ŻELAZNY JAN
Zmarł Janis Klovans (w wersji rosyjskiej - Kłowan) , arcymistrz z Łotwy, wieloletni reprezentant swego kraju (bądź Łotewskiej SSR w latach istnienia Związku Radzieckiego), kolega i rywal wybitnych przedstawicieli miasta Ryga, Tala i Gipslisa.
Był 9-krotnym mistrzem Łotwy. Jako zawodowy żołnierz pionu sportowego Armii Radzieckiej Klovans wielokrotnie uczestniczył w mistrzostwach Armii Zaprzyjaźnionych oraz w zawodach okręgów wojskowych ZSRR. Był finalistą czterech czempionatów ZSRR, notując najlepszy wynik (miejsca 7-11) w roku 1968.
Był ponadto silnym graczem korespondencyjnym, dwukrotnym mistrzem Europy (w drużynie), arcymistrzem. Tytuł mistrza międzynarodowego uzyskał późno, bo dopiero w 42 roku życia.
Gdy Łotwa odzyskała niepodległość, Klovans zdążył jeszcze wystąpić w dwóch olimpiadach szachowych , choć bez oszałamiających sukcesów. W 1998 r., a więc w 63 roku życia uzyskał tytuł arcymistrza, lecz nie za byłe osiągnięcia, lecz za aktualne wyniki turniejowe, ustanawiając w ten sposób swoisty rekord. Trzykrotnie (1997, 1999 i 2001) zdobył tytuł mistrza świata weteranów. Już po jubileuszu siedemdziesięciolecia kontynuował starty turniejowe, zyskując sobie przydomek "Żelazny Jan". Miał "na rozkładzie" m. in. Tala, Bronsteina i Tajmanowa oraz (bardzo młodych) Iwanczuka i Szirowa. Ten ostatni jako junior korzystał ze wskazówek zmarłego arcymistrza i teraz poświęcił mu ciepłe wspomnienie, które trafiło do prasy.
R. Chołmow - J. Klovans [D32]
Ałma-Ata 1968
Mistrzostwa ZSSR
1.c4 Sf6 2.Sc3 e6 3.Sf3 d5 4.e3 Ge7 5.b3 0-0 6.Gb2 c5 7.cxd5 exd5 8.d4 Sc6 9.Ge2 Gg4 10.dxc5 Gxc5 11.0-0 Wc8 12.Wc1 He7 13.h3 Ge6 14.Sb5 Se4 15.Gd3 Gf5 16.He2?Po standardowym 16.Sbd4 wynika typowa pozycja z izolakiem i obustronnymi szansami.
16...Sg3! 17.Hd1 Równie złe jest 17.fxg3 Hxe3+ 18.Hxe3 Gxe3+ 19.Kh1 Gxd3. 17...Gxd3 18.Hxd3 Sb4 19.Hd2 Sxf1 20.Wxf1 Wfd8 21.Sc3 He6 22.Wd1 h6 23.Se2 Gf8 24.Sfd4 Hg6 25.Sf4 He4 26.f3 He8 27.Sh5 He5 28.Sf4 Sc2 29.Kf2 We8 30.Wc1 Sxd4 31.Gxd4 Hf5 32.g4 Hg5 33.Wxc8 Wxc8 34.Gxa7 Hh4+ 35.Ke2 Hg3 36.Gd4 Gd6 37.Sxd5 Hg2+ 38.Kd3 Hf1+ 39.Ke4 Hb1+ Na domiar złego ginie hetman. Bez jakości nawet tak znakomity defensor jak Ratmir Chołmow był bezradny. Białe poddały się (0-1).
