(Recenzja)
Ukazała się niewielka książeczka zawierająca 24 wybrane partie gracza korespondencyjnego Antoniego Krzyżanowskiego. Zatytułowana jest "Na drodze do mistrzostwa", co oczywiście kojarzy się ze znaną pracą Aleksieja Suetina "Put' k mastierstvu". Książka Krzyżanowskiego, który w 2003 roku był korespondencyjnym Mistrzem Polski w szachach, ma charakter dość tajemniczy; nie wiadomo bowiem, kto ją wydał, w jakim nakładzie i kiedy.
Życiorys autora był bardzo odległy od banału, o czym czytelnik może się przekonać po lekturze następującego fragmentu, który opisuje "stare, dobre lata osiemdziesiąte" ubiegłego wieku (str. 20-21):
"Mieszkałem z żoną i z dwójką dzieci na Górnym Mokotowie. Kiedy urodziło się nam trzecie dziecko, okazało się, że w naszej kawalerce nie sposób już się pomieścić. Z ogłoszenia wynajęliśmy większe mieszkanie. Przeprowadzkę robiłem razem z przyjacielem. Żeby wnieść wszystkie meble na piąte piętro musieliśmy się dobrze napracować.
Później wypadało postawić mu wódkę. W efekcie spiliśmy się zdrowo. W końcu przyjaciel wyszedł, a ja walnąłem się spać. Kiedy rano obudziłem się, żona powiedziała mi, że w nocy kilkakrotnie były dzwonki do drzwi i przychodzili ludzie, którzy chcieli kupić wódkę. Spytałem się, co im odpowiadała. Żona stwierdziła, że mówiła, że wódki nie ma i nie będzie. Więc poleciłem jej mówić, że wódka wkrótce będzie i poszedłem do sklepu kupić skrzynkę wódki.
Okazało się, że przeprowadziliśmy się do bloku milicyjnego. W naszym mieszkaniu poprzednio mieszkał emerytowany sierżant milicji, który dorabiał sobie do renty prowadzeniem meliny pijackiej. Wkrótce przejąłem jego działalność i rozkręciłem sprzedaż wódki.
W tym czasie trwała walka z alkoholizmem. Do godziny 13-tej sprzedaż alkoholu była zakazana. O godzinie 19-tej zamykano sklepy i już wódki nie można było kupić. Sklepów nocnych nie było. Jeśli ktoś po 19-tej potrzebował kupić alkohol, to musiał pójść na melinę i zapłacić sporo drożej niż w sklepie. W ten sposób zarabiałem krocie na sprzedaży alkoholu. Blok, w którym wynajmowaliśmy mieszkanie, położony był doskonale, w połowie drogi między gmachem telewizji a komendą główną milicji. Tak więc wśród mojej klienteli byli nie tylko alkoholicy i kryminaliści, ale też artyści znani powszechnie z telewizji, a także oficerowie z komendy głównej milicji. Co prawda w okolicy było kilka innych melin, ale moja cieszyła się największa popularnością. Klientom podobało się, że u mnie można wejść do mieszkania, wypić przy stole i kulturalnie porozmawiać. W innych melinach było to niemożliwe. Jednym z moich klientów był pułkownik milicji z komendy, który bardzo sobie chwalił moja działalność i mówił mi, żebym niczego się nie bał, bo gdyby była przygotowywana jakaś akcja milicyjna przeciw mnie, to on na czas mnie ostrzeże. Jeden z moich sąsiadów, emerytowany major milicji, dał mi klucze do swojej piwnicy i powiedział, że bezpieczniej będzie, jak większe zapasy alkoholu będę tam trzymał. (...)
Po zakończeniu studiów dostałem pracę poza Warszawą i z żalem musiałem pozostawić melinę."
Inne fragmenty życiorysu autora są przynajmniej tak samo ciekawe, a przy tym pouczające. A teraz zapis najsławniejszej partii Antoniego Krzyżanowskiego, która w swoim czasie obiegła wszystkie ważniejsze magazyny szachowe na świecie.
L. Wydrowski - A. Krzyżanowski [B04]
korespondencyjne MP 1994
1.e4 Sf6 2.e5 Sd5 3.d4 d6 4.Sf3 dxe5 5.Sxe5 Sd7!?
