Felietony

Komputer daje symultanę

Cofniemy się teraz do czasów, gdy nikt nie wiedział, że komputer zdominuje nasze życie, że miliony ludzi będą codziennie używać komputera w domu i w pracy. Były to czasy, gdy nikt nie wierzył, że komputer kiedykolwiek pokona arcymistrza, a cóż dopiero samego mistrza świata.
Młodym szachistom może się wydawać, że „Fritz” narodził się razem z Adamem i Ewą. Był po prostu zawsze razem z nami. A szachiści zawsze używali komputera i internetu do treningu. Starsi zawodnicy pamiętają inne czasy. Kiedyś porażka znanego mistrza z program komputerowym była niespodzianką.
W 1979 roku pewną sensacją była zorganizowany przez telewizję zachodnioniemiecką „symultana” mistrza świata wśród elektronicznych szachistów - programu „Chess 4.8”. Za pomocą sputnika zorganizowano most kosmiczny długości 8000 kilometrów między Hamburgiem i Minneapolis. W seansie uczestniczyło 24 szachistów i kobieca reprezentacja Niemiec, która zdobyła brązowy medal na olimpiadzie w Buenos Aires w 1978 roku. Komputer miał na posunięcie 15 sekund. Wśród uczestników było niemało silnych szachistów. Mężczyźni nie doliczyli się pięciu punktów, a kobieca reprezentacja Niemiec z komputerem przegrała.
Ania Laakman zremisowała, Gisela Fischik również. Dziewiętnastoletnia wówczas Barbara Hund uległa komputerowi.

Chess 4.8 - Hund, Barbara
1979 Gambit Szkocki
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3. d4 ed4 4. c3 d5 5. ed H:d5 6. cd Gg4 7. Ge2 0-0-0 8. Ge3 Sf6 9. Sc3 Hh5 10. Ha4 Sd5 11. 0-0 Gd6
Komputer zużył na te wszystkie posunięcia zaledwie 1 sekundę. A teraz zadumał się na prawie minutę. Nie stracił czasu na darmo.
12. h3!

12...S:e3? Tylko 12. ...S:c3 13. bc Gd7 pozwalało uniknąć błyskawicznego pogromu.
13.fe Gd7 14. Se5 A dlaczego nie 14. d5? Prawdopodobnie maszyna stawiała na pierwszym miejscu w hierarchii korzyści zdobycze materialne (w tym przypadku jakość).
14. ...Hg5 15. S:f7 H:e3+ 16. Kh1 S:d4 17.H:a7 G:h3 18. Gf3 c6 S:d6+ Ostateczne pożegnanie z myślą o zdobyciu jakości, na co nastąpiłoby 19...He5.
19....W:d6 20. gh! Konsekwencje zabrania wieży 20. Ha8+ Kc7 21. H:h8? G:g2+ 22. K:g2 Wg6+ 23.Kh2 Hh6+ 24.Gh5 H:h5# pozwalają się dokładnie wyliczyć, chociaż komputer musiał przeanalizować 140 000 pozycji.
20....Kc7 21.Sb5+ cb 22. Wac1+ Kd8 23. Hb8+ Ke7 24.H:h8 Se6 25. H:h7 He5 26.Hh4+ Kd7 27. G:b7 Sg5 28. Hh8 Wd8 29. Gc8+ 1-0 Ta porażka nie załamała Barbary Hund. Niedługo później wygrała dodatkowy mecz z Giselą Fischdick i została najmłodszą mistrzynią Niemiec w historii.

Paweł Kruza i Adam Umiastowski

Vistula Chess Monthly

Logo Vistula