Felietony 2021

Dziura w pozycji roszady (5)

W cyklu artykułów Mistrz Waldemar Świć uczy oraz Grajmy lepiej! znany trener i zawodnik ukazuje niezwykle atrakcyjny obraz gry w szachy.
Przedstawiamy szereg przykładów z praktyki turniejowej Mistrza.
Partia była grana na XXXIV Mistrzostwach Polski, rozgrywanych w Krakowie w 1978 roku.
Waldemar Świć wystartował w sposób bardzo udany, w końcowej klasyfikacji pozielił miejsca 3-5, zajmując ostatecznie piątą lokatę. Prezentujemy zwycięską partię z Karolem Pinkasem.

Partia komentowane

Waldemar Świć - Karol Pinkas Obrona Francuska

W zamkniętej pozycji jednego z wariantów obrony francuskiej przeciwnicy szybko wykonali roszady i zaczęli działania zaczepne na przeciwnych skrzydłach. Waldemar Świć zgromadził na skrzydle królewskim trzy atakujące figury, które stwarzały groźby matowe.

Obrona Francuska

Świć, Waldemar -- Pinkas, Karol (2360)
POL Ch 35th (Round 16) Krakow POL 1978 1-0 C05g

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 Sf6 4.e5 Sfd7 5.f4 c5 6.c3 Sc6 Obrona Francuska Wariant Tarrascha.
7.Sdf3 Ha5 8.Ge3 f6

9.Se2 Białe mogą się także obejść bez roszady:
Istratescu, Andrei -- Del Rio De Angelis, Salvador G. 1-0 (49 pos.) Cappelle Open 14th, 1998 9.Kf2 Ge7 10.g3 O-O 11.Kg2 b5 12.a3 cxd4 13. Sxd4 Sxd4 14.Gxd4 fxe5 15.fxe5 Hc7 16.Sf3 Sc5 17.Hc2 Gd7 18.b4 Se4 19. Gd3 a5 20.Sd2 Hb7.
9...Ge7 10.g3 Na drugim skrzydle białe mogą grać a3 z następnym b4 pozostawiając przeciwnika w ścieśnionej pozycji:
Hennigan, Michael T -- Anderson, John 1-0 (30 pos.) Kilkenny Open, 1993 10.a3 O-O 11.b4 cxb4 12.cxb4 Hb6 13.Sc3 fxe5 14. Sa4 Hc7 15.fxe5.
10...O-O 11.Gh3 Sb6 Manewr skoczka nie jest groźny dla białych, lepsze 11...fxe5 12.dxe5 d4 13.O-O Sdxe5 14.Sxe5 dxe3 15.Sxc6 bxc6 z otwarciem przekątnych dla gońców.
12.O-O Sc4 13.Gc1 cxd4 14.cxd4 fxe5 Przed wymianami warto zakończyć rozwój figur 14...Gd7.
15.fxe5 Hb6 Typowe w zamkniętej strukturze pionowej manewry utrudniające przeciwnikowi rozwój figur, grozi 15...Sxe5.

16.Hb3 Białe skromnie dążą do wymiany hetmanów, należało grać 16.Kh1 Sxb2 17.Gxb2 Hxb2 18.Sf4 Wf7 19.Gxe6 Gxe6 20.Sxe6 z wyraźną przewagą.
16...Hxb3 17.axb3 S4a5 18.Ge3 Obrona piona b3 utrudniała białym grę, po 18.Sd2 Wxf1+ 19.Kxf1 Kf7 czarne grały Gd7 i Wc8 z przewagą.
18...Sxb3 19.Wad1 a5 20.Sf4 Sb4 21.Gxe6+ Gxe6 22. Sxe6 Wfc8 23.Gg5

23...Gxg5?! Wymiana gońców działa na niekorzyść czarnych, w przypadku 23...Gf8 24.Sxf8 Wxf8 25.Ge7 Wfc8 26.Gxb4 axb4 gra była równa.
24.Sfxg5 h6? Niefortunny ruch, białe przygotowały precyzyjny atak na skrzydle królewskim. Lepsze 24...Wc6 25.Wf3 h6 26.Wxb3 hxg5 27.Sxg5 Wf8.
25.Sf7 Wc2 26.Sd6 Kh8 27.Wf7 Wg8 28.Sf5

28...Wxb2 Siła ataku na skrzydle królewskim nie może być zrównoważona działaniami czarnych na drugim skrzydle. Dobrze pokazuje to wariant 28...Sc6 29.Sf8 Wxb2 30.e6 We2 31.e7 a4 32.Sh4 Sxe7 33.Wxe7 Wxf8 34.Sg6+ Kg8 35.Wxe2 i czarne pozostały bez wieży.
29.Se7 Sd2 Sytuacja jest poważna, jeśli wieża ucieka przed skoczkiem 29...We8 to białe matują 30.Sg6+ Kh7 31.Wxg7 mat.
30.Sxg8 Kxg8 31.Wxg7+ Kh8 32.Wf7 a4 Ostatnią nadzieją czarnych jest wolny pion na skrzydle hetmańskim. Białe demonstrują arcymistrzowską technikę realizacji przewagi.
33.Wf2 a3 Próba ratowanie skoczka kończyła się matem 33...Sc4 34.Wf8+ Kh7 35.Wdf1 Kg6 36.Wg8+ Kh7 37.Wg7+ Kh8 38.Wf8 mat.
34.Wfxd2 Wxd2 35.Wxd2 a2 36.Wd1 Sc2 37.Sc7

37...Kg7 Obie strony grożą promocją piona na polu hetmana, jeśli 37...a1=H 38.Wxa1 Sxa1 39.e6 Kg7, to 40.e7 z następnym 41. e8=H z wygraną.
38.Sxd5 a1=H 39.Wxa1 Sxa1 Powstała końcówka skoczkowa z przewagą dwóch pionów u białych.
40.Sb4 Sb3 41.d5 Sd2 42.Kf2 Sc4 43.Sd3 b5 44.d6 Kf7 45.d7 Ke7 46.e6 Sa5 47.Sb4 Sb7 48.Sc6+ Kxe6 49.d8=H Sxd8 50. Sxd8+ Kd5 51.Ke3 h5 52.Sb7 b4 53.Sa5 Ke5 54.Sc6+ Czarne poddały partię, gdyż skoczek kontroluje wolnego piona, zaś na skrzydle królewskim białe mają jeszcze piony 54.Sc6+ np. 54...Kf5 55.Kf3 Ke6 (55...b3 56.Sd4+ Ke5 57.Sxb3) 56.Sxb4 itd.
1-0

Adam Umiastowski