Felietony 2019

Józef Gromek Mistrzem Polski Wrocław 1955 (2)

W 13. Szachowych Mistrzostwach Polski tytuł mistrzowski zdobył Józef Gromek. Po niezbyt udanym starcie, począwszy od 9. rundy przyszły zwycięzca zaczął prezentować wielką skuteczność, wygrywając osiem partii, dwie remisując i jedną przegrywając. Duża skuteczność mistrza była efektem agresywnego stylu gry, nieustannego dążenie do zwycięstwa i duże mistrzostwo taktyczne. Dwie ostatnie partie Józef Gromek zremisował łagodnie kończąc morderczy marsz ku zwycięstwu.
Kolejność po 11 rundach: 1. Solecki 7,5 pkt. 2. Gromek 7 pkt. 3. Balcarek, Łuczynowicz 6,5 pkt.

Partie komentowane

Józef Gromek - Stanisław Kwapisz (12 runda)|
Józef Gromek - Franciszek Prochownik (14 runda)|
Janusz Domański - Józef Gromek (15 runda)|
Józef Gromek - Stefan Witkowski (16 runda)
Zbigniew Solecki - Józef Gromek (17 runda)

Tabela turniejowa Mistrzostwa Polski Seniorów Wrocław 1955

Partia Józef Gromek - Stanisław Kwapisz rozegrana w Obronie Królewsko-Indyjskiej pokazała wielką różnicę między przeciwnikami w pojmowaniu pozycji.
Kolejność po 12 rundzie: 1. Solecki 8,5 2. Gromek 8 pkt. 3. Łuczynowicz 7 pkt. 4. Balcarek, Dworzyński, Pytlakowski, Śliwa, Bratoszewski 6,5 pkt. itd.

Gromek, Józef -- Kwapisz, Stanisław
POL Ch (Round 12) Wroclaw POL 1955 1-0 E81j

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 Gg7 4.e4 d6 5.f3 Wariant Saemischa w Obronie Królewsko-Indyjskiej,
5...O-O 6.Ge3 Sa6 7.Hd2 c5 8.Sge2 Ha5 9.g3 Sd7 10.Gg2 cxd4 11.Sxd4 Sdc5

12.b3? Przedziwny błąd mistrza, po 12.Wd1 Sa4 13.Sd5 Hxd2+ 14.Wxd2 We8 15.b3 Sb6 16.Sxb6 axb6 17.Sb5 Gd7 18.O-O białe zachowywały pewna przewagę. Posunięcie w partii prowadzi do kłopotów.
12...Sb4? Czarne nie stanęły na wysokości zadania. Mała kombinacja 12...Sxb3 13.Sxb3 Hxc3 14.Wc1 Hxd2+ 15.Kxd2 dawała piona przewagi.
13.O-O Sc6 14.Sde2 Sa6?! Powody wycofania skoczka są niejasne, czarne grając np. 14...a6 utrzymywały względną równowagę.
15.a3 Hd8 16.Wad1 Ge6 17.f4 Sa5 18.Hc2

18...f6? Zamykanie drogi indyjskiemu gońcowi jest niewybaczalną przewiną, lepsze choćby 18...Wc8 19.e5 Gf5 20.Ha2 He8 21.exd6 exd6 22.Gd4 Gxd4+ 23.Sxd4 He3+ 24.Hf2 Hxf2+ 25.Wxf2 Gg4.
19.Sb5?! Solidnie wygląda 19.f5.
19...Sc6 20.f5 Gf7 21.Sf4 Gh6 22.Gh3 Sc7 23.Sd4 Se5 24.Kh1 g5 25.Sd3 Gh5 26.Wd2 He8 27.Sxe5 dxe5 28.Se2 Gxe2 29.Wxe2 Hc6 30.Gg4 Gg7 31.b4 a6 32.a4 Wac8 33.b5 axb5 34.cxb5 He8?! Także 34...Hxc2 35.Wxc2 nie napawa optymizmem.
35.Hb3+ Kh8 36.Wc2 Sa8 37.Wfc1 Wd8 38.a5 h5 39.Ge2 Kh7 40.b6 Czarny skoczek został "zamurowany".
40...g4 41.Gb5 Hf7 42.Hxf7 Wxf7 43.Wc7 Sxc7 44.bxc7 Wc8 45.Gd7 Wff8 46.Gxc8 Wxc8 47.Gb6 47.Gb6 Gf8 48.Wd1 z następnym Wd8 wygrywa.
1-0

