Felietony 2021

Atak na skrzydle hetmańskim

W cyklu artykułów Mistrz Waldemar Świć uczy oraz Grajmy lepiej! znany trener i zawodnik ukazuje niezwykle atrakcyjny obraz gry w szachy.
Przedstawiamy szereg przykładów z praktyki turniejowej Mistrza.
Partia była grana na Memoriale Kazimierza Makarczyka w Łodzi w 1978 roku.
Waldemar Świć wybrał wariant wymienny w partii hiszpańskiej i konsekwentnie wywierał nacisk na skrzydle hetmańskim. Przeciwnik unikał osłabień, stopniowo mobilizował figury, wyrównując grę.
Czarne dopuszczając do wymiany hetmanów stanęły wobec perpektywy utraty piona. Stratę łagodził fakt zdwojenia białych pionów. Decyzja o ustawieniu skoczka na polu d4 miała znaczenie decydujące, gdyż pojawienie się wolnego białego piona szybko rozstrzygnęło grę.

Partia Hiszpańska

Świć, Waldemar (2200) -- Lukacs, Peter (2460)
Makarczyk Memorial (r. 9) Łódź POL 1978 1-0 C68r

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Gxc6 dxc6 Partia Hiszpańska Wariant Wymienny.
5.O-O Hd6 6.d3 Se7 7.Ge3 Sg6 8.Sbd2 Ge7 9.a4 b6 House, Glenn L -- Cooper, John G 1-0 (58 pos.) BCF-chT2 0405 (4NCL), 2005 9...a5 10.Sc4 He6 11.Sg5 Hg4 12.Hxg4 Gxg4 13.h3 Gd7 14.Sf3 f6 15.Gd2 b6.
House, Glenn L -- Estrada Nieto, Julian 1/2-1/2 (27 pos.) Santo Domingo Open, 2005 9...a5 10.Sc4 He6 11.Sg5 Hg4 12.h3 Hxd1 13.Waxd1 h6 14.Sf3 f6 15.b3 c5.
10.a5 Białe rozpoczynają podważanie pionów skrzydła hetmańskiego.
10...c5 11.b4 Hc6 Czarne nie wybierają optymalnego rozwiązania. Lepsza była wymiana 11...cxb4 12.axb6 cxb6 13.Sc4 He6 14.Sxb6 Wb8 15.Sd5 z następnym 15...O-O 16.Hd2 f5.
12.axb6 cxb6 13.Sc4 f6 Nieco bardziej aktywne było 13...b5 14.Scxe5 Sxe5 15.Sxe5 Hd6 16.d4 cxb4 17.Sd3 O-O.
14.b5 He6 15.bxa6 Gxa6 16. Sa3 O-O 17.Hb1 Hc6 18.Hb3+ Kh8 19.Wab1 Gc8 Więcej możliwośći kryło 19...Wab8, np. 20.Hd5 He8 21.Sc4 Gb7 22.He6 Gc8 i po 23.Hd5 czarne mogły zdecydować się na przerzucenie walki na skrzydło królewskie 23...Gg4 24.Wxb6 Wxb6 25.Sxb6 Gxf3 26.gxf3 Sh4.
20.Sc4

20...Wb8?! Czarne reagują nieco opieszale. Grając 20...Gd8 21.Wa1 Wxa1 22.Wxa1 Gc7 23.Sa3 Gg4 rozciągały grę na całą szachownicę.
21.Hb5 Hxb5 Czarne powinny unikać wymian, np. 21...He6 22.Sxb6 f5.

22.Wxb5 Ga6 23.Wxb6 Gxc4 24.Wxb8 Wxb8 25.dxc4 Wb2 26.Wc1 Sf8 27.Kf1 Se6 28.Ke2

28...Sd4+? Czarne niepotrzebnie odwierają drogę dla piona c4. Lepsze 28...Wa2 29.Kd2 Kg8 30.Wb1 h5 31.Sh4 Kf7.
29.Gxd4! cxd4 Czarne uwalniają piona c4. Bardziej rozważne 29...exd4 30.Wa1 Kg8 31.Kd3 Kf7 32.Sd2 Wb8 33.f4 g5 34.f5 g4 wymagało od białych dokonania przełomu e4-e5. Walka była skomplikowana, choć przewaga białych nie ulegała wątpliwości.
30.Wa1 Kg8 Ale nie 30...Wxc2+?? 31.Kd1 i czarne muszą oddać wieżę, gdyż grozi Wa8+ z matem.
31.Kd3 Kf7 32.Sd2 Wb8 33.Sb3 Wc8 34.Wa5 g6 35. f3 h5 36.c5 Marsz wolnego piona zwiastuje rychłe zwycięstwo białych.
36...g5 37.Kc4 g4 38.Wa7

38...Ke6?! Mimo, że czarne stoją na przegranej pozycji bardziej logiczne było 38...gxf3 39.gxf3 h4 40.h3 Wg8 41.c6 Wg2 42.Wa2 Ke6, które doraźnie ratowało przed dalszym marszem wolnego piona.
39.Wa6+ Kf7 40.c6 f5 41.Kb5 h4 42.h3 gxh3 43.gxh3 Kf6 44.Sc1 Gd6 45.Sd3 fxe4 46.fxe4 Wg8 47.Wb6 Ke6 48.c7 Kd7 W przypadku zastosowania blokady wolnego piona 48...Wc8 białe grały 49.Sc5+ Ke7 50.Sa6 Gxc7 51.Wc6 ze zdobyciem gońca, gdyż po wymianach 51...Kd7 52.Wxc7+ Wxc7 53.Sxc7 Kxc7 54.Kc5 wygrywały końcówkę pionową.

49.Sc5+ Ke7 Bicie piona 49...Kxc7 nie ratowało pozycji, po 50.Wc6+ Kb8 51.Wxd6 Wg2 52.Kb6 Kc8 53.Se6 Wg8 54. Kc6 Wh8 55.Sc5 Kb8 56.We6 Wg8 57.Wxe5 końcówka była przegrana dla czarnych.
50.Wb7 Kf6 51. Wb8 Wxb8+ 52.cxb8=H Gxb8 53.Sd7+ Widełki pozbawiają czarne gońca. To posunięcie widziały białe grając 50.Wb7.
53...Kg5 54.Sxb8 Kf4 55.Sc6 Kxe4 56.Kc5 Kf4 57.Kd5 Czarne poddały partię mając na uwadze wariant 57.Kd5 Kg3 58.Sxe5 Kxh3 59.Sf3 Kg4 60.Sxh4 Kxh4 61.Kxd4 i wolny pion białych wygrywa.
1-0

Adam Umiastowski

Info: http://szachowavistula.info/polbase/lodz78i.htm

Partia: (games)