MISTRZOSTWA EUROPY KOBIET

2012 European Individual Women's Chess Championship Gazintep (Turcja), 2 – 13 marca 2012

     Po 11 rundach zaciętych walk tytuł mistrzyni Europy zdobyła przedstawicielka Rosji Walentyna Gunina. W ostatniej partii wygrała ona w zdecydowany sposób z dotychczasową liderką Anną Muzyczuk (Słowenia), spychając konkurentkę na trzecie miejsce. Srebrny medal zdobyła dwukrotna mistrzyni Europy Tatiana Kozincewa, która czarnymi wygrała z Gruzinką Naną Dzagnidze. W pierwszej dziesiątce zasłużenie zajęły miejsca inne posiadaczki tytułu mistrzyni Europy: V. Cmilyte (mistrzyni z roku 2011), A. Stefanowa (2002), K. Lahno (2005), A. Kosteniuk (2004).

     Skromnie przedstawiają się osiągnięcia polskiej trójki: Karina Szczepkowska-Horowska, Joanna Dworakowska, Jolanta Zawadzka. Lokaty 31, 37 i 39 – duża strata punktowa do miejsc gwarantujących awans do dalszego etapu rozgrywek, przeciętna gra w trakcie całego turnieju. Przy czym zawodniczki nasze uzyskały wyniki zbliżone do oczekiwanych, lub nawet (biorąc pod uwagę ich miejsca na liście startowej) nieco lepsze. Pozostaje smutna konstatacja – ich niezbyt imponujące rankingi odzwierciedlają aktualny poziom gry. Konkurencja uciekła Polkom daleko do przodu. Sukcesy polskiej reprezentacji podczas olimpiad szachowych i drużynowych mistrzostw Europy mogła stwarzać iluzję, że w szachach kobiecych jesteśmy potęgą. Niestety, nie jesteśmy. Rosja, Gruzja i Ukraina biją nas na głowę. Wkrótce poważnym zagrożeniem staną się Rumunki.
     Tylko częściowym usprawiedliwieniem jest okoliczność, że na mistrzostwach z różnych powodów zabrakło najsilniejszej obecnie polskiej trójki: Iwety Rajlich, Moniko Soćko i Jolanty Majdan – Gajewskiej. Każda z nich mogłaby śmiało włączyć się do walki o lokatę ... no właśnie, może piątą, a może dziesiątą, lecz wątpliwe jest, by „groził” im medal Mistrzostw Europy. Dla uzupełnienia tego pesymistycznego obrazu należy dodać, że w gronie polskich szachistek w wieku 14-18 lat trudno dostrzec takie, które w perspektywie 3 lub 4 lat mogły awansować do ścisłej szachowej czołówki kraju. Dlatego regres w polskich szachach kobiecych w najbliższej przyszłości może się pogłębić.
     Czy nie jest to obraz zbyt pesymistyczny? Z czego miałby wynikać upadek szachów wyczynowych w Polsce? Powód jest prozaiczny – ekonomia ze swoją zasadą głoszącą, iż „pieniądze kręcą światem”.

     Na co może liczyć szachistka, która po 8-10 latach wytrwałej pracy treningowej, z pomocą opłacanych przez rodzinę trenerów (trenerzy w klubach i kadrze to za mało) awansuje w pobliże 10 miejsca na świecie? Na bardzo niewiele.

     Stypendium za przynależność do kadry? Miłe kieszonkowe, ale nie zastąpi to porządnej pensji absolwentki wyższej uczelni, a ponadto – nie jest niestety dożywotnie...
     Bezpłatne wyjazdy za granicę? Kiedyś był to magnes zachęcający do robienia kariery sportowej, ale dziś, gdy każdy może „od ręki” wykupić wycieczkę do dowolnego zakątka świata, to już nie jest to.

     Nagrody w turniejach? Niezbyt wysokie, rzadko kiedy, trzeba liczyć się z konkurencją.

