Felietony Szachowej Vistuli

16 stycznia 2001 roku rozpoczął się sensacyjny mecz finałowy Mistrzostwa Świata FIDE Moskwa 2001/2002. Dlaczego sensacyjny?
     Powodów jest kilka. W finale gra Rusłan Ponomariow (ranking 2727), liczący sobie 18 lat i 3 miesiące życia. Jego przeciwnikiem jest 33-letni Wasyli Iwańczuk (ranking 2717), w latach 90. jeden z "wielkich" świata szachowego, powracający w świetnym stylu do wielkiej formy. Obaj są przedstawicielami Ukrainy. Mecz odbywa się w Moskwie (patrz  JEŚLI MISTRZOSTWA ŚWIATA TO W MOSKWIE Historia Mistrzostw Świata).

     W mistrzostwach świata FIDE nie uczestniczą dwaj, prawdopodobnie najsilniejsi dziś szachiści, Gary Kasparow i Władimir Kramnik.
     Sensacją jest także zwycięstwo w pierwszej partii Rusłana Ponomariowa.
W drugiej partii Iwańczuk przypuścił silny szturm, poświęcił jakość, a w końcu zdobył przewagę materialną, jednak brak zdecydowania spowodował, że w warunkach niedoczasu nie zdołał zrealizować przewagi.
W trzeciej partii Iwańczuk wybrał obronę sycylijską, ostry wariant Paulsena. Bez trudu wyrównał pozycję, w końcu przeszedł do nacisku pozycyjnego. Niefortunna wymiana hetmanów pozbawiła grę ostrości i po 47. posunięciach partia zakończyła się remisem.
W czwartej partii Ponomariow roszował w długą stronę, otworzył kolumnę w pobliżu króla przeciwnika i był bliski przechwycenia inicjatywy, jednak prowadzona z zimną krwia obrona pozwoliła Iwańczukowi na zneutralizowanie nacisków. Po wymianie hetmanów w okolicach 40. posunięcia sytuacja się uprościła, białe nie zdołały wykorzystać przewagi piona.
W piątym pojedynku rozegrano partię hiszpańską, w powolnej pozycyjnej grze Iwańczuk niepostrzeżenie uzyskał inicjatywę na skrzydle hetmańskim i po błędzie białych (26.Hh2) uzyskał wygraną pozycję. Jednak nie zdołał zrealizować przewagi, co dawało wyrównanie w meczu i pozostawiało sprawę tytułu otwartą. Po błędzie (47...Kg7?) białe odzyskały inicjatywę, jednak remis był najbardziej prawdopodobnym rozwiązaniem. Karygodny błąd (59...a4) przesądził o zwycięstwie Ponomariowa.
W szóstej partii Ponomariow wybrał obronę rosyjską i będąc wyraźnie lepiej przygotowany od przeciwnika bez trudu wyrównał pozycję. Ponomariow prowadzi obecnie w meczu 4-2.
Remis w siódmej partii przyniósł Rusłanowi Ponomariowowi tytuł Mistrza Świata FIDE. Jest to rekord w historii szachowych mistrzostw świata, gdyż Ponomariow ledwo ukończył 18 lat! Poprzedni rekord dzierżył Michaił Tal, który tytuł mistrzowski osiągnął w wieku 23 lat.

Ponomariov,R (2684) - Ivanchuk,V (2731)
WCC 2001-2002 Final Moskwa (1), 16.01.2002

1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 dxe4 5.Sxe4 Ge7 6.Gxf6 Gxf6 7.Sf3 0-0 8.Hd2 Ge7 9.0-0-0 Hd5
(Dotychczas grano tak w partiach Napias-Mellado [20. 1-0] Cordoba 1990 oraz Elwest-Chalifman [19. 1/2] Bali 2000)
10.Sc3 Ha5 11.a3
(We wspomnianych partiach grano 11.Se5 Gb4 12.Sc4 Gxc3 13.Sxa5 Gxd2+ 14.Wxd2 b6 15.Sc4 Gb7)
11...Sd7 12.Kb1 Hb6
(12...c6)
13.He3 Sf6 14.Se5 Wd8 15.Gc4 Gd7 16.Gb3 Ge8 17.Whe1 Gf8 18.g4 Sd5 19.Hf3 c6 20.Se4 Hc7 21.c4

21...Se7 22.Sg5 Sc8 23.c5 1-0

Ivanchuk,V (2731) - Ponomariov,R (2684)
WCC 2001-2002 Final Moskwa (2), 17.01.2002

