Felietony 2020

Wiktor Korcznoj (49)

W czerwcu 2016 roku zmarł słynny szachista Wiktor Korcznoj (ur. 23.03.1931 zm. 6.06.2016).
W 1959 roku Korcznoj wygrał turniej międzynarodowy w Krakowie, w sumie należał do czołówki światowej ponad 30 lat. Będziemy regularnie przytaczać charakterystyczne dla Korcznoja partie, rozpoczynając od lat młodzieńczych.
Publikacje na temat Wiktora Korcznoja w Szachowej Vistuli.

Wiktor Korcznoj Zbiór artykułów

W 1973 roku Wiktor Korcznoj zwyciężył w Turnieju Międzystrefowym w Leningradzie, swoim rodzinnym mieście. Obaj z Anatolijem Karpowem zgromadzili po 12,5 pkt. dzieląc pierwszą lokatę. Wynik ten dawał awans do meczu pretendentów. Kontynuujemy prezentację zwycięskich pojedynków Korcznoja.

Turniej Interzonal (Międzystrefowy)
Leningrad RUS, 1973.06.03 - 1973.06.27 1973

1-2. Korchnoi, Viktor Karpov, Anatoly (13,5) 3. Byrne, Robert E (12,5) 4. Smejkal, Jan (11) 5-6. Huebner, Robert Larsen, Bent (10) 7. Kuzmin, Gennadi P (9,5) 8-10. Tal, Mikhail Gligoric, Svetozar Taimanov, Mark E (8,5) 11-12. Quinteros, Miguel A. Radulov, Ivan (7,5) 13-14. Uhlmann, Wolfgang Torre, Eugenio (7) 15. Rukavina, Josip (6,5) 16. Tukmakov, Vladimir B (6) 17. Estevez, Guillermo (4,5) 18. Cuellar Gacharna, Miguel (1,5)

Tabela turniejowa

Partie komentowane (2)

Wiktor Korcznoj - Robert Byrne | Wiktor Korcznoj - Iwan Radułow | Wiktor Korcznoj - Eugenio Torre | Guillermo Estevez - Wiktor Korcznoj | Wiktor Korcznoj - Robert Huebner | Partie komentowane (1)

Obrona Królewsko-Indyjska

Korchnoi, Viktor -- Byrne, Robert E
Interzonal (Round 9) Leningrad RUS 1973.06.14 1-0 E97e

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.Sf3 O-O 6.Ge2 e5 7.O-O Sc6 Obrona Królewsko-Indyjska, wariant malowniczo nazwany Mar del Plata.
8.d5 Se7 9.Gd2 c5 Innym popularnym planem jest 9...Sh5. Zobaczmy kilka przykładów:
Korchnoi, Viktor -- Geller, Efim P 1/2-1/2 (54 pos.) URS-ch41, 1973 9...Sh5 10.g3 f5 11.exf5 Sxf5 12.Se4 Sf6 13.Gg5 h6 14.Gxf6 Gxf6 15. Gd3 Gg7 16.Kg2 b6 17.h4 Gd7 18.Wh1 He7 19.h5 g5 20.Gc2 Wf7.
Taimanov, Mark E -- Spassky, Boris V. 0-1 (42 pos.) URS-ch41, 1973 9...Sh5 10.Wc1 f5 11.exf5 Sxf5 12.Se4 Sf4 13.We1 Sxe2+ 14.Hxe2 b6 15. b4 h6 16.Gc3 Gd7 17.Hd3 g5 18.Sfd2 g4 19.Sf1 He7 20.c5 Hf7.
Melkumyan, Hrant -- Smirin, Ilia 0-1 (39 pos.) World Blitz 2018, 9...Sh5 10.We1 f5 11.Wc1 fxe4 12.Sxe4 Sf4 13.Gf1 Gg4 14.Wc3 Sf5 15.h3 Gxf3 16.Wxf3 Sd4 17.Wg3 c6 18.dxc6 bxc6 19.Wa3 d5 20.cxd5 cxd5.
10.dxc6 W partii Sadler, Matthew D -- McFarland, Robert S 1-0 (55 pos.) BCF Ch 82nd, 1995 grano 10.Wb1 Se8 11.b4 b6 12.Hc1 f5 13.bxc5 bxc5 14.Wb3 Sf6 15.Sg5 Sxe4 16.Scxe4 fxe4 17.g4 Kh8 18.Sxe4 Sg8 19.Gg5 Hc7 20.Hb2 h6.
10...bxc6 11.Gg5 Ge6 Korcznoj ocenił ten ruch jako nieudany, proponując 11...Gb7. W konsekwencji to posunięcie było stosowane przez całe lata. Zobaczmy dwa przykłady:
Ioseliani, Nana -- Piket, Jeroen 1/2-1/2 Spijkenisse, 1989 11... Gb7 12.c5 d5 13.exd5 Sfxd5 14.Se4 Gc8 15.Gc4 f6 16.Gd2 Kh8 17.h3 Ge6 18.He2 g5 19.b4 Sg6 20.Sd6 Hd7 21.Wfd1 a6 22.Sh2 Wg8.
Lechtynsky, Jiri -- Trapl, Jindrich 1/2-1/2 (58 pos.) CSR Ch, 1980 11...Hc7 12.Wc1 Wb8 13.b3 h6 14.Gxf6 Gxf6 15.c5 dxc5 16.Sa4 Gg4 17.Gc4 Wfd8 18.He2 Sc8 19.Sxc5 Sd6 20.Gd3 Gg5.
12.c5