Partia Józef Gromek - Francisz Prochownik toczyła się w zamkniętej pozycji Obrony Ben-Oni. Umiejętnosci ataku wyraźnie górowały nad niedostatecznymi umiejętnościami obrony.
Kolejność po 14. rundzie: 1-2. Gromek, Łuczynowicz 9 pkt. 3. Solecki 8,5 4. Balcarek, Gniot, Pytlakowski 8 pkt.

Gromek, Józef -- Prochownik, Franciszek
POL Ch (Round 14) Wroclaw POL 1955 1-0 A56r

1.d4 Sf6 2.c4 c5 3.d5 e5 4.Sc3 d6 5.e4 Ge7 Obrona Ben-Oni w starym stylu.
6.h3 O-O 7.Ge3 Se8 8.g4 Gg5 9.Hd2 Gxe3 10.Hxe3 Sa6 11.Sge2

11...Ha5 Lepsze podejście zademonstrowały czarne w partii Fischer, Johann GER -- Ghitescu, Theodor 1/2-1/2 (43 pos.) ROM Ch, 1967 11...Sac7 12.Sg3 a6 13.a4 Gd7 14.Wa3 Wb8 15.Wb3 b5 16.cxb5 axb5 17.axb5 Sa6 18.Gc4 Sb4 19.He2 g6 20.Wa3 Wb7.
12.Sg3 Wb8 13.Ge2 Sac7 14.O-O Gd7 15.a3 a6 16.Wfb1 Sa8 17.Kh2 Hd8 18.b4 b6 19.Wb2 Hh4? Ścieśniona pozycja nie oznacza jeszcze przegranej, np. 19...h6 20.Sf5 cxb4 21.axb4 Sac7 22.Wd1 Gxf5 23.exf5 Sf6 24.h4 Sh7.
20.Sf5 Gxf5 21.exf5 Sf6?! Bardziej racjonalne było 21...cxb4 22.axb4 Sac7. Posunięcie w partii prowadzi do przegranej pozycji.
22.g5 Sh5? 22...Se8.
23.Gxh5 Hxh5 24.Wg1 cxb4 25.axb4 Wbc8 26.Wg4 f6 27.Se4 fxg5 28.Wxg5 Hh6 29.f6? Silniejsze było 29.c5.
29...Wxf6 30.Sxf6+ Hxf6 31.Wg4?! Wciąż dobre było 31.c5.
31...b5 32.c5 Sc7 33.Wd2 Wd8 34.He4 Hf7?! Nieco więcej sensu miało 34...Wf8 35.Wc2.
35.f4 h5 36.Wg6 Hxf4+ 37.Hxf4 exf4 38.Wxd6 Wa8 39.Wc6 Se8 40.d6 Sf6 41.d7 Sxd7 42.Wxd7 Białe mają przewagę wiezy.
1-0

Partia Janusz Domański - Józef Gromek, grana w 15 rundzie miała duży wpływ na kolejność czołówki. Białe już w czternastym posunięciu popełniły poważny błąd taktyczny i straciły figurę. Gromek bez trudu doprowadził grę do zwycięstwa i stał się samodzielnym liderem.
Kolejność po 15. rundzie: 1. Gromek 10 pkt. 2-3. Solecki, Łuczynowicz 9 pkt. 4-6. Dworzyński, Pytlakowski, Bratoszewski 8,5 pkt. itd.