1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e4 Sf6 4.e5 Sd5 5.Gxc4 Sb6 6.Gd3 Sc6 7.Se2
(7. Ge3 Ge6 8. Sc3 Hd7 9. Sf3 O-O-O 10. O-O Gg4 11. h3 Gh5=)
7...Gg4 8.f3 Ge6 9.Sbc3 Gc4 10.Gxc4 Sxc4 11.0-0
(11. Hb3 Sb6 12. e6 fxe6 13. Hxe6 Hd7 14. Hxd7+ Kxd7 15. O-O 1/2-1/2, Khalifman A. - Magem B., Liepaya 2001;
11. e6 fxe6 12. Hb3 Sb6 13. Hxe6 Sxd4 14. He4 Sxe2 15. Kxe2 c6 16. Wd1 Hc8 17. Kf1 e6 18. Gg5 Ge7 19. Hd4 Gxg5 20. Hxg7 Wf8 21. Hxg5 Hc7 22. Se4 Sd5 23. Hh5+ Kd8 24. Sg5 He7 25. We1 Wf5 26. h4 Sf4 27. Hg4 h5 28. Wad1+ Ke8 29. Sxe6 hxg4 30. Sg7+ Kf8 ...1-0, Volkov S. - Kharlov A., Ekaterinburg 1999)
11...e6 12.a3 Hd7 13.Kh1 Ge7 14.Hb3 Sb6 15.Ge3 0-0 16.Wac1 a5 17.Wfd1 a4 18.Hc2 Wfd8 19.Sf4 Wa5 20.He4 g6 21.Hc2 He8 22.He2 Wd7 23.Wc2 Sd5
(23... Hd8 24. Wcd2 Kg7 25. Se4 Wa8=)
24.Scxd5 exd5 25.Wdc1 f6 26.Sd3 fxe5 27.dxe5 d4 28.Gh6 g5

29.Wxc6
(Lepsze 29. Hd2 Wb5 30. Gxg5 Sxe5 31. Gf4 z przewagą)
29...bxc6 30.Wxc6 Gd6
(30... Gd8 31. Hd2 Wxe5 32. Sxe5 Hxe5=/+)
31.f4 Wf7 32.Wc1 Wxf4
(Lepsze 32... Gf8 33. Gxg5 He6 34. He4 c5)
33.Sxf4 Wxe5 34.Hc4+ Hf7 35.Sd3 Wf5 36.Hxf7+ Kxf7 37.h4 gxh4 38.Kg1 Ke6 39.Wc4 h3 40.gxh3 Kd5 41.Wxa4 Ke4 42.Sf2+ Kf3 43.Wxd4
(Silniejsze 43. Wc4 Wh5 44. Gd2 Gg3 45. Sd3)
43...Gc5 44.Wd2 Wf6 45.Gg5 Wg6 46.Kf1 Wxg5 47.Wd3+ Kf4 48.Wc3 Gb6 49.b4 Wd5 50.Wd3 Wf5 51.Sd1 c5 52.Sc3 cxb4 53.axb4 Ke5+ 54.Ke1 Wf4 55.Wd5+ Ke6 56.Wb5 Gc7 57.Sd5 We4+ 58.Kf2 Gd6 0.5-0.5

Ponomariov,R (2727) - Ivanchuk,V (2717)
WCC 2001-2002 Final Moskwa (3), 18.01.2002

1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 Sc6 5.Sc3 Hc7 6.g3 a6 7.Gg2 d6 8.0-0 Gd7 9.Sxc6 Gxc6 10.We1 Ge7 11.Hg4 h5 12.He2 h4 13.a4 hxg3 14.hxg3 Wc8 15.a5
(15. Gf4 e5 16. Ge3 Sf6 17. Wad1 Hd7 18. f4 Hg4 19. Hf3 Hg6 20. f5 Hg4 21. Hxg4 Sxg4 22. Gb6 Sf6 23. Gf1 g6 24. fxg6 fxg6 25. b3 Gd8 1/2-1/2, Zhigalko A. - Jaracz P., Polanica Zdroj 2001 1/2-1/2)
15...Kf8 16.Ge3 Sf6 17.Gb6 Hb8 18.Gf3 Sd7 19.Gd4 Gf6 20.Gxf6 gxf6 21.Gg2 Se5 22.f4 Ha7+ 23.Kf1 Sg6 24.Hf2 Hxf2+ 25.Kxf2 Wh5 26.Wh1 Wc5 27.Wh7

