Porady szachowe

Gra końcowa: realizacja przewagi

Poniższe pozycje demonstrują sposoby osiągania wygranej w pozycjach z niewielkim materiałem, przy wyraźnej przewadze jednej ze stron.

1
Kc3, a6, c5    --    Kh4, a7, c7, c6
   Końcowki pionowe
2006.02.18     1-0
:: :: :: ::
BP BP :: ::
WP :: BP :: :: ::
:: WP :: ::
:: :: :: BK
:: WK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::


1.Kd4

Opozycja pozioma.
1...Kh5 2.Ke5 Kg5 3.Ke6 Kg6 4.Kd7 Kf6 5.Kxc6 Ke5 6.Kxc7 Kd5 7.c6 Kc5 8.Kb7 Kd6 9.c7 Biale promują piona na hetmana i następnie matują czarnego króla. Sposob matowania hetmanem przedstawiony jest jednym z kolejnych diagramów. 1-0
2
Kf3, e4, d5    --    Ke7, f6, h5
   Końcowki pionowe
2006.02.18     1-0
:: :: :: ::
:: :: BK ::
:: :: BP ::
:: :: WP :: :: BP
:: :: WP :: ::
:: :: :: WK ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::


1.Kg3

Białe łatwo zdobywają słabe czarne piony.
1...Kf7 2.Kh4 Kg6 3.d6!
Odciągniecie króla!
3...Kf7 4.Kxh5 Ke6 5.Kg6 Kxd6 6.Kxf6
Pion bez trudu osiąga pole przemiany.
( Przykładowa kontynuacja: 6... Kd7 7.e5 Ke8 8.Ke6 Kd8 9.Kf7 Kd7 10.e6+ Kd6 11.e7 Kd5 12.e8=H )
1-0
3
Kf5, b6, e6, g5, h7    --    Kh8, b7, e7
   Końcowki pionowe
2006.02.18     1-0
:: :: :: BK
:: BP :: BP :: WP
WP :: WP :: ::
:: :: :: WK WP
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::


1.g6 Kg7 2.Kg5 Kh8 3.g7+!

( 3.Kh6?? Pat. )
3...Kxg7 4.h8=Q+ Kxh8 5.Kh6
Opozycja.
5...Kg8 6.Kg6 Kh8
( Po 6...Kf8 białe spychają króla na skrzydło hetmańskie: 7.Kh7 Ke8 8.Kg7 Kd8 9.Kf7 Kc8 i zdobywają piona 10.Kxe7 Kb8 11.Kd7 Ka8 12.e7 Kb8 13.e8=H# )
7.Kf7 Kh7 8.Kxe7 W następnym posunięciu biały król odchodzi na bok i pion jest promowany na hetmana, np. 8...Kg7 9.Kd7 Kf6 10.e7 Kf5 11.e8=H 1-0
4
Kh1, He3, Gd4    --    Kd5
   Końcowki hetman, goniec
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK :: ::
:: WB :: ::
:: :: WQ ::
:: :: :: ::
:: :: :: :: WK


1.Bc5 Kc6

( Po 1...Kc4 matowanie także jest proste 2.Hd4+ Kb5 3.Hd5 Ka4 4.Hb7 Ka5 5.Hb6+ Ka4 6.Hb4# )
2.Hd4 Kb5 3.Hd5 Ka4 4.Hb7 Ka5 5.Hb6+ Ka4 6.Hb4# 1-0
5
Ka1, Hb3, Gf2    --    Kf4
   Końcowki hetman, goniec
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK ::
:: WQ :: :: ::
:: :: WB ::
WK :: :: ::


1.Hd5

Król musi być zepchnięty na skrajną linię "h".
1...Kg4 2.Ge3 Kg3 3.He4 Kh3 4.Gf2 Kh2 5.Hg4 Kh1 6.Hg1# 1-0
6
Ka1, Hd8, Gf8    --    Ke6
   Końcowki hetman, goniec
2006.02.19     1-0
:: WQ WB ::
:: :: :: ::
:: :: BK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
WK :: :: ::


