Wiktor Korcznoj (51)

W czerwcu 2016 roku zmarł słynny szachista Wiktor Korcznoj (ur. 23.03.1931 zm. 6.06.2016).
W 1959 roku Korcznoj wygrał turniej międzynarodowy w Krakowie, w sumie należał do czołówki światowej ponad 30 lat. Będziemy regularnie przytaczać charakterystyczne dla Korcznoja partie, rozpoczynając od lat młodzieńczych.
Publikacje na temat Wiktora Korcznoja w Szachowej Vistuli.

Wiktor Korcznoj Zbiór artykułów

W 1974 roku, po pokonaniu Henrique Meckinga, Wiktor Korcznoj przystąpił do półfinałowego meczu pretendentów. Jego przeciwnik, Tigran Petrosjan, wygrał mecz z Lajosem Portiszem 7-6 awansując do półfinału. Przypomnijmy, Petrosjan był mistrzem świata w latach 1963 - 1969. Tytuł zdobył po pokonaniu Michaiła Botwinnika, zaś utracił przegrywając mecz z Borysem Spaskim.
Staraniem Korcznoja mecz zaplanowano w Odessie w dniach 12-24.04.1974r. Korcznoj nie chciał rozgrywać spotkania w Moskwie, gdzie przegrał mecz z Petrosjanem w 1971r. Gra toczyła się w Teatrze Muzycznym i Dramatycznym, mieszczącym ponad 1000 widzów. Regulamin przewidywał grę do 4 zwycięstw, w przypadku remisu grano 20 partii. Gdyby po rozegraniu 20 partii wynik był remisowy, przewidywano losowanie zwycięzcy.
Tym razem stosunek sił był już odmienny, Korcznoj "nauczył" się wygrywać z Petrosjanem. Wygranie trzech partii przy jednej porażce i jednym remisie świadczy o dużej przewadze Korcznoja. Mecz okazał się krótki, po 5 partiach został wygrany w sposób nie budzący wątpliwości. Petrosjan, nie potrafił pogodzić się z porażką, wprowadził wiele zamieszania, uciekał się do ekscesów typu poruszania stolikiem w trakcie namysłu przeciwnika, bębnienia palcami itp. Korcznoj, wieloletni rywal Petrosjana, nie pozostawał dłużny, doszło do tego, że rozemocjonowani panowie kopali się pod stołem. Konflikt nie pomógł Petrosjanowi, kosztował go utratę sympatii wielu kibiców.
Wiktor Korcznoj znakomicie wykorzystał biały kolor, trzykrotnie zwyciężając w nieparzystych rundach. Grając czarnymi bierkami raz zremisował, raz przegrał. Aktywna gra, poparta znakomitą techniką, ujawniła bezradność Petrosjana w partii angielskiej. W piątej partii rozegrano wariant Maroczego w obronie sycylijskiej, czarne stopniowo ulegały i po 43. posunięciach skapitulowały.
Petrosjan nie przystąpił do szóstej partii, żądał unieważnienia meczu, w końcu pogodził się z porażką.
Zwycięstwo w meczu dało Korcznojowi awans do meczu finałowego.

Mecz Pretendentów sf
Odessa URS, 12-24.04.1974.

M.Nazwisko, ImięLatFed.Pkt.12345
1:Korchnoi, Viktor 42URS3.51=101
2:Petrosian, Tigran V44URS1.50=010

5 partii: +4 -0 =1

Partie komentowane

Wiktor Korcznoj - Tigran Petrosjan (1) | Wiktor Korcznoj - Tigran Petrosjan (3) | Wiktor Korcznoj - Tigran Petrosjan (5)