27...Ke7 28.Gf1 Sf8 29.Wh8 Gb5
(29... f5)
30.Gd3
(30. Gxb5)
30...Gxd3 31.cxd3 Sd7 32.Wxc8 Wxc8 33.d4 Wc4 34.Wa4 Wxa4 35.Sxa4 f5 36.exf5 exf5 37.Sc3 Sf6 38.d5 Sd7 39.b4 Sf6 40.Ke3 Kd7 41.Kd4 Sh5 42.Se2 Sf6 43.Kc4 Se4 44.b5 axb5+ 45.Kxb5 Kc7 46.Kc4 Kb8 47.Kb4 0.5-0.5

Ivanchuk,V (2717) - Ponomariov,R (2727)
WCC 2001-2002 Final Moskwa (4), 19.01.2002

1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e4 Sf6 4.e5 Sd5 5.Gxc4 Sb6 6.Gb3 Sc6 7.Se2 Gf5 8.Sbc3 e6 9.0-0 Hd7 10.Ge3 0-0-0 11.Hc1
(11. Wc1 f6 12. exf6 gxf6 13. Sg3 Gg6 14. Hf3 Sa5 15. Sge4 Sxb3 16. Sxf6 Hf7 17. axb3 a6 18. Gf4 c6 19. Sa4 Sd5 20. Sb6+ 1-0, Skatchkov P. - Donchenko A., Tula 1999); 11. Gc2 f6 12. exf6 gxf6 13. Gxf5 exf5 14. Hb3 Sd5 15. Wad1 Gb4 16. Sxd5 Hxd5 17. Hxd5 Wxd5 18. a3 Ge7 1/2-1/2, Szymanski M. - Makarov M., Bydgoszcz 2000; 11. a3 Kb8 12. Ga2 Se7 13. f3 f6 14. Gf2 Sc6 15. exf6 gxf6 16. Se4 Ge7 17. b4 Gxe4 18. fxe4 f5 19. exf5 exf5 20. b5 Sa5 21. Hd3 Sd5 22. Ge1 b6 23. Wxf5 Sf6 24. Gg3 Sb7 25. Waf1 Whf8 26. Ge5 Sg4 27. Wxf8 Gxf8 28. Gg3 Gd6 29. Wf7 He8 30. Wxh7 Sf6 ...1-0, Dao T. - Hatanbaatar B., Istanbul 2000)
11...Sb4 12.Wd1 Kb8 13.Sf4 c6 14.Hd2 h5 15.He2 h4 16.Wac1 Ge7 17.a3 S4d5 18.Sd3 f6 19.Gd2 Gxd3 20.Hxd3 f5 21.Se2 g5 22.Gc2 g4 23.b4 Wdf8 24.Wf1 Hd8 25.f4 gxf3

26.gxf3 Wfg8+ 27.Kh1 h3 28.f4 Wg2 29.Wf3 Hg8 30.Wg3 Wxg3 31.hxg3 h2 32.Wf1 Hg4 33.Wf2 Hh5 34.Gb3 Sc7 35.Hf3 Hh3 36.Wg2 Sbd5 37.Hf2 Sb5 38.Gxd5 cxd5 39.a4 Sa3 40.Wxh2 Hxh2+ 41.Hxh2 Wxh2+ 42.Kxh2 Sc4 43.Gc3 Kc7 44.Kh3 b5 45.axb5 Kb6 46.Ge1
(Lepsze 46. g4 Se3 (albo 46... fxg4+ 47. Kxg4 Kxb5 48. Kh5 Se3 49. Kg6 Gxb4 50. Gxb4 Kxb4 51. Kf7 Kc4 52. Kxe6 Kd3 53. Sg3 Kxd4 54. Sf5+ z wygraną) 47. g5 Kxb5 48. Sg3 z przewagą)
46...Se3 47.Gd2 Sc4 48.Ge1 Se3 49.Gd2 Sc4 50.Ge1 Se3 0.5-0.5

Ponomariov,R (2727) - Ivanchuk,V (2717)
WCC 2001-2002 Final Moskwa (5), 21.01.2002