12...Se8 Dla utrzymania równowagi niezbędne było 12...d5 13.Sxe5 Hc7 14.exd5 Sexd5 15.Sxd5 Gxd5 16.Gf4 Sh5 17.Gxh5 Gxe5 18.Gxe5 Hxe5 19.Gf3 Wad8.
13.cxd6 Sxd6 14.Ha4 f6 15.Ge3 Hc7 16.Wac1 Wfb8 17.Wfd1 Gf8 Ważna jest odpowiedź na pytanie, co białe by grały na 17...Wxb2, odpowiedź jest prosta, po 18.Ha3 Wxe2 19.Wxd6 Wxe3 20.Wxe6 Wd3 21.Wxe7 czarne zostawały bez figury.
18.Wd2 Sec8 19.Sd5 Hf7 Pewną nadzieję mogło nieść bicie gońcem 19...Gxd5 20.exd5 Sb6, jednak 21.Ha6 c5 22.Wxc5 Hd8 23.Wc6 Sf5 24.Gc4 dawało białym inicjatywę.
20.Hxc6 Sxe4 Po wymianie 20...Gxd5 21.Wxd5 Hb7 22.Hxb7 Wxb7 23.b3 biale zachowywały przewagę piona..
21.Sxf6+ Sxf6 Czarne przyjmują poświęcenie, po 21...Hxf6 22.Hxe4 Sd6 z następną wymianą hetmanów 23.Hxe5 Hxe5 24.Sxe5 Sf5 25.Gg5 Wc8 26.Wcd1 h6 27.Gf6 Gb4 oraz wież 28.Wd8+ Wxd8 29.Wxd8+ Wxd8 30.Gxd8 Gxa2 powstawała końcówka lekkofigurowa z przewagą piona u białych.
22.Sg5 Gd7 23.Ha6 He7 24.Gc5 Hg7 25.Hc4+ Kh8 26.Sf7+ Kg8 27.Sxe5+ Kh8 28.Gxf8 Czarne poddały się ze względu na 28...Hxf8 29.Sxd7 29.Wxd7 Sxd7 30.Sxd7 Sb6 31.Hc3+ Hg7 32.Hxg7+ Kxg7 33.Sxb8 Wxb8 34.Wc7+ Kh8 35.Wxa7.
1-0

Gambit Hetmański

Korchnoi, Viktor -- Radulov, Ivan
Interzonal (Round 13) Leningrad RUS 1973.06.21 1-0 D28c