Partia Angielska

Korchnoi, Viktor -- Petrosian, Tigran V
Candidates sf2 Runda 1 Odessa UKR 1974 1-0 A17
1.c4 Sf6 2.Sc3 e6 3.Sf3 Partia Angielska.
3...b6 4.e4 Gb7 5.d3 d6 Dobrym sposobem walki o centrum jest natychmiastowe 5...c5! 6.g3 ( 6.e5 Sg8 7.d4 cxd4 = ) 6...Sc6 7.Gg2 Ge7 8.O-O O-O =.
6.g3 Ge7 7.Gg2 O-O 8.O-O c5 9.b3! Sa6 Warto rozpatrzeć drugi manewr skoczka 9...Sc6 10.d4 e5!.
W praktyce arcymistrzowskiej chętnie sięgano po 9...a6.
Kristiansen, Jens -- Browne, Walter S 0-1 (54 pos.) Luzern ol (Men), 1982} 9...a6 10.We1 Sc6 11.d4 cxd4 12.Sxd4 Hd7 13.Sc2 Wab8 14.Gb2 Ga8 15.He2 Ha7.
McNab, Colin A -- Adams, Michael 0-1 (40 pos.) Dublin zt, 1993 9...a6 10.Gb2 Hc7 11.He2 Sc6 12.Wad1 Sd7 13.d4 Gf6 14.dxc5 bxc5 15.Hd2 Sd4.
10.We1 e5 11.Gh3! Sc7 12.Sh4 g6 13.Sg2

13...Se6? Nieudany manewr, Petrosjan najwyraźniej nie był dobrze przygotowany do walki w tej pozycji debiutowej.
Manewry drugiego skoczka były bardziej na czasie: 13...Sfe8 14.Se3 (14.f4 exf4 15.gxf4 Gf6 16.Gd2 Gd4+ 17.Kh1 Sg7) 14...Sg7 15.Wb1 f5 16.exf5 gxf5 17.Gg2 Gxg2 18.Kxg2 Gg5 19.Sed5 Gxc1 20.Wxc1 Sce6.
Nieźle wygląda 13...Sh5 14.Se3 Sg7 15.Wb1 f5 16.exf5 gxf5 17.Gg2 Gxg2 18.Kxg2 Gg5 19.Sed5 Gxc1 20.Wxc1 Sce6. W ten sposób czarne bez trudu utrzymywały równe szanse.
14.f4! exf4 W przypadku ustawienia skoczka na polu d4 - 14...Sd4 15.fxe5 dxe5 16.Gh6 We8 17.Wf1 Gf8 czarne stały solidnie.
15.gxf4 Sh5 Wciąż aktualne było 15...Sd4.
16.Sd5 Gf6 17.Wb1 Gd4+ Wtrącenie szacha nie ma specjalnego uzasadnienia, lepsze 17...Gg7.
18.Kh1 Sc7 19.Sde3!

19...Sg7? Nieudany manewr, należało grać 19...Gxe3 20.Wxe3 f5 21.Gxf5 Wxf5 22.exf5 Sxf4 23.fxg6 Gxg2+ 24.Kg1 hxg6 i czarne mają dobre perspektywy.
Można było grać także na drugim skrzydle 19...b5 20.f5 Wb8 21.Sg4 Gc6.
20.f5! Sce8 Białe rozwijają inicjatywę na skrzydle królewskim, czarne próbują stworzyć "zaporę". Z praktycznego punktu widzenia lepiej w takim przypadku rozszerzyć front, absorbując przeciwnika na drugim skrzydle. Akcja na skrzydle hetmańskim 20...Wb8 21.Wf1 b5 22.Gd2 Gc6 stanowi dobre przygotowanie, np. 23.Sg4 gxf5 24.Sh6+ Kh8 25.Gxf5 bxc4 26.bxc4 Wxb1 27.Hxb1 Ge5 i czarne mogą swobodnie manewrować figurami, tworząc kongrę.
21.Wf1 Sf6 22.Sc2! Ge5 23.Gg5 He8 24.Sce3 Kh8 25.He1 Sfh5 26.Gg4