1.Hg5

Hetman odcina króla od centrum szachownicy.
1...Kd7
( 1...Kf7 2.Hh6 Ke8 3.Hg7 Królowi pozostaje tylko 8 linia. 3...Kd8 4.Bd6 Kc8 5.Hc7# )
2.Hd5+ Kc7
( Drugie odejście także prowadzi do mata: 2...Ke8 3.Hd6 Kf7 4.Kb1 Kg8 5.Hf6 Kh7 6.Hg7# )
3.Gc5 Kc8 4.Gb6 Kb8 5.Hd7 Ka8 6.Ha7# 1-0
7
Ka1, Hc4, Sf6    --    Kf2
   Końcowki hetman, skoczek
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: WN ::
:: :: :: ::
:: WQ :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK ::
WK :: :: ::


1.Hd3 Kg1 2.He2 Kh1 3.Sg4!

Król unieruchomiony, nadchodzą posiłki.
3...Kg1 4.Hf2+ Kh1 5.Hh2# 1-0
8
Ka1, Hc5, Se3    --    Ke6
   Końcowki hetman, skoczek
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK :: ::
:: WQ :: ::
:: :: :: ::
:: :: WN ::
:: :: :: ::
WK :: :: ::


1.Sg4 Kd7 2.Bb6 Ke7 3.Se5!

W ten sposob skoczek świetnie uzupełnia działania hetmana.
3...Kf8 4.Hc7 Kg8 5.Hf7+ Kh8 6.Sg6# 1-0
9
Ka1, Hb1, Se2    --    Kf6
   Końcowki hetman, skoczek
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: WN :: ::
WK WQ :: :: ::


1.He4

Królowi pozostaje już tylko ćwiartka szachownicy.
1...Kf7 2.He5 Kg6 3.Sf4+
Przybliżenie skoczka stwarza dodatkowe możliwosci dla hetmana.
3...Kf7 4.He6+ Kg7 5.Sh5+ Kf8 6.Hd7 Kg8 7.Hg7# 1-0
10
Ka1, Hb3, Wh3    --    Ke5
   Końcowki hetman, wieża
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK ::
:: :: :: ::
:: WQ :: :: :: WR
:: :: :: ::
WK :: :: ::


1.Hc4 Kf5 2.We3!

Król ma już tylko 2 kroki do skrajnej linii "h".
2...Kf6 3.Hf4+ Kg6 4.Wg3+ Kh7 5.Hh4# 1-0
11
Ka1, Hh8, Wh1    --    Ke4
   Końcowki hetman, wieża
2006.02.19     1-0
:: :: :: WQ
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
WK :: :: :: WR


1.Hf6 Ke3 2.Wh4

Zepchnięcie króla na 1 linię nie jest problemem dla dwóch silnych figur.
2...Ke2 3.Wh3 Ke1 4.Hb2! Kf1 5.Wh1# 1-0
12
Ka1, Hb2, Wc3    --    Ke5
   Końcowki hetman, wieża
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK ::
:: :: :: ::
:: WR :: ::
WQ :: :: ::
WK :: :: ::


1.Hb4

Stopniowe przesuwanie hetmana i wieży w kierunku 8 linii jest prostym sposobem na matowanie.
1...Kd5 2.Wc5+ Kd6 3.Hb6+ Kd7 4.Wc7+ Kd8 5.Hb8# 1-0
13
Ka1, Hh8    --    Ke4
   Końcowki hetman
2006.02.19     1-0
:: :: :: WQ
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: BK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
WK :: :: ::


1.Hf6

Hetman stopniowo odpycha króla na brzeg szachownicy.
1...Kd5 2.He7 Kc6 3.Kb2
Włączenie do gry króla umożliwi matowanie.
3...Kd5 4.Kc3 Kc6 5.Kc4 Kb6 6.Hd7 Ka6 7.Kc5 Ka5 8.Ha7# 1-0
14
Ke1, Hd1    --    Ke8
   Końcowki hetman
2006.02.19     1-0
:: :: BK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: WQ WK ::


