Felietony Szachowej Vistuli - Tak hartowała się stal

    Ukazała się książka Wiktora Korcznoja "Szachy bez pardonu" (Szachmaty biez poszczady") Moskwa 2006. Na pierwszych stronach tej interesującej pozycji znajdujemy opis trudnej młodości przyszłego arcymistrza latach wojny.
    ..."Odjeżdzając na front ojciec zostawił nam swoje kartki żywnościowe, tak więc sytuacja w listopadzie była jeszcze do zniesienia, lecz później w grudniu głód i ziąb złamały zdrowie babci. Nieustannie skarżyła się, że jest jej zimno. Prawie nie poruszała się i poprosiła mnie bym na bazarze zamienił jej przydział, te 125 gramów chleba, na drewno. Ja, dziesięcioletni chłopiec zupełnie nie posiadający biegłości w sztuce targowania się (ani wówczas, ani dziesiątki lat później!), dla babci zajmowałem się operacjami handlowymi. Nigdy mnie nie oszukano, może tylko raz. Babcia była już w złym stanie; przyszedł lekarz, stwierdził skrajną postać wygłodzenia i poradził napoić ją mlekiem. Wyruszyłem na bazar Malcewski by zamienić chleb na mleko. Później, gdy postawiłem na piecyk mleko, by je podgrzać, zwarzyło się i zamieniło w mało jadalną serwatkę. Wyobraźcie sobie, jak bardzo byłem zdenerwowany. Działo się to 1 marca, zaś 4 marca około północy zobaczyłem, jak do sufitu w stronę drzwi wyjściowych przemknął obłoczek. Pokiwał się, jak gdyby machając mi na pożegnanie, i znikł. Zrozumiałem, że zostałem w pokoju sam.
    Do wojny umiałem mówić po polsku. Teraz na ostatniej drodze odprowadzałem ostatniego krewnego z polskiej gałęzi rodziny. Wraz z sąsiadką owinęliśmy zwłoki całunem, połozyliśmy na sankach, przywiązaliśmy i zawieźliśmy na cmentarz Wołkowski, by złożyć do zbiorowej mogiły."...

    W uzupełnieniu warto podać, że dziadek Korcznoja (Hersz Azbel, ojciec matki) był znanym żydowskim pisarzem. Matka ojca natomiast, wspomniana w powyższym cytacie opisującym Leningrad w śmiertelnym uścisku niemieckiej blokady, pochodziła z polskiej rodziny Rogałło. Nie dziwimy się, że dla mającego podobne przeżycia Korcznoja żaden przeciwnik nie był już później straszny.