26...Wg8 Jeśli czarne grały 26...f6 27.Gh6 Wg8 28.Wf3 Sxf5 - białe wciąż atakowały - 29.Gxf5 gxf5 30.Sxf5.
27.f6 Se6 28.Hh4 Sxg5 29.Hxg5 Gd4 30.Gxh5 gxh5 31.Hxh5 Wg6 32.Sf5 He5 Na 32...Wxf6 białe grają 33.Sxd4.
Po biciu 32...Gxf6 33.Sxd6 He7 34.Sxb7 Wag8 (na 34...Hxb7 białe zdobywają figurę 35.Wxf6 Wxf6 36.He5! związanie 36...Hc6 37.Wf1 Kg7 38.Se3 He6 39.Hb2 We8 40.Sd5 He5 41.Hxe5 Wxe5 42.Sxf6) 35.Se3 skoczek zajmuje wygodną placówkę na polu d5 i białe mając piona przewagi grają na wygraną.
33.Wf3 Wxf6 34.Wh3 h6 35.Hg5 We8?? Podstawia mata, po 35...Wg6 36.Wxh6+ Wxh6 37.Hxh6+ Kg8 38.Sxd4 Hg7 39.Hxg7+ Kxg7 40.Sf5+ Kf6 41.Sxd6 itd. białe łatwo realizowały dużą przewagę materialną.
36.Hg7# 1-0

Partia Angielska

Korchnoi, Viktor -- Petrosian, Tigran V
Candidates sf2 (Round 3) Odessa UKR 1974 1-0 A17
1.c4 Sf6 2.Sc3 e6 3.Sf3 b6 4.e4 Partia Angielska.
4...Gb7 5.He2 Po 5.d3 c5 czarne szybko wyrównywały.
5...c5 Grano także 5...Gb4 6.e5 Sg8 7.d4 Stein-Smyslov, Moscow 1972.
6.e5 Sg8 7.d4

7...Gxf3 Dyskusyjna decyzja. Wymiana gońca białopolowego nie ułatwiła czarnym dalszej obrony. Mała operacja wymienna 7...cxd4 8.Sxd4 Sc6 9.Sxc6 a6 10.Sd6+ Gxd6 11.exd6 Sd4 12.Hd3 Sf5 prawdopodobnie pozwalała uzyskać wyrównanie.
8.Hxf3 Sc6 9.d5 Sxe5 Na 9...Sd4 białe grały 10.Hd3 d6 11.Gf4 z przewagą.
10.Hg3 d6 11.Gf4 Sg6? Czarne mają problem z zakończeniem rozwoju. Po 11...Se7 12.Gxe5 Sf5 13.Hf3 dxe5 14.dxe6 fxe6 15.Gd3 Sd4 16.Hh5+ Kd7 17.Hxe5 Hf6 18.He4 Wb8 19.O-O Gd6 miały szansę na stabilizację pozycji.
12.dxe6 fxe6 13.O-O-O Sxf4 14.Hxf4 g6 Jeśli 14...Sf6 15.g3 Ge7 16.Gg2 Wc8, to 17.Gh3 z przewagą.
15.He4 Ale nie 15.Se4?? Gh6 ze zdobyciem hetmana.
15...Sf6 Ewakuacja króla 15...Kf7 nie mogła się powieść 16.Hb7+ Se7 17.Se4 d5 18.cxd5 exd5 19.Gc4.
16.Hxe6+ He7 17.Wxd6 Hxe6 18.Wxe6+ Kf7 19.Wc6 Wc8 20.Wxc8 Gh6+ 21.Kc2 Wxc8 22.Ge2 Wd8 23.Kb3 Zapewne obiektywnie silniejsze było 23.Wd1 Wxd1 24.Gxd1 Ke6 25.g3, ale walka meczowa ma swoje wymagania.
23...Wd2 Goniec mógł zostać przeniesiony na pole e5: 23...Gf4 24.g3 Ge5.
24.Wd1

