Felietony Szachowej Vistuli

http://szachowavistula.pl/vistula/znajomytarzana.htm

Debiut zwany na zachodzie atakiem Barry'ego i jego odmianę nazywaną niekiedy atakiem Tarzana spopularyzował angielski arcymistrz Mark Hebden, który na przestrzeni wielu lat konsekwentnie grał i analizował to otwarcie, uzyskując w partiach turniejowych zaskakująco dobre rezultaty. Znawcami tego debitu są również Eric Prie i angielski teoretyk, autor wielu książek IM Richard Palliser.
Prezentujemy Naszym Czytelnikom partię Pallisera w ataku Tarzana, która zainteresowała nas z kilku powodów. Czarne zagrały 5...h6 utrudniając sobie zrobienie roszady, ale uniemożliwiając typowy dla tego debiutu plan wymiany czarnopolowych gońców drogą Gh6 i pokryły, często bardzo ważne dla białych w tych strukturach, pole g5. Teraz już białe nie mogą przeprowadzić typowego planu w ataku Tarzana, polegającego na wymianie czarnopolowych gońców, zagraniu Sg5 po wymianie na h6, przerzuceniu białopolowego gońca na diagonalę a2-g8, i marszu pionka h.
W dwunastym posunięciu białe odbiły skoczkiem na e4. Rzeczywiście, po 12. fxe4 e5 czarne wyrównywały, ale siła posunięcia 12. Sxe4 nie jest od razu oczywista. I nie jest to posunięcie, które wykona każdy szachista.
Później białe, mimo wymiany wielu figur uzyskały bardzo silny atak. Uproszczenie nie przeszkodziły w rozwinięciu inicjatywy. Gdy czarne były zupełnie pozbawione kontrgry, białe poświęciły gońca na g5.

Palliser,R (2417) - Weisbuch,U (2284) [D00]
16th Monarch Assurance Port Erin IOM (5), 26.09.2007

1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.Sc3 d5 4.Gf4 c6 5.Hd2 h6

6.Se5 Można grać również 6. e3 chociaż jest to chyba mniej logiczne. Warto jedna utrzymać nacisk na pionka h6 i umacniać pozycję w centrum drogą f2-f3 i e2-e4. Można grać 5. e3, a ciekawe jest 5. h3!?.

Hebden,M - Ubilava,E [D00]
1990

1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.Sc3 d5 4.Gf4 c6 5.Hd2 h6 6.e3 Gf5 7.Se5 Sfd7 8.g4 Ge6 9.Ge2 Gg7 10.Sd3 Sf6 11.f3 g5 12.Gg3 h5 13.Sc5 Gc8 14.Wg1 hxg4 15.fxg4 Sbd7 16.Sd3 Sb6 17.Se5 Ge6 18.0-0-0 Se4 19.Sxe4 dxe4 20.b3 f6 21.Sc4 Sd5 22.Sa5 Hb6 23.a3 Sxe3 24.Hxe3 Hxa5 25.Kb2 0-0-0 26.Hxe4 Hd5 27.He3 Hd7 28.Kb1 Gxg4 29.d5 f5 30.Hxa7 f4 31.Gxf4 1-0

Salov,V - Nijboer,F [D00]
1998

1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.Sc3 d5 4.Gf4 c6 5.Hd2 h6 6.e3 Gg7 7.Ge2 Sbd7 8.h3 0-0 9.Se5 Sxe5 10.Gxe5 Sd7 11.Gxg7 Kxg7 12.e4 dxe4 13.Sxe4 e6 14.0-0-0 Sf6 15.Sxf6 Hxf6 16.f4 Gd7 17.g4 g5 18.Whf1 Wad8 19.He3 Gc8 20.h4 gxf4 21.Wxf4 He7 22.g5 hxg5 23.hxg5 Wd5 24.Wf6 Gd7 25.Gc4 Wa5 26.Wdf1 Ge8 27.Kb1 Wh8 28.d5 cxd5 29.He5 Kg8 30.g6 dxc4 31.gxf7+ Gxf7 32.Hg3+ Kf8 33.Hb8+ Kg7 34.Wxf7+ Hxf7 35.Wxf7+ Kxf7 36.Hxh8 1-0

Były też inne pomysły na tę pozycję.

Teterin,A - Sofyin,P [D00]
2011

1.d4 Sf6 2.Sf3 g6 3.Sc3 d5 4.Gf4 c6 5.Hd2 h6 6.h3 Gf5 7.Se5 Sbd7 8.g4 Ge6 9.Gg2 Gg7 10.0-0 Sxe5 11.Gxe5 0-0 12.f4 Hc8 13.Hd3 Kh7 14.Hg3 h5 15.Hh4 Kg8 16.f5 gxf5 17.gxh5 Kh7 18.e3 Gh6 19.Gf4 Wg8 20.Se2 Hd7 21.Kh2 Se4 22.Wg1 Wae8 23.Gh1 Gg7 24.h6 Gf6 25.Hh5 Wg6 26.Wg2 Weg8 27.Wag1 Hd8 28.Sc1 Ha5 29.Sd3 Hxa2 30.Ge5 Sg5 31.Gxf6 exf6 32.Sf4 Wxh6 33.He2 Hc4 34.Hf2 Wh8 35.h4 Kg8 36.Wxg5+ fxg5 37.Wxg5+ Kf8 38.h5 Hb4 39.c3 Hd6 40.Hg3 Ke7 41.Gf3 a5 42.Wg7 Kd7 43.Wg8 He7 44.Sd3 Wxg8 45.Hxg8 f4 46.Sxf4 Hd8 47.Hg3 Wh8 48.Sd3 Wg8 49.Hf4 Hg5 50.Hxg5 Wxg5 51.Sf4 Wg8 52.Se2 Ke7 53.Sg3 Kf6 54.Kg2 Gg4 55.e4 Gxf3+ 56.Kxf3 Wxg3+ 57.Kxg3 Kg5 58.exd5 cxd5 59.c4 Kxh5 60.Kf4 Kg6 61.Ke5 dxc4 62.d5 a4 63.d6 1-0

6... Gg7 7.f3 Sfd7 8.Sxd7 Sxd7 9.e4 dxe4

10.Sxe4! Sf6 11.0-0-0 Sxe4 12.fxe4 Gg4 13.Ge2 Gxe2 14.Hxe2 Ha5 15.Kb1 0-0 Na uwagę zasługiwało 15...0-0-0. Białe miałyby pewna przewagę po 16. c3 z następnym Whf1, ale to było bezpieczniejsze dla czarnych.
16.h4! Wad8 Po 16...h5 białe grałyby po prostu 17. g4.
17.e5 e6? Palliser uważał ten ruch za poważny błąd i polecał jako lepsze 17...Hd5.
18.h5 g5

19.Gxg5! hxg5 20.h6 Gh8? Należało grać 20...Gxe5 21.dxe5 Wxd1+ 22.Hxd1 Hxe5 23.Hd7 z wyraźną przewagą białych. Teraz wynik partii jest przesądzony.
21.h7+ Kg7 22.Wdf1 Hb4 23.Wf6 He7 24.Hh5 Hxf6 25.exf6+ Kxf6 26.Wf1+ Ke7 27.Hxg5+ f6 28.Hc5+ Kf7 29.g4 a6 30.g5 f5 31.g6+ Kxg6 32.He7 Gxd4 33.Hxe6+ Kg7 34.c3 Gf6 35.h8H+ Kxh8 36.Wh1+ Kg7 37.Hxf5 Wh8 38.Wg1+ 1-0

Paweł Kruza i Adam Umiastowski