Felietony 2019

Bez roszady

Czy można w debiucie obyć się bez roszady? Zapewne istnieje wiele przykładów udanych partii, w których roszada nie była wykonana. Jednak ogólne zasady strategii szachowej mówią, że roszada jest posunięciem rozwojowym, wprowadzającym wieżę do gry i zabezpieczającym króla przed atakiem centralnym.
Zobaczmy co się dzieje, gdy w debiucie otwartym, jakim jest debiut Czterech Skoczków, czarne próbują obyć się bez roszady.

Debiut czterech skoczków

Shipman, Walter (2405) -- Weber
New York Open (Round 1) New York, NY USA 1985 1-0 C48k

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Sc3 Sf6 4.Gb5 Sd4 5.Sxd4 exd4 6.e5 dxc3 7.exf6

7...cxd2+ Czarne, tracąc czas na wymianę pionów, wspierają rozwój białych figur. Przykładem prawidłowej gry jest partia Carlsen, Magnus -- Ding, Liren 1/2-1/2 (27 pos.) Vugar Gashimov Mem 2018, 2018} 7...Hxf6 8.He2+ He7 9.dxc3 Hxe2+ 10.Kxe2 Gc5 11.Ge3 Gxe3 12.Kxe3 c6 13.Gd3 d5 14.Wae1 Ke7 15.c4 dxc4 16.Gxc4 Wd8 17.Wd1 Ge6 18.Gxe6 Kxe6 19.Whe1 Wxd1 20.Wxd1 We8.
8.Gxd2 Hxf6 9.O-O Ge7 10.Gc3 Hg5 W przypadku 10...Hd6 gra może potoczyć się tak: 11.Hxd6 cxd6 12.Wae1 Kd8 13.We3 Gf6 14.Gxf6+ gxf6 15.Wd1 z niewielką przewagą białych.
11.We1 Hxb5 Drugą możliwością było 11...c6 12.We5 Hf6 13.We3 Hh6 14.Gxg7 Hxg7 15.Hd6 Kd8 16.Hxe7+ Kc7 17.Wd1 Hf8 18.Hf6 Wg8 ( przyjęcie ofiary gońca prowadzi do mata 18...cxb5 19.Wc3+ Kb8 20.Hf4+ d6 21.Wxd6 itd. ) 19.Gd3 i trudno dawać czarnym jakieś rady.
12.Hg4 Wg8 Nie pomagało w obronie 12...d6 13.Hxg7 Ge6 ( albo 13...Wf8 14.Gf6 Ge6 15.Wxe6 O-O-O 16.Wxe7 białe mają przewagę gońca ) 14.Hxh8+ Gf8 15.a4 Hg5 16.Hxh7 O-O-O 17.h4 Hc5 18.Gf6 z dużą przewagą materialną.

13.Wxe7+ Poświęcenie jakości, rozbijające ostatnią osłonę króla.
13...Kxe7 14.He4+ Kd8 Do mata prowadziło 14...Kf8 15.We1 He5 16.Hxe5 d6 17.He8#; oraz 14...Kd6 15.Wd1+ Kc5 16.Wd5+ Kb6 17.Wxb5+ Kxb5 18.a4+ Kb6 19.Hd5 a5 20.Gd4+ c5 21.Hxc5+ Ka6 22.Hb5#.
15.Hh4+ f6 16.Gxf6+ Ke8 17.We1+ Kf7 18.We7+ Kg6 Drugie odejście króla nie było lepsze 18...Kf8 19.Gxg7+ Wxg7 20.Hf6+ Kg8 21.Hxg7#.
19.Ge5 d6 Próba kontrataku natrafiała na złożoną operację matowania 19...He2 20.Wxg7+ Kf5 21.Wf7+ Ke6 22.Wf6+ Kxe5 23.Hf4+ Kd5 24.c4+ Kc5 25.Hxc7+ Kd4 26.Hd6+ Kxc4 27.Wf4+ Kb5 28.Wf5+ He5 29.Hxe5+ d5 30.Hxd5+ Ka6 31.Ha5#.
20.Hg3+ Do misternego mata wiodło 20.He4+ Kh6 21.Gf4+ Hg5 22.h4 Hxf4 23.Hxf4+ g5 24.Hf7 Gf5 25.g4 Gg6 26.Hf6 gxh4 27.Hf4#.
20...Kh5 21.Hf3+ Kh6 22.Hf4+ g5 23.Hf6+ Wg6

24.Wxh7+ Kxh7 25.Hh8# 1-0

Adam Umiastowski