1.d4 d5 2.c4 dxc4 Gambit Hetmański Przyjęty.
3.Sf3 Sf6 4.e3 e6 5.Gxc4 c5 6.He2 Sc6 7.O-O a6 8.Sc3 Hc7 9.d5 exd5 10.Sxd5 Sxd5 11.Gxd5 Gd6 12.b3 O-O 13.Gb2 Gg4 14.h3 Gh5 15.Wfd1 Wfe8 16.Wd2 Wad8 17.Wad1

18...Sd4 Czarne forsują wydarzenia, po 17...Ge7 18.Ge4 Gg6, albo 17...Gf8 18.g4 Gg6 gra miała wyrównany charakter.
18.Gxd4 Gh2+ 19.Kh1 Wxd5 20.g4 Gg6 Druga możliwość 20...cxd4 21.Sxh2 Gg6 także dawał przewagę białym 22.Wxd4 Wxd4 23.Wxd4 z przewagą piona.
21.Sxh2 cxd4 22.Wxd4 Ge4+ 23.f3 Wxd4 24.Wxd4 Gc6 25.Hf2 a5 Czarne mogły grać 25...h6 26.Kg2 Gb5 27.a4 Gc6 28.Sf1 b5 29.Hd2 bxa4 30.bxa4 Wb8, albo 25...Gb5 26.Kg2 h6 27.a4 Gc6 28.Sf1 b5.
26.Kg2

26...g6? Osłabienie pozycji szybko da się czarnym we znaki. Po 26...h6 27.Sf1 Wd8 28.Hb2 Wxd4 29.exd4 Hd6 pozycja nie miała widocznych defektów.
27.Hd2 Ustawienie hetmana za wieżą podnosi walory pozycji, mozna było także grać 27.Sf1 He5 28.e4 h5 29.Sd2 b5 30.Sf1.
27...He7 Lepsze 27...He5 28.e4 f5 29.exf5 gxf5 30.Hg5+ Kf7 31.Hxf5+ Hxf5 32.gxf5 Kf6 33.Kf2 Kxf5, gdyz momo przewagi piona biale nie miały łatwego zadania ze względu na brak słabości w obozie czarnych.
28.e4 f5 W dalszym ciągu należało grać hetmanem 28...He5 29.h4 h5 30.Wd6 Kf8 31.Kh3 Ke7.
29.gxf5 Jeszcze silniejsze było 29.exf5 i na 29...He1 białe wymieniały hetmany 30.Hxe1 Wxe1 31.Kg3 Wg1+ i ruszały królem do ataku 32.Kf4 Wg2 33.Sf1 Wxa2 34.Sd2 a4 35.Wd8+ Kf7 36.bxa4 gxf5 37.Kxf5.
29...gxf5 30.exf5 He2+ Pewne szanse na stworzenie komplikacji niosło 30...h5 31.Kf2 He5.
31.Kg3 Hxd2 32.Wxd2 a4 33.Sg4 We1 34.Kf4 Wb1 35.Se5 Kg7 36.Wd6 1-0

Obrona Benoni

Korchnoi, Viktor -- Torre, Eugenio
Interzonal (Round 15) Leningrad RUS 1973 1-0 A75

1.d4 c5 2.d5 g6 3.e4 d6 4.c4 Gg7 5.Sc3 Sf6 6.Sf3 O-O 7.Ge2 Struktury indyjskie posiadają cechę zmienności. Powstała jedna z pozycji Obrony Królewsko-indyjskiej.
7...e6 8.O-O exd5 9.cxd5 a6 10.a4 Nastąpiło przejście do struktury debiutu Obrony Benoni.
10...Gg4 11.Gf4 We8 12.Sd2 Gxe2 13.Hxe2 Sh5 14.Ge3 Sd7 15.a5 He7 16.Wac1

