Dziura w pozycji roszady

W cyklu artykułów Mistrz Waldemar Świć uczy oraz Grajmy lepiej! znany trener i zawodnik ukazuje niezwykle atrakcyjny obraz gry w szachy.
Postaramy się pokazać szereg przykładów z praktyki turniejowej Mistrza. Pierwszym przykładem niech będzie partia grana na 33. Mistrzostwach Polski w Bydgoszczy.
W popularnym wariancie obrony sycylijskiej białe prezentują niezwykle energiczną i skuteczną grę na skrzydle królewskim. Nieco osłabiona pozycja czarnego króla nie wytrzymuje zmasowanego ataku białych figur.

Świć, Waldemar -- Gralka, Julian
POL Ch 33th (Round 7.15) Bydgoszcz POL 1976.02.22 1-0 B84
1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sc3 a6 6.Ge2 e6 Obrona Sycylijska System Scheveningen.
7.f4 Sbd7 8.O-O b5 9.Gf3 Gb7 10.e5 Gxf3 11.Sxf3 b4 Słynny Bobby Fischer grał 11...fxe5:
Lehmann, Heinz -- Fischer, Robert James 0-1 (32 pos.) Capablanca Memorial-04, 1965 11...dxe5 12.fxe5 Sg4 13.He2 b4 14.Se4 Sgxe5 15. Sxe5 Sxe5 16.Sg5 Hb6+ 17.Kh1 Hb5 18.He1 Ge7 19.b3 O-O 20.a4 Hc5.
Filipovic, Branko -- Adorjan, Andras 0-1 (34 pos.) Banja Luka, 1983 11...Sg4 12.He2 b4 13.Se4 d5 14.Seg5 Hb6+ 15.Kh1 h6 16.Sh3 g6 17.a3 Hb5 18.Hd1 bxa3 19.b3 Gc5 20.c3 h5.
12.exf6 bxc3 13.fxg7 Gxg7 14.b3 Hb6+ 15.Kh1 Sf6 Rigo, Zsolt -- Manik, Mikulas 1/2-1/2 (42 pos.) SVK-ch, 2007 15... O-O 16.He1 Ha5 17.Ge3 Hf5 18.Gd4 Wac8 19.Gxg7 Kxg7 20.Sd4 Hf6.
16.He1 Hc6 Czarne mogą też wykonać roszadę:
Boey, Josef Martin -- Tringov, Georgi Petrov 1/2-1/2 Zonal Den Haag, 1966 16...O-O 17.Ge3 Hc6 18.Gd4 Se4 19.Gxg7 Kxg7 20.Sg5 Sxg5 21.fxg5 Wac8 22.Wf3 Hc5 23.Hh4 Kg8 24.Waf1 He5 25.Wh3.
17.Ge3 Se4 18.Hh4! Nowinka, w partii Teboudi, K. -- Kovacs, Zoltan 0-1 WchT Students 12th Group3, 1965 grane było 18.Wd1 Wg8 19.f5 e5 20.Gb6 d5 21.Gc7 Hxc7 22.Wxd5 Sd2 23.Sxe5 Gxe5 24. Wxe5+ Kf8 25.Wf2 Hc6 26.Wfe2 Sf3!.
18...O-O Roszada okazuje się niebezpiecznym dla czarnych pomysłem. Lepsze 18...h6 19.Gd4 Gxd4 20.Sxd4 Hc5 21.Wad1 Sd2! z równymi szansami.

19.f5! e5 Czarne najwyraźniej nie przeczuwają zagrożenia. Bardziej racjonalne rozwiązanie 19...exf5 20.Sd4 Gxd4 21.Gxd4 Hd5 22.Wad1 f6 23.Hh5 He6 24.Wxf5 Wf7 25.Wdf1 Waf8 dawało szansę na powstrzymanie szturmu, choć przewaga białych wygląda na utrwaloną.
Drugą obroną mogło być 19...Kh8 20.Wae1 Gf6 21.Gd4 e5, choć po 22.Gxe5 dxe5 23.Hxe4 Hxe4 24.Wxe4 powstaje wyraźnie lepsza dla białych końcówka.
20.Sg5 Sxg5 Bardziej solidne 20...Sf6 21.Wf3 h5 22.Wg3 d5 23.Wf1 d4 24.Gc1 pozwalało utrzymać obronę, jednak mimo braku drogi do natychmiastowej wygranej przewaga białych jest wyraźna.

21.f6! Se4 Po 21...He4 22.Hxg5 Hg6 23.fxg7 Kxg7 24.Wad1 białe miały przewagę gońca.
22.Gh6 Sxf6 Przegrywało 22... Gxh6 23.Hxh6 Sxf6 24.Hg5+ Kh8 25.Hxf6+ Kg8 26.Wf3 He4 27.Wg3+ Hg6 28.Wxg6+ hxg6 29.Wd1.
23.Gxg7 Se8 Przyjęcie ofiary gońca przegrywa: 23...Kxg7 24.Hg5+ Kh8 25.Hxf6+ Kg8 26.Wf3 He4 27.Wg3+ Hg6 28.Wxg6+ itd. (23...Se4 24.Gf6 Sxf6 25.Hg5+ Kh8 26.Hxf6+ itd.)
24.Gf6 h6 Wariant 24...Sxf6 25.Hg5+ Kh8 26.Hxf6+ Kg8 27.Wf5 prowadził do straty hetmana: 27...He4 (27...Wfc8 28.Hxf7+ Kh8 29.Hf6+ Kg8 30.Wg5 mat; 27...h6 28.Hxh6 d5 29.Wg5+ Hg6 30.Wf1 d4 31.Wf3 Wfd8 32.Wxg6+ fxg6 33.Hxg6+ Kh8 34.Wh3 mat.) 28.Wg5+ Hg6 29.Wxg6+.
Hetman nie mógł ochronić króla przed matem 24...He4 25.Hxe4 Sxf6 26.Wxf6 Wac8 27.Hf5 Wc7 28.Wf1 e4 29.Wf4 Wc5 30.Hg4+ Kh8 31.Wxf7 Wxf7 32.Wxf7 Wg5 33.Hxg5 e3 34.Wf8 mat.
25.Hxh6 Do wyboru było także 25.Hg4+ Kh7 26.Hf5+ Kg8 27.Wf3 Hxf3 28.gxf3 Sxf6 29.Wg1+ Sg4 30.Hxg4+ Kh7 31.Hg7 mat.
25...Sxf6 26.Hg5+ Kh7 27.Wxf6 1-0 Przed matem nie ma obrony: 27.Wxf6 d5 28.Wxc6 f6 29.Wc7+ itd.

Adam Umiastowski

Vistula Chess Monthly

Logo Vistula