Felietony 2017
Wiktor Korcznoj (10)
W czerwcu 2016 roku zmarł słynny szachista Wiktor Korcznoj (ur.
23.03.1931 zm. 6.06.2016).
W 1959 roku Korcznoj wygrał turniej międzynarodowy w Krakowie, w sumie należał
do czołówki światowej ponad 30 lat. Będziemy regularnie przytaczać
charakterystyczne dla Korcznoja partie, rozpoczynając od lat
młodzieńczych.
Publikacje na temat Wiktora
Korcznoja w Szachowej Vistuli.
Wiktor Korcznoj Zbiór artykułów
Korcznoj drugi na 28. championacie kraju w Moskwie 1961
Rok 1961 dla Wiktora Korcznoja był dobry, w rozgrywanych w Moskwie mistrzostwach kraju zajął drugie miejsce, za Tigranem Petrosjanem.
28. Mistrzostwa ZSSR
Moskwa 1961
| M. | Nazwisko, | Imię | Tyt. | Lat | Fed. | Pkt. | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 |
| 1: | Petrosian, | Tigran V | gm | 31 | URS | 13.5 | X | 1 | 0 | = | 1 | = | = | 1 | = | 1 | 1 | = | = | 1 | 1 | 1 | = | = | 1 | = |
| 2: | Korchnoi, | Viktor | gm | 30 | URS | 13.0 | 0 | X | = | = | 0 | 1 | = | 1 | = | 1 | 1 | 1 | = | 1 | = | = | = | 1 | 1 | 1 |
| 3: | Stein, | Leonid | gm | 26 | URS | 12.0 | 1 | = | X | 1 | = | 1 | = | 0 | 0 | = | 0 | 1 | = | = | 1 | 1 | 1 | = | = | 1 |
| 4: | Geller, | Efim P | gm | 35 | URS | 12.0 | = | = | 0 | X | 1 | = | = | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | = | 1 | = | 1 | 1 | = | = | 1 |
| 5: | Smyslov, | Vasily | gm | 39 | URS | 11.0 | 0 | 1 | = | 0 | X | = | = | = | 1 | 1 | = | = | = | = | 1 | = | = | 1 | = | = |
| 6: | Spassky, | Boris V | gm | 24 | URS | 11.0 | = | 0 | 0 | = | = | X | 1 | 0 | 0 | = | 1 | 1 | = | 1 | = | 1 | = | 1 | = | 1 |
| 7: | Averbakh, | Yuri L | gm | 39 | URS | 10.5 | = | = | = | = | = | 0 | X | = | 0 | 1 | 1 | = | = | = | = | = | = | = | 1 | 1 |
| 8: | Polugaevsky, | Lev | gm | 26 | URS | 10.5 | 0 | 0 | 1 | 0 | = | 1 | = | X | 0 | = | = | = | = | 1 | = | 1 | = | 1 | 1 | = |
| 9: | Simagin, | Vladimir | gm | 41 | URS | 10.0 | = | = | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | X | = | = | 0 | = | = | 1 | 0 | 0 | 1 | = | = |
| 10: | Taimanov, | Mark E | gm | 35 | URS | 10.0 | 0 | 0 | = | 0 | 0 | = | 0 | = | = | X | 1 | 1 | 1 | 0 | = | 1 | 1 | 1 | 1 | = |
| 11: | Furman, | Semyon | gm | 40 | URS | 9.5 | 0 | 0 | 1 | 1 | = | 0 | 0 | = | = | 0 | X | = | 1 | 1 | = | = | 1 | 0 | = | 1 |
| 12: | Bronstein, | David I | gm | 36 | URS | 9.0 | = | 0 | 0 | 1 | = | 0 | = | = | 1 | 0 | = | X | 1 | 0 | 1 | = | = | 0 | 1 | = |
| 13: | Boleslavsky, | Isaac | gm | 41 | URS | 9.0 | = | = | = | = | = | = | = | = | = | 0 | 0 | 0 | X | = | = | = | = | 1 | = | 1 |