16...Wf8 Wieża powinna pozostać na f8, zaś miejscem przejawienia aktywności powinno być skrzydło hetmańskie 16...b5 17.axb6 Sxb6 18.Wa1 a5.
17.g4 Shf6 18.Gg5 b5 19.axb6 Sxb6 20.Hf3 h6 21.Gh4 He5 Centralizacja hetmana niczego nie zmienia, tymczasem po 21...a5 22.b3 Wfb8 23.h3 Sbd7 24.He2 Wb4 25.Wfe1 g5 26.Gg3 Se8 pojawiała się szansa wymiany pionów na skrzydle hetmańskim z uproszczeniami, np. 27.Sd1 a4 28.bxa4 Ge5 29.Se3 Gxg3 30.fxg3 Waxa4.
22.Wcd1 Sfd7 23.Kh1 Wfe8 24.Gg3 He7 25.Wfe1 Se5 26.He2 c4 27.f4 Sd3 28.Sxc4 Sxc4 29.Wxd3 Wab8 30.Wf3 Wec8 Pozycja pozostaje równa. Równorzędnym rozwiązaniem było 30...Hc7 31.Sd1 Gxb2 32.h4 a5 z ożywioną grą.
31.Sd1 Druga posunięcie 31.Sa4 Hb7 32.b3 Sa5 33.Gf2 Hb4 34.Wb1 We8 także prowadziło do równej gry.
31...Sxb2 Dobrym rozwiązaniem było 31...Gxb2 32.e5 a5 33.e6 a4 34.Sxb2 Wxb2 z równą grą.
32.e5 Sxd1 33.Wxd1

33...Wb5? Wypad wieży miał na celu ochronę piona, jednak należało na wstępie wymienić piony 33...dxe5 34.fxe5 i dopiero wtedy 34...Wb5 35.Wfd3 Hb7 36.Kg1 Wb2 37.W1d2 Wxd2 38.Wxd2 a5 z równowagą.
34.e6 Wb2? Z analizy wynika, że czarne wciąż były zdolne do skutecznej walki o remis. Kluczem do osiągnięcia remisu były wymiany 34...fxe6 35.Hxe6+ Hxe6 36.dxe6 h5 37.gxh5 Wxh5 38.Wxd6 po czym 38...a5 pokazuje, ze obie strony mają atuty, jednak szanse sa w przybliżeniu równe.
35.Hxa6 Wcc2 Zdwojenie wież na drugiej linii zazwyczaj daje korzyści, jednak czarne dobrze bronia piona h2 i o wyniku decyduje wolny pion.
36.f5! gxf5 37.Hxd6 Hxd6 38.Gxd6 fxe6 39.dxe6 Gf8 Ostatnią szansę dawało bicie na g4: 39...fxg4 40.e7 Wc8 41.Wf5 We2 42.Gb4 Kh7 43.Wf8 Wxf8 44.exf8=H Gxf8 45.Gxf8 h5 i końcówka z przewagą gońca nie jest łatwa do wygrania dla czarnych.
40.Ge5 fxg4 41.Wg1 h5 42.Gxb2 Wxb2 43.We3 1-0

Obrona Francuska

Estevez, Guillermo -- Korchnoi, Viktor
Interzonal (Round 16) Leningrad RUS 1973.06.25 0-1 C08h

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 Obrona Francuska System Tarrascha.
3...c5 4.exd5 exd5 5.Sgf3 a6 6.dxc5 Gxc5 Obecność izolowanego centralnego piona wyznacza strategię stron. Z jednej strony pion jest potencjalną słabością, wymagającą obrony, z drugiej strony czarne mogą go użyć jako tarana. Za osłoną piona czarne figury mają sporo przestrzeni na manewry.
7.Sb3 Ga7 8.Ge2 Sf6 9.O-O Sc6 10. Gg5 O-O 11.c3 We8 12.Sbd4 Białe ustanawiają kontrolę w centrum blokując centralnego piona.
12...Hd6 13.Gxf6 Wymiana gońca na skoczka nie ma większego uzasadnienia, poza likwidacją obrońcy piona d5. Uniemożliwia w ten sposób wypad skoczka na e4.
13...Hxf6 14.Gd3 Gg4 15.Hd2 Kh8 16.Gc2 g6 17.Wae1 Kg7 18.Gb3 Białe biorą na cel izolowanego piona.
18...Gxf3 19.Sxf3 d4! Jeden ze sposobów wykorzystania energii wolnego piona - przełom!
20.cxd4 Sxd4 21.Sxd4 Gxd4 22.g3 Gxb2 23.Hd7 Wxe1 24.Wxe1 Gd4 Białe biorą na cel punkt f7, czarne punkt f2. Pozycja pozostawała równa także po 24...Wd8 25.He7 Gd4 26.Hxf6+ Kxf6 27.Kg2 Wd7.
25.We2 b5 26.Wd2 Grając 26.Kg2 Wa7 27.Hd5 Wc7 28.h4 h5 i teraz 29.Wd2 czarne utrzymywały równowagę.
26...Gb6 27.Hb7 Wd8 Dobre było 27...We8 28.Gd5 g5 29.Gf3 We7 30.Hd5 We5 31.Hd6 We6 32.Hd5 h6.