     Niestety, szachy stały się zbyt skomplikowane, wymagają zbyt wielu wyrzeczeń, zbyt wielkich nakładów, a szansa na sukces finansowy dzięki pozycji w sporcie jest zbyt mała i nie gwarantująca przyszłości. Dlatego w całej Zjednoczonej Europie (do której Polska obecnie należy) szachy kobiece przeżywają regres. Szwecja ma Pię Cramling, jest Francuzka Sebag, Litwinka Cmilyte, Niemka Paetz i to wszystko .... czy opuściliśmy kogoś? Czy inaczej jest w USA? Przecież od lat o sile szachów amerykańskich stanowią zawodnicy i zawodniczki „importowani” z Europy Wschodniej.
     Czołówka została zdominowana przez szachistki z Gruzji, Rosji i Ukraina, liczy się jeszcze Armenia. Dla mieszkańców tych państw każde 100 dolarów ma zupełnie inną siłę nabywczą, niż w Zjednoczonej Europie. Tam tysiąc USD zarobione poza granicami własnego kraju to poważna suma, w Polsce, Czechach czy Niemczech – w najlepszym wypadku ekwiwalent jednej pensji. Gdy Ukraina, Rosja i Gruzja dołączą (pod względem finansowym) do reszty Europy, i tam zabraknie chętnych do uprawiania wyczynowych szachów, bo inne, pozasportowe możliwości awansu będą znacznie atrakcyjniejsze.
     Inaczej jest np. w tenisie, gdyż tam najlepsze zawodniczki na świecie to milionerki, a cała pierwsza setka może utrzymać się z grania bez oglądania się na rodzimą federację. Ale tenis jest dyscyplina dobrze sprzedającą się w telewizji, podczas gdy szachy nigdy do telewizji nie wkroczą („zbyt trudne”), chyba że w objętości 5 minut na dobę.
     Opisany mechanizm nie dotyczy Chin i Indii – tam sukces sportowy to szansa na kolosalny awans społeczny i finansowy, za czym stoi oczywiście też ekonomia i realia społeczne w tych krajach.
     Lecz nie martwy się - wprawdzie w przyszłości nie mamy prawa liczyć na sukcesy szachowe (powyższe rozważania dotyczą w dużym stopniu również szachów męskich), ale jest to dowodem, że Polska dołączyła do Zachodniej Europy, nie jesteśmy już biedakami, działają u nas takie same mechanizmy awansu społecznego, takie same modele karier, jak w tych krajach, do których chcielibyśmy upodobnić nasz własny.

Charochkina, Daria (2371) -- Gunina, Valentina (2511)
European Ind w 2012 (2) Gaziantep TUR
2012.03.03 0-1 B12

1.e4 c6 2.d4 d5 3.e5 Gf5 4.h4 h6 5.g4 Gd7 6.Sd2 e6 7.Sb3 c5 8.dxc5 Gxc5 9.Sxc5 Ha5+ 10.c3 Hxc5 11.Ge3 Hc7 12.f4 Sc6 13.Sf3 Sge7 14.Hc2 f6 15.O-O-O fxe5 16.fxe5 O-O 17.Ge2 Sxe5 18.Sxe5 Hxe5 19.Hd2 Hd6 20.g5 h5 21.Gxh5 e5 22.Kb1 b5 23.g6 b4 24.Gg5 bxc3 25.Hxc3 d4 26.Gxe7 Hxe7 27.Ha5 d3 28.Gf3 Wab8

29.Wxd3 Po prawidłowym 29.Ge4 Wb5 30.Hc3 obrona była możliwa.
29...Gf5 30.Hd5+ Kh8 31.Ge4 Hb4 0-1

Gunina, Valentina (2511) -- Muzychuk, Anna (2583)
European Ind w 2012 (11) Gaziantep TUR
2012.03.13 1-0 D43

1.d4 d5 2.c4 c6 3.Sf3 Sf6 4.Sc3 e6 5.Gg5 h6 6.Gxf6 Hxf6 7.e3 Sd7 8.Gd3 dxc4 9.Gxc4 g6 10.O-O Gg7 11.We1 O-O 12.e4 e5 13.d5 Wd8 14.We3 b5 15.dxc6 bxc4 16.Sd5 Hd6 17.cxd7 Gxd7 18.Sd2 Gb5 19.Hc2 Wab8 20.Wc3 Ha6 21.a4 Gf8 22.Sf1 Gc5 23.Hc1

23...Gc6? Czarne wyraźnie zawiodły obliczenia, po 23...Ge8 24.Hxh6 Wxd5 25.exd5 (albo 25.Wh3 Gxf2+ 26.Kh1 Hf6 27.exd5 Wxb2) 25...Wxb2 26.Wh3 Gxf2+ 27.Kh1 Hf6 czaren broniły się z powodzeniem.
24.Sf6+ Kg7 25.Sg4 g5 26.Wxc4 Wd1 27.Hxd1 Hxc4 28.Hf3 Po lepszym 28...He6 29.Sg3 Wb3 obrona była wystarczająca.
28...Hxe4 29.Wc1 Hg6 30.Hc3 He4 31.Hxe5+ Hxe5 32.Sxe5 Gxf2+ 33.Kxf2 Wxb2+ 34.Ke3 Gxg2 35.Sg3 Gd5 36.Sh5+ Kf8 37.Wd1 Ge6 38.Wd8+ 1-0

