... czyli mecz Kramnika z Maszyną.
W egzotycznym Bahrajnie doszło wreszcie do zapowiadanego od ponad roku meczu mistrza świata Władimira Kramnika z programem komputerowym Deep Fritz. W przeciągu dwóch tygodni rozegrano 8 partii. W razie porażki Kramnik miał zagwarantowane pół miliona dolarów premii, remis oznaczał zysk kolejnych 200 tys. dolarów, a ewentualne zwycięstwo zostało wycenione na 900 tys. dolarów. Mistrz świata nie grał więc tylko o honor rodzaju ludzkiego, lecz o bardziej wymierne wartości.
Na początku spotkania dominował Człowiek.
DEEP FRITZ - Kramnik,V [C45]
Bahrain (m. 3) 08.10.2002
1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.d4 exd4 4.Sxd4 Gc5 5.Sxc6 Hf6 6.Hd2 dxc6 7.Sc3 Se7 8.Hf4 Ge6 9.Hxf6 gxf6
Typowa "antykomputerowa" pozycja: hetmany wymienione, dużo pionków na szachownicy, element taktyczny zredukowany do minimum. W tej sytuacji program Fritz gra bez planu - bo tego programy jeszcze nie potrafią! - i stopniowo popada w przegraną pozycję.
10.Sa4 Gb4+ 11.c3 Gd6 12.Ge3 b6 13.f4 0-0-0 14.Kf2 c5 15.c4 Sc6 16.Sc3 f5 17.e5 Gf8 18.b3 Sb4 19.a3 Sc2 20.Wc1 Sxe3 21.Kxe3 Gg7 22.Sd5 c6 23.Sf6 Gxf6 24.exf6 Whe8 25.Kf3 Wd2 26.h3 Gd7
Wyraźna przewaga czarnych, które nieuchronnie zdobywają pionka f6.
27.g3 We6 28.Wb1 Wxf6 29.Ge2 We6 30.Whe1 Kc7 31.Gf1 b5 32.Wec1 Kb6 33.b4 cxb4 34.axb4 We4 35.Wd1 Wxd1 36.Wxd1 Ge6 37.Gd3 Wd4 38.Ge2 Wxd1 39.c5+ Kb7 40.Gxd1 a5 41.bxa5 Ka6 W tym miejscu ekipa Fritza powinna odłączyć zasilanie od maszyny.
42.Ke3 Kxa5 43.Kd4 b4 44.g4 fxg4 45.hxg4 b3 46.Kc3 Ka4 47.Kb2 f6 48.Gf3 Kb5 49.g5 f5 50.Kc3 Kxc5 51.Ge2 0-1.
Po czterech partiach Kramnik prowadził 3:1 i zanosiło się na ośmieszenie Fritza. Że do tego nie doszło, było bardziej zasługą człowieka, niż maszyny. W piątej partii Kramnik miał atak ślepoty szachowej i w prostej pozycji, gdzie zanosiło się na remis, podstawił po prostu figurę.
W szóstej partii Kramnik nieoczekiwanie zerwał z dobrze znaną mu metodą ostrożnej gry z naciskiem na techniczne manewrowanie i poszedł na wymianę ciosów - poświęcił figurę za niejasne szanse ataku na odsłoniętego czarnego króla. Wielki błąd, bo ogólnie wiadomo, że z komputerami nie wolno poświęcać materiału bez konkretnego wyliczenia, czy inwestycje zdołają się zwrócić.
Kramnik,V - DEEP FRITZ [E15]
Bahrain (m. 6) 15.10.2002
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 b6 4.g3 Ga6 5.b3 Gb4+ 6.Gd2 Ge7 7.Gg2 c6 8.Gc3 d5 9.Se5 Sfd7 10.Sxd7 Sxd7 11.Sd2 0-0 12.0-0 Wc8 13.a4 Gf6 14.e4 c5 15.exd5 cxd4 16.Gb4 We8 17.Se4 exd5 18.Sd6 dxc4
19.Sxf7?! (Jak powiedziano, jest to błąd metody.)
19...Kxf7 20.Gd5+ Kg6 21.Hg4+ Gg5 22.Ge4+ Wxe4 23.Hxe4+ Kh6 24.h4 Gf6 25.Gd2+ g5 26.hxg5+ Gxg5 27.Hh4+ (27.He6+ Sf6 28.Hh3+ Kg6 29.f4 Gh6 30.f5+ Kf7 31.Gxh6 c3 też nie wróżyło sukcesu.)
27...Kg6 28.He4+ Kg7 29.Gxg5 Hxg5 30.Wfe1 cxb3 31.Hxd4+ Sf6 32.a5 Hd5 33.Hxd5 Sxd5 34.axb6 axb6 0-1.
Dwie ostatnie partie zakończyły się remisowo, podobnie jak cały mecz w stosunku 4:4.
Mecz w Bahrajnie, lansowany przez niektóre media jako wydarzenie sezonu, nie wzbudził naszego entuzjazmu. Wprawdzie Kramnik na początku pokazał, iż wie, jak "oszukać" Maszynę, ale późniejsze dwie porażki były po prostu niezrozumiałe. Być może kolekcjonerzy szachowych ciekawostek zapiszą kolejną linię w wykazie meczów Człowiek - Komputer, jednak nie zobaczyliśmy tu partii, które maja szansę zagościć w skarbcu sztuki szachowej. Podobnie rzecz się miała podczas meczu Kasparow - Deep Blue w roku 1997, kiedy to kompromitująca porażka Garriego w ostatniej (szóstej) partii przyniosła sukces ekipie IBM.
Wydaje się, że obie te imprezy mają jeden wspólny mianownik. Parafrazując znane powiedzenie Churchilla, można powiedzieć:
JESZCZE NIGDY TAK NIEWIELU (Kramnik i Kasparow)
NIE OTRZYMAŁO TAK WIELE
ZA TAK NIEWIELE.