Felietony Szachowej Vistuli

     "Porucznik Klaus I. zebrał 18 kwietnia w okolicach wsi Welle tuzin żołnierzy z rozbitych jednostek. Mieszkańcy poczęstowali żołnierzy mlekiem i opuścili zabudowania. Porucznik I. sprawiał wrażenie, jakby wciąż jeszcze zamierzał wygrać wojnę. Gdy pierwsze czołgi brytyjskie wtoczyły się do Welle, podkomendni porucznika otworzyli do nich ogień z pancerfaustów. Wkrótce potem budynek kuźni i sąsiedni dom stanęły w płomieniach. Porucznik I. oraz dwóch jego żołnierzy poległo".
     W ten sposób, zaledwie na dwa tygodnie przed kapitulacją Trzeciej Rzeszy, zginął Klaus Junge (1924-1945). W trakcie krótkiej, trwającej ledwie 4 lata kariery sportowej osiągnął on znaczące sukcesy; był wicemistrzem Niemiec w 1941 r., skutecznie walczył z Alechinem, Bogolubowem i Keresem. Dwukrotnie startował na terytorium okupowanej Polski, biorąc udział w turniejach organizowanych pod patronatem Hansa Franka ("Mistrzostwa Generalnego Gubernatorstwa" 1941-42).     

    Klaus Junge należy do kultowych postaci szachów niemieckich. Poświęcono mu dwie książki i mnóstwo artykułów okolicznościowych, w Hamburgu rozgrywano kilkakrotnie poświęcone Jungemu memoriały. Skąd to nieustanne zainteresowanie osobą szachisty, poległego - ze smutkiem należy to stwierdzić - w bezsensownej obronie fałszywych ideałów i antywartości? Czy może mamy do czynienia z wojenną odmianą "syndromu Jamesa Deana" - utalentowany, przystojny, młodo zmarły?
     Mniemam, że ogromna większość autorów niemieckich bynajmniej nie czciła w osobie Klausa Jungego ogromny, a niespełniony talent szachowy. Widziała w nim raczej reprezentanta "straconego pokolenia", przedstawiciela wielomilionowej generacji młodych Niemców, którzy ulegli fascynacji faszyzmem i ślepo zawierzyli Partii oraz Wodzowi. Większość z nich, podobnie jak Junge, spoczęła w mogiłach rozsianych po wszystkich zakątkach Europy. Ci, którzy przeżyli, najpierw obserwowali, jak Heimat zamienia się w perzynę, a następnie - w głębi swoich sumień - musieli rozliczyć się z popełnionych błędów i zaniechań.
     Poniższe partie pokazują, że Junge był szachistą wszechstronnym, mimo młodego wieku - dojrzałym strategiem o doskonałej technice. Dysponował przy tym świetnym zmysłem analitycznym, a niektóre jego odkrycia z teorii debiutu były wręcz nowatorskie. Bezcelowy, straceńczy atak przeciwko angielskim czołgom na wrzosowiskach pod Lueneburgiem spowodował, że szachy niemieckie utraciły swego najbardziej utalentowanego gracza pierwszej połowy XX wieku.

24...b5! 25.c:b5 Gd5 26.W:d5? (26.Ha3!) 26...e:d5 27. Wc1 Sc4 28. G:c4 d:c4 29. W:c4 He5 30. Sc5 Sb6 31. Wc1 Sd5 32. Sge4 S:e3 33. H:e3 Wa1 34. Wf1 Wd8 35. S:f6+ H:f6 36. b6 W:f1+ 37. K:f1 H:b6 38. He4 Hb5+ 39. Kf2 We8 40. Hd4 Hb6! (Uniemożliwia 41.Sd3.) 41. Sb3 Wb8 42. H:b6 W:b6 43. g4 W:b4 (Czy nastolatek zdoła zrealizować "czystą" jakość z mistrzem świata?) 44. Sc5 f6 45. Kg3 Kf7 46. Sd3 Wd4 47. Sf4 Wc4 48. h4 Wc5 49. Sh5 g6 50. Sf4 Ke7 51. h5 g5 52. Se2 Wc4 53. Kf2 Ke6 54. Sg3 Ke5 55. Sf5 Kf4 56. Se3 Wc5 57. Sg2+ Ke5 58. Se3 Kd4 59. Sd1 Wc1 60. Se3 Wc5 61. Sd1 Kd3 62. Se3 We5 63. Sf1 We2+ 64. Kg1 Wa2 65. h6 Ke2 66. Kg2 Wb2 67. Sg3+ (Zugzwang: 67.Sh2 Ke3+ 68.Kg3 W:h2.) 67...Ke3+ 68. Kh3 K:f3 69. Sh5 Wb6 0-1.