| 14: | Gufeld, | Eduard | gm | 24 | URS | 8.0 | 0 | 0 | = | 0 | = | 0 | = | 0 | = | 1 | 0 | 1 | = | X | 1 | = | 0 | = | 1 | = |
| 15: | Cherepkov, | Alexander V | im | 40 | URS | 7.5 | 0 | = | 0 | = | 0 | = | = | = | 0 | = | = | 0 | = | 0 | X | 1 | 1 | 1 | 0 | = |
| 16: | Lutikov, | Anatoly S | gm | 27 | URS | 7.5 | 0 | = | 0 | 0 | = | 0 | = | 0 | 1 | 0 | = | = | = | = | 0 | X | = | = | 1 | 1 |
| 17: | Tarasov, | Vitaly | - | 37 | URS | 7.0 | = | = | 0 | 0 | = | = | = | = | 1 | 0 | 0 | = | = | 1 | 0 | = | X | 0 | 0 | = |
| 18: | Borisenko, | Georgy K | cgm | 38 | URS | 6.5 | = | 0 | = | = | 0 | 0 | = | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | = | 0 | = | 1 | X | = | 0 |
| 19: | Khasin, | Abram | im | 38 | URS | 6.5 | 0 | 0 | = | = | = | = | 0 | 0 | = | 0 | = | 0 | = | 0 | 1 | 0 | 1 | = | X | = |
| 20: | Bannik, | Anatolij | - | 39 | URS | 6.0 | = | 0 | 0 | 0 | = | 0 | 0 | = | = | = | 0 | = | 0 | = | = | 0 | = | 1 | = | X |
190 partii: +61 -39 =90
Pojedynki z Borysem Spasskim dla Wiktora Korcznoja zawsze były ważne. Obaj wychowali się w Leningradzie, obaj mieli bardzo trudne wojenne dzieciństwo. Obaj byli obdarzeni wielkim talentem, musieli ze sobą rywalizować. Młodszy o kilka lat Spasski został w 1969 roku mistrzem świata, Korcznojowi ta sztuka się nie udała, choć osiągnął zbliżoną pozycję. Korcznoj z powodzeniem (niepełnym) rywalizował ze słynnym Anatolijem Karpowem, Spasski tego nie potrafił. Rachunek spotkań ze Spasskim wypada trochę na korzyść Korcznoja, który dłużej też potrafił zachować wysoką formę sportową i pozycję na świecie.
Spassky, Boris V -- Korchnoi, Viktor
URS-ch28 Moscow RUS 1961 0-1 B48o
1.e4 c5 2.♘f3 a6 3.♘c3 e6 4.d4 cxd4 5.♘xd4 ♘c6 6.♗e3 ♘f6 7.♗d3
♕c7 8.O-O ♘xd4 9.♗xd4 ♗c5 10.♗e2 Popularną kontynuacją jest
10.♗xc5 ♕xc5 11.♔h1 d6 12.f4 e5 13.♘d5 ♗e6 14.b4 ♕c6 15.c4 exf4
16.♘xf6+ gxf6 17.♖xf4 ♕b6 18.♕e1 ♕d4 19.♖d1 ♕e5 20.♕f2 ♔e7 ( Carlsen,
Magnus -- Grachev, Boris 1-0 (40 pos.). 10...d6 11.♗xc5 ♕xc5 12.♕d3 b5 13.♖ad1 ♔e7 14.a3 ♗b7 15.♖d2 ♖ac8 16.♖fd1 ♖hd8 17.♕d4 ♕xd4 18.♖xd4 e5 19.♖b4 d5 20.exd5 ♘xd5 21.♘xd5+ ♗xd5 22.c3 f5 23.♔f1 ♗c6 24.g3 ♖xd1+ 25.♗xd1 f4 26.♔e1 g5 27.♗e2 ♖d8 28.a4 a5 29.♖b3 bxa4 30.♖b6 ♗d7 31.f3 fxg3 32.hxg3 h5
33...♖b8 34.♖xg5 ♔f6 35.f4 ♖xb2 36.♖xe5 a3 37.♗c4 a2 38.♗xa2 ♖xa2 39.♖xh5 a4 40.♖a5 ♗e6 Spasski poddał partię, gdyż wolny pion na linii "a" plus przewaga gońca pozwalają czarnym na prostą realizację przewagi. Po 41.♖a6 a3 42.c4 ♔e7 43.♖a7+ ♔d8 44.♖a4 ♗g4 45.♖a8+ ♔c7 czarny król król przedostaje się wolnego piona i białe będą zmuszone oddać wieżę. Białe piony pozbawione wsparcia figur nie są w stanie orzesuwać się do linii przemiany.