1.Hd6

Przybliżenie hetmana ogranicza możliwości czarnego króla, kolejnym krokiem będzie przybliżenie własnego króla.
1...Kf7 2.Kf2 Kg7 3.Kg3 Kf7 4.Kf4 Kg7 5.Kg5 Kf7 6.Hd7+ Kg8 7.Kg6 Kf8 8.Hf7# 1-0
15
Kb2, Ha1    --    Kh8
   Końcowki hetman
2006.02.19     1-0
:: :: :: BK
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
WK :: :: ::
WQ :: :: ::


1.Ha7

Poprawne jest także Hg1. Chodzi o unieruchomienie króla na skrajnej linii z następnym podejściem własnego króla.
1...Kg8 2.Kc3 Kf8 3.Kd4 Ke8 4.Ke5 Kf8 5.Kf6 Kg8 6.Hg7# 1-0
16
Kf5, d5    --    Kd8
   Końcowki piony
2006.02.19     1-0
:: BK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: WP :: WK ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::


1.Ke6 Ke8

Opozycja w tym przypadku nie wystarczy czarnym do obrony, gdyż pion przekroczył linię Przepiórki.
2.d6 Kd8 3.d7 Kc7 4.Ke7 Kc6 5.d8=H
Pozostaje matowanie.
5...Kc5 6.Hd3 Kc6 7.Hc4+ Kb6 8.Kd6 Kb7 9.Hb5+ Kc8 10.Hb4 Kd8 11. Hb8# 1-0
17
Ke4, d3    --    Kd7
   Końcowki piony
2006.02.19     1-0
:: :: :: ::
:: :: BK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: WK :: ::
:: :: WP :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::


1.Kd5!

Opozycja stanowi wspaniały oręż.
1...Ke7 2.Kc6 Kd8 3.d4 Kc8 4.d5 Kd8 5.Kd6
Ponownie opzycja.
5...Ke8 6.Kc7 Ke7 7.d6+ Ke6 8.d7 Ke5 9.d8=H
Pozostaje matowanie hetmanem i królem.
9...Ke4 10.Hd2 Ke5 11.Hd3 Kf4 12.Kd6 Kg5 13.Ke5 Kg4 14.He3 Kh5 15. Hg3 Kh6 16.Kf6 Kh7 17.Hg7# 1-0
18
Kd4, d5    --    Kf8
   Końcowki piony
2006.02.19     1-0
:: :: BK ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: WP :: ::
:: WK :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::


1.Kc5!

Atak z lewej strony piona, dla uniknięcia czarnego króla.
1...Ke7 2.Kc6 Kd8 3.Kd6
Opozycja!
3...Ke8 4.Kc7
Pole przemiany piona jest opanowane.
4...Ke7 5.d6+ Ke6 6.d7 Ke5 7.d8=H Ke4 8.Hd2
Hetman powstrzymuje czarnego króla.
8...Ke5 9.Hd3 Kf4 10.Kd6 Kg5 11.Ke5 Kg4 12.He3 Kh5 13.Hg3 Kh6 14. Kf6
Wspołpraca króla jest konieczna dla zwycięstwa.
14...Kh7 15.Hg7# 1-0
19
Kd2    --    Kd8, d7
   Końcowki piony
2006.02.19     1/2-1/2
:: BK :: ::
:: :: BP :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: :: :: ::
:: WK :: ::
:: :: :: ::


1.Kd3

Biały król musi wyczekiwać na trzeciej linii. Można także grać Kc3 i Ke3.
1...Ke7 2.Ke3!
Opozycja na kolumnie "e".
2...Ke6 3.Ke4 Kd6 4.Kd4 Kc6 5.Kc4 d5+ 6.Kd4
Po wysunięciu piona do przodu białe muszą uważnie blokować wszelkie próby wysunięcia czarnego króla.
6...Kd6 7.Kd3!
Doskonała pozycja wyczekująca.
7...Ke5 8.Ke3 d4+ 9.Kd3 Kd5 10.Kd2 Ke4 11.Ke2 d3+ 12.Kd2 Kd4 13. Kd1 Kc3 14.Kc1 d2+ 15.Kd1 Kd3 1/2-1/2