.fxe5 Hxe5

19.Hb2 Lepiej wygląda 19.Hf2 He7 20.h4.
19...Wac8 20.Hb4 Hxc5 21.Hxc5 Wxc5 22.Se2 Wc6 23.Gb6 Wxb6 24.Wxb6 Gc6 25.Wf3 f5 26.Wb4 Gf8 27.Wd4 Gc5 28.We3 Lepsze 28.Wf4 fxe4 29.Gxe4 Gb5 30.Kh1 Gxd4 31.Sxd4.
28...We8 29.e5 Gd5 30.Kf2 Lepsze 30.a4 Sc6 31.Kf1 Ge6 30...Gxa2 31.Wa4 Gxe3+ 32.Kxe3 Wxe5+ 33.Kf4 Gb3 34.Kxe5 Gxa4 35.Kd6 Gc6 Reszta jest sprawą techniki gry, król nie jest w stanie zagrozić czarnym pionom.
36.g3 Kg7 37.Sd4 Ge4 38.Gxe4 fxe4 39.Sc2 Sc4+ 40.Kd5 Sd2 41.Kc5 Kf6 42.Kb6 Ke5 43.Kxb7 Kd5 44.Se3+ Kc5 45.Kxa6 Sb1 46.Kb7 Sxc3 47. Kc8 Kd4 48.Sg2 Ke5 0-1

Ivanchuk, V - Aronian, L
Moskwa 2011.11.16 C67 0-1

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 Sf6 4.O-O Sxe4 5.d4 Sd6 6.Gxc6 dxc6 7.dxe5 Sf5 8. Hxd8+ Kxd8 9.Sc3 Ke8 10.h3 h5 11.Gf4 Gd7 12.Wad1 Wd8 13.b3 Ge7 14.Wfe1 Gb4 15.Gd2 Gc8 16.Se2 Gxd2 17.Sxd2 Se7 18.Sc4 Sd5 19.a3 Ke7 20.f3 h4 21.Kf2 Wh5 22.Wd2 We8 23.Sd4 Kf8 24.a4 a6 25.a5 Sb4 26.Se2 Sd5 27.Sd4 Se7 28.We4 Wh6 29.f4 Sd5 30.Kf3 Wg6 31.f5 Wh6

32.We1 Dobrze utrzymywało pozycję 32.Kf2 Wh5 33.Sf3 Gxf5 34.Wxh4 Wxh4 35.Sxh4.
32...c5 33.Se2 Se7 34.Sf4 Sxf5 35.c3 Se7 36.Wed1 Sg6 37.Sd3 Ge6 38.We1 Wh5 39.Kf2 Wf5+ 40.Kg1 Gxc4 41.bxc4 Sxe5 Czarne zdobyły kolejnego piona i wynik partii jest już przesądzony.
42.Wde2 f6 43.We4 b6 44.axb6 cxb6 45.Wxh4 Sg6 46.Whe4 Wxe4 47.Wxe4 Kf7 48. We2 Se5 49.g4 Wf3 50.Sxe5+ fxe5 51.Kg2 Wxc3 52.Wf2+ Kg6 53.Wb2 a5 54.Wxb6+ Kg5 55.Wb5 a4 56.Wxc5 Kf4 57.Wa5 a3 0-1
Dwa wolne piony gwarantują czarnym zwycięstwo.