Domański, Janusz -- Gromek, Józef
POL Ch (Round 15) Wroclaw POL 1955 0-1 B60b

1.e4 c5 2.Sf3 Sc6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 g6 Obrona Sycylijska, system Richtera-Rauzera, wariant Bondarewskiego.
7.Gxf6 exf6 8.Hd2 Gg7 9.Sdb5 O-O 10.Sxd6 Przykład ze współczesnej praktyki Kosintseva, Tatiana -- Cmilyte, Viktorija 1-0 (56 pos.) Women Star Rapid 2013, 2013 10.O-O-O f5 11.Gc4 fxe4 12.Sxe4 Hh4 13.f4 Gg4 14.Wde1 d5 15.Gxd5 Wad8 16.Sbd6 He7 17.h3 Ge6 18.c4 Wxd6 19.Sxd6 Hxd6 20.Gxe6 Hxd2+ 21.Kxd2 fxe6 22.g3 Wd8+ 23.Kc1 Kf7 24.We3 Sb4 25.Wb3 Sd3+ 26.Kc2 Sc5 27.Wa3 Wd4 28.Wxa7 Wxc4+ 29.Kb1 Wb4 30.b3 Se4.
10...He7 11.O-O-O Wd8 12.Gc4 Ge6 13.Gxe6 fxe6

14.e5?? Katastrofalny błąd. Równe szanse dawało 14.f4 Gh6 15.Kb1 Gf8 16.e5 fxe5 17.Sce4 Gg7 18.Whf1 exf4 19.Hxf4 Ge5 20.Hf2 Wxd6 21.Sxd6 Gxd6 22.Wxd6 Hxd6 23.Hf7+ Kh8 24.Hf6+ Kg8 =.
14...Sxe5 15.Sce4 Sf7 16.Hb4 f5 Sprawnie wygrywało figurę 16...Sxd6 17.Wxd6 Gh6+ 18.Kb1 Gf8 19.Wxd8 (19.Whd1 Wxd6 20.Wxd6 Wd8 21.Sxf6+ Kh8 22.Se4 Wxd6 23.Sxd6 Hxd6) 19...Hxb4 20.Sxf6+ Kf7 21.Wxa8 Kxf6 22.a3 Hd6.
17.Hxb7 Hxb7 18.Sxb7 Wxd1+ 19.Wxd1 fxe4 Białe zostały bez figury.
20.Sc5 Gh6+ 21.Kb1 e3 22.fxe3 e5 23.Wd3 Wd8 24.Wxd8+ Sxd8 25.e4 Gf4 26.h3 Kf7 27.b4 Ge3 28.Sd3 Kf6 29.Kb2 Se6 30.c4 Gd4+ 31.Kb3 Sg5 32.c5 Sxe4 33.Kc4 Ke6 Silniejsze było 33...Sc3 34.b5 Sxa2.
34.a4? Szanse praktyczne białych zwiążane są z wolnymi pionami. Lepszą readakcją planu forsowania wolnych pionów było 34.Sf4+ Kd7 35.Se2 Gb2 36.Kb3 Ga1 37.Kc4 Kc7 38.b5 Gb2 39.Kd5 Sf2 40.a4 e4 41.h4 e3 42.a5 i czarne muszą uważnie wypatrywać zagrożenia.
34...Sd2+ 35.Kb5 e4 36.Sf4+

Ciekawa pozycja, czarne mają przewagę figury i wolnego centralnego piona. Białe w ramach rekompensaty mają przewagę pionową na skrzydle hetmańskim. Przewaga czarnych wystarczy do zwycięstwa, tym niemniej trzeba jeszcze przezwyciężyć szereg trudności.
36...Ke5 Druga możliwość, 36...Kd7 sprzyja powstrzymywaniu wolnych pionów: 37.Ka6 Ge5 38.Se2 Kc6 39.Kxa7 Sf3 40.b5+ Kxc5 41.a5 Sd4 42.Sc3 Sxb5+ 43.Sxb5 Kxb5 i czarne bez przeszkód promują swojego piona na hetmana.
37.c6 Białe nie mają juz atutów 37.Se2 e3 38.c6 Gb6 39.Ka6 Sc4 40.Kb7 Sd6+ 41.Kb8 Ke4 42.Sc1 Kd5 43.c7 Kc4 44.a5 Gd4 45.c8=G Sxc8 46.Kxc8 Gb2 47.Se2 Kxb4 48.a6 Kc4 49.Kb7 Gd4.
37...Gb6 38.a5 Gd8 39.Se2 Sb3 Po 39...Kd6 40.Sc3 e3 41.Se2 Gf6 42.g4 Gd8 białe nie mają dobrych ruchów.
0-1

Partia Józef Gromek - Stefan Witkowski toczyła się w strukturze jednego z wariantów Obrony Gruenfelda.
Kolejność po 16. rundzie: 1. Gromek 11 pkt. 2-5. Balcarek, Dworzyński, Pytlakowski, Solecki 9,5 pkt.

