http://szachowavistula.pl/vistula/moskwa01kk.htm
W Moskwie, nieco w cieniu rozgrywanych właśnie Mistrzostw Świata FIDE, rozegrany został mecz Kramnik-Kasparow pod nazwą Memoriał Botwinnika.
Impreza pomyślana jako rewanż za londyńskie spotkanie składała się z trzech części. W dniach 1-5.12.2001 zawodnicy zmierzyli się w 4-partiowym meczu. Uczestnicy dzielili między siebie 150 tys. $ plus 100 tys. $.
W dniach 7-8.12.2001 rywale rozegrali 6-partiowy mecz szachów szybkich, stawką było 120 tys. $ dla zwycięzcy i 80 tys. $ dla pokonanego. W dniu 9.12.2001 odbył się 10-partiowy mecz szachów błyskawicznych, zwycięzca otrzymał 30 tys. $, pokonany 20 tys. $. Ogólny fundusz nagród wyniósł 500 tys. $, podzielonych według powyższego wzoru.
W pierwszym czteropartiowym meczu, rozgrywanym w tempie 2 godziny na 40 posunięć plus godzina na następne 20 posunięć plus 30 minut na dokończenie partii (w tej fazie po każdym posunięciu zegar dodawał jeszcze 10 sekund, odnotowano same remisy, wynik meczu 2-2. W meczu szachów szybkich Kasparow wygrał pierwszą partię, zaś Kramnik szóstą i wynik został ustalony na 3-3. Kramnik wylosował biały kolor dla pierwszej partii w każdym z trzech meczów, mógł więc liczyć na zdobycie inicjatywy meczowej. Jednak jego rachuby pogrzebał mecz złożony z 10 partii błyskawicznych, 5 minutowych. W Kasparowie obudził się lew i mecz stał się jego popisem. Zwycięstwa w partiach 1., 6., 7. i 8. przy jednej tylko porażce w partii 9. przyniosły końcowy sukces legendarnemu już Garemu. Trudno powiedzieć, czy wygranie kilku partii błyskawicznych przywróciło tytuł mistrzowski utracony w Londynie w 2000 roku, ale faktem jest, że za kilka dni pracy dwaj szachiści zarobili okrągłe 500 tys. $. Pouczające jest przestudiowanie partii meczu - patrz partie meczu
Kasparow najwyraźniej uznał, że najmniejszemu ryzyku podlega w partiach błyskawicznych i w trzecim meczu podjął radykalny szturm. Decydujące o losach meczu było wygranie partii 6-8. Szachy przeszły interesującą metamorfozę na przestrzeni ostatnich 50 lat. W czasach Botwinnika (mistrz świata w latach 1948-1963) gra błyskawiczna nie była traktowana jako poważna dyscyplina, ot taka rozrywka dla mas. Niepokonany blitzkarz Michaił Tal wniósł nowy powiew dla tej niedocenionej formy spędzania wolnego czasu. Dobrze radził sobie w szybkiej grze Tigran Petrosjan, rewelacyjnie rozgrywał partie błyskawiczne Robert Fischer. Niepostrzeżenie plebejska rozrywka stała się częstym elementem powaznych zawodów szachowych, aż zaczęto w tej dyscyplinie rozgrywać mistrzostwa krajowe. Obecnie FIDE uczyniło z gry błyskawicznej narzędzie pozwalające niezawodnie wyłaniać zwycięzcę w pojedynkach przy wyrównanych siłach i braku skłonności do ryzyka. Ostatecznym kryterium przy równym stanie punktowym stał się blitz, w którym białe otrzymują 6 minut, czarne 5 minut i przy remisie czarne wygrywają spotkanie.
| Nazwisko | Imię | FIDE | 1 | 2 | 3 | 4 | Pkt. |
| Kramnik | Władimir | 2794 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 2.0 |
| Kasparow | Gary | 2798 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 2.0 |
Pierwszego dnia meczu szachów szybkich Kasparow zdobył przewagę 2-1, wygrywając pierwszą partię. Drugiego dnia po dwóch remisach Kramnik wygrał szóstą partię meczu. Wynik meczu szachów szybkich w tempie 30 minut na partię dla zawodnika 3-3.
