http://www.vistula.linuxpl.eu/felietony/evamoser.htm
Sprawozdania z wielkich imprez, takich jak zakończone niedawno Mistrzostwa Europy Kobiet, sporządza się według nudnawego szablonu. Dziennikarze rozpisują się o doskonałej grze zwycięzców (zwycięzczyń), ubolewają nad ewentualną klęską tych faworytów, którzy nie potrafili potwierdzić dawnej klasy, chwalą reprezentantów własnego kraju albo w milczeniu cierpią, gdy krajowe asy nie potrafiły wnieść się ponad przeciętny poziom. Zwolennicy statystyk mogą przestudiować tabele i wyliczone rankingi.
W ten sposób niezauważonych pozostaje całe mnóstwo interesujących detali pojawiających się daleko od pierwszych szachownic. A przecież i tam zdarzają się fascynujące partie, błyskotliwe kombinacje i pouczające końcówki. Poniższy artykuł poświęcam jednej z tych uczestniczek Mistrzostw Europy, które nie zajęły w turnieju najwyższych miejsc.
W grupie pierwszych trzydziestu jeden zawodniczek zabrakło miejsca dla Evy Moser. Jest to blondynka wagi "piórkowej". Całą partię spędza wpatrzona w figury i szachownicę, rzadko kiedy wstaje i nie rozgląda się na boki. Przypomina sumienną uczennicę, która sama nie rwie się do odpowiedzi, ale zapytana przez nauczyciela zawsze zna prawidłową odpowiedź.
Na grę Evy zwróciłem uwagę po jej niesamowitej partii z naszą arcymistrzynią.
Moser,E - Zielińska,M [C00]
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Ge3 (Pierwsza niespodzianka. Gambitowy wariant Ałapina to niezmiernie rzadki gość w praktyce turniejowej. Lubił tak grać legendarny Joseph Diemer, apostoł atakującej gry.)
3...d:e4 4.f3 Sh6 5.Hd2 Sf5 6.f:e4 Hh4+ 7.Gf2 H:e4+ 8.Se2 Hc6 9.Sbc3 Sd7 10.0-0-0 Gb4 11.d5!? e:d5 12.g4!? d4 13.S:d4
13...S:d4 (Ryzykownie wygląda 13...H:h1 14.S:f5 0-0 15.Hg5!, np. 15...G:c3 16.b:c3 g6 17.Gd4+- lub 15...g6 16.Hh6 g:f5 17.Gd4+-.)
14.G:d4 0-0 15.Gg2 Hg6 16.a3 Ga5 17.Hf4 c5 18.Ge4 Ha6
19.G:g7 (Kolejny cios.)
19...K:g7 20.Wd6 H:d6 (Niestety wymuszone. Pozycja białych jest wygrana.)
21.H:d6 We8 22.Hf4 Gd8 23.G:h7 Sf8 (23...K:h7 24.H:f7+ Kh6 25.H:e8.)
24.Gf5 Se6 25.G:e6 G:e6 26.h4 Ge7 27.Sb5 Gd5 28.He5+ 1-0.
Eva Moser w każdej partii stosowała inny debiut. Prawdopodobnie w tej fazie gry nie czuła się zbyt pewnie i pragnęła uniknąć wariantów przygotowanych przez przeciwniczkę (lub jej trenera) w domu.
Moser,E - Just,A [A96]
1.c4 e6 2.g3 f5 3.Gg2 Sf6 4.Sf3 Ge7 5.0-0 0-0 6.d4 d6 7.Sc3 a5 8.We1 Sa6 9.b3 Gd7 10.e4 f:e4 11.S:e4 S:e4 12.W:e4 Gf6 13.Gb2 He7 14.Hd2 b6 15.Wae1 Wae8 16.W1e2 Hf7 17.W4e3 Hh5 18.Se1 Hh6 19.Sd3 Gg5 20.f4 Gf6 21.Sf2 Hg6 22.Ge4 Hh6 23.Sg4 Hh5 24.S:f6+ g:f6
(Białe z parą gońców kontrolują przebieg wydarzeń. Zawodniczka wyszkolona w "radzieckiej szkole szachowej", pilnując starannie pól d5 i e5, zapewne przygotowałaby tu awans pionków na skrzydle hetmańskim, aby wyłączyć z gry skoczka i opanować przy sposobności kolumnę "a". Tymczasem Eva wdała się w wymianę ciosów i mimo przejściowej przewagi materialnej partii nie wygrała.)
25.g4?! Hh6 26.Wg3 Wf7 27.g5 f:g5 28.W:g5+ Kf8 29.f5 Hf6 30.Weg2 Ke7 31.c5 Sb4 32.Gf3 Sd5 33.Gh5 Wef8 34.G:f7 W:f7 35.Wh5 Gc6 36.Hg5 H:g5 37.Wg:g5 Se3 38.Gc1 S:f5 39.c:b6 c:b6 40.Gb2 Se3 41.h4 Wf1+ 42.Kh2 Wf2+ 43.Kh3 W:b2 44.W:h7+ Kf8 45.Wh8+ Kf7 46.Wh7+ 1/2.
