Dnia 10 września w Salt Lake City zakończyły się szachowe mistrzostwa USA. W pierwszej fazie uczestnicy podzieleni na dwie grupy po osiem osób rozegrali turnieje "każdy z każdym". Zdobywcy dwóch pierwszych miejsc z obu grup stoczyli walkę (system pucharowy) o podział nagród. W finale spotkali się Borys Gulko (lat 52) i Gregory Serper (30). Lepszy okazał się Gulko, remisując trzecią partię po dwóch wygranych.
Gulko, Serper oraz sześciu (!) jeszcze uczestników turnieju o mistrzostwo USA to wychowankowie szkółek szachowych przy pałacach pionierów byłego Związku Radzieckiego. Kilkunastu innych nie grało w Salt Lake City, gdyż nie zakwalifikowali się do pierwszej szesnastki, dobrowolnie zrezygnowali ze startu bądź nie mieli do niego formalnych uprawnień - nie postarali się jeszcze o obywatelstwo amerykańskie.
Wojażowanie z kraju do kraju w poszukiwaniu lepszych warunków do uprawiania sportu jest regułą, która w środowisku zawodowych szachistów ma wyjątkowo starą tradycję. Zaryzykuję twierdzenie, że w wielu zakątkach świata mistrzowie szachownicy - imigranci mają znacznie większy wkład w rozwój szachów niż gracze miejscowi. Gwiazdy szachów angielskich w XIX wieku: Steinitz, Zukertort i Gunsberg urodzili się na kontynencie. Reprezentujący Francję Rosenthal, Janowski i Alechin nie urodzili się bynajmniej nad Sekwaną. Niegdyś najlepsi szachiści świata, z małymi wyjątkami, pochodzili z Europu Środkowej, w tym również z ziem Rzeczypospolitej. Dziś bezapelacyjnie dominują szachiści rosyjscy lub wywodzący z dawnych republik radzieckich.
Borys Gulko to znana postać w świecie szachowym. Jako obywatel ZSRR uczestniczył ośmiokrotnie w mistrzostwach kraju, raz zdobywając mistrzostwo i raz występując na Olimpiadzie Szachowej. Później, a było to jeszcze w erze Breżniewa, zaczął się domagać pozwolenia na wyjazd za granicę, został więc zaliczony do grona "wrogów państwa" bez prawa gry w turniejach. Opuszczony przez przyjaciół i pozbawiony środków utrzymania Gulko nie załamał się i w 1986 roku wywalczył zgodę na emigrację do USA. Był najbardziej znanym, po Wiktorze Korcznoju, dysydentem wśród szachistów.
Serper - Gulko
Salt Lake City 1999
31. G:b6 (31.Wf1 Gc5) 31...Ge1! (pouczający przykład izolacji figury) 32. h3 Wf1+ 33. Kh2 H:d1! (34.H:d1 Gg3+) 0:1