M. Dworecki - J. Klovans [A01]
Tbilisi 1973
Mistrzostwa ZSSR (1 liga)
1.b3 Dworecki nigdy nie błyszczał przygotowaniem debiutowym. 1...d5 2.Gb2 Sf6 3.e3 e6 4.f4 Gd6 5.Sf3 Sbd7 6.Ge2 c5 7.Se5 Hc7 8.Sxd7 Gxd7 9.0-0 e5 10.fxe5 Gxe5 11.Gxe5 Hxe5 Czarne z łatwością uzyskały pełne wyrównanie, jeśli nie coś więcej. 12.Sc3 0-0 13.Gf3 Wad8 14.Se2 Wfe8 15.Sg3 b6 16.We1 g6 17.Wb1 h5 18.b4 d4 19.Hc1 Ga4 20.Sf1 c4 21.c3 dxc3 22.Hxc3 b5 23.Hxe5 Wxe5 24.Wbc1 Wd3 25.Wc3 Wxc3 26.dxc3 Gc2 27.Kf2 We6 28.Wc1 Gd3 29.a3 a5 30.Sd2 Kf8 31.bxa5 Wa6 32.e4 Wxa5 33.Wa1 Sd7 34.Ke3 Ke7 35.Kd4 Kd6 36.Gd1 Se5 37.Sf3 Sc6+ 38.Ke3 Kc5 39.e5 Wa7 40.Kf4 Se7 41.Ke3 Sd5+ 42.Kd2 Ge4
43.Gc2 Sxc3! 44.Kxc3 Wxa3+ 45.Wxa3 b4+ 46.Kb2 bxa3+ 47.Kxa3 Gxc2 Czarne mają nie tylko piona więcej, ale jeszcze silniejszą lekką figurę. 48.Sg5 Gd3 49.Sxf7 Kd5 50.Kb4 Ke6 51.Sd6 Kxe5 52.Sxc4+ Arcymistrz analizy i końcówek Dworecki z pewnością widział, że to prowadzi do przegranej "pionkówki", ale białe nie dysponują żadną sensowną alternatywą. 52...Gxc4 53.Kxc4 Ke4 54.Kc5 Ke3 55.Kd5 Kf2 56.g4 h4 0-1.
J. Klovans - W. Schmidt [B05]
Polanica Zdrój 1980
1.e4 Sf6 Po latach skutecznego eksploatowania obrony sycylijskiej (wariant Paulsena, Scheweningen) Włodzimierz Schmidt w pewnym momencie (i niewątpliwie po wielomiesięcznym gruntownym przygotowaniu) poszerzył repertuar o obronę Alechina. Była to "miłość bez wzajemności" - nasz arcymistrz poniósł szereg ciężkich porażek przy dość nielicznych sukcesach. Wybór trudnego debiutu przeciwko reprezentantowi Rygi był jednak mało przemyślany, bowiem kolegą klubowym Kłowana był Władimir Bagirow (w późniejszym okresie - arcymistrz), wybitny specjalista od obrony Alechina, autor pierwszej monografii tego otwarcia. 2.e5 Sd5 3.d4 d6 4.Sf3 Gg4 5.Ge2 e6 6.0-0 Ge7 7.c4 Sb6 8.exd6 cxd6 9.Sbd2 Sc6 10.b3 0-0 11.Gb2
11...d5 12.c5 Białe maję przewagę pionków na skrzydle hetmańskim. Zobaczymy, jak obie strony rozwiążą problemy w powstałej sytuacji. 12...Sd7 13.a3 a6 14.b4 Hc7 Ta pozycja była wielokrotnie spotykana w praktyce turniejowej lat 70-tych XX wieku. Bagirow w swojej monografii (Moskwa 1987) oceniał ja jako "złożoną". Ogólne wskazówki dla czarnych są takie, że powinny one dążyć albo do podrywu b7-b6 możliwym dalszym a6-a5, albo do podrywu e6-e5. 15.Wb1 b6 16.Sb3 Gf6 [16...b5!?] 17.Wc1 bxc5 18.Sxc5 Sxc5 19.Wxc5 Gxf3 20.Gxf3 Hb6 21.Hd3 Ge7 22.Hc3 Wfc8 23.Wc1 Sa7 24.Ge2 f6? Wielkie osłabienie pozycji, które Klovans energicznie wykorzystuje. 25.Hg3 Wc6 Po 25...Gxc5 26.dxc5 Hb7 27.Gxf6 czarne przynajmniej miałyby rekompensatę materialną za fatalną pozycję. 26.Wxc6 Sxc6 27.Hc3 Wc8 28.He3 Kf7 29.Hd3 1-0.