Felietony 2019

Gońce róznopolowe

W opisach strategii szachowej poruszane jest zjawisko gońców róznopolowych. Ponieważ gońce poruszają się po polach jednego koloru, na początku obie strony wyposażone są w dwa gońca. W miarę dokonywania w procesie gry wymian figur często dochodzi do sytuacji, w której gońce obu stron poruszają się po polach odmiennego koloru. W tej sytuacji gońce nie są wstanie ze sobą rywalizować.
Jednak ocena takich pozycji wymaga dodatkowych badań. W grze końcowej, gdy na szachownicy pozostały tylko gońce różnopolowe, przy równowadze materialnej mówimy o tendencjach remisowych. W grze środkowej przy obecności ciężkich figur obecność gońców różnopolowych może zwiększyć siłę ataku.

Iskotz, Sergey -- Schonhaut, S.
Northern California Masters (Round 5) Berkeley 1990 1-0 C48f

20... cxd4?? Pozycja czarnych jest krzepka, dla uniknięcia ataku dobre było 20...h5 21.Hg3 Hxg3 22.Wxg3 h4 23.Wgf3 g5, lub 20...Kg7 21.fxg6 fxg6 22.h4 Ge7 23.h5 Wxf3 24.Wxf3 Gd8 25.hxg6 hxg6 26.dxc5 Hxc5+ 27.Kf1 Hd6 z równymi szansami w obu przypadkach.
21.fxg6 fxg6 Po biciu drugim pionem 21...hxg6 22.Wxf6 We6 23.Wxe6 Hxe6 24.Hxe6 fxe6 25.Wxf8+ Kxf8 26.cxd4 białe miały przewagę figury w końcówce i łatwo wygrywały.
22.Gxg6! 22...We7 Nie mogło pomóc 22...We3 23.Wf5 We5 24.Hg3 Wxf5 25.Gf7+ Kxf7 26.Hxd6 Wxf1+ 27.Kxf1. Nie ratowało także 22...Gg7 23.Gxe8 Wxe8 24.Wf7 Hg6 25.Hd7 Wb8 26.Hxd5 Kh8 27.Wxb7 itd.
Przyjęcie ofiary gońca kończyło się pogromem i matem 22...hxg6 23.Hxg6+ Gg7 24.Hxd6.
23.Gxh7+ Kh8 Szybko przegrywało 23...Kf7 24.Hg6+ Ke6 25.Wxf6+ Kd7 26.Wxd6+ z matem.

24.Wxf6 1-0 Czarne poddały partię, po przykładowym 24.Wxf6 Gxf6 25.Wxf6 We1+ 26.Kf2 Wxf6+ 27.Kxe1 zostawały bez hetmana.
Ciekawe jest zbadanie, czy w pozycji ostatniego diagramu białe mogły matować.
Po wycofaniu białego gońca z szachem z odsłony 24.Gc2 Wg7 25.Wh3+ Kg8 26.Gh7+ Kh8 27.Gg6+ Kg8 28.Hh5 We7 29.Gh7+ Kh8 30.Ge4+ Kg8 31.Gxd5+ Wff7 32.Hg6+ Kf8 33.Wh8+ Gxh8 34.Wxf7+ Ke8 35.Hxd6 białe zdobywały hetmana i szybko matowały 35...Wxf7 36.He6+ Kd8 37.Hxf7 itd.