24...Se8 Po wymianie wież 24...Wxd1 25.Gxd1 Ke7 białe grały 26.g3 Gg7 27.f4 Kd7 28.Kc2 Se8 29.Kd3 Sd6 30.b3.
25.Wxd2 Gxd2 26.Sb5 a6 27.Sc3 Gxc3 28.Kxc3 a5 29.Gd3 Sf6 30.f4 Sh5 31.g3 Sf6 32.Kd2 e8?! Brak piona skazuje czarne na porażkę, np. 32...Kg7 33.Ge2 h6 34.Ke3 g5 35.h3 Kf7 36.Kf3 Ke6 37.Gd1 Se8 38.fxg5 hxg5 39.h4 gxh4 40.gxh4 i wolny pion na kolumnie "h" wiąże siły czarnych figur.
33.g4 Sd6 34.Ke3 Ke6 35.h4 Kf7 36.b3 Kg7 37.g5 Kf7 38.f5 gxf5 39.Kf4 Kg6 40.a4

40...Se4 Właściwie jest to forma kapitulacji, gdyż końcówka pionowa jest wygrana dla białych. Jednak alternatywa 40...Kh5 41.Ke5 Se4 42.Kxf5 Sf2 43.Gc2 Kxh4 44.Ke5 Kxg5 45.Gxh7 Sd1 46.Kd6 Kf4 47.Kc6 Ke5 48. Kxb6 Kd6 49.Kxa5 też nie dawała nadziei.
41.Gxe4 fxe4 42.Kxe4 Kh5 43.Kf5! Kxh4 44.g6 hxg6+ 45.Kxg6 Kg4 46.Kf6 Kf4 47.Ke6 Ke4 48.Kd6 Kd4 49.Kc6 Kc3 50.Kxb6 Kxb3 51.Kb5 Czarne poddały partię, po 51.Kb5 Kc3 52.Kxc5 Kd3 53.Kb5 Kd4 54.c5 biały pion zostanie przemieniony w hetmana.
1-0

Obrona Sycylijska

Korchnoi, Viktor -- Petrosian, Tigran V
Candidates sf2 (Round 5) Odessa UKR 1974 1-0 B39i
1.c4 c5 2.Sf3 g6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Gg7 4...Sf6 5.Sc3 d5 6.Gg5 Petrosian-Korchnoi, Curacao (ct) 1962.
5.e4 Sf6 6.Sc3 Sc6 7.Ge3 Obrona Sycylijska System Maroczego.
7...Sg4 8.Hxg4 Sxd4 9.Hd1 Se6 10.Hd2 d6 Dopuszczalna jest natychmiastowa roszada:
Geller, Efim P -- Hernandez Onna, Roman 0-1 (34 pos.) Las Palmas-05, 1976 10...O-O 11.Ge2 d6 12.O-O b6 13.Wfe1 Gb7 14.Gf1 a5 15.Wad1 Wc8.
11.Ge2 Ha5 Solidne 11...Gd7! częściej znajduje amatorów:
Ardiansyah, Haji -- Averbakh, Yuri L 0-1 (45 pos.) Jakarta International, 1979 11...Gd7 12.O-O Ha5 13.f4 Gc6 14.f5 Sc5 15.f6 exf6 16.Wac1 O-O 17.b4 Hxb4 18.Hxd6 Sa6 19.Hxb4 Sxb4 20.Gc5 a5 ) Unzicker, Wolfgang -- Velimirovic, Dragoljub 1/2-1/2 (93 pos.) Keres Memorial-01, 1977 11...Gd7 12.O-O Ha5 13.Wfc1 Sc5 14.f3 Sa4 15. Gd4 Gxd4+ 16.Hxd4 Hc5 17.Hxc5 Sxc5 18.Sd5 Wc8 19.b4 Se6 20.Wd1 Sc7.
12.Wc1 Gd7 13.O-O Sc5 14.Gh6! Podkreślić należy walor zaskoczenia w meczu. W praktyce turniejowej większe uznanie zyskało np. 14.Gf3:
Ghaem Maghami, Ehsan -- Khusenkhojaev, Muhammad 1/2-1/2 Teheran ECO Cup, 2014 14.Gf3 Sa4 15.Gd4 Gxd4 16.Hxd4 He5 17.Hd2 Sxc3 18.Wxc3 O-O 19.c5 Gb5 20.Wfc1 Wfd8 21.Hc2 Gc6 22.g3 dxc5 23.Wxc5.
14...O-O Zamiast wymiany gońca wchodzi w rachubę jego aktywizacja: 14...Ge5 15.Wc2 Gxc3 16.Wxc3 Sxe4 17.Hd4 He5 18.Hxe5 dxe5 z dobrymi szansami.
15.Gxg7 Kxg7 16.b3! Białe zamierzają grać 17.Hb2! e5 18.b4 Hb6 19.Sd5.
16...Gc6 17.Wfe1 Se6 Wchodziło w rachubę 17...Wad8. Oczywiście nie należało grać 17...Sxe4?? 18.Sxe4 ze stratą skoczka.
18.Gg4 Wad8 Czarne mogły przenieść aktywność na skrzydło królewskie 18...Hg5 19.Hxg5 Sxg5 20.h4 h5 21.Gxh5 Wh8 22.hxg5 Wxh5 (23.f4 e5 24.g3 Wah8) 23.f3 Wxg5 24.Sd5 We8 25.Sf4 e5 26.Sd5 f5.
19.We3 Sf4 Po 19...Hg5 20.Gxe6 fxe6 było 21.Hd4+ z następnym Hxa7.
20.g3 h5 21.Hb2 hxg4 22.Sd5+ e5 23.gxf4 Wde8 Znany z operatywności w grze środkowej Petrosjan manewruje nie kusząc się na zbędne uproszczenia. Po 23...Gxd5 24.exd5 ( 24.cxd5 f6 25.Wg3 Hb4 ) 24...f6 25.Wg3 (25...exf4 26.Wxg4 Wde8 27.Wxf4 We5) 25...Hc7 26.Wxg4 Hd7 27.h3 Hf5 28.fxe5 fxe5 29.f4 Wde8 30.Kh2 Wh8 31.Wcg1 Kf7 32.Hg2 białe wywierały silny nacisk.
24.Wg3