Nakamura, Hi - Ivanchuk, V
Moskwa 2011.11.16 D83 0-1

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.Gf4 Gg7 5.e3 O-O 6.Wc1 dxc4 7.Gxc4 Sbd7 8.Sb5 Ten tajemniczy ruch skoczka został ostro skrytykowany przez ekspertów. Jedynym widocznym jego efektem jest strata czasu przez białe.
8...c6 9.Gc7 He8 10.Sc3 e5 11.dxe5 Sxe5 12.Ge2 Gf5 13.Sf3 Sxf3+ 14.Gxf3 Wc8 15.Gg3 Se4 Czarne uzyskały bardzo aktywną pozycję.
16.Gxe4 Gxe4 17.O-O Wd8 18.Ha4 Gd3 19.Wfd1 b5 20.Ha5 Wd7 21.Wd2 He7 22.Wcd1 Wfd8 23.a3 h5 24.h3 h4 25.Gh2 Kh7 26.Gc7 Po tym posunięciu czarne tracą pare gońców, a wraz z nią dużą część posiadanej przewagi.
26...Wxc7 27.Wxd3 Wxd3 28. Wxd3 Gf6 29.Wd2 Wd7 30.Wc2 He6 31.Hb4 a5 32.Hf4 Kg7 33.Wc1 a4 34.Hb4 Wd3

35.Wc2? Szybko przegrywa. Białe zostają zmuszone do wymiany hetmanów, po czym typowa dla obrony Grunfelda przewaga czarnych pionów na skrzydle hetmańskim rozstrzyga.
35...Hb3 36.Hxb3 axb3 37.Wc1 Gxc3 38.bxc3 c5 39.Kf1 c4 40.Ke2 Wxc3 0-1

Aronian, L - Svidler, P
Moskwa 2011.11.16 D82 1-0

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.Gf4 Gg7 5.e3 c5 6.dxc5 Ha5 7.Wc1 dxc4 8.Gxc4 O-O 9.Sf3 Hxc5 10.Gb3 Sc6 11.O-O Ha5 12.h3 Gf5 13.He2 Se4 14.Sxe4 Gxe4 15. Wfd1 Hh5 16.Gc2 Gxc2 17.Hxc2 Hb5 18.a4 Hb4 19.Se1 e5 20.Gg3 Wfd8 21.Sd3 He7 22.Hc5 Wd6 23.b4 Wad8 24.b5 Wd5 25.Hc2 e4 26.Sf4 Wxd1+ 27.Wxd1 Wxd1+ 28.Hxd1 Sb4 29.Hc1 Gf6 30.Hc8+ Kg7 31.Hb8 a6 32.b6 Sc6 33.Hc8 h5 34.Se2 Sd8 35.Gc7 He6 36.Hb8 Hd7 37.Ge5 Se6 38.Sc3 Hc6 39.a5 h4 40.Gxf6+ Kxf6 41. Hh8+ Kf5

42.Hxh4!! Znakomita kombinacja, z wykorzystaniem motywu zaawansowanych pionów (w tym przypadku chodzi o piona "b6"). Za poświęconą figurę białe w wyniku forsownej gry uzyskują wolne piony na obu skrzydłach.
Hxc3 43.g4+ Ke5 44.Hh8+ f6 45.Hb8+ Kd5 46.Hxb7+ Hc6 47. Hb8 Sc5 48.Hg8+ He6 49.Hxg6 Kc4 50.h4 Czarny hetman jest bezradny w konfontacji z wolnym pionem "h". Desperacka próba zorganizowania ataku na pozycję białego króla (punkt f2!) okazuje się bezowocna.
50...Kd3 51.h5 Ke2 52.h6 Hc4 53.h7 Ke1 54.Hxf6 1-0

Nakamura, Hi - Carlsen, M
Moskwa 2011.11.16 E15 0-1

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.g3 Ga6 5.Hc2 Gb4+ 6.Gd2 Ge7 7.Gg2 c6 8.O-O d5 9.Se5 Sfd7 10.cxd5 cxd5 11.Gf4 Sxe5 12.dxe5 O-O 13.Wd1 Gb7 14.Sd2 Sc6 15. Sf3 g5 16.Ge3 g4 17.Sd4 Sxe5 18.Gh6 We8 19.e4 Gc5 20.Sb3 Wc8 21.Sxc5 Wxc5