28.We2? To posunięcie nie zdaje egzaminu. Należało wybrać 28.Wc2 np. 28...h5 29.h4 Wd6 30.We2 Wc6 31.Kg2 Wc7 32.Hd5 z równymi szansami.
28...We8 29.Wd2 a5?! Lepsze 29...We7 30.Hd5 We5 31.Hd3 Wf5 z wyraźną przewagą.
30.Kg2 We7 31.Hd5 a4 32.Gd1 We5 33.Hd6 We6 34.Hd5 Hc3 35.Gg4? Manewr 35.Wd3 Hb4 36.h4 h5 37.Wf3 wygląda na korzystniejszy.
35...Wf6 36.Gd7? Pogarsza sytuację, lepsze 36.f4 b4 37.Wd3 He1 38.Wd1 Hf2+ 39.Kh3 h5 40.Gd7, choć po 40...a3 czarne zagrażają przełomem i doprowadzeniem wolnego piona do pola a1.
Lepsze było także 36.Gd1 Wf5 37.Hd6 Gc5 38.Hd8 b4 39.Wc2 (39.Gxa4?? Hf3+ 40.Kf1 Hh1+ 41.Ke2 We5+ 42.Kd3 He4 mat) 39...He1 40.Gf3 b3 41.axb3 axb3, choć wolny pion czarnych stwarza ogromne zagrożenie.

36...Gc5? Czarne nie wykorzystują okazji do realizacji przewagi: 36...b4 37.We2 b3 38.axb3 a3 i białe mogą tylko biernie czekać na dalsze wydarzenia. Posunięcie w partii wyrównuje szanse, obaj gracze byli już w silnym niedoczasie.
37.We2? Proste bicie piona 37.Gxb5 h5 38.h4 Gb6 39.Gc4 całkowicie wyrównywało szanse.
37...Wd6 38.Hb7 Wb6?! Groźniejsze dla białych było 38...Hd4 39.Gxb5 Wf6 40.He4 Wxf2+ 41.Kh3 Hxe4 42.Wxe4 Wb2 43.Gc4 (43.Gxa4 Gg1) 43...h5 44.We2 a3, przewaga piona wciąż daje szansę na zwycięstwo.
39.Hc7?? Katastrofa, białe nie zdążyły wypatrzeć prostej drogi do remisu: 39.He4 Wf6 40.Wc2 Wxf2+ 41.Wxf2 Gxf2 42.Gxb5 Gc5 43.Gxa4 Hd2+ 44.Kh3 Hxa2=.
Posunięcie w partii przegrywa natychmiast 39.Hc7 Wf6 40.He5 (40.f4 Hd4 41.He5 Hxd7 42.Hxc5 Hb7+ 43.Kf2 b4) 40...Hxe5 41.Wxe5 Wxf2+ 42.Kh1 Wxa2.
0-1

Obrona Sycylijska

Korchnoi, Viktor -- Huebner, Robert
Interzonal (Round 17) Leningrad RUS 1973.06.27 1-0 B37j