Idea Larsena, zaprezentowana po raz pierwszy w meczu pretendentów Tal - Larsen, Bled 1965. Czarne prowokują przeciwnika do ofiary figury, po czym czarny król znajdzie się na środku szachownicy pod ostrzałem nieprzyjacielskich sił. 6.Sxf7!? [Obawiając się analiz debiutowych Duńczyka, Tal zagrał mniej zobowiązujące 6.Gc4 e6 7.Hg4 h5 8.He2 Sxe5 9.dxe5 Gd7 10.0-0 Gc6 11.Wd1 i uzyskał niewielką przewagę.] 6...Kxf7 7.Hh5+ Ke6 8.c4 [Teoria rozpatruje również 8.g3 b5! 9.a4 (9.Gxb5 S7f6 10.He5+ Kf7 11.0-0 Gh3 12.We1 e6 13.c4 Gd6 14.Hg5 Sb4-+) 9...c6 10.axb5 g6 11.He2+ Kf7 12.bxc6 (12. Gg2!?) 12...S7b6 i powstaje skomplikowana pozycja z obustronnymi - zdaniem Bagirowa - szansami.] 8...S5f6 9.d5+ Kd6 10.Hf7!
10...Se5 [Inna możliwość to 10...Sb6.] 11.Gf4 c5 12.Sc3 a6 13.b4 [13.0-0-0 g6 14.Gxe5+ Kxe5 15.d6 Gh6+ 16.Kc2 He8! 17.Wd5+ Sxd5 18.Hxd5+ Kf6 19.Se4+ Kg7 20.He5+ Kf7 21.Gd3 Gf5 22.g4 Gxe4 23.Gxe4 e6 24.We1 Ha4+ 25.Kd3 Whe8-+; de Firmian-Rohde, USA 1989.] 13...Hb6 14.bxc5+ [Próba wzmocnienia gry białych zakończyła się fiaskiem w partii E. Myśliwiec - A. Krzyżanowski, corr. 1995. Nastąpiło tam 14.0-0-0 cxb4 15.Sa4 Hxf2 16.c5+ Kd7 17.Gxe5 He3+ 18.Kb1 Hxe5 19.Sb6+ Kc7 20.d6+ (lepsze 20.Sxa8+ Kb8 21.Sb6 Gg4 22.Sc4 Hc3) 20...Kb8 21.d7 Gxd7 22.Wxd7 Ka7 23.Wd1 Se4 24.Sxa8 Sc3+ 25.Kc1 Sxd1 26.Kxd1 Hxc5 27.Gd3 Kxa8 i czarne wkrótce wygrały (0-1).] 14...Hxc5 15.Wd1
[Specjalista od obrony Alechina, zmarły przed kilku laty arcymistrz W. Bagirow w swoich podręcznikach analizował w tym miejscu tylko wariant 15...Gf5 16.Wd3 Gxd3 17.He6+ Kc7 18.Gxe5+ Kd8 19.Gxd3 słusznie oceniając powstałą pozycję jako wygraną dla białych. Tymczasem polski gracz korespondencyjny znalazł kapitalne obalenie...] 15...Ha3!! 16.Wd3
16...Hc1+!! 17.Gxc1 Sxf7 18.c5+ Kc7! [18...Kxc5? 19.Sa4+ Kd6 20.Sb6 Wb8 21.Gf4+ Se5 22.Sc4+ Kc5 23.Sxe5 Wg8 24.Sf7 Wa8 25.Ge3+ Kb4 26.Wb3+ Ka4 27.Gc5+-; wariant J. Konikowskiego.] 19.Gf4+ Kd8 20.Sa4 Gf5 21.Wd4 Ke8 22.Gc4 Wd8 23.0-0 Gc2 24.Sb6 e5 25.d6 Gxd6! 0-1[z możliwym dalszym ciągiem 26.We1 Gxc5 27.Gxe5 Sxe5 28.Wxe5+ Ge7; J. Konikowski].
Gorąco polecamy czytelnikom książkę Antoniego Krzyżanowskiego "Na drodze do mistrzostwa". Kilka jej egzemplarzy znajduje się jeszcze w Wydawnictwie Szachowym "Penelopa" Jerzego Morasia (szukać w internecie). Droga życiowa autora przypomina thriller, a jego partie korespondencyjne mają poważne walory edukacyjne.