ID #1361

DYNAMICZNIE CZY POZYCYJNIE (1)

W książce "Ofiara w szachach" (Moskwa 1971) Leonid Szamkowicz, idąc śladami Rudolfa Spielmanna, dzieli ofiary na pozorne (czyli takie, po których przebieg gry jest całkowicie forsowny, a efekt końcowy - z góry możliwy do obliczenia) oraz rzeczywiste. Te drugie, zwane przez innych autorów intuicyjnymi, dzieli z kolei na dynamiczne oraz pozycyjne.

"Ofiary dynamiczne" - pisze arcymistrz - "z uwagi na charakter walki na szachownicy bliskie są ofiarom pozornym. Nie zapominajmy jednak, że niewyczerpalnie bogatą grę szachową nie da się zamknąć w ramki definicji i terminów. Dlatego granice pomiędzy wszystkimi typami ofiar są w najwyższym stopniu umowne".

Przed zaprezentowaniem małego zbiorku rzeczywistych ofiar dynamicznych chcielibyśmy zauważyć, iż wiele zależy od kalibru poświęcenia. Jeśli oddana zostaje jakość za pionka albo pionek, strona aktywna może nie spieszyć się z odzyskaniem materiału. Poświęcenie lekkiej figury, a tym bardziej wieży będzie nosić niemal zawsze charakter dynamiczny.

 

G. Neumann - J. Blackburne [C38]
Dundee 1867

1.e4 e5 2.f4 exf4 3.Sf3 g5 4.Gc4 Gg7 5.d4 d6 6.0-0 h6 7.g3 g4 8.Se1 f3 9.c3 Sd7 10.Sa3 Sb6 11.Gb3 He7 12.Sd3 Gd7 13.Sf4 h5 14.Hd3 h4 15.Sb5 hxg3 16.hxg3

Neumann+Blackburne

16...c6 (Kto ze "śmiertelnych" nie zagrałby tu 16...Gxb5 17.Hxb5+ c6 Jednak nie upieramy się odnośnie poprawności koncepcji czarnych, być może tu i ówdzie kryje się obalenie.)
17.Sc7+ Kd8 18.Sxa8 Sf6 19.Sxb6 (19.e5!)
19...Sxe4 20.Sxd7 Sxg3 (Czarne "nie zauważają" skoczka, który hasa w ich obozie, konsumując jedną figurę za drugą.)
21.Se6+ fxe6 22.Hg6 Wh2! 23.Wxf3 (23.Gg5? Wg2 mat)
23...gxf3 24.Kxh2 (24.Hxg3 Wg2+ 25.Hxg2 fxg2-+)
24...Hh4+ 25.Kg1 Hh1+ 26.Kf2 Hg2+ 27.Ke3 Sf1+ 28.Kf4 Hxg6 29.Kxf3 Sh2+ 30.Kf2 Kxd7 31.Gf4 Hf5 32.Kg3 Hg4+ 33.Kxh2 Hxf4+ 0-1.

 

G. Maroczy - S. Tartakower [C45]
Wiedeń 1920

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.d4 exd4 4.Sxd4 Sf6 5.Sxc6 bxc6 6.Sd2 Gc5 7.Gd3 0-0 8.0-0 d5 9.Hf3 Sg4 10.h3 Se5 11.He2 We8 12.exd5 cxd5 13.Sb3 Gd6 14.f4 Sxd3 15.Hxd3

Maroczy-Tartakower

15...a5! 16.Hxd5 Ga6 17.c4 a4 18.Sc5 c6! 19.Hxc6 Wc8 20.Hxa6 Gxc5+ 21.Kh2 Hd3! (Podkreśla niedorozwój białych. Po 22.Wh1 Gf2 albo 22.We1 Gf2 23.Wxe8+ Wxe8 przeciwnik jest bezbronny.)
22. Wf3 Hd1 23.Ha5 (Groziło 23...Hg1+ 24.Kg3 He1+!)
23...Wc6 24.Hd2 Hg1+ i tu białe poddały się (0-1), co Tartakower nazywa "mądrą decyzją", podając wariant 25.Kg3 Wg6+ 26.Kh4 W:g2 27.Hd7 He1+ 28.Kh5+ g6+ 29.Kh6 Gf8 mat.

 

W. Sawon - N. Krogius [B41]
ZSRR 1964

1.e4 c5 2.Sf3 e6 3.d4 cxd4 4.Sxd4 a6 5.Sd2 Se7 6.g3 e5?! 7.S4b3 d5 8.exd5 Hxd5

Sawon-Krogius

9.Sc4!! (Genialnie zagrane.)
9...Hxh1 10.Sd6+ Kd7 11.Se4+ Ke8 12.Sd6+ Kd7 13.Sxf7+ Ke8 14.Sd6+ (Po 14.Sxh8? He4+ 15.Ge3 Sd5! czarne przechodzą do kontrataku.)
14…Kd7 15.Ge3 Sd5 16.Hg4+ Kxd6 17.Hxc8 Sxe3 18.fxe3 Ke7 19.0-0-0 (Wszystkie siły białych uczestniczą w ataku.)
19...Hc6 20.Hd8+ Kf7 21.Sa5 Hc5 22.Gc4+ Kg6 23.Gd3+ e4 (23...Kf7 24.Wf1+)
24.Gxe4+ Kh6 25.Gxb7! (25.Wd4? Sc6!)
25...Wa7 26.Hxb8 Hxe3+ 27.Kb1 g6 28.Hd8 He5 29.Hh4+ Hh5 1-0 (uwagi L. Szamkowicza).