0-1
Pojedynek z Dawidem Bronsteinem był długi i wyczerpujący. Przewaga piona w końcówce hetmańskiej nie musi kończyć się zwycięstwem, szczególnie, że piony zgromadzone były na jednym skrzydle. Oczywiście Korcznoj nie miał żadnych wątpliwości - trzeba grać na wygraną!
Bronstein, David I -- Korchnoi, Viktor
URS-ch28 Moscow RUS 1961 0-1 D85e
Posunięcie czarnych
45... ♕e5 Pierwsza faza walki hetmanów nie jest zbyt ciekawa, Korcznoj próbuje wybadać cierpliowość przeciwnika manewrami hetmana. Prawdziwa walka rozpocznie się w chwili wysunięcia pionów do przodu.46.f3 ♕d5 47.♕c3+ e5 48.♕b2 ♕d4 49.♕b7 ♕d2+ 50.♔g1 ♕c1+ 51.♔g2 ♕c2+ 52.♔g1 ♕f5 53.♔g2 ♕c2+ 54.♔g1 ♕d1+ 55.♔g2 ♕d2+ 56.♔g1 ♕d6 57.♔g2 ♕e6 58.♕c7 ♕a2+ 59.♔f1 ♕d5 60.♔e2 ♔f6 61.♕b6+ ♔e7 62.♕c7+ ♔e6 63.♕b6+ ♕d6 64.♕b7 ♔f6 65.♕b5 Białe mogły grać także 65.g4 ♕d4 66.♔f1 ♔g7 67.♔g2 ♕d2+ 68.♔h3 ♕d1 69.♕e4 ♕h1+ 70.♔g3 ♕g1+ 71.♔h3 ♕d4 72.♕b7 czekając na działania przeciwnika.
65...♔g7 66.♔f2 f5 67.♔g2? Białe nie powinny wpuszczac hetmana na druga linię. Mogły wyczekiwać działań przeciwnika grając 67.♕e2 ♔f6 68.♔g2 h5 69.♕e3 ♕c6 70.♕d2 ♔g7 71.♕b2, lub 67.♔e2 ♔h6 68.♕c4 ♕e7 69.♕c3 ♔h5 70.♕d2 f4 71.♕e1 ♔h6 72.g4.
67...♕d2+ 68.♔h3 ♕e1 69.♔g2 ♔h6 70.♕e8 Manewry 70.♕b2 f4 71.gxf4 exf4 72.♕b7 ♕xh4 73.♔f1 prowadziły do dalszych strat materialnych.
70...♕e2+ 71.♔g1 ♔h5 72.♕e7 h6 73.♕b7 f4 74.gxf4 ♔xh4 75.♕g7 Hetman na skrzydle staje się nieco pasywny, po 75.♕c6 ♕e1+ 76.♔h2 ♕g3+ 77.♔h1 exf4 czarne miały mniej możliwości taktycznych.
75...♕e1+ 76.♔g2 ♕g3+ 77.♔f1 ♕xf3+ Po 77... 78.♔e1 ♕xf4 białe nie mogą bić hetmanem piona na g6 ze względu na wymianę hetmanów po 79.♕xg6 ♕g3+.
0-1
Korcznoj - Poługajewski
Korchnoi, Viktor -- Polugaevsky, Lev
URS-ch28 Moscow RUS 1961 1-0 E55
1.d4 ♘f6 2.c4 e6 3.♘c3 ♗b4 4.e3 Obrona Nimzowitscha,
wariant Rubinsteina. 4...O-O 5.♗d3 d5 6.♘f3 c5 7.O-O dxc4 8.♗xc4 ♘bd7 9.♕d3 ♕e7 10.a3 ♗a5 11.dxc5 ♘xc5 12.♕c2 ♗xc3 13.♕xc3 ♗d7 14.b4 ♘a4 15.♕e5 ♘b6 16.♗a2 ♗c6 17.♗b2 ♗xf3 Trzeba mieć odwagę i wiarę we własne siły, żeby pozostawić przeciwnikowi parę gońców wycelowanych w pozycję własnego króla. Siła skoczków jest problematyczna, gdyż wymaga skrócenia dystansu.
18.gxf3 ♖ac8 19.♖fc1 ♖fd8 20.f4 h6 21.f5 ♘bd7 22.♕b5 ♖xc1+ 23.♖xc1 ♘f8 24.fxe6 fxe6 25.♗d4 ♘d5 26.♕f1 ♘g6 27.♕h3
28.♕g4 h5 29.♕f3 ♘d3 Nie można wykluczyć, że czarne miały ostatnią szansę na ratunek w wariancie 29...♕h4 30.♔f1 ♘d3 31.♗xd5 ♖xd5 32.♖c8+ ♔h7 33.♖c7 e5.
