http://szachowavistula.pl/vistula/mistrzowieswiatatezpodstawiaja.htm
W jednej z partii meczu o mistrzostwo świata w 1927 roku aktualny jeszcze champion osiągnął dobrą pozycję, a później znalazł plan utracenia wieży.
Oczywiście, wielki Capablanca nie podstawił figury w jednym ruchu. Wymyślił cały plan, który prowadził do zguby.
Wydaje nam się, że jest to też przykład błędu w liczeniu wariantów.
Alekhine,A - Capablanca,J [D64]
Buenos Aires, 1927
1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 d5 4.Gg5 Sbd7 5.e3 Ge7 6.Sf3 0-0 7.Wc1 c6 8.Hc2 a6 9.a3 h6 10.Gh4 We8 11.Wd1 b5 12.cxd5 cxd5 13.Gd3 Gb7 14.0-0 Wc8 15.Hb1 Ha5 16.Se2 Sb6 17.Se5 Sc4 18.Gxf6 Gxf6 19.Gh7+ Kf8 20.Sd7+ Ke7 21.Sc5 Hb6 22.Sxb7 Hxb7 23.Gd3 Wc7 24.Ha2 Wec8 25.b3 Sd6 26.Hd2 Hb6 27.Wc1 Kd7 28.Wxc7+ Wxc7 29.Gb1 Ge7 30.Sf4 Kc8 31.He2 g6 32.Sd3
32...Se4 Nieźle wygląda również 32...h5. Jeżeli czarne upierają się przy ...Wc3, to lepiej było zrobić to tak: 32...Ha5 33.Ha2 Wc3.
33.b4 Wc3 Lepsze było 33...Sd6 z następnym ...Sc4, np. 33...Nd6 34.Nc5 Nc4 35.Bd3 a5 i prawdopodobnie długą jeszcze grą, pewnie zakończoną ostatecznie remisem.
34.Hb2 Niewielką przewagę dawało białym 34.Sc5 Sxc5 35.bxc5 Hc6 36.Hb2Wc4 37.Gd3 Wa4 38.Gc2 Wa5 39.Hc3 Gd8 40.a4. Ten wariant pokazuje przede wszystkim, że czarne mogą mieć po Sc5 kłopoty z ratowaniem wieży.
34... Hc7 Teraz lepsze było 34...Wc7 35.Sc5 Sd6 36.Hc3 Sc4 37.Gd3 e5 z ideą ...e4-...f5
35.Sc5 Gxc5 36.dxc5
36...He5?? Teraz lepiej było oddać jakość 36...Wc4 37.Gd3 He7 38.Hh8+ Kb7 39.Gxc4 bxc4 40.Hxh6 He8, chociaż pozycja czarnych jest przegrana.
37.f4! Hg7 38.Gxe4 dxe4
39.Kf2 Białe łowią czarną wieżę. Można było próbować to robić inaczej: 39.a4 bxa4 40.Wa1 g5 41.Wa3 gxf4 42.Hxc3 Hxc3 43.Wxc3 fxe3 44.Wa3.
39...Hf6 Nie zmieniało oceny pozycji 39...g5 40.Wc1 gxf4 41.Hxc3 fxe3+ 42.Hxe3 Hb2+ 43.Kg1.
40.g3 g5 41.Wc1 1-0
Aktualny jeszcze wtedy mistrz świata poddał partię, ponieważ tracił wieżę.
W blitza albo w partii szybkiej nie warto się poddawać w takiej pozycji, zwłaszcza gdy zostało mało czasu do namysłu.
Podczas naszych blitzów treningowych dalszy rozwój sytuacji na szachownicy wyglądał w jednej partii tak:
41.Wc1 gxf4 42.Wxc3 fxg3+ 43.Kg1 gxh2+ 44.Kxh2 Kb7 45.Hd2 Hh4+ 46.Kg2 Hg4+ 47.Kf1 Hf3+ 48.Hf2 Hd1+ 49.Kg2 Hg4+ 50.Kh2 Hh5+ 51. Kg1 Hg4+ 52.Hg2 Hd1+ 53.Hf1 Hg4+ 54.Kf2 Hg5 55.Wc2 He5 56.Ke2 Hh5+ 57.Ke1 f5 58.Hg2 Hf7 59.Hg3 h5 60.Hd6 Hc7 61.Kf1 f4 62.c6+ Kb8 63.Hxe6 fxe3 64.He8+ Ka7 65.Hd7 e2+ 66.Wxe2.
Paweł Z. Kruza i Adam Umiastowski