Wyniki końcowe po 11 rundach

M.	Nr.	Tyt.	Nazwisko Imię	FIDE	Fed.	Pkt.	ratP	BH.-1	BH.	Zw.
1	8	IM	GUNINA Valentina	2511	RUS	8½	2660	70	74½	6
2	6	GM	KOSINTSEVA Tatiana	2513	RUS	8½	2649	68½	73	7
3	1	GM	MUZYCHUK Anna	2583	SLO	8½	2631	70	75	7
4	9	GM	CMILYTE Viktorija	2497	LTU	8	2592	67½	73	8
5	7	GM	SEBAG Marie	2512	FRA	7½	2570	71½	77	6
6	5	GM	STEFANOVA Antoaneta	2531	BUL	7½	2544	68½	73½	6
7	3	GM	LAHNO Kateryna	2546	UKR	7½	2524	67½	72½	4
8	12	GM	DANIELIAN Elina	2478	ARM	7½	2515	60½	64	5
9	10	IM	KHOTENASHVILI Bela	2490	GEO	7½	2503	61	64½	6
10	17	WGM	POGONINA Natalija	2449	RUS	7½	2501	61½	66½	5
11	18	GM	KOSTENIUK Alexandra	2448	RUS	7½	2437	57	61½	6
12	21	GM	HOANG Thanh Trang	2438	HUN	7	2510	69	74½	6
13	20	IM	KHURTSIDZE Nino	2447	GEO	7	2505	66½	71½	6
14	2	GM	DZAGNIDZE Nana	2559	GEO	7	2468	65	69	6
15	30	IM	MELIA Salome	2400	GEO	7	2461	63½	68	5
16	34	WGM	KOVANOVA Baira	2392	RUS	7	2452	60	64½	6
17	19	IM	JAVAKHISHVILI Lela	2448	GEO	7	2450	62	66½	4
18	24	IM	ROMANKO Marina	2417	RUS	7	2444	60½	64	5
19	16	IM	USHENINA Anna	2458	UKR	7	2429	58	62½	4
20	23	GM	ZHUKOVA Natalia	2435	UKR	7	2415	57½	62	4
21	4	GM	KOSINTSEVA Nadezhda	2535	RUS	7	2406	61	65	5
22	31	IM	FOISOR Cristina-Adela	2398	ROU	6½	2509	75	75½	5
23	51	WGM	SCHLEINING Zoya	2326	GER	6½	2483	66½	68	4
24	28	WGM	GIRYA Olga	2406	RUS	6½	2448	66	70½	5
25	33	WGM	GURAMISHVILI Sopiko	2395	GEO	6½	2446	67	71½	5
26	41	WGM	VOJINOVIC Jovana	2356	MNE	6½	2431	64½	68	5
27	25	IM	GAPONENKO Inna	2416	UKR	6½	2428	62	66½	5
28	22	WGM	BATSIASHVILI Nino	2438	GEO	6½	2424	63½	69	4
29	14	IM	PAEHTZ Elisabeth	2459	GER	6½	2416	62½	67	5
30	66	WGM	SANDU Mihaela	2253	ROU	6½	2404	58½	63	6
31	38	WGM	SZCZEPKOWSKA-HOROWSKA	2369	POL	6½	2391	57½	61½	6
32	47	WIM	ARABIDZE Meri	2337	GEO	6½	2365	62½	66	5
33	27	IM	BODNARUK Anastasia	2412	RUS	6½	2354	57½	62	5
34	57	WIM	BULMAGA Irina	2307	ROU	6	2405	59	63½	5
35	15	IM	MKRTCHIAN Lilit	2458	ARM	6	2396	64	69	5
36	58	IM	DWORAKOWSKA Joanna	2304	POL	6	2388	59½	63½	6
37	60	WGM	VIDENOVA Iva	2301	BUL	6	2382	59½	63	4
38	50	WGM	KURSOVA Maria	2328	ARM	6	2373	62	64½	4
39	40	WGM	ZAWADZKA Jolanta	2358	POL	6	2355	61	64½	5
40	46	WIM	GORYACHKINA Aleksandra	2341	RUS	6	2351	63	64½	3
41	54	WGM	MAMEDJAROVA Zeinab	2321	AZE	6	2326	60	64	5
42	48	IM	GVETADZE Sofio	2334	GEO	6	2325	62½	65	4
43	29	IM	PAIKIDZE Nazi	2406	GEO	6	2325	61½	65½	4
44	49	WIM	MIKADZE Miranda	2329	GEO	6	2263	54½	57½	5

(sklasyfikowano 103 zawodniczki, średni ranking 2250)

Info: http://eiwcc2012.tsf.org.tr/component/turnuva/?task=fileview&kid=9

Partie (games)