 

W ostatnich miesiącach ukazała się na rynku wydawniczym pierwsza część książki Kasparowa i Pliseckiego "Garri Kasparow: moi wielcy poprzednicy". Jest to zbiór głęboko komentowanych partii, najważniejszych dla historii gry, przy czym w wielu miejscach Kasparow obala analizy, które od dziesięcioleci zadomowiły się w monografiach i podręcznikach szachowych. Oto co ustalono odnośnie jednej z klasycznych partii czwartego mistrza świata.

 

J. Mieses - A. Alechin [C22]
Scheveningen 1913

1.e4 e5 2.d4 exd4 3.Hxd4 Sc6 4.He3 Ge7 5.Gd2 Sf6 6.Sc3 0-0 7.0-0-0 d5 8.exd5 Sxd5 9.Hg3 Gh4 10.Hf3 Ge6 11.Ge3!

Mieses-Alechin

11...Sxc3! 12.Wxd8 Sxa2+ 13.Kb1 Waxd8 14.Ge2 Sab4 15.Sh3 Wfe8 16.Sf4 Gf5 17.Wc1 g6 18.g4 Ge4 19.Hh3 Gf6 20.Gf3 Gxf3 21.Hxf3 Se5!

Mieses-Alechin

W. Panow ("300 wybranych partii Alechina", Moskwa 1954) ocenia, że "zabicie pionka b7 spowodowałoby szybki pogrom białych w związku z kombinowanym atakiem wieży po kolumnie "b" oraz gońca", nie podając wszelako żadnych wariantów. Tego samego zdania był Alechin, mający opinię wyśmienitego analityka. Tymczasem pozycję na diagramie wzięli na warsztat Kasparow z Pliseckim (wspierani zapewne przez komputer) i ustalili, że po 22.Hxb7 Wb8 23.Hg2! Sc4 24.c3 Sxb2 25.cxb4! białe odpierają atak.
Na stronie "ChessBase" można z kolei znaleźć długą analizę am. Karstena Muellera, który wzmacnia wariant przez 23...g5 i widzi dla czarnych tylko remis. W partii Mieses zagrał:

22.He2 c5! 23.Wg1 (23.Gxc5? Sed3)
23...c4 24.h4 Sd5! 25.Sxd5 Wxd5 26.f4 Sd3! 27.Hf3 (27.cxd3 Wxd3 28.Wg3 Gd4 29.Hxd3? cxd3 30.Gxd4 We1+ 31.Ka2 d2 -+)
27...Wb5! 28.cxd3 Wxb2+ 29.Kc1 cxd3 30.Kd1 Wc8 31.g5 Wcc2! 32.Ke1 Wb1+ 33.Hd1 Gc3+ 34.Kf1 0-1.

Wykonanie intuicyjnej ofiary to dopiero połowa zadania, następnie trzeba jeszcze umieć wykorzystać plusy pozycji. Niekiedy nawet klasowi arcymistrzowie gubią się w labiryncie długich i złożonych wariantów.

 

R. Waganian - W. Zwiagincew [E04]
Pojkowskij 2002

1.Sf3 d5 2.d4 Sf6 3.c4 e6 4.g3 dxc4 5.Gg2 Sc6 6.Ha4 Gb4+ 7.Gd2 Gd6 8.Sc3 0-0 9.Hxc4 e5 10.d5 Se7 11.0-0 h6 12.Wfd1 a6 13.a4 c6 14.dxc6 Sxc6 15.Hh4 Gf5? (Czarne nie doceniły gróźb wynikających z poświęcenia - skądinąd dość typowego - na h6. Należało grać 15...Sg4.)

Waganian-Zwjagincew

16.Gxh6!? gxh6 17.Hxh6 He7 18.g4? (Wygrywający wariant: 18.Sh4 Gh7 19.Gh3 Gb4 20.Sf5 Gxf5 21.Gxf5 Gxc3 22.Wd7! Hxd7 23.Hg5+! Kh8 24.Hxf6+ Kg8 25.Hg5+ widział grający czarnymi Zwiagincew, nie znalazł go natomiast Waganian, co potwierdza intuicyjność poświęcenia na h6.)
18...Gg6! 19.g5 Sg4 20.Hh4 f5 21.gxf6 Sxf6 22.Hh6 Gh7 23.Sg5 Sd4 24.Sxh7 Hxh7 25.Hxh7+ Kxh7 26.e3 Sb3 27.Wab1 Wad8 28.Gxb7 a5 29.Se4 Ge7
i rywale postanowili nie kusić losu, godząc się na remis (1/2).

 

A. Adamski

T. Lissowski

Tagi: Dynamicznie, pozycyjnie

Podobne wpisy:

Nie możesz komentować tego wpisu