Debiut gońca
Miniaturki, czyli partie kończące się efektownym zwycięstwem przed 20-25 posunięciem były swego czasu bardzo poszukiwaną przez kibiców sensacją. Szybkie zwycięstwo wymaga błędu ze strony przeciwnika, błędu tak poważnego, aby możliwa była natychmiastowa wygrana. Średni poziom amatorów gry szachowej podniósł się znacznie od czasów średniowiecza, ale ładna miniaturka jest wciąż czymś miłym dla oka, często pouczającym.
Bezpretensjonalny sposób mobilizacji sił, zwany Debiutem gońca, nie zajmuje wprawdzie wysokiej pozycji w teorii debiutów, jednak może stanowić etap w rozwoju wiedzy debiutowej. Ważną cechą kolejności posunięć 1.e4 e5 2.Gc4 jest możliwość przejścia w dalszym przebiegu gry do innych ustawień debiutowych, do partii włoskiej, partii wiedeńskiej czy obrony dwóch skoczków.
Greco, Gioacchino -- Nieznany przeciwnik
Europa 1620 1-0 C24
1.e4 e5 2.Gc4 Sf6 3.f4 Lepsze spokojne 3.d3 3...Sxe4 4.Sf3 exf4 5.O-O Gc5+ 6.d4 Gb6 7.We1
7...f5? Obrona skoczka jest zbędna i szkodliwa. Naturalne posunięcie 7...0-0 dawało czarnym dobrą grę: 8.Wxe4 d5 9.Gxd5 Hxd5 10.Sc3 Hh5 11.Gxf4 Sc6.
8.Sc3 He7 Czarne nie mając planu grają nieporadnie. Pewną ulgę mogła przynieść ofiara piona 8...d5 9.Gxd5 Kf8 10.Gxe4 fxe4 11.Wxe4 h6 12.Wxf4+ Kg8.
9.Gd5 c6 10.Gxe4 Hf6 11.Gxf5+ Kd8 12.Se4? Przecenienie siły ataku ze strony Greco. Manewr 12.We5 wygląda silniej.
12...Hh6? Prawidłowe 12...Hxf5 pozbawiało białe większości przewagi.
13.g3 Sa6 14.Sd6 Przed białymi otwierają się perspektywy ataku, jednak nie jest łatwo wybrać najwłaściwszy. Po 14.Gxf4 czarne musiały oddawać hetmana 14...Hxf4 15.gxf4 Wf8 i teraz 16.Sd6 stawiało przed nimi niezwykle trudne problemy, np. 16...g6 17.Gh3 Kc7 18.He2!
14...Hxd6 15.Se5? Praktycznie wypuszcza wygraną. Lepsze 15.Gxf4 Hf8 16.Gd3 h6 17.c3 z dużą przewagą.
15...Hf6 Czarne nie wykorzystują nadarzającej się okazji, lepsze 15...Gxd4+ 16.Kf1 Gxe5.
16.Hh5 Lepsze 16.Gg4 d6 17.Gxc8 Wxc8 18.Sc4.
16...g6? Błąd pozbawiający czarne przewagi. Proste 16...Gxd4+ 17.Kh1 Gxe5 niosło czarnym świetne perspektywy.
17.Gxg6? Po lepszym 17.Sf7+ Kc7 18.Gxf4+ d6 i dopiero teraz 19.Gxg6 hxg6 20.Hxh8 szanse wyrównywały się.
17...hxg6?? Ostateczny błąd przesądzający o zwycięstwie białych. Silniejsze 17...Gxd4+ 18.Kh1 Gxe5 19.Hxe5 Hxe5 20.Wxe5 hxg6 dawało czarnym przewagę materialną.
18.Hxh8+ Hxh8 19.Sf7+ Kc7 20.Gxf4+ d6 21.Gxd6+ Kd7 22.We7# 1-0
Staunton, Howard -- Nieznany przeciwnik
sim London ENG 1841 1-0 C24
1.e4 e5 2.Gc4 Gc5 3.He2 Sf6 4.f4 He7 5.Sf3 exf4 6.d4
6...Gb6? Eleganckie 6...Gb4+ 7.c3 d5 8.exd5 Gd6 dawało równe szanse.
7.e5 Sh5 8.Sc3 c6 Lepsze 8...Ga5 9.0-0 Gxc3.
9.Se4 O-O 10.Sd6 Efektowne wtargnięcie nie jest skuteczne, lepsze 10.g4 Gxd4 11.Sxd4 Hxe5 12.Sf3! z przewagą białych.
10...Ga5+ 11.c3 b5 12.Gb3 Ga6 13.He4 b4 14.Sf5 Hd8 15.c4 d5? Prawidłowe 15...g6 16.Sd6 Gc7 pomagało utrzymać obronę.
16.cxd5 We8 17.d6 g6 Osłabienie pozycji króla przyśpiesza klęskę.
18.Sh6+! Kg7 19.Sxf7 Hb6 20.Gxf4 Sxf4 21.Hxf4 Sd7 22.Hh6+ (Czarne poddały ze względu na mata na h7: 22...Kg8 23.S7g5+ i w końcu Hxh7#) 1-0
Lee, Harry Fowler -- Ensor, FS
Londyn Vizayanagaram ENG
1883 1-0 C24
1.e4 e5 2.Gc4 Sf6 3.f4 Sxe4 4.d3 Hh4+ 5.g3 Sxg3 6.Sf3 Hh5 7.Wg1 e4 niepotrzebne forsowanie wydarzeń. Po 7...d5 8.Gxd5 exf4 9.Gxf4 Hxd4 10.Wxg3 He6+ czarne miały dobrą pozycję. 8.dxe4 Sxe4 9.He2
9...d5? Czarne powinny bronić skoczka posunięciem 9...f5 i po ewentualnym 10.Wg5 Hh3 11.Gf7+ Kxf7 12.Wh5 Hxh5 13.Se5+ Ke7 oddać hetmana 14.Hxh5 d6 15.Sg6+ oraz wieżę 15...hxg6 16.Hxh5 Sc6 gdyż pozycja nie jest tak łatwo wygrana dla białych.
10.Wg5 Hh3? Lepsze 10...Hh6 11.Gxd5 f5.
11.Gxd5 f5 12.Sbd2 Ge7 13.Sxe4 fxe4 14.Hxe4 Hh6 15.Ge3 Kf8 Lepsze 15...Sd7 16.0-0-0 Sf6 przedłużające obronę.
16.We5 Wygrywało 16.Gd4 Sc6 17.Gxg7.
16...Gh4+?? Błąd w przegranej pozycji, unikało mata trochę lepsze 16...Sc6 17.Gxc6 Hxc6 18.Wxe7 Hxe4 19.Wxe4 b6.
17.Sxh4 Hxh4+ 18.Gf2 Hd8 (i czarne poddały zobaczywszy mata po 19.Gc5+ He7 20.Wf5+ Gxf5 21.Hxe7 mat) 1-0
Miniaturki