30.♖f1 ♖f8 Po wymianie hetmanów 30...♕g5+ 31.♕g3 ♕xg3+ 32.hxg3 ♖c8 para gońców wciąż miała przewagę nad skoczkami.
31.♕xh5 ♖f5 32.♕e2 ♘e5 33.f4 ♘c6 34.♗b2 ♕f7 35.♗b1 ♖h5 36.♖f2 ♘ce7 Taktyka układa się we wszystkich wariantach na korzyść białych 36...♖h3 37.f5 ♖xe3 38.fxe6 ♖xe6 39.♕f1 ♕e8 40.♖f8+ ♕xf8 41.♗h7+ ♔xh7 42.♕xf8.
37.♖g2 ♘f5 38.♗xf5 ♕xf5 39.e4 ♘xf4 40.exf5 ♘xe2+ 41.♖xe2 1-0 Realizacja przewagi gońca w końcowej pozycji nie nastręcza problemów.
Korcznoj ograł Tajmanowa w otwartej pozycji, czystą grą figurową. Pozycja sportowa obu zawodników w tamtych czasach była zbliżona, tyle że Korcznoj rósł w siłę, zaś Tajmanow stopniowo siłę tracił.
Tajmanow-Korcznoj
Taimanov, Mark E -- Korchnoi, Viktor
URS-ch28 Moscow RUS 1961 0-1 D94
1.d4 ♘f6 2.c4 g6 3.♘c3 d5 4.♘f3 ♗g7 5.e3 O-O 6.♗d2
Wariant Opoczeńskiego w obronie Gruenfelda. 6...c6 7.cxd5 Sam Korcznoj wiele lat później grał 7.♕b3 b6 8.♗e2 e6 9.O-O ♗b7 10.♖fd1 ♘bd7 11.♕c2 dxc4 12.♗xc4 c5 13.♗e1 ♕e7 14.♕e2 cxd4 15.exd4 ♖fe8 16.♗d2 a6 17.a4 ♕d6 18.♗g5 h6 19.♗e3 ♖ec8 20.h3 ♕b4 Korchnoi, Viktor -- Popovic, Petar 1/2-1/2 (83 pos.) Belgrad Investbanka, 1987
7...cxd5 8.♗e2 ♘c6 9.O-O ♘e4 10.♖c1 ♗f5 11.♕b3 e5 12.♕xb7 ♘xd2 13.♘xd2 exd4 14.♕xc6 dxc3 15.bxc3 ♖c8 16.♕a4 ♗xc3 17.♘b1 ♗b2 18.♖xc8 ♕xc8 19.♕xa7 Białe zdobyły piona i teoretycznie mogą starać się promować wolnego piona "a". Jednak Korcznoj szybko demonstruje siłę pary gońców w starciach figurowych.
19...♕c2
(nie przechodziło 20...♖d8 21.♗xd5 i goniec jest nietykalny, ze względu na Ha8+; po 20...♗d3 21.♖e1 ♗e4 22.♗xe4 dxe4 23.a4 ♖d8 24.g3 ♖d1 25.♖xd1 ♕xd1+ 26.♔g2 ♔g7 27.a5 ♕f3+ 28.♔g1 ♕d1+ 29.♔g2 mogłby nastąpić remis poprzez powtórzenie pozycji; )
21.♗xd5 ♕d3 22.f4 ♕xd5 23.fxe5 ♕xe5 24.♘d2.
20...♗c1 21.g4 ♗e4 22.f3 ♕xb1 23.fxe4 ♕xe4 24.♗f3 ♗xe3+ 25.♔h1 ♕e6 26.♕b7 ♖d8 27.a4 d4 28.a5 ♕c4 Trudno liczyć na udaną realizację przewagi piona po wymianie hetmanów: 28...♔g7 29.♕e4 ♕xe4 30.♗xe4 d3 31.♔g2 d2 32.♖d1.
29.♗e2 Drugie posunięcie gońcem mialo więcej sensu: 29.♗g2 h6 30.h4 ♖f8 31.a6 d3 32.a7 ♕xg4 33.♕xf7+ ♖xf7 34.a8=♕+ ♔g7 35.♖xf7+ ♔xf7 36.♕b7+ z równą pozycją.