1.c4 Sf6 2.Sc3 c5 3.Sf3 g6 4.e4 Gg7 5.d4 cxd4 6.Sxd4 Sc6 7.Sc2 Obrona Sycylijska System Maroczego.
7...d6 8.Ge2 Sd7 9.Gd2 Sc5 10.b4! Se6 11.Wc1 O-O 12.Sd5 Sed4 13.Sxd4 Sxd4 14.Gg5 We8 15.O-O Ge6 16.We1 Sxe2+ 17.Wxe2 Hd7 18.Wd2 Gxd5 19.Wxd5! Z groźbą c4-c5.
19...He6 20.Hd3 Wac8 21.Ge3 a6 22.h3 Wf8 23.g4 Hf6?! Podjęcie wyzwania 23...h5 24.gxh5 Hxh3 25.Hf1 Hh4 26.Hg2 e6 27.Wxd6 Gb2 28.Wcd1 Hxh5 gwarantowało czarnym równowagę.
24.Gg5 Hb2 Czarne nie zdecydowały się na wycofanie hetmana 24...He6 25.Kg2 h6 26.Ge3 g5 27.a4 Ge5 z równymi szansami.
25.a3

25...Wc7 Lepsze 25...Ge5 26.Wb1 Ha2 27.Gxe7 Wfe8 28.Gxd6 Gxd6 29.Wxd6 Hxc4 30.We1 Hxd3 31.Wxd3 Wc4, w końcówce czterowieżowej białe mają piona przewagi, ale wynik nie jest przesądzony.
26.c5! Wfc8? Prowadzi do przegranej pozycji. Więcej szans na ratunek dawało 26...We8 27.Ge3 h6 28.Kg2 Kh7 29.Wd1 Wc6. Walka mogła jeszcze się toczyć po 26...h6 27.Ge3 Wfc8 28.Kg2 Kh7 29.Wb1 Ha2 30.Wd1 Ge5 31.h4 Hb2 32.h5 g5.
27.Kg2 Gf8 28.cxd6 exd6 Malownicza pozycja powstawała po wymianie wież: 28...Wxc1 29.Gxc1 Wxc1 30.d7 e6 31.d8=H exd5 32.H8xd5 Wc6, nietypowy materiał, białe miały dwa hetmany, czarne hetmana, wieżę i gońca. Pozycja wygrana dla białych, ale wymagająca jeszcze starań.
29.Wxc7 Wxc7 30.e5! Wc2 Czarne przegrywają, gdyż nie mogą bić na e5: 30...dxe5 31.Wd8 Kg7 32.He3 Hc3 33.Gh6+ Kf6 34.Hg5+ Ke6 35.Gxf8 z przewagą figury.
31.Gd2 dxe5 32.Wd8 Kg7 33.He3 Ge7 34.Hh6+ Kf6 35.Hh4+ Ke6 36.We8 Wxd2 37.Hxe7+ Kd5

38.Wd8+ Eksponowana pozycja czarnego króla nasuwa myśli o forsownym macie. Przy wyborze 38.Hxf7+ Ke4 39.Hf3+ Kd4 40.Wd8+ Kc4 41.Wc8+ Kd4 42.He3+ Kd5 43.Wd8+ Kc4 44.Wxd2 białe zdobywały wieżę i szybko wygrywaly.
Po 38.Hxf7+ czarne mogły odchodzić królem na kilka sposobów:
38...Kc6 39.Hc4+ Kd7 40.He6+ Kc7 41.Wc8 mat.
38...Kd6 39.He6+ Kc7 40.Wc8 mat.
38...Kd4 39.Wd8+ Kc3 40.Wc8+ Kd3 41.Hc4 mat.
38...Kc6 Czarne poddały partię wobec mata 38...Kc6 39.Hc5 mat.
Nawet najlepsza odpowiedź nie gwarantowała remisu. Po 38...Ke4 39.Hxb7+ Kf4 40.Hxf7+ Kg5 41. He7+ Kh6 42.g5+ Kh5 43.Hxh7+ Kxg5 44.He7+ Kf5 45.Hf7+ Kg5 46.h4+ Kxh4 47.Hf6+ Kh5 48.Wh8+ Kg4 nastepowało 49.Wh4 mat.
Ucieczka króla 38...Kc4 39.Hxf7+ Kb5 (39...Kc3 40.Wc8+ Kd3 41.Hc4 mat) 40.Hxb7+ Ka4 41.Hxa6+ Kb3 42.He6+ Kc2 43.Hc4+ Kb1 prowadziła do przegranej końcówki hetmańskiej 44.Wxd2 Hxd2 45.b5.
1-0

Adam Umiastowski

Partie: (games)