http://szachowavistula.pl/vistula/mat_beniowskiego.htm
Znany angielski arcymistrz David Howell kilka lat temu przeżył nieprzyjemną przygodę grając z „łatwym przeciwnikiem” o rankingu niższym o ponad 700 punktów ELO.
Efektownie ofiarował figurę za atak, już myślał, że przeciwnik zbiera siły psychiczne aby wreszcie się poddać, gdy nastąpiła niespodziewana kontra zakończona matem Beniowskiego. Howell nie jedynym arcymistrzem, który dostał takiego mata, nie jest nawet jedynym brytyjskim arcymistrzem, który po uzyskaniu tytułu arcymistrzowskiego, przegrał a taki sposób. Nie był też pierwszym, który pozwolił przeciwnikowi na postawienie mata. Był dobry, wiedział o tym, i nie popsuł zabawy partnerowi i kibicom. Dla nas najważniejsze jest to, że zawodnik z rankingiem na poziomie polskiej I kategorii efektownie pokonał tak silnego przeciwnika.
Howell,D (2622) - Lokander,M (1901)
[B50] 2009
1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.Gc4 Sf6 4.Sc3 e6 5.0-0 a6 6.a3 b5 7.Ga2 Ge7 8.d3 Sc6 9.Se2 Gb7 10.Sg3 Hc7 11.We1 0-0 12.c3 h6 13.Ge3 d5 14.Hd2 Wfe8 15.Gf4 Hb6 16.e5 Sd7 17.Gxh6
Arcymistrz znany z agresywnego stylu gry poświęca figurę za atak. W tym momencie jest przekonany, że wygrywa z „chodzącym punktem”.
17...gxh6 18.Hxh6 Gf8 19.Hg5+ Kh8 20.Hh5+ Kg7 21.Sg5 Scxe5 22.f4 Sf6 23.Hh3 Sxd3 24.Sh5+ Sxh5 25.Hxh5
Nieprzyjemna niespodzianka! Białe atakowały, a teraz nie mają jak się obronić przed matem Beniowskiego..
26.Kh1 Sf2+ 27.Kg1 Sh3+ 28.Kh1 Hg1+ 29.Wxg1 Sf2# 0-1
Znaleźliśmy również kilka partii, w których arcymistrz dawał mata Beniowskiego arcymistrzowi.
Timman,J - Short,N [A93]
1990
1.d4 e6 2.c4 f5 3.g3 Sf6 4.Gg2 Ge7 5.Sf3 d5 6.0-0 0-0 7.b3 Gd7 8.Ga3 Sc6 9.Hc1 a5 10.Gxe7 Hxe7 11.Sc3 Ge8 12.He3 dxc4 13.bxc4 Wd8 14.Wfd1 Sg4 15.Hf4 Gf7 16.Wab1 e5 17.dxe5 Wxd1+ 18.Wxd1 Hc5 19.Sg5 Gxc4 20.Sd5 Sd8 21.e6 Gxd5 22.Wxd5 Ha3 23.Wd7 Sc6 24.Gxc6 bxc6 25.e7 We8
Capablanca,J - Matisons,H [E38]
1929
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Gb4 4.Hc2 c5 5.dxc5 Sc6 6.Sf3 Gxc5 7.Gf4 d5 8.e3 Ha5 9.Ge2 Gb4 10.0-0 Gxc3 11.bxc3 0-0 12.Wab1 Ha3 13.Wfd1 b6 14.cxd5 Sxd5 15.Sg5 f5 16.Gf3 Hc5 17.c4 Sdb4 18.Hb3 e5 19.a3 Sa6 20.Gxc6 Hxc6
Bischoff,K - Mueller,K [D45]
2004
1.c4 c6 2.Sf3 d5 3.e3 Sf6 4.Sc3 e6 5.d4 Sbd7 6.Hc2 Gd6 7.b3 e5 8.Gb2 e4 9.Sd2 a6 10.Ge2 He7 11.0-0-0 b5 12.f3 exf3 13.Gxf3 bxc4 14.bxc4 Ga3 15.c5 Gxb2+ 16.Kxb2 0-0 17.Whe1 Hd8 18.e4 dxe4 19.Sdxe4 Sd5 20.Sxd5 cxd5 21.Sd6 Sf6 22.h3 Ge6 23.Hc3 Hc7 24.Ka1 Wfb8 25.Wb1 Hc6 26.Wb3 Ha4 27.Gd1 Wxb3 28.Gxb3 Ha3 29.We3 Wd8 30.He1 Wb8 31.Wxe6 fxe6 32.Hxe6+ Kh8 33.Sf7+ Kg8 34.Sh6+ Kh8 35.Hg8+ Sxg8 36.Sf7# 1-0
Janosevic,D - Forintos,G [C77]
1966
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.Gb5 a6 4.Ga4 Sf6 5.Sc3 Gb4 6.Sd5 b5 7.Gb3 0-0 8.0-0 Gb7 9.d4 Sxd5 10.Gxd5 exd4 11.Sxd4 Hf6 12.Ge3 Wfe8 13.c3 Gf8 14.f4 Sa5 15.Gxb7 Sxb7 16.e5 Hd8 17.Hf3 Hc8 18.Wad1 d6 19.e6 fxe6 20.f5 exf5 21.Sxf5 Sd8 22.Gd4 Se6
Efektowny mat Beniowskiego nie jest martwym składnikiem teorii szachowej. Przejrzenie elektronicznych baz danych pozwoliło nam stwierdzić, że zdarza się zadziwiająco często.
Ofiarami takich kombinacji bywają nawet silni arcymistrzowie. W naszej głównej partii mata Beniowskiego nie widział z daleka tak silny zawodnik jak GM Howell.
Życzymy naszym Czytelnikom, aby stawiali maty Beniowskiego naszym najlepszym arcymistrzom.
Paweł Kruza i Adam Umiastowski