24...Gd7 25.Wd1 f6 26.fxe5 Wxe5 Bicie pionem 26...fxe5 (26...dxe5 27.h3 Wh8 28.He2 Wxh3 29.Wxh3 gxh3 30.Sxf6 Kxf6 31.Wxd7 ) 27.Sc3 We6 28.Wgd3 Hc7 29.He2 Hc5 30.Sd5 Wf7 31.W1d2 We8 32.Se3 Wf4 dawało białym przewagę 33.Wxd6 Gc6 34.Sd5.
27.Sc3 Hc5 28.Hd2 f5 29.Hxd6 Hxd6 30.Wxd6 Gc6 Czarne zapewne liczyły na 30...Ge6 31.h3 fxe4 32.hxg4 a5 33.a3 Wf4.
31.f3 Silne było 31.h3 fxe4 32.hxg4 a5 (gorsze 32...a6 33.Wd4 We7 34. b4 Wef7 35.b5 Wd7 36.Wxd7+ Gxd7 37.bxa6 bxa6 38.Sxe4) 33.a3 Wf4 34.Sd1 We8 35.Se3.
31...Kh6?? Lepsze 31...a5 32.fxg4 fxe4 33.We3 Wee8 34.Sd5 Wf3 35.g5 We5 36.h4 Wxd5 37.cxd5 Wxe3 38.dxc6 bxc6 39.Wxc6 a4 z kontrgrą.

32.f4! Wee8 33.exf5 Gf3 34.Wxg6+ Kh7 35.Wg5 We1+ 36.Kf2 Wh1 37.Wh5+ Kg7 38.Sd5 Wa1 39.f6+ Kg6 40.Wg5+ Kf7 41.Wg7+ Ke6 42.We7+ Kf5 43.We5+ Czarne poddały się, gdyż ponoszą poważne straty materialne - 43.We5+ Kg6 44.h3 Gxd5 45.Wxd5 Wxa2+ 46. Ke3 Wb2 47.Wb5 Wxf6 48.hxg4.
1-0

Adam Umiastowski

Partie: (games)

Vistula Chess Monthly

Logo Vistula