Felietony 2020

Kontrgambit Falkbeera bywa groźny (2)

Nawet wielki Akiwa Rubinstein mylił się w pogmatwanych pozycjach kontrgambitu królewskiego. Trzeba pamiętać, że wówczas dopiero rozwijała się teoria tego debiutu i trzeba było jeszcze wielu starań, aby ustalić wartość poszczególnych wariantów, pojawiających się w partiach turniejowych. Ostra walka taktyczna jest ryzykowna dla obu stron, pojawiające się błędy mogą zmienić niespodziewanie stosunek sił i taki właśnie emocjonujący przebieg ma przytaczana przez nas partia. Wielki sukces G. J. Reesera!

Akiba Rubinstein -- G. J. Reeser
Simul, 28b The Hague NED 1920.03.20 0-1 C32

1.e4 e5 2.f4 d5 3.exd5 e4 4.d3 Sf6 5.dxe4 Sxe4 6.Sf3 Gc5 7.He2 Gambit Królewski, Kontrgambit Falkbeera.
7...He7 Z czasem wyjaśniło się, że dobrym rozwiązaniem dla czarnych jest postawienie gońca na f5:
Spielmann, Rudolf -- Tarrasch, Siegbert 0-1 Maehrisch Ostrau, 1923 7...Gf5 8.g4 O-O 9.gxf5 We8 10.Gg2 Sf2 11.Se5 Sxh1 12.Gxh1 Sd7 13.Sc3 f6 14.Se4 fxe5 15.Sxc5 Sxc5 16.fxe5 Hh4+ 17. Kf1 Wf8 18.Kg1 Hd4+ 19.Ge3 Hxe5 20.We1 Sd7 21.Hc4 Kh8 22.Ge4 Wae8 23. Gd4 Hf4 24.We2 Sf6 25.Gxf6 gxf6 26.h3 Wg8+.
Jonkman, Harmen -- Onischuk, Alexander 0-1 (41 pos.) Hamburg Open, 1992 7...Gf5 8.Sc3 He7 9.Ge3 Sxc3 10.Gxc5 Sxe2 11.Gxe7 Sxf4 12.Gg5 Sxd5 13.O-O-O Ge6 14.Gc4 c6 15.Gxd5 cxd5.
8.Ge3 Gxe3 9.Hxe3 O-O 10.Sbd2 We8 11.O-O-O

11...Gg4?? Pokusa rozwinięcia gońca na pole g4 jest duża. Związany zostaje biały skoczek, jednak w tej pozycji znacznie ważniejsze było rozładowanie napięcia, groźnego dla czarnych. Grając 11...Sf6 12.Hxe7 Wxe7 13.Sc4 Gg4 czarne osłabiały nieco nacisk białych figur np. 14.Sce5 g6 15.d6 cxd6 16.Wxd6 Sbd7 17.Gb5 Sxe5 18.Sxe5 Ge6.
12.Gd3?! Rozstrzygającą przewagę dawało 12.We1! f5 13.Sxe4 Hxe4 14.Se5 Hxd5 15.Gc4 Hxc4 16.Sxc4 Wxe3 17.Wxe3 Sd7 18.We7 i białe mając przewagę jakości bez trudu wygrywały.
12...Sxd2? Lepsze 12...Sc5 13.Hd4 Sxd3+ 14.Hxd3 Sd7 15.Whe1 Hd6.
13.Hxd2? Silniejsze 13.Hxe7 Wxe7 14.Wde1 Wxe1+ 15.Wxe1 Sd7 16.Sxd2 z przewagą piona.
13...Gxf3 14.gxf3 Sd7 15.Whg1 Hf6 16.Wg5 g6 17.Wdg1

17...We7? Sytuacja powoli dojrzewa do rozwiązania. Białe zmobilizowały wszystkie figury, grożą podważeniem pozycji czarnego króla posunięciami f4-f5 oraz h2-h4-h5. Czarne są bliskie zakończenia rozwoju figur, pozostaje jeszcze włączyć do gry drugą wieżę: 17...Wad8 18.f5 Se5 (grozi Sxf3) 19.Ge4 c6 20.Hd4 cxd5 21.Gxd5 Hd6 22.c4 i teraz po 22...Kf8! czarne z powodzeniem uciekają przed zagrożeniem, np. 23.Wf1 h6 24.Wgg1 Sxc4 25.Hh8+ Ke7 26.We1+ Kd7 27.Hc3 Wxe1+ 28.Wxe1 Hf4+ 29.Kb1 Hxf5+ 30.Ge4 Hc5

Pozycja pozostaje w równowadze.

Np. 31.Gd3 b5 32.Gxc4 bxc4 lub 31.b4 Hf2 32.Wd1+ Ke7 33.Wxd8 Hf1+ 34.Kc2 Kxd8 35.Gxb7 He2+ 36.Kb3 Sd6 37.Hd4 Hxh2.
18.f5 Wae8 19.fxg6?! Duża przewaga wynikająca po komplikacjach: 19.h4 Se5 20.Ge2 i np. 20...Sc6 21.Gb5 Sd4 22.Gxe8 Wxe8 23.fxg6 hxg6 24.W5g2 Sxf3 25.Hf2 Hf4+ 26.Kb1 We4 27.Wh1 prowadziła do wygranej pozycji.
19...fxg6 20.h4 Se5

21.Hc3?? W równej pozycji białe popełniają nienaprawialny błąd! Po 21.d6! Hxd6 22.Ge4 Hxd2+ 23.Kxd2 Kh8 24.W5g3 Sc4+ 25.Kc3 Sd6 26.Gd3 pozycja pozostawała w równowadze.
21...Sxf3 22.Wd1 Hf4+ 23.Kb1 We1 24.b4 Wxd1+ 25.Kb2

Na finiszu powstały ekscytujące warianty:
a) 25...b5 26.a4 Wee1 27.Ka2 Wb1 28.Wf5 gxf5 29.Hf6 Hxb4 30.Hd8+ Kg7 31.Hxc7+ Kh6 nie pomaga 32.Hc6+ Kh5 i szachy się skończyły, a nie ma obrony przed Hb2 mat i Hxa4 mat.
b) 25...Sd4 26.Ka3 b5 27.d6 Hc1+ 28.Hb2 Sxc2+ 29.Gxc2 We3+ 30.Gb3+ Wxb3+ 31.axb3 Hc6 i przed groźbą Ha6+ białe nie mają wystarczającej obrony.
25...Hc1+ 26.Kb3 Wxd3 27.cxd3 Sd2+ Białe poddały partię ze względu na 27...Sd2+ 28.Hxd2 Hxd2 29.Wg3 We1 30.a3 b5 z matem.
0-1

Adam Umiastowski