ID #1204

SZACHISTA I ŚMIERĆ

Jesienna pora skłania do poważnego rozpatrzenia kwestii: gdzie na szachistę oczekuje śmierć? Jest oczywiste, że himalaista może spaść w przepaść, a kierowca formuły I zginąć w kraksie na wyścigowym torze, powiedzmy Monza albo Hungaroring - już sama nazwa tych obiektów u przeciętnego pasażera tramwaju wywołuje nieprzyjemny dreszcz. Co jednak może grozić miłośnikom "królewskiej gry", z pozoru najspokojniejszego ze sportów?
     Po zbadaniu obszernego materiału statystycznego dochodzę do wniosku niezbyt odkrywczego, że gracz w szachy najczęściej umiera w łóżku, własnym lub szpitalnym. Najczęściej, co oznacza, że bywają wyjątki, którym chciałbym poświęcić dzisiejszy felieton.
     Urodzony w Białymstoku Juliusz Perlis zamarzł podczas wycieczki w Alpy. Austriak Karl Schlechter zmarł wskutek komplikacji pogrypowych podczas występów w Budapeszcie. Lionel Kieseritzky i Wilhelm Steinitz (pierwszy oficjalny mistrz świata) zmarli w szpitalnych przytułkach dla psychicznie chorych biedaków, Kurt von Bardeleben i Rudolf von Swiderski popełnili samobójstwo - pierwszy z nich wyskoczył z okna. Saint - Amant wypadł z fatalnym skutkiem z karety, Minckwitz, Lewi i utalentowany młody warszawiak Andrzej Pawlas zginęli pod kołami pojazdów, Charousek umarł na galopujące suchoty a Reti - na szkarlatynę, Aleksander Zajcew - w efekcie niedbale przeprowadzonej operacji nogi, Nick Rossolimo zabił się spadając ze schodów, Igora Płatonowa zabił rabuś zaskoczony przy okradaniu mieszkania, Anglik Yates zatruł się gazem, który ulatniał się z nieszczelnej instalacji w hotelowym pokoju.
     Liczne ofiary pochłonęły kataklizmy dziejowe: wojny, powstania, prześladowania narodowościowe i czystki. Niemcy Friedrich Koehnlein i Erich Cohn zginęli za froncie francuskim podczas I wojny światowej, Polak Józef Dominik zmarł w polowym szpitaliku w wyniku ran odniesionych podczas wojny bolszewickiej. Dawida Przepiórkę rozstrzelano w Palmirach, Henryk Pogorieły został zgładzony w więzieniu na Pawiaku, Karol Piltz poległ w czasie kampanii wrześniowej, w gettach i obozach koncentracyjnych zginęli m. in. Szaja Kozłowski, Janusz Fux, Mojżesz Łowcki oraz Henrykowie Młynek i Friedmann. Wsiewołod Rauzer umarł z głodu podczas blokady Leningradu, na froncie polegli Rosjanie Stolberg, Kaijew i Sokow oraz nadzieja szachów niemieckich Klaus Junge - zaledwie na tydzień przed kapitulacją Trzeciej Rzeszy. Ofiarami zbrodni stalinowskich byli m. in. łodzianin Gerstenfeld, arcymistrz łotewski Petrovs i szef związku szachistów radzieckich Krylenko, który kilka lat wcześniej sam pełnił funkcję głównego oskarżyciela w moskiewskich procesach pokazowych. Kilku szachistów śmierć zaskoczyła "na posterunku" czyli przy rozgrywaniu kolejnej partii. Mistrz Polski Józef Gromek podczas gry doznał zawału serca i nie zdołano go odratować. Jan Herman Zukertort grał o szylinga partię towarzyską z amatorem w londyńskim klubie, gdy powalił go udar mózgu. Zmarł kilka godzin później nie odzyskując przytomności. To samo przytrafiło się w klubie w Nowym Jorku Kubańczykowi Capablance.
     Ukraiński arcymistrz Leonid Sztejn należał do czołowych szachistów świata lat 60. i 70. Miał dodatni bilans bezpośrednich pojedynków z wszystkimi poważnymi rywalami za wyjątkiem Roberta Fischera. W młodości grał niebywale szybko, w stylu kombinacyjnym, w późniejszych latach był graczem uniwersalnym.

Simagin - Sztejn
Kisłowodsk 1966

Simagin-Sztejn

23...S:c4! 24. d:c4 G:e4 25. Wb3 Ga8! (groźba 26...Hb7 wymusza wymianę białopolowych gońców)
26. Gg2 G:g2 27. K:g2 H:c4 28. W:f3 W:f3 29. K:f3 H:b5 (czarne mają nader wystarczającą rekompensatę za figurę w postaci falangi pionów w centrum)
30. Kf2 d5 31. Hd1 e4 32. Kd2 d3 33. Hg4 Hc6 34. Sa2 a5 35. Hd1 d4 36. Hb3+ Kh8 37. Kh3 e3 38. G:a5 Hc8+ 39. Kg2 Ha8 40. Kh3 H:a5 41. H:d3 Hh5+ 0:1.

     Ćwierć wieku temu Sztejn został wyznaczony do reprezentacji ZSRR na drużynowe mistrzostwa Europy w Anglii. Na dzień przed odlotem arcymistrz przyjechał z rodzinnego Lwowa do Moskwy i zamieszkał w hotelu "Rossija". 4 lipca 1973 roku na lotnisko przybyli wszyscy wyznaczeni prócz Sztejna, który w nocy doznał niespodziewanie zawału serca i zmarł, mając zaledwie 39 lat.

Tagi: Leonid Sztejn, szachista, śmierć

Podobne wpisy:

Nie możesz komentować tego wpisu