29...d3 30.♕e7 ♖f8 31.♗f3 ♗c5 32.♕d7 d2 33.♖d1 ♗b4 34.♕a4 ♕c3 35.♗d5 Alternatywne 35.♔g2 ♗xa5 36.♕c6 ♕e3 37.♕d5 ♕a3 38.♕e5 ♗c3 39.♕e3 czyniło obronę mniej trudną.
35...♖d8 36.♕a2 ♕e5 37.♗f3 ♗xa5 38.♕c4 ♖e8 39.♕d3 Szybko wygrywały czarne po 39.♔g2 ♗c7 40.♖h1 ♕d6 41.♗d1 ♖e1 42.♗b3 ♔h8 43.♕c3+ f6 44.♖xe1 ♕xh2+ 45.♔f1 ♕h1+ 46.♔e2 ♕xe1+.
39...♕f4 40.♔g2 ♖e3 41.♕d5 Białe poddały, gdyż dostają mata: 41.♕f1 ♗c7 42.♕f2 ♕xh2+ 43.♔f1 ♖e1+ 44.♕xe1 dxe1=♕+ 45.♖xe1 ♗b6 46.♖e8+ ♔g7 47.♔e1 ♕f2+ 48.♔d1 ♕xf3+ 49.♔d2 ♗a5+ 50.♔c2 ♕c6+ 51.♔d3 ♕xe8 52.♔d4 ♗b6+ 53.♔d3 ♕c6 54.♔d2 ♕c4 55.♔d1 ♕d3+ 56.♔c1 ♗d4 57.g5 ♕e2 58.♔b1 ♕b2#.
albo 41.♕d5 ♗c7 42.♖xd2 ♖e1 43.♕d8+ ♗xd8 44.♖xd8+ ♔g7 45.♖d1 ♖xd1 46.♗xd1 ♕d2+ 47.♔f3 ♕xd1+ 48.♔e3 ♕xg4 49.♔d3 ♕e6 50.♔c3 f5 51.h4 f4 52.♔d3 f3 53.♔c2 ♕c4+ 54.♔b2 f2 55.h5 gxh5 56.♔b1 f1=♕+ 57.♔b2 ♕fc1#.
0-1
Nie dotrzymał kroku Korcznojowi w taktycznym pojedynku Eduard Gufeld.
Gufeld, Eduard -- Korchnoi, Viktor
URS-ch28 Moscow RUS 1961 0-1 B30l
1.e4 c5 2.♘f3 ♘c6 3.♗b5 ♕b6 4.♕e2 e6 5.O-O ♘f6 6.e5 ♘d5 7.♘c3
♗e7 8.♘xd5 exd5 9.d4 cxd4 10.♗g5 ♗xg5 11.♘xg5 h6 12.♘f3 O-O 13.♖ad1 ♖e8
14...d6 15.cxd4 ♗g4 16.♗xc6 bxc6 17.h3 ♗xf3 18.gxf3 dxe5 19.dxe5 ♕b4 Korcznoj zręcznie zapobiega manewrowi f3-f4 podpierającego wysuniętego piona.
20.♕e3 ♖e6 21.f4 f6 22.♔h1 ♖f8 23.b3 Być może należało grać 23.♖g1 fxe5 24.fxe5 ♕f4 25.♕xf4 ♖xf4 26.♖d2 ♖xe5 z końcówką 4-wieżową.
23...fxe5 24.fxe5 ♖f4 25.f3 ♕f8 26.♖de1 ♕f7 27.♔h2 d4 28.♕e2 Nie mogło zadowolić 28.♕d3 c5 29.♕c4 ♔h7 30.♕c2+ ♔h8 31.♔g3 ♖f5 32.f4 ♖g6+ 33.♔h2 ♖xf4 gdyż po 34.♕xg6 ♕xg6 35.♖xf4 ♕c2+ czarne wieże były pasywne i szybko przegrywały z hetmanem.
28...♖h4 29.♕g2 ♖g6 Białe poddały, pozycja jest przegrana. Hetman nie może odejść od piona h3 (30.♕f2 ♕f4+ 31.♔h1 ♖xh3+ 32.♕h2 ♖xh2#), zaś po oddaniu hetmana za wieżę 30.♕g4 ♖hxg4 31.fxg4 ♕d5 szanse na udaną obronę były doprawdy niewielkie.
0-1
Adam Umiastowski
Vistula Chess Monthly