22.Ha4 Białe angazują się w wypad na skrzydle podczas gdy 22.Hd2 Hf6 23.Hf4 Hxf4 24.gxf4 lepiej służyło utrzymaniu równowagi.
22...Gc6 23.Hd4 Hf6 24.Gf4 dxe4 25.Gxe4 Sf3+ 26.Gxf3 Hxd4 27.Wxd4 Gxf3 Osłabienie pozycji skrzydła królewskiego w połączeniu z niedostatkiem piona czynią pozycję białych niezadowalającą. Nakamura nie słynie z przesadnie precyzyjnych umiejętności technicznych, natomiast Carlsen realizuje przewagę znakomicie.
28.Wd7 Wd5 29.Wxd5 exd5 30.Ge3 We4 31.We1 d4 32.Gd2 Wxe1+ 33.Gxe1 Białe bronią się już na ostatnich pozycjach, jednak nie mogą nic przeciwstawić grożącemu im marszu czarnego króla do 33...Ge2 34.f4 gxf3 35.Gf2 d3 36.Ge1 Kg7 37.Kf2 Kf6 38.Ke3 Proste 38.h3 Ke5 39.Ke3 f5 40.Gc3+ może nie wystarczyć do zbudowania twierdzy.
38...Kf5 39.h3 h5 40.Gd2 Gf1 41.Ge1 Gxh3 42.Kxd3 Gf1+ 43.Ke3 Kg4 44.Kf2 Gb5 45.Gc3 Gc6 46.Ge5 b5 47.Gb8 a6 48.Gc7 f5 49.b3 Gd5 50.Gd6 f4 51.gxf4 h4 52.f5 Kxf5 53.Ke3 Kg4 54.Kf2 h3 55.Ke3 Ge4 56.Kf2 Gb1 57.a3 Ga2 58.b4 Gf7 0-1

Svidler, P - Kramnik, V
Moskwa 2011.11.16 A13 1-0

1.Sf3 d5 2.c4 e6 3.g3 dxc4 4.Ha4+ Sd7 5.Gg2 a6 6.Hxc4 b5 7.Hb3 Gb7 8.O-O Sgf6 9.Sc3 Ge7 10.d3 O-O 11.a4 b4 12.Sb1 Sc5 13.Hc2 e5 14.Ge3 Wytworzyła się - z odwróceniem kolorów - pozycja obrony sycylijskiej, gdzie jednak czarne mają odstałego piona na kolumnie "c".
14...e4 15.Gxc5 Gxc5 16.dxe4 Sxe4 17.Sfd2 Gxf2+ Ta kombinacja nie była niezbędna. Po 17...Sxd2 18.Sxd2 Gxg2 19.Kxg2 pozycja była mniej więcej równa.
18.Wxf2 Sxf2 19.Gxb7 Sg4 20.Sf3 Wb8 21.Gxa6 Hf6 22.Gd3 Hb6+ 23.Kh1 Sf2+ 24.Kg2 Sxd3 25.exd3 Wfe8 26.a5!

Pion "a" rusza do przodu, stając się z miejsca pierwszoplanową bierką. W wielu momentach czarne mogły tego piona blokować wieżą lub hetmanem, ale najwyraźniej, grając na wygraną, uznały to za zbyt mało ambitne.
26...Hf6 27.Hf2 Wbd8 28.Wa4 c5 29.a6 Wxd3 30.a7 Hc6 31.Wa5 Ha8 Ważny moment w partii. Czarne mogły uzyskać remis przez 31...Wxf3 32.Hxf3 We2+ 33.Kg1 (33.Kh3? prowadzi do mata 33...Hh6+) 33...We1+ z powtórzeniem pozycji.
32.Sd2 Wde3 33.Sc4 W3e6 34.Kg1 f6 35.Scd2 c4 36.Sxc4 He4 37.Sd4 Wszystkie białe figury nareszcie uzyskały pełną koordynację. Pozycja Swidlera jest wygrana.
37...W6e7 38.Sd6 Hb1+ 39.Kg2 Wa8 40.Hf3 Waxa7

41.Ha8+ Piękny przykład rentgena. Z powodu nieuchronnego mata czarne skapitulowały. 1-0

Info: http://www.russiachess.org/championship/detail/2011/sixth_quot_tal_memorial_quot/
Partie (games)