Moser,E - Andersson,C [A00]
1.e3 e5 2.b3 d5 3.Gb2 Gd6 4.Sf3 Sd7 5.c4 Sgf6 6.Sc3 e4 7.Sd4 d:c4 8.b:c4 Se5 9.f4 e:f3 10.S:f3 Gg4 11.Ge2 G:f3 12.G:f3 h5 13.Hb3 S:f3+ 14.g:f3 0-0 15.0-0-0 a5 16.Wdg1 Wa6 17.Sd5 Ge7 18.Hc3 Kh8? (Gra czarnych była daleka od ideału, ale 18...We8 pozwalało jeszcze się bronić.)
19.He5 We6 20.Hg5 g6 (Dopuszcza do mata w sześciu posunięciach.)
21.Hh6+ Kg8 22.W:g6+ f:g6 23.H:g6+ Kh8 24.Hh6+ 1-0.
Podczas jednej z rund przeprowadziłem wywiad z sekundantem Evy Moser, sympatycznym i skorym do rozmowy Christianem Weissem:
T. L. - Wydaje się, że lata chwały szachów austriackich przeminęły. Nie widać następców Kolischa, Schlechtera i Spielmanna...
Ch. W. - Istotnie. Składa się na to kilka przyczyn. W Austrii praktycznie nie istnieje sponsoring w szachach. Każdy, kto pragnie uprawiać szachy, musi robić to na własny koszt. Musi za wszystko płacić.
Do rozwoju szachów nie przyczynia się też telewizja; w ubiegłym roku ani jedna minuta programu nie została poświęcona naszej dyscyplinie. Mamy jeden miesięcznik szachowy; jest nim "Schach-Archiv" redagowany przez Huberta Ebnera. Stałą rubrykę szachową, dostępną również w internecie, prowadzi dziennik "Wiener Zeitung". Zapewne w dziennikach regionalnych szachy też są obecne, ale nie potrafię wskazać konkretnych tytułów.
Nie pamiętam, by w ciągu ostatnich kilku lat ukazała się książka szachowa napisana przez austriackiego autora. Być może wpłynęło na to sąsiedztwo bogatego w literaturę szachową rynku niemieckiego, na którym można znaleźć niemal wszystko.
W Austrii jest zaledwie kilku zawodowych szachistów. Są to mistrzowie międzynarodowi Danner (jest zarazem dystrybutorem książek, programów itd.), Stanec (ma stypendium klubowe), Balinov (aktywny dziennikarz) i Brestian. Niedawno wrócił do szachów arcymistrz Klinger, który jest też świetnym graczem w karty.
Myślę, że nasi szachiści mniej pracują od zagranicznych kolegów i w tym tkwi główny powód słabszych wyników.
- Jak wyglądają rozgrywki młodzieżowe w Austrii?
- W grupach wiekowych do lat 10, 12 itd. organizowane są finały dla 10-16 osób. Eliminacje odbywają się na poziomie landów; z każdego turnieju awansuje jedna lub dwie osoby, niektórzy uczestnicy są dopuszczani do gry w finale przez federację na podstawie posiadanego rankingu.
- Proszę powiedzieć kilka słów o swojej podopiecznej...
- Eva jest studentką Betriebswirtschaftslehre (ekonomika produkcji) w Grazu. Na Mistrzostwach Europy Juniorek w Mureck w 1998 roku zdobyła drugie miejsce w grupie do lat 16. Ostatnio grała bardzo dobrze i osiągnęła poziom odpowiadający rankingowi 2350.
Jej mocną stroną jest taktyka, ale musi poprawić grę w końcówkach. W ciągu ostatnich 6 miesięcy pracowała po 7-8 godzin dziennie. Analizowała po kolei wszystkie potrzebne warianty debiutowe, wpisując swoje uwagi do komputera. Gra wiele otwarć. Białymi najczęściej zaczyna od 1.e2-e4, czarnymi po 1.d2-d4 lubi grać klasyczną obronę holenderską. Tylko jedna partia z jej komentarzami ukazała się w druku, ale też więcej nigdzie nie wysłała. Jak to z dziewczynami.
Na zakończenie życzyłem Christianowi, by Eva Moser zajęła miejsce premiowane awansem do mistrzostw świata. Mój rozmówca mocno na to liczył. Niestety, w przedostatniej rundzie jedyna reprezentantka Austrii, dotąd dzielnie się trzymająca, przegrała z Anną Zatonskih (Ukraina) i ta strata okazała się niemożliwa do odrobienia. Zajęła 40. miejsce z dorobkiem 6,5 pkt, a jej los podzieliły tak utytułowane zawodniczki jak Hunt, Matwiejewa, Kachiani- Gersinska, Wasiljewicz i Żukowa.
Tomasz Lissowski