Gromek, Jozef -- Witkowski, Stefan
POL Ch (Round 16) Wroclaw POL 1955 1-0 D94

1.d4 Sf6 2.c4 g6 3.Sc3 d5 4.e3 Gg7 5.Sf3 O-O 6.Ge2 Obrona Gruenfelda.
6...e6 7.O-O b6 8.b4

8...c5?! Nazbyt optymistyczny ruch, lepiej było naśladować partię Salas Leal, Mario -- Stahlberg, Gideon 0-1 (62 pos.) Santiago, 1946 8...dxc4 9.Gxc4 Sd5 10.Hb3 Gb7 11.Gb2 Sxc3 12.Gxc3 Sd7 13.Ge2 Sf6 14.Wac1 Se4 15.Ga1 He7.
Obecnie stosowane są jeszcze inne metody, np. w partii Mamedyarov, Shakhriyar -- Giri, Anish 0-1 (50 pos.) SportAccord Rapid Men 2012, 2012 8...Gb7 9.a4 dxc4 10.Gxc4 Sbd7 11.Ga3 We8 12.He2 Sd5 13.Sxd5 exd5 14.Gd3 c6 15.Wac1 a6 16.b5 axb5 17.axb5 c5 18.dxc5 Wxa3 19.c6 Sc5 20.cxb7 Hb8.
9.bxc5 bxc5 10.cxd5 Sxd5 11.Sxd5 Hxd5 12.Ga3

12...Sd7 Związanie piona c5 ma poważne konsekwencje. Warianty12...Ga6 13.Gxc5 Wc8 14.Ge7 Gxe2 15.Hxe2 Sd7, oraz 12...Gb7 13.Wc1 Wc8 14.Wxc5 Wxc5 15.dxc5 Sd7 pokazują, że czarne nie zdołały wyrównać pozycji po debiucie, muszą się pogodzić ze stratami materialnymi.
13.Hc2 We8? Czarne chcą uwolnić piona c5 od związania. Po 13...Hc6 14.Wac1 Ga6 15.dxc5 Gxe2 16.Hxe2 Wfc8 17.Wfd1 Gf8 18.Gb2 Sxc5 19.Hc2 He4 20.Hc3 e5 21.Hxe5 Hxe5 22.Sxe5 pozostawały bez piona, ale pozycja była krzepka.
14.Wad1 Dla podtrzymania inicjatywy można zaryzykować ofiarę jakości za piona: 14.dxc5 Gxa1 15.Wxa1 i czarne mają problem z wolnym pionem c5. Zablokowanie piona hetmanem 15...Hc6 jest niewystarczające, po 16.Wd1 Gb7 17.Wd6 Hc7 18.c6 Wac8 19.Wxd7 Hxc6 20.Hd2! Hc3 21.Hxc3 Wxc3 22.Gb2 białe zostają z figurą przewagi.
14...cxd4 15.Sxd4 Ha5 16.Gf3?! Przewaga piona pojawiała się po 16.Sb5 Ga6 17.Hd2 Hxd2 18. Wxd2 Wab8 19.Wxd7 Gxb5 20.Gxb5 Wxb5 21.Wxa7, dając szansę na zwycięstwo. Posunięcie w partii daje czarnym wyrównanie.
16...Ga6 17.Gxa8 Wxa8 18.Sc6 Hxa3 19.Wxd7 Gxf1 20.Se7+ Kf8