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0-0 Ge7 6.We1 b5 7.Gb3 0-0 8.h3 Gb7 9.d3 d6 10.a3 Sb8 11.Sbd2 Sbd7 12.Sf1 We8 13.Sg3 c6
(13... Sc5 14. Ga2 Se6 15. c3 c5 16. Sf5 Gf8 17. Sh2 Wc8 18. Sg4 Sxg4 19. Hxg4 Kh8 20. Hf3 Hd7 21. Se3 Sf4 22. Sf1 Se6 23. Se3 Sf4 24. Sf1 Se6 25. Se3 Sf4 1/2-1/2, Svidler P. - Adams M., Moskwa 2001 Ch World FIDE)
14.Sh2
(14.Sf5 Gf8 15.Sh2 d5 16.Hf3 Kh8 17.Gg5 h6 18.Gh4 g6 19.Se3 g5 20.Gg3 dxe4 21.dxe4 c5 22.Gxf7 Gxe4 23.He2 We7 24.Gh5 Sxh5 25.Hxh5 Gg7 26.Seg4 (40.) 1-0 Shirov,A - Adams,M Hoogovens Wijk aan Zee 1998)
14...d5 15.Hf3 g6 16.Ga2 Gf8 17.Gg5 h6 18.Gd2 Gg7 19.Sg4 Sxg4 20.hxg4 Sc5 21.Wad1 Wc8 22.Sf1 Se6 23.Hg3 Kh7 24.Sh2 f6 25.Sf3 c5

26.Hh2 ?
(26. c4)
26...Sd4 27.Sxd4 cxd4 28.c3 dxc3 29.bxc3 dxe4 30.dxe4 He7 31.a4 bxa4 32.Hh3 Wed8 33.Hf3 Wc7 34.Gc1 Wcd7
(Silniejsze 34... Wdc8)
35.Gb1
(Lepsze 35. Wxd7)
35...He6 36.Wxd7 Wxd7 37.Gc2 Gc6 38.Wd1 Ha2 39.Wxd7 Gxd7 40.Hd1 Gb5 41.Ge3 Hc4 42.Kh2 Gc6 43.Ha1 Gf8 44.Gb1 a3 45.f3 Hb3 46.Ha2 Ga4 47.Kg3 Kg7?
(47...a5 48.Kh2 g5 49.Gc1 Kg7 z wygraną)
48.Hd2 g5 49.Ga2 Hb7 50.Hd3 Ge8 51.Hd5 Hxd5 52.exd5 a5 53.c4 Gb4 54.c5 Kf8 55.Kf2 Gb5 56.c6 Ke7 57.Ga7 Kd8 58.Gb6+ Kc8
(Dokładniejsze 58...Ke8)
59.Ke3 a4 ?
(59...Gf1 =)
60.Ke4
(białe wygrywają)
60...Ge2 61.Kf5 e4 62.Ke6 exf3 63.d6 Gxd6 64.Kxd6 1-0

Ponomariov,R (2727) - Ivanchuk,V (2717)
WCC 2001-2002 Final Moskwa (6), 16.01.2002

1.e4 Sf6 2.e5 Sd5 3.d4 d6 4.Sf3 Sc6 5.c4 Sb6 6.e6 fxe6 7.Sc3 g6 8.Ge3 Gg7 9.h4 0-0 10.h5

10...e5 11.d5 Sd4 12.Sxd4 exd4 13.Gxd4 g5
(W partii Lau,R-Fleck,J Bundesliga Niemcy 1984 było 13...Gxd4 14.Hxd4 e5 15.dxe6 Hf6 16.Hxf6 Wxf6 17.hxg6 hxg6 18.Se4 Wf4 0.5-0.5)
14.Gxg7 Kxg7 15.h6+ Kg8 16.Hd2 e5 17.Wh5 g4 18.Hg5+ Hxg5 19.Wxg5+ Kh8 20.Wg7 Wf6 21.Wxc7 Wxh6 22.b4 0.5-0.5

Ivanchuk,V (2717) - Ponomariov,R (2727)
WCC 2001-2002 Final Moscow (7), 22.01.2002

1.e4 e5 2.Sf3 Sf6 3.Sxe5 d6 4.Sf3 Sxe4 5.d4 d5 6.Gd3 Sc6 7.0-0 Ge7 8.c4 Sb4 9.Ge2 0-0 10.Sc3 Ge6 11.Se5 f6 12.Sf3 Kh8 13.h3 f5 14.a3 Sc6 15.Sxd5 Gxd5 16.cxd5 Hxd5 17.Ha4 Gf6 18.Wd1 Wad8 19.Ge3

19...f4 20.Gxf4 Sxd4 21.Sxd4 Gxd4 22.Ge3 c5 23.Gxd4 cxd4 24.f3 d3 25.Hxe4 Hxe4 26.fxe4 dxe2 27.Wd5 0.5-0.5  

Adam Umiastowski