Korzystając z możliwości, jakie stwarza poczta elektroniczna oraz internet, nawiązałem kontakt z Johnem S. Hilbertem ze stanu Nowy Jork w USA. John, prawnik zatrudniony w administracji krajowej, jest jednym z bardziej znanych historyków gry szachowej w Ameryce, autorem cennej książki "Napier, zapomniany mistrz" oraz wielu artykułów.
Zapytany o bieżące prace i plany John napisał, że wespół z Dalem Brandrethem, właścicielem wydawnictwa szachowego "Caissa Editions" z Yorklyn, szykuje do druku monografię poświęconą Normanowi T. Whitakerowi. Postać ta jest praktycznie nieznana w Polsce, a warto, jak sądzę, jej poświęcić nieco uwagi.
Whiteker (1890-1975) nie startował nigdy w Olimpiadach Szachowych, jednak lista jego zwycięstw w partiach rozegranych w turniejach amerykańskich jest imponująca. W 1927 r. wygrał 1. kongres szachowej federacji USA przed Kupchikiem, pokonując w bezpośredniej partii z Sammym Reshevskym. W turnieju US Open 1951 wygrał z pięciokrotnym olimpijczykiem Izaakiem Kashdanem, miał również "na rozkładzie" mistrza świata w grze korespondencyjnej Hansa Berlinera. Podczas symultany z udziałem Capablanki w 1909 r. pokonał po zaciętym boju genialnego Kubańczyka, co amerykańscy autorzy Denker i Parr skwitowali uwagą: "To jedna spośród tuzina partii przegranych w tak subtelny sposób przez Capablankę w grze jednoczesnej".
Druga strona życiorysu Whitakera to jego kariera przestępcy karanego sądownie. "Jestem w posiadaniu" - napisał mi John Hilbert - "pięćsetstronnicowego dokumentu, który zawiera szczegóły pierwszego uwięzienia Whitakera w latach 1925-1927 za kradzież samochodu z przekroczeniem granicy stanu. Z Departamentu Sprawiedliwości otrzymałem ponadto liczący 90 stron dokument dotyczący skazania Whitakera, wraz z Gastonem Meansem, za próbę wyłudzenia pieniędzy pod pozorem. iż spowodują odzyskanie dziecka Lindbergha".
Nieoczytanym należy się wyjaśnienie, że pilot Lindbergh po tym, gdy jako pierwszy w 1927 r. przeleciał samolotem przez Atlantyk, stał się bohaterem Ameryki, i że sprawą porwania jego dziecka, które zginęło z rąk kidnaperów, żył przez wiele tygodni cały świat.
John Hilbert zgromadził 430 partii Whitakera i jego książka poświęcona długowiecznemu szachiście o "złożonym" charakterze i upodobaniach zapowiada się nader ciekawie. Czy trafiłaby ona w gusty polskiego czytelnika i czy będzie dla niego osiągalna, to już całkiem inna historia...
| 1. d4 d5 2. c4 e6 3. Sc3 Sf6 4. Sf3 Sbd7 5. Gg5 Ge7 6. e3 O-O 7. c:d5 e:d5 8. Gd3 We8 9. O-O Sf8 10. Hc2 c6 11. Wfe1 Se4 12.G:e7 H:e7 13. b4 Sg6 14. b5 Gd7 15. b:c5 G:c6 16. Se2 Wac8 17. Wac1 Gd7 18. Hb3 Gg4 |
 |
| (Groźba bicia na f3 i zdublowania pionów sprowokowała rutynowanego przeciwnika do błędu.) 19. W:c8 W:c8 20. G:e4 d:e4 21. Sd2 G:e2 22. W:e2 Sh4 23. g3 Wc1+ 24. Sf1 Hd7! Po tym niepozornym ruchu białe poddały się, grozi 25...Hh3 z matem na g2 lub f1, przed czym nie ratuje 25.gh ani 25.f4 Hh3 26.Wf2 Sf3+. |