21.Hc7? Błąd, który mógł kosztować partię. Dla utrzymania remisu należało grać 21.Hc6 We8 22.Kxf1 Gc3 23.Sc8 Hc1+ 24.Ke2 Hb2+ 25.Kf3 Ge1 26.Wxf7+ Kxf7 27.Sd6+ Kf6 28.Sxe8+ Ke7 29.Hc7+ Kf8 30.Hc5+ Kxe8 31.Hc8+ Ke7 32.Hc7+ Ke8 biały hetman daje wiecznego szacha.
21...Gd3?? Niedoczas sprawił, że partia kończy się przedwcześnie. Czarne miały wszelkie szanse na wygraną po 21...Gf6 22.Sxg6+ Kg8 23.Se7+ Gxe7 24.Wxe7 Gd3 25.Wxf7 Hxa2 26.h3 Ha1+ 27.Kh2 Gg6.
22.Wd8+ Czarne poddały partię za względu na mata 22.Wd8+ Wxd8 23.Hxd8 mat.
1-0

Partia Zbigniew Solecki - Józef Gromek toczyła się w ostrym systemie Richtera, Rauzera w Obronie Sycylijskiej. Napięcia walki nie wytrzymały białe, popełniając błąd w obliczeniach.
Kolejność po 17 rundzie: 1. Gromek 12 pkt. 2-3. Balcarek, Dworzyński 10,5 pkt. 4. Pytlakowski 10 pkt. 5. Solecki 9,5 pkt.

Solecki, Zbigniew -- Gromek, Józef
POL Ch (Round 17) Wroclaw POL 1955 0-1 B67i

1.e4 c5 2.Se2 Sc6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 d6 6.Gg5 e6 7.Hd2 a6 8.O-O-O Gd7 9.f4 h6 10.Gh4 Obrona sycylijska, System Richtera, Rauzera.
10...Sxe4 11.He1 Sf6 12.Sf5 Ha5 13.Sxd6+ Gxd6 14.Wxd6 Hc7 15.Hd2 Se7 16.Wd3 Z czasem najbardziej skuteczne okazało się 16.Gxf6.
Kojs -- Kudriashov, Anatoli 1-0 (41 pos.) URS, 1979 16.Gxf6 gxf6 17.Se4 Sd5 18.Wxd5 exd5 19.Sxf6+ Kd8 20.Sxd5 Hc5 21.Gc4 We8 22.Wd1 Ge6 23.Sb6+ Ke7 24.Gxe6 fxe6 25.Sxa8 Wxa8 26.Hd7+ Kf6 27.Hxb7 He3+ 28.Kb1 Wd8 29.Wc1 a5 30.Hc7 Wd5.
Duda, Jan-Krzysztof -- Guseynov, A 1/2-1/2 (73 pos.) WY BU18 2012, 2012 16.Gxf6 gxf6 17.Se4 O-O-O 18.Wd3 Gc6 19.Sxf6 Sg6 20.Sh5 Sh4 21.Wg1 Hb6 22.He3 Ha5 23.Ge2 Wxd3 24.cxd3 Hxa2 25.g4 Wd8 26.Hc5 Kb8 27.He5+ Ka8 28.Kd2 Hb3 29.Hc3 Hb6 30.Wf1 Sg2.
16...O-O-O 17.Ge2 Gc6 18.Wd1 Gxg2 19.Wg1 Se4 20.Wxd8+ Wxd8 21.He3 Bardzie dokładne było 21.He1 g5 22.fxg5 hxg5 23.Gxg5 Sxg5 24.Wxg2 Sh3 25.Gd1 Sf4 26.Wd2 z równą grą.
21...g5 22.Wxg2 Sxc3

23.fxg5?? Wymiana prowadzi do przegranej. Po prawidłowym 23.Hxc3 Hxc3 24.bxc3 gxh4 25.Wg7 szanse były równe.
23...Sed5 24.Hf3 Hf4+ 25.Hxf4 Sxf4 26.bxc3 Sxg2 27.Gg3 hxg5 28.Ge5 f5 29. Gf6 Wg8 30.Kd2 Sf4 31.Gf1 Wg6 32.Ge5 Wh6 33.Gxf4 gxf4 34.h3 e5 Strata jakości i obecność groźnych wolnych pionów skazuje białe na porażkę.
0-1

Część pierwsza | Józef Gromak partieWrocław 1955

Adam Umiastowski

Partie: (Wrocław 1955)