| Nazwisko | Imię | FIDE | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | Pkt. |
| Kramnik | Władimir | 2794 | 0 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 1 | 3.0 |
| Kasparow | Gary | 2798 | 1 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0 | 3.0 |
Mecz złożony z partii błyskawicznych wygrał Gary Kasparow 6.5-3.5
| Nazwisko Imię | FIDE | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | Suma |
| Kramnik Władimir | 2794 | 0 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0 | 0 | 0 | 1 | 0.5 | 3.5 |
| Kasparow Gary | 2798 | 1 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 0.5 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0.5 | 6.5 |
Partie
Kramnik,V - Kasparov,G [D27]
Memorial Botwinnika Moskwa (1), 01.12.2001
1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e3 e6 4.Sf3 a6 5.Gxc4 c5 6.0-0 Sf6 7.dxc5 Hxd1 8.Wxd1 Gxc5 9.Ge2 0-0 10.Sbd2 Wd8 11.Se5 Ge7 12.b3 Sd5 13.Gb2 f6 14.Sd3 Sc6 15.e4 Sb6
16.e5 f5 17.Wac1 Gd7 18.Sf3 0.5-0.5
Kasparov,G - Kramnik,V [B41]
Memorial Botwinnika Moskwa (2), 02.12.2001
1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 a6 5.c4 Sf6 6.Sc3 Hc7 7.a3 d6 8.Ge3 b6 9.Wc1 Sbd7 10.Ge2 Gb7 11.f3 Ge7 12.0-0 0-0 13.Kh1 Wac8 14.b4 Hb8 15.Hd2 Gd8 16.Wc2 We8 17.Sa4 Gc7 18.Gg1 Wcd8 19.Wb1 Ga8 20.Hc1 h6 21.Sb2 Sf8 22.Sd3 Sg6 23.a4 Hc8 24.b5 a5 25.Sc6 Gxc6 26.bxc6 e5 27.Gxb6 Se7 28.c5 d5 29.Gxc7 Hxc7 30.Wb7 Hxc6 31.Wb5 Sg6 32.exd5 Sxd5 33.Sf2 Sgf4 34.Gf1 Se6 35.Wxa5 Hc7 36.Wb5 Sd4 37.Wc4 Sxb5 38.axb5 Wb8
39.b6 Sxb6 40.cxb6 Hxb6 41.He1 Wec8 42.Wxc8+ Wxc8 43.Sg4 We8 44.Gd3 Hd4 45.Ge4 f5 46.Gxf5 Wa8 47.Gb1 Hb2 48.h4 Wa1 49.Kh2 Hxb1 50.Hxe5 Hh1+ 51.Kg3 He1+ 52.Hxe1 Wxe1 53.Kf4 We2 54.Se3 g6 55.g4 Kf7 56.h5 g5+ 57.Ke4 Ke6 58.f4 Wf2 59.Sd5 gxf4 60.Sxf4+ Kf6 61.Ke3 Wa2 62.Sd3 Wa3 63.Ke4 Wa1 64.Kf4 Wa4+ 65.Kf3 Wa3 66.Ke4 Wb3 67.Sc5 Wb4+ 68.Kf3 Wb5 69.Se4+ Ke5 70.g5 Wb4 71.Sf2 Wf4+ 72.Kg3 0.5-0.5
Kramnik,V - Kasparov,G [D58]
Memorial Botwinnika Moskwa (3), 04.12.2001
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 d5 4.Sc3 Ge7 5.Gg5 0-0 6.e3 h6 7.Gh4 b6 8.Hb3 Gb7 9.Gxf6 Gxf6 10.cxd5 exd5 11.Wd1 We8 12.a3 c6 13.Gd3 Sd7 14.0-0 g6 15.Gb1 Gg7 16.e4
16...Ga6 17.Wfe1 Gc4 18.Hc2 dxe4 19.Wxe4 Wxe4 20.Hxe4 Gb3 21.Gc2 Sf6 0.5-0.5
Kasparov,G - Kramnik,V [C80]
Memorial Botwinnika Moskwa (4), 05.12.2001
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.0-0 Sxe4 Kramnik pierwszy raz w praktyce turniejowej wybiera wariant wymienny partii hiszpańskiej 6.d4 b5 7.Gb3 d5 8.dxe5 Ge6 9.Ge3 Gc5 10.Hd3 0-0 11.Sc3 Sb4 12.He2 Sxc3 13.bxc3 Gxe3 14.Hxe3 Sc6
15.a4 Sa5 16.axb5 axb5 17.Sd4 He8 18.f4 c5 19.Sxe6 0.5-0.5
Kramnik,V - Kasparov,G [D27]
Memorial Botwinnika Moskwa (1), 07.12.2001
1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.Sf3 e6 4.e3 a6 5.Gxc4 c5 6.0-0 Sf6 7.Gd3 b6 8.dxc5 Gxc5 9.a3 Gb7 10.He2 0-0 11.Sbd2 Sbd7 12.b4 Ge7 13.Gb2 a5 14.bxa5 Wxa5 15.Gb5 Hb8 16.a4 Wc8 17.Wac1 Wa7 18.Wxc8+ Hxc8 19.Wc1 Ha8 20.Sd4 Sc5 21.Sc4 Sd5 22.e4 Sf4 23.Hg4 Sg6 24.Sxb6 Hd8 25.Sc4 Sxa4 26.Gxa4 Wxa4 27.Hd1 Wb4
28.Ga3 Wxc4 29.Wxc4 Gxa3 30.Hb3 Ga6 31.Wa4 Gc5 32.Wxa6 Hxd4 33.Wa8+ Sf8 34.Hc2 g6 35.g3 Kg7 36.Kg2 e5 37.Wa4 Hd6 38.Hc4 Se6 39.Hd5 Hb8 40.Wa8 Hb2 41.Wa2 Hc3 42.Hd2 Hb3 43.Hd5 Hb8 44.Ha8 Hc7 45.Wa6 Gd4 46.Hc6 He7 47.Wa8 Hf6 48.Hc2 Sg5 49.Wa3 He6 50.h4 Hh3+ 51.Kg1 Se6 52.Wb3 Hg4 53.Hd3 Sc5 54.Hf3 Hxf3 55.Wxf3 Sxe4